سهام شناور چیست و چرا برای ما مهم میباشد؟
سهام شناور یا سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت میگویند که امکان خرید و فروش آن در بازار معاملات وجود دارد. پس آن بخشی از سهام یک شرکت که به هر دلیلی غیر قابل فروش باشد یا مالک آن تمایلی به فروش آن نداشته باشد، جزو سهام شناور محسوب نمیشود. بهطور کلی میشود سهامداران یک شرکت را به ۲ دسته تقسیم کرد؛ دسته اول سهامداران عمدهاند که صاحب بیش از ۵ درصد سهام شرکت هستند و معمولا بازه سرمایهگذاریشان بلندمدت است. دسته دوم سهامداران خردیاند که بخش کوچکی از سهام شرکت را خریداری کرده اند مجموع سهام افراد حقیقی یا حقوقی دسته دوم بخش عمده سهام شناور یک شرکت را تشکیل میدهد.
برای محاسبه سهام شناور یک شرکت باید ابتدا ببینیم سهامداران عمده شرکت چه افرادی هستند و چه تعداد از سهام شرکت را در اختیار دارند. اگر این تعداد سهام را از کل سهام شرکت کم کنیم، تعداد سهام شناور آن شرکت را به دست میآوریم. سپس با یک محاسبه ساده میتوانیم ببینیم که این تعداد سهام چه درصدی از کل سهام شرکت را تشکیل میدهد.
همچنین در تابلو اصلی معاملات سهام یک شرکت در سایت شرکت tsetmc اطلاعات بسیار زیادی در اختیار معامله گران قرار میدهد که درصد سهام شناور یکی از این اطلاعات مهم است. برای مثال اگر به این سایت مراجعه کنید و تابلو مربوط به معاملات شرکت فملی را باز کنید، میتوانید ببینید که سهام شناور فملی چند درصد از سهام کل شرکت را تشکیل میدهد. همانطور که میبینید 33 درصد سهام شرکت فملی شناور میباشد.
چرا مقدار شناوری سهام برای برای ما مهم است ؟؟
میزان سهام شناور یکی از مولفههایی است که معاملهگران هنگام خرید سهام در بورس ارزیابی میکنند. بهطور شناوری بالای سهم کلی هرچه سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد، تغییرات قیمت سهام آن شرکت با سرعت کمتری انجام میگیرد. این نکته بهویژه درمورد شرکتهای بزرگ که ارزش بازار بالایی دارند صدق میکند. از آن طرف سهامی که شناوری پایینی دارند، قیمتشان میتواند سریعتر رشد کند.
برای افزایش قیمت سهام شرکتهای کوچکی که شناوری پایینی دارند سرمایه زیادی لازم نیست و این امکان وجود دارد که افرادی با سرمایههای نه چندان زیاد بتوانند روند قیمت این سهام را در دست بگیرند و سرمایهگذاران کوچکتر را برای خرید سهام این شرکتها ترغیب کنند. روی هم رفته سهام این شرکتها میتواند برای سفتهبازان و بازیگران جذاب باشد. این دسته از افراد بعد از جمعآوری سهام شناور شرکتهای کوچک و اصطلاحا خشک کردن سهام این شرکتها، برای سهام این شرکتها صف خرید میچینند و قیمت سهامشان را در مدتی کوتاه بالا میبرند. انجام چنین کاری معمولا برای سهام شرکتهایی که ارزش بازار بالایی دارند و شناوریشان زیاد است ممکن نیست.
بهطور کلی وقتی معاملهگر عادی میخواهد سهام شرکتی را بخرد، به دنبال این است که در یک بازه زمانی معقول، قیمت سهامش افزایش پیدا کند. بنابراین با توجه به شرایط بازار، به دنبال شرکتهایی است که شناوری معقولی داشته باشند. اگر ارزش بازار شرکت بالا باشد و سهام شناور آن هم درصد زیادی از کل سهام این شرکت را تشکیل بدهد، گزینه مناسبی برای خرید نیست، زیرا تحرکات قیمتی سهام این شرکت سرعت کمی خواهد داشت. از آن طرف شرکتهای کوچکی هم که شناوری پایینی دارند، ریسک خریدشان بالاست. زیرا سهام این دسته از شرکتها ممکن است بهراحتی بازیچه سفتهبازانی باشد که قیمت سهم را به دلخواه خودشان تغییر میدهند
سهام شناور چیست؟| چگونه سهام شناور آزاد را بررسی کنیم؟
بورس اوراق بهادار محلی برای فروش سهام شرکتهای مختلف و کسب سود از طریق خرید و فروش سهام است. سهمها در بورس انواع مختلفی دارند و هر سرمایهگذار با توجه به هدف خود سهم مورد نظر را انتخاب میکند. امروزه با توجه به اینکه افراد زیادی وارد بازار سرمایه شدهاند، باید هر شخص اطلاعات کافی برای خرید و فروش سهم را داشته باشد. از همین رو اصطلاحاتی وجود دارد که دانستن آنها کمک زیادی در انتخاب و خرید و فروش یک سهم میکند. یکی از اصطلاحاتی که در بورس پرتکرار است، سهام شناور (Free float) است. آن بخش از سهام یک شرکت که بین سهامداران خرد در چرخش است و مناسب برای معاملات کوتاه مدت میباشد سهام شناور میگویند.
سهام شناور
آن بخش از سهام یک شرکت که امکان خرید و فروش آن در بازار معاملات خرد وجود دارد سهام شناور میگویند. ولی آن بخش از سهام یک شرکت که سهامدار آن تمایلی به فروش سهم خود نداشته باشد سهام شناور محسوب نمیشود. به طور کلی سهامداران یک شرکت به 2 دسته تقسیم میشوند: سهامداران عمده (راهبردی) و سهامداران خرد
دسته اول سهامداران عمده هستند که صاحب بیش از 5 درصد سهام یک شرکت هستند و به صورت بلند مدت در شرکت مانده و قصد معامله سهم خود را ندارند. دسته دوم سهامداران خرد هستند که بخش کوچکی از سهام یک شرکت متعلق به آنها است و اغلب در بازه کوتاه مدت سرمایهگذاری کرده و بعد از مدت کوتاهی به فروش آن اقدام میکنند. مجموع سهام افراد حقیقی یا حقوقی دسته دوم بخش عمده سهام شناور یک شرکت را تشکیل میدهد.سهام با شناوری کم آسیب پذیرتر خواهد بود و معامله آن دشوارتر است. این امر به آن دلیل است که با داشتن سهم کمتر، پیدا کردن خریدار یا فروشنده دشوار خواهد بود و این موضوع اغلب باعث کمتر شدن حجم معامله میشود. نکته مهمی که درباره سهام شناور باید توجه کرد این است که درصد آن در بازار بورس ثابت نیست یعنی اگر درصد سهام شناور یک سهمی 11 باشد لزوما در ماه آیند با این درصد از سهام شناور در بازار حضور ندارد. بنابراین سهامداران بازار بورس باید دائما به مقدار سهام شناور شرکتها توجه کنند.
فرمول محاسبه سهام شناور
یک شرکت ممکن است دارای سهام منتشر شده زیادی باشد اما تعداد کمی سهم شناور داشته باشد. برای مثال، فرض کنید یک شرکت 60 میلیون سهم منتشر شده دارد که از آن 45 میلیون سهم به سایر موسسات، 5 میلیون به مدیریت و خودیها، 2 میلیون به طرح مالکیت سهام کارمندان اختصاص داده میشود و برای سهم شناور تنها 8 میلیون سهم باقی میماند. یعنی تقریبا 13 درصد از کل سهام منتشر شده است. برای مشاهده درصد سهم شناور هر شرکت میتوانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس ایران مراجعه فرمایید و با وارد کردن نماد شرکت درصد سهام شناور را مشاهده کنید.
میزان سهام شناور
میزان سهام شناور در بورس به دو دسته تقسیم میشود: سهام شناور بالا و سهام شناور پایین
سهام شناور بالا:
- شرکتهایی که سهام شناور بالایی دارند، دارای نوسانهای کمتری هستند.
- معاملهگران تمایل زیادی به خرید سهام با شناوری بالا دارند .
- هر چه تعداد سهام شناور بیشتر باشد، قابلیت نقدشوندگی سهام بالاتر خواهد بود.
- بالا بودن درصد سهام شناور، معاملهگران بیشتری را جذب میکنند و باعث افزایش ارزش بازار سهم میشود.
- بالا بودن درصد سهم شناور نشان میدهد سرمایه گذاران بیشتری مایل به سرمایه گذاری در آن سهم هستند.
- تعداد بالای سهام شناور بدین معناست که سهام بیشتری برای معامله وجود دارد و خرید و فروش آن سهم راحت تر و ریسک خرید کمتری دارد.
- به این نکته هم توجه فرمایید، زمانی که درصد سهام شناور سهمی خیلی بالا باشد نشانهی خوبی نیست چون ممکن است دلیل بالا بودن درصد سهام شناور سهم این باشد که سهامداران اصلی شرکت به سهم اعتمادی نداشته یا به کنترل قیمت سهم تعهدی ندارند.
سهام شناور پایین:
- شرکتهایی که سهام شناور پایینی دارند، دارای نوسانهای بالایی هستند.
- سرمایهگذاران تمایلی به خرید سهام با درصد سهام شناور پایین ندارند.
- باند بازی و فریب سرمایهگذار در سهامی که درصد سهام شناوری پایینی دارد به آسانی امکان پذیر است.
- پایین بودن درصد سهام شناور سهم ممکن است فرصتهای افزایش سرمایه و رشد و توسعه شرکت را از آن بگیرد.
- پایین بودن تعداد سهم شناور بدین معناست که سهم کمتری برای معامله وجود دارد و خرید و فروش آن سهم دشوار است و برای همین ریسک خرید بالایی دارد.
- زمانی که درصد سهام شناور شرکتی پایین باشد ممکن است حتی سرمایهگذاران بدون توجه به عوامل بنیادی سهم از آن عبور کنند. حتی اگر سهمی از لحاظ بنیادی خوب باشد زمانی که درصد سهام شناور خوبی نداشته باشد، سرمایهگذار مایل به سرمایهگذاری در آن نمیشود چون ریسک از دست دادن سرمایه وجود دارد.
- زمانی که سهمی عرضه اولیه میشود، سرمایهگذاران به دنبال سهام با شناوری کم میگردند زیرا بعد از منتشر شدن خبر پیشرفت و گسترش آن، به دلیل تعداد کم سهام و عرضه کمتر، سهام صف فروش شده و قیمت آن افزایش مییابد.
میزان سهام شناور ثابت است یا متغیر
میزان سهم شناور یک شرکت امکان افزایش و کاهش دارد. این امر به این دلیل رخ میدهد که شرکتها ممکن است برای جذب سرمایه بیشتر، سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام عمده (راهبردی) یا سهام غیر قابل معامله، در دسترس قرار گیرد. از طرفی دیگر خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهمهای منتشر شده میشود و در این صورت سهام شناور نسبت به سهام منتشر شده کاهش مییابد. همچنین اگر خریداران خرد با یک یا چند کد سهامداری اقدام به خرید با حجم عمده کنند در این صورت هم شناوری سهم کاهش می یابد. بنابراین میزان سهام شناور شرکتها ثابت نیست و ممکن است دچار تغییراتی شود.
شناوری سهم تابع چیست؟
شناور بودن سهام در هر بازار بورسی از قوانین متفاوتی پیروی میکند اما در هر بازاری میانگینی وجود دارد که به افراد در انتخاب سهم کمک میکند. در اغلب بازارهای جهانی اگر سهم شناور یک شرکت کمتر از 25 درصد باشد آن شرکت نمیتواند وارد بازار بورس شود؛ اما در ایران این قوانین متفاوت است و شرکتی که دارای 5 درصد سهام شناور باشد میتواند در بازار بورس حضور داشته باشد.
شرکتها به هر میزان میتوانند سهام شناور داشته باشند و هیچ محدودیتی وجود ندارد. دلیل آن این است که سهامداران راهبردی هر زمان میتوانند سهم خود را فروخته و سهم شناور را بالا ببرند. میانگین حدودی شناوری سهم در ایران 21 درصد است. بنابراین اگر سهام شناور شرکتی به شناوری بالای سهم این عدد نزدیک یا بیشتر از این عدد باشد سهم شناور خوبی دارد. در هنگام انتخاب یک شرکت برای سرمایهگذاری توجه کنید که سهم شناور آن شرکت به میانگین نزدیکتر یا بیشتر باشد تا ریسک خرید خود را کاهش دهید.
کاربرد سهام شناور
- با توجه به تعداد سهام شناور هر شرکت میتوان فهمید چه تعداد از سهام شرکت در اختیار عموم قرار دارد تا در بازار بورس مورد مطالعه قرار گیرد.
- توسط سهام شناور میتوان میزان نوسان و نقد شوندگی سهم را شناسایی کرد.
- مقدار سهام شناور محبوبیت یک سهم را در میان معاملهگران نشان میدهد این یعنی مردم برای خرید سهم تمایل زیادی دارند.
- با در نظر گرفتن میزان سهام شناور میتوانیم شناوری بالای سهم تصمیم بگیریم که آیا در این شرکت اقدام به سرمایه گذاری کنیم یا خیر.
- خرید بیشتر سهام توسط سرمایهگذاران به علت درصد شناوری بالا باعث میشود که نقدینگی یک شرکت افزایش یافته و موجب گسترش و توسعه شرکت میشود. که در این صورت قیمت سهم هم افزایش مییابد.
نکته: میتوان گفت میزان سهام شناور اطلاعاتی از محبوبیت سهام در بین مردم و میزان نقدشوندگی و نوسان آن به ما ارائه میدهد. همچنین به این نکته توجه کنید که شناوری سهم فقط یکی از معیارهای معامله است. ممکن است سهام شناور شرکتی در بازه معقول قرار گرفته باشد اما وضعیت بنیادی آن خوب نباشد و یا قیمت بالایی داشته باشد، در این صورت گزینه مناسبی برای خرید نخواهد بود.
اهمیت سهام شناور در بورس
یکی از مولفههایی که معاملهگران زمان خرید سهمی در بورس به آن توجه دارند میزان سهام شناور آن شرکت است. به طور کلی هر چه میزان سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد تغییرات قیمت در آن شرکت با سرعت کمتری اتفاق میافتد؛ ولی قیمت سهام شرکتها با سهام شناور کمتر، میتواند سریعتر رشد کند.
در شرکتهای کوچکی که شناوری پایینی دارند برای افزایش قیمت سهام شرکت، سرمایه زیادی لازم نیست و امکان دارد افرادی با میزان سرمایه کم بتوانند قیمت را دست بگیرند و سرمایه گذاران کوچک را ترغیب برای خرید سهام این شرکت کنند. این افراد بعد از جمع آوری سهام شناور شرکتهای کوچک برای این شرکتها صف خرید ایجاد میکنند و قیمت سهامشان را در مدتی کوتاه بالا میبرند. این کار معمولا برای شرکتهای بزرگ با ارزش بالا و سهم شناور زیاد امکان پذیر نیست.
به طور کلی زمانی که معاملهگری قصد خرید سهم شرکتی را دارد به دنبال این است که در بازه زمانی مشخصی، قیمت سهامش افزایش یابد. بنابراین به دنبال شرکتهایی با شناور معقول میگردد. شرکتهایی با سهام شناور بالا ریسک خرید کمتری دارند. در بازار بورس ایران حداقل میزان شناوری سهم 5 درصد است اما حداکثری برای آن تعیین نشده است. سهامداران عمده میتوانند با فروش سهام خود میزان شناوری سهم در بازار را افزایش دهند.
مقاله پیشنهادی:
مفهوم ارزش بازار
ارزش بازار به ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته میشود و از طریق ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهمهای منتشر شده توسط شرکت به دست میآید. تاثیر شرکتهایی که ارزش بازار بزرگتری دارند بر شاخص کل بورس بیشتر است؛ به همین دلیل سرمایهگذاران زمانی که شاخص کل مثبت است به سمت شرکتهایی که ارزش بازار بالایی دارند تمایل نشان میدهند؛ ولی اگر شاخص کل تقریبا ثابت و هم وزن صعودی باشد بدین معناست که شرکتهای کوچک در بازار سهام با افزایش قیمت همراه هستند و سرمایهگذاران به خرید سهام شرکتهای کوچک تمایل پیدا میکنند.
تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم
مفهوم سهام شناور را باید در کنار مفهوم ارزش بازار در نظر گرفت، زمانی که درصد سهام شناور شرکتی پایین اما ارزش بازار بالای داشته باشد جمع آوری سهام شناور آن دشوار خواهد بود ولی شرکتهای کوچک و متوسط که ارزش بازار کمتری دارند، در صورتی که سهم شناور معقولی داشته باشد میتوانند تحرکات قیمتی مناسبی داشته باشد.
به بیانی دیگر اگر شرکتی سهم شناور زیادی داشته باشد در این صورت تعداد سهامداران مردمی بیشتر خواهد بود و امکان دستکاری قیمت توسط تصمیم گیرندگان شرکت کم میشود؛ اما اگر شرکتی سهم شناور کمی داشته باشد قیمت سهم توسط سهامداران راهبردی مدیریت شده و به سمت اهداف مد نظر هدایت میشود. چنانچه درصد سهام شناور شرکتی کم باشد، با سرمایه کم میتوان قیمت را در دست گرفت و افزایش و کاهش کاذب در آن ایجاد کرد. در صورتی که در شرکتهایی با درصد سهام شناور بالا به راحتی نمیتوان معاملات سهم را تحت تاثیر قرارداد.
کلام آخر
سعی کنید قبل از خرید یک سهم به سهام شناور آن توجه کنید. اگر درصد سهام شناور سهمی به میانگین نزدیک بود آن سهم معقولتر است و میتوانید اقدام به خرید آن کنید. چنانچه درصد سهام شناور سهم بالا باشد ریسک خرید کمتری دارد. همچنین در نظر بگیرید که مقدار سهام شناور هر سهمی ثابت نیست و ممکن است تغییراتی در آن ایجاد شود بنابراین زمان خرید سهمی به بررسی درصد سهام آن شرکت بپردازید. با توجه به نکات گفته شده برای کسب سود مناسب از یک سهم، پیش از خرید میبایست درباره سهام شناور آن شرکت اطلاعات کسب کنیم.
آن بخش از سهام یک شرکت که امکان خرید و فروش آن در بازار معاملات خرد وجود دارد را سهام شناور می گویند.
حداقل میزان سهام شناور شرکتی می تواند 5 درصد باشد اما برای حداکثر میزان سهام شناور مقداری تعیین نشده است.ولی درصد میانگین شناور مقداری حدود 21 درصد برای شرکت های بورسی و فرابورس تعیین شده است و هرچه درصد سهم شناور شرکتی به میانگین نزدیکتر باشد متعادل تر است.
سهام شناور آزاد در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟
سهام شناور آزاد، یکی از مفهومهایی است که فعالان بازار سرمایه با آن سروکار دارند. این پرسش که سهام شناور آزاد تا چه اندازه در حین معاملات یا تحلیل یک سهم به کار میآید، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. بهصورت کلی، سهام هر شرکت در بازار سرمایه، دو دسته سهامدار دارد؛ دسته اول سهامداران عمده یا راهبردی هستند که برای دورهای بلندمدت روی شرکت سرمایه گذاری کردهاند. این افراد، شامل کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی میشوند که مالک بیش از پنج درصد از سهام آن شرکت هستند. دسته دوم، سایر سرمایه گذاران (اعم از کدهای حقیقی و حقوقی) هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معامله شرکت در بازار را خریداری کردهاند. بهتر است برای درک بیشتر شناوری سهم، به سایت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc.com ) مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید. ما نماد «فملی» را برای این کار انتخاب کردیم. در نتیجه جستجو سه کادر اطلاعاتی، راجع به این سهم در صفحه نماد ظاهر میشود. دادهای که در کادر وسط مشاهده میشود، همان سهام شناور است. در این جستجو، سهام شناور نماد «فملی» ۲۴ درصد است. تعداد کل سهام شرکت نیز ۷۸ میلیارد برگه سهم است. در قدم بعدی باید به تفسیر این درصد بپردازیم.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. به عبارت دیگر، ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر به عرضه سهام خود هستند و قصد ندارند سهم را نگهداری کنند و کرسی مدیریتی در این شرکت داشته باشند. ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد، شامل ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون برگه سهم میشود. این درصد به ما کمک میکند تا بدانیم، چه میزان از سهامداران مایل به عرضه سهم هستند و این موضوع چقدر میتواند ریسک معاملات ما را در خرید یا فروش تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، هرچه این نسبت بزرگتر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر است. بنابراین ریسک نگهداری سهم توسط ما افزایش مییابد. چون عدهای میتوانند با عرضه خود، منافع نگهداری سهم توسط ما را تحت تاثیر قرار دهند.
چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی کرده و سپس تعداد سهامداران راهبردی را تعیین کنیم. وقتی تعداد این سهامداران را بدانیم و از کل سهامداران کم کنیم، میتوانیم به تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام شرکت دستیابیم.
شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟
در بسیاری از بورسهای دنیا، شرکتهایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریعتر عرضه میشود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر میشوند و امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش مییابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی میتواند به سمت اهداف مدنظر آنها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
هرچه شرکت شناوری بالاتری داشته باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. مثلا اگر دو شرکت با شناوری ۵۰ درصد و ۲ درصدی را با هم مقایسه کنیم، شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه بیشتری نیاز دارد. اما شرکت دوم با سرمایه کمی صف خرید میشود و رشد قیمتی پیدا میکند. به زبان ساده، زمانی که تعداد بیشتری از سهام، آماده عرضه باشند رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود. در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش نیز شرکت با شناوری بالا، چون عرضه کنندگان بالقوه بیشتری دارد سریعتر صف فروش میشود. درصد سهام شناور آزاد بهعنوان عامل اثرگذار بر افزایش نقد شوندگی، عمق و کارایی بازار مطرح میشود. اگر بهتازگی با بازار سهام آشنا شدهاید، بهتر است سهامی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید که شناوری متعادل داشته باشد. برای به دست آوردن شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکتهای بازار را محاسبه کنیم و هر چه شناوری سهم موردنظر ما به این میانگین نزدیکتر باشد، شناوری متعادلتری دارد. سهمهای کوچکی که سهام شناور آزاد کمی دارند بهترین سهم برای سفتهبازها محسوب میشوند تا بهراحتی و با سرمایه کم، روی آنها اثر بگذارند.
آیا میزان سهام شناور ثابت میماند؟
همانطور که پیشتر گفته شد، سهام شناور، قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. میزان این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیر تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کند شناوری سهم کاهش مییابد. شرکتهای بورسی و فرابورسی در دورههای سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر میکنند.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
حداقل مقدار سهام شناور آزاد شرکتها میتواند ۵ درصد باشد. اما در واقع برای این مقدار، حداکثری وجود ندارد. چون یک سهامدار عمده میتواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد. تجربه نشان داده، هر چه این درصد به میانگین شناوری نزدیکتر باشد، متعادلتر است. طبق آخرین گزارشها، درصد میانگین شناوری چیزی حدود ۲۱ درصد برای شرکتهای بورسی و فرابورسی است.
شاخص شناور آزاد چیست؟
در این شاخص، هر سهم بر اساس سهام شناوری که دارد روی شاخص تاثیر میگذارد. دلیل اهمیت شاخص شناور به این خاطر است که تاثیر گذاری هر سهم، بر مبنای میزان اثرگذاری سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام محاسبه میشود. به همین دلیل، قابلیت تحلیلی بالایی دارد و خاصیت توضیح کنندگی آن میتواند اتفاقات بازار سرمایه را کاملا پوشش دهد.
شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی، شرکتهای با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند. ولی میزان ریسک این شرکتها نیز بالا است. درواقع باید گفت که تغییرات سود در شرکتهای با سرمایه کمتر، زیاد است. این فرایند برای شرکتهای بزرگتر برعکس است. یعنی پتانسیل کمتر و از طرفی ریسک کمتر. حالا در نظر بگیرید که هر سرمایهگذار باید با توجه به سطح ریسکپذیری خود این شرکتها را انتخاب کند.
بازار سرمایه بهعنوان یکی از مهمترین گزینههای سرمایه گذاری، جایگاه مناسبی برای جذب سرمایهها به شمار میرود. سرمایه گذاران با در نظر گرفتن درجه ریسکپذیری و بازدهی مورد انتظار، سهام موردنظر خود را انتخاب میکنند. درنتیجه بازارهای سرمایه باید کارایی لازم را برای جذب سرمایه گذاران و تامین منابع مالی و درنتیجه تخصیص بهینه منابع جهت بازدهی بیشتر آنها داشته باشند. یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران، وجود سهام شناور پایین است. پایین بودن میزان سهام شناور آزاد امکان دستکاری قیمت توسط معامله گران بزرگ را افزایش میدهد و میتواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد که درنهایت باعث کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه میشود. این اتفاق، کارایی و عمق بازار سرمایه را کاهش میدهد. متاسفانه اکنون در برخی از شرکتهای بورس تهران، میزان سهام قابل معامله در بازار محدود شده و همین نکته، ریسک احتمال قیمت سازی و سو استفاده از این مسئله را افزایش داده است. این پدیده در مورد شرکتهای تازهوارد به بورس شدیدتر است. چون به خاطر نبودن اطلاعات تاریخی، زمینه گسترش شایعههای بیاساس و رشد حباب گونه قیمت سهام به میزان بیشتری فراهم میشود.
دلیل اصرار بر رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد، کارایی کارکردهای بازار است. درواقع بورس کشورهایی که از میزان سهام شناور کمتری برخوردار هستند عمق کمتری دارد و بسیار شکننده است. باید یادآوری کرد که سهام شناور، تقریب خوبی از عرضه واقعی سهام است. اگر سهام شناور شرکتی بالا باشد، بازار سهم آن نقدتر، نوسان قیمت آن پایینتر و درنتیجه ریسک سرمایه گذاری کمتر خواهد بود. همین موضوع باعث افزایش تقاضا میشود. بورس تهران نیز چندی است که به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور آزاد شرکتهای پذیرفته شدهاش میپردازد. این ضریب، نشانگر تسلط سهامداران استراتژیک به این بازار است. به عبارت دیگر سهامداران عمده که عموماً دولتی یا شبه دولتی هستند، بیش از ۷۰ درصد بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همان طور که کمی قبل با هم گفتیم، در بسیاری از بورسهای دنیا شرکتهایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها شناور آزاد باشد، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران باید بیش از ۵۰ درصد شرکتهای بورس از فهرست شرکتهای پذیرفته شده حذف شوند.
سهام شناور بالا خوب است یا پائین
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی کرده و سپس تعداد سهامداران راهبردی را تعیین کنیم. وقتی تعداد این سهامداران را بدانیم و از کل سهامداران کم کنیم، میتوانیم به تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام شرکت دستیابیم.
شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟
در بسیاری از بورسهای دنیا، شرکتهایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریعتر عرضه میشود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر میشوند و امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش مییابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی میتواند به سمت اهداف مدنظر آنها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
سهام شناور آزاد در بورس به همراه نحوه محاسبه و تاثیرش بر معاملات
سهام شناور در بورس به چه معناست و چه اهمیتی دارد؟ سهام شناور آزاد بر قیمت موثر است؟ ما در مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش به زبان ساده سهام شناور را به شما معرفی کردهایم.
بازار بورس دنیای گستردهای از اصطلاحات است که آشنایی با هریک از آنها میتواند نقش پررنگی در سرمایهگذاری منطقی و پربازده داشته باشد و ریسک معاملات را به طور مؤثر کاهش دهد. عوامل و شاخصهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به افزایش وضوح وضعیت بازار و امکان تحلیل و پیشبینی بورس و ارزش سهام شرکتهای عضو این بازار مالی توسط سرمایهگذاران کمک کنند و زمان مناسب برای معامله سهام را به سهامداران نشان دهند. یکی از عوامل مؤثر در تصمیم فعالان بازار بورس و اصطلاحات رایج میان آنها، سهام شناور آزاد است که قدرت تحلیل بازار را افزایش میدهد و تأثیر چشمگیری در ارزش سهام شرکتها دارد. در ادامه مطلب میتوانید با این موضوع که سهم شناور چیست و چگونگی تأثیر سهام شناور بر بازار و روند معاملات بورس و نحوه محاسبه آن آشنا شوید و سود خود را بر پایه دانش تخصصی بازار افزایش دهید.
سهام شناور چیست؟
سهام عرضه شده یک شرکت در دست دو گروه از سهامداران قرار میگیرد. بخش بزرگی از این سهام به سهامداران راهبردی (Closely-held Shares) تعلق دارد که سرمایهگذاری آنها به صورت بلندمدت است و قصد فروش سهام خود را ندارند. هدف این سهامداران معمولاً به منظور ورود و تأثیر در مدیریت شرکت است و دقیقاً به همین دلیل، بخش زیادی از سهام شرکت را خریداری میکنند. بسیاری از فعالان و سرمایهگذاران از ورود و خروج این افراد به سهم شرکت، سیگنالهای مطلوب و کارآمدی دریافت میکنند. زیرا فروش سهام از جانب تعدادی از سهامداران راهبردی میتواند نشانههایی از ریزش یا اصلاح در آینده نه چندان دور باشد.
بخش دیگری از سهام شرکت در دست افراد عادی قرار دارد که از افراد حقیقی یا حقوقی تشکیل میشوند. این افراد قصد سرمایهگذاری بلندمدت در شرکت را ندارند و تنها تعداد کمی از سهام شرکت را در مدت کوتاهی خرید شناوری بالای سهم وفروش میکنند. این دسته افراد تأثیر چندانی بر نوسانات قیمت سهام شرکت ندارند. درواقع به تعداد سهامی از یک شرکت که به صورت روزانه توسط سهامداران عادی در بازار مالی خرید وفروش میشوند، سهام شناور آزاد یا Floating Stock میگویند.
نحوه محاسبه سهام شناور آزاد در بورس
همانطور که بیان شد، سهام شناور یک شرکت قابلیت خرید وفروش دارند و در میان فعالان عادی دست به دست میشوند. اگر تعداد سهم متعلق به سهامداران راهبردی و سهام غیرقابل معامله (سهامی که به دلایل متفاوت، محدودیت موقت بر آنها اعمال میشود و برای مدتی قابل خرید و فروش نیستند) را از کل سهام شرکت کم کنیم، عددی به دست میآید که نشاندهنده تعداد سهام شناور آزاد آن شرکت است. بنابراین، این سهام را میتوان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:
سهام شناور = (تعداد سهم سهامداران راهبردی + تعداد سهام غیرقابل معامله) - کل سهام شرکت
مثالی برای محاسبه سهام شناور آزاد
برای درک بهتر این مطلب، فرض کنید تعداد سهام منتشرشده یک شرکت 1 میلیون است که 200 هزار سهم از میان آنها به دلیل دوره توقف عرضه اولیه قابل معامله نیستند. در این میان، دو سهامدار راهبردی الف و ب نیز صاحب به ترتیب 300 هزار و 350 هزار سهم شرکت هستند. آنچه در دستان سهامداران عادی باقی میماند و به صورت روزانه معامله میشود، تنها 150 هزار سهم از کل سهام منتشر شده است. درواقع به این تعداد سهم که توسط فعالان عادی خرید و فروش میشوند، سهام شناور آزاد گفته میشود. در این مثال، درصد سهم آزاد 15 درصد است.
تأثیر سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران
هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، امکان سقوط و رشد هیجانی و کوتاهمدت قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا میکند. این یعنی سهامداران عادی و حجم معاملات شرکت بیشتر بوده و نوسان ارزش سهم و تأثیر سهامداران راهبردی و مدیران بر قیمت سهام کاهش مییابد. این در حالی است که در شرکتهایی با سهام آزاد کم، دست سودجوها و سهامداران راهبردی برای مانور دادن، تأثیرات هدفدار بر قیمت سهام و سفتهبازی در سهم افزایش مییابد. بنابراین هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، ریسک خرید سهام، کاهش بیشتری به چشم میبیند. البته لازم به ذکر است که دقیقاً به همین دلیل افزایش ارزش سهام و بازدهی سرمایه نیز با سرعت کمتری اتفاق میافتد، اما سرمایهگذاران به خرید سهام این نوع شرکتها به دلیل ریسک کمتر آنها تمایل بیشتری نشان میدهند.
برای درک بهتر این مسئله، فرض کنید سهامداران شرکت ذکر شده در مثال قبلی با 15 درصد شناوری برای افزایش ارزش سهام خود اقدام به خرید بخشی از سرمایه خود کنند. این میتواند یک سیگنال مثبت عالی برای فعالان عادی باشد و آنها نیز به خرید سهام این شرکت ترغیب شوند. با افزایش تقاضا و نبود عرضه برای سهام این شرکت، قیمت سهام روند صعودی پیدا میکند. این امر دقیقاً یکی از ترفندهای سفتهبازی است که در بسیاری از شرکتها با شناوری سهم پایین انجام میشود. معمولاً به دلیل ریسک بالا و احتمال سفتهبازی و انحراف جهت معاملات متناسب با اهداف مدیران و سهامداران راهبردی، تمایل فعلان بازار بورس برای خرید سهام این دسته شرکتها کمتر است. این در حالی است که برای اعمال اینگونه تغییرات بر قیمت سهام شرکتهایی با شناوری بیشتر، به خرید حجم بسیار بالایی از سهام نیاز است دستکاری قیمت به راحتی میسر نمیشود. شایعهسازی درباره افزایش قیمت سهام این نوع شرکتها، فریب دادن سرمایهگذاران و در نهایت، فروش سریع سهام در اوج بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است.
کمترین و بیشترین میزان سهام شناور آزاد در بورس ایران
در سایر کشورها، میزان سهام آزاد نباید به کمتر از 25 درصد برسد و حداقل یک چهارم از کل سهام شرکت در دست فعالان عادی قرار بگیرد. در غیر این صورت، شرکت به طور کامل از بازار بورس حذف میشود. این در حالی است که در بازار بورس ایران، سهام شناور آزاد شرکت میتواند تا 5 درصد نیز کاهش پیدا کند. با وجود حداقل 5 درصد میزان شناوری، در ایران ماکسیمم یا حداکثری برای شرکتها قرار داده نشده است و سهامداران راهبردی به راحتی میتوانند سهام شرکت خود را عرضه کنند.
آیا میزان سهام شناور همیشه ثابت است؟
میزان سهام شناور شرکتها ثابت نیست، زیرا مقدار زیادی از سهام در دست سهامداران راهبردی قرار دارد. سرمایهگذاران راهبردی میتوانند کل یا بخشی از سهام خود را در بازار به فروش بگذارند. در این صورت، میزان سهام آزاد شرکت افزایش پیدا میکند. این سهامداران همچنین ممکن است اقدام به خرید سهام بیشتری از شرکت کرده و از سهم فعالان عادی بکاهند. به این ترتیب، شرکتها موظف هستند در پایان دورههای سه ماهه درصد سهام آزاد خود را در سایت کدال بروز رسانی کنند.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
با توجه به حداقل و حداکثر میزان سهام آزاد در بازار ایران، بهترین و مناسبترین میزان را میتوان 20-21 درصد در نظر گرفت. این درصد به میانگین کل نزدیکتر است، ریسک کمتری دارد و میزان نقد شوندگی آن بالا است. در شرکتهایی با میزان سهام آزاد بالا، سرمایه بیشتری به شرکت ورود پیداکرده است که موجب توسعه شرکت و افزایش ارزش سهام آن میشود. ازجمله جذابیتهای دیگر این شرکتها میتوان به نقد شوندگی بالا اشاره کرد. در این شرکتها معمولاً صف خرید و صف فروش خیلی زود جمع میشوند. زیرا همیشه افرادی وجود دارند که تمایل به خرید سهام این شرکتها داشته باشند.
شاخص سهام شناور آزاد چیست؟
فعالان و سرمایهگذاران حرفهای بازار بورس، به منظور تحلیل بهتر بازار و مقایسه شرکتها از شاخص سهام شناور آزاد بهره میگیرند. با توجه به این شاخص میتوان تأثیرگذاری و نقدشوندگی سهام شرکتها را با یکدیگر مقایسه کرد. در واقع هدف آن بررسی قسمتی از بورس با قدرت نقدشوندگی بالاتر است و نوسانات آن در تصمیم بسیاری از فعالان تأثیر میگذارد. درواقع هرچه میزان شاخص افزایش پیدا کند، یعنی سهامداران راهبردی اقدام به فروش سهام کردهاند و ریزش یا اصلاح در پیش است. این در حالی است که منفی شدن شاخص یک خبر خوب برای کسانی است که تمایل به خرید سهام شرکت و دریافت بازدهی سریع دارند.
شناوری سهام چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
حباب قیمتی یکی از پیامدهای سفته بازی و ایجاد هیجانات هدفدار در قیمت سهام شرکت است. زمانی که شناوری سهام یک شرکت پایین باشد، احتمال فریب دادن سرمایهگذاران و سهامداران عادی و دستکاری قیمتها افزایش پیدا میکند. به این ترتیب، قیمت سهام با ارسال یک سیگنال عمدی از جانب سهامداران راهبردی یا مدیران به صورت ناگهانی افزایش پیدا میکند و سود چشمگیری را به این افراد میرساند.
این حباب قیمتی عمر چندانی ندارد و پس از فروش سهام در اوج تقاضا و افزایش قیمت، شاهد ترکیدن حباب سقوط ارزش سهام هستیم. این امر دارای تأثیرات منفی بر کل بازار بوده و اعتماد فعالان بورس به این بازار را کاهش میدهد. اگرچه شرکتهای نوپا با میزان سهام آزاد ممکن است بتوانند در آیندهای نه چندان دور بازدهی خوبی به شما بدهند، اما ریسک سرمایهگذاری در آنها نیز بالا است. به همین ترتیب، هرچه میزان شناوری سهام یک شرکت بیشتر باشد، امکان ایجاد حباب قیمتی و ریسک سرمایهگذاری کاهش پیدا میکند.
همانطور که بیان شد، در کشورهای خارجی میزان حداقل شناوری شرکتها باید 2 درصد باشد. این در حالی است که حداقل این میزان در ایران به 5 درصد میرسد. به این ترتیب، اگر این قانون در ایران نیز اعمال شود شاهد حذف نیمی از شرکتها از بازار مالی بورس خواهیم بود. با این حال، شما میتوانید با استفاده از دانش تخصصی این بازار به تحلیل و مقایسه شرکتها بپردازید و با کاهش ریسک سرمایه گذاری، بازدهی آن را تضمین کنید.
دیدگاه شما