نمودار تنش کرنش در صنعت فولاد و بتن
نمودار تنش کرنش، یک ابزار کلیدی برای پی بردن به خواص مکانیکی ماده است. در این مقاله، به طور کامل با اطلاعات حاصل از نمودار تنش کرنش آشنا خواهید شد.
تست‌های مخرب و غیر مخرب
از مقاطع مختلف فولادی مثل میلگرد و تیرآهن در تولید سازه‌های فلزی حساس مثل پل استفاده میشود. به منظور سنجش خواص این مقاطع، پیش از استفاده، آزمایش‌های مختلفی بر روی آن‌ها انجام می‌گیرد. همانطور که در مقاله کنترل کیفیت مقاطع فولادی مطالعه کردید، آزمایش‌های سنجش خواص ماده به دو دسته مخرب و غیر مخرب تقسیم میشوند. تست کشش در گروه تست های مخرب قرار می‌گیرد.
با استفاده از تست کشش مقاطع فولادی و دستیابی به نمودار تنش کرنش فولاد، میتوان به بسیاری از خواص آن پی برد. اطلاعات حاصل از این منحنی، نقش بسیار مهمی در محاسبات مهندسی، در طراحی سازه‌های مختلف دارد.
پیش از شرح جزئیات نمودار تنش کرنش، بایستی با دو مفهوم تنش و کرنش آشنا شوید.
نیروی وارده بر یک جسم در واحد سطح را تنش انواع مختلف نمودار می‌گویند. حال اگر سطح، سطح اولیه نمونه باشد آن را تنش مهندسی، و اگر سطح لحظه‌ای نمونه را در نظر بگیریم آن را تنش حقیقی می‌نامند.
نسبت تغییر طول نمونه به طول کرنش نامیده میشود. اگر کرنش را نسبت به طول اولیه محاسبه کنیم به آن کرنش مهندسی، و اگر نسبت به طول لحظه‌ای سنجیده شود به آن کرنش حقیقی می‌گویند.
نمودار تنش کرنش چیست؟
نمودار تنش – کرنش از تست کشش، فشار و خمش به دست می‌آید. در حقیقت این نوع نمودار نشان دهنده رابطه بین تنش و کرنش یک ماده در نیروهای مختلف است.
از آنجا که تست انواع مختلف نمودار کشش از جمله تست‌های مخرب است، بایستی یک نمونه از مقطع مورد نظر براساس استاندارد آماده شود. نمودار خروجی از دستگاه تست کشش بر اساس نیرو بر تغییرات طول رسم میشود که این منحنی، همان نمودار تنش کرنش است.
منحنی تنش کرنش معمولا در دو نوع کلی حقیقی و مهندسی قرار می‌گیرد که در ادامه تفاوت این دو نمودار را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تفاوت نمودار تنش کرنش حقیقی و مهندسی
از آنجا که تنش و کرنش به دو صورت حقیقی و مهندسی تعریف میشود، بنابراین دو نوع نمودار تنش کرنش مهندسی و حقیقی را خواهیم داشت.
در نمودار تنش کرنش حقیقی، سطح مقطع لحظه ای نمونه ملاک محاسبه تنش است در حالی که در تنش کرنش مهندسی، سطح مقطع اولیه قطعه ملاک قرار می‌گیرد. به همین دلیل پس از نقطع گلویی شاهد کاهش تنش در نمودار تنش و کرنش مهندسی هستیم. در شکل زیر این دو نمودار را برای انواع مختلف نمودار یک ماده مشخص مشاهده میکنید:
تفاوت نمودار تنش کرنش مهندسی و حقیقی
بخش های مختلف نمودار تنش کرنش
به منظور تحلیل نمودار تنش کرنش، باید مناطق مختلف آن را شناخت. برای آشنایی با نواحی مختلف منحنی تنش-کرنش، نمودار زیر را در نظر بگیرید:
نقاط مهم نمودار تنش کرنش
نقاط مشخص شده در انواع مختلف نمودار نمودار، برای مهندسان، نقاط با اهمیتی تلقی میشود:
نقطه A، حد تناسب:
آخرین نقطه‌ای که قانون هوک تنش کرنش در آن جا صادق است و رفتار ماده تا این نقطه کاملا الاستیکی است.
نقطه B، حد الاستیک یا نقطه تسلیم:
در این نقطه ماده در برابر تنش وارده تسلیم شده و پس از آن از خود رفتار پلاستیک نشان میدهد. به همین دلیل به آن نقطه تسلیم در نمودار تنش کرنش گفته میشود.
نقطه D، مقاومت نهایی:
حداکثر مقدار تنشی که یک ماده می‌تواند تحمل کند بدون آنکه دچار شکست شود، به آن استحکام کششی یا تنش ماکزیمم می‌گویند.
نقطه E، نقطه شکست:
از نقطه D به بعد، نمونه شروع به گلویی شدن می‌کند. نقطه شکست، نقطه‌ای است که در آن نیروی اعمالی باعث شکست در نمونه میشود.
رفتار الاستیک و پلاستیک مواد در نمودار تنش کرنش
نمودار تنش کرنش به دو بخش الاستیک و پلاستیک تقسیم میشود. مطابق با شکل بالا از نقطه ۰ تا نقطه B ماده رفتار الاستیک و از نقطه B تا نقطه E ماده رفتار پلاستیک از خود نشان میدهد.
در منطقه الاستیک پس از قطع نیروی اعمالی، ماده کاملا به حالت اولیه خود برمی‌گردد. در حقیقت، ماده در این ناحیه رفتار فنر مانند از خود نشان میدهد. اما در منطقه پلاستیک اندازه نیروی اعمالی به قدری است که پس از قطع نیرو، ماده به حالت اولیه برنمی‌گردد.
منطقه الاستیک ماده، خود به دو بخش تقسیم میشود. از نقطه ۰ تا نقطه A رفتار ماده کاملا الاستیک است. همانطور که مشاهده میکنید، تنش و کرنش در این ناحیه کاملا نسبت خطی و مستقیمی دارند. تنش و کرنش در حد فاصل ۰ تا A، از قانون هوک پیروی می‌کند.
رابطه‌ی هوک به صورت زیر است:
σ=E.ε
در این رابطه σ به تنش، E مدول یانگ و ε به کرنش اشاره دارد.
براساس قانون هوک، نسبت تنش به کرنش برابر با مدول یانگ است. پس از نقطه A تا نقطه B، نمودار منحنی شکل میشود. این بدان معنی است که پس از برداشتن بار، نمونه کاملا به حالت اولیه برنمی‌گردد و مقداری تنش درون ماده باقی می‌ماند.
تحلیل نمودار تنش کرنش
نتایج حاصل از نمودار تنش و کرنش فولاد و سایر مواد به شرح زیر است:
تنش تسلیم:
تنش تسلیم مقدار تنشی است که به قطعه وارد شده و پس از آن رفتار ماده از الاستیک به پلاستیک تغییر پیدا می‌کند.
مدول یانگ:
مدول یانگ، معیاری برای سنجش مقدار صلب بودن ماده جامد است. به عبارت دقیق‌تر، این پارامتر، خطی بودن رابطه تنش و کرنش در ناحیه الاستیک را نشان. میدهد. مدول یانگ پیش بینی کننده مقدار کشش یا تراکم ماده است. این پارامتر برای پیش بینی تغییر شکل تیر به هنگام اعمال نیرو کاربرد دارد.
استحکام کششی:
حداکثر مقدار تنشی که یک ماده می‌تواند تحمل کند، معرف استحکام کششی آن است. از این استحکام با نام UTS نیز یاد میشود.
تنش شکست:
پس از استحکام کششی، مهم‌ترین داده برای مهندسان، مقدار تنش شکست میباشد. همانطور که پیش از این مطرح کردیم، نمونه‌ی تحت کشش پس از نقطه UTS شروع به گلویی شدن می‌کند. منظور از گلویی شدن این است که هم‌چنان که طول افزایش پیدا می‌کند، مقدار نیروی لازم برای کشیدن کاهش پیدا می‌کند. تا جایی که در نقطه شکست، نمونه به دو قسمت تقسیم میشود. دانستن تنش شکست برای سازه‌های حساس مثل پل و قطعات هواپیمایی بسیار اهمیت دارد.
چقرمگی:
چقرمگی یا تافنس به مقدار توانایی ماده در برابر جذب انرژی ضربه، بدون آن که بشکند، گفته میشود.
سطح زیر نمودار تنش کرنش بیانگر چیست؟
سطح مقطع زیر نمودار تنش کرنش با مقدار تافنس برابر است و باید گفت که محاسبات پیچیده‌ای دارد. اما در برخی موارد میتوان با تقسیم کردن این نمودار به دو بخش مثلثی (مربوط به ناحیه الاستیک) و ناحیه مستطیلی (مربوط به ناحیه پلاستیک)، مقدار آن را تخمین زد.
راه‌های دیگری نیز برای محاسبه سطح زیر منحنی تنش کرنش وجود دارد که شامل استفاده از برخی معادلات و نرم‌افزارها میشود.
نمودار تنش کرنش مواد نرم و ترد
مواد، گستره وسیعی از مواد ترد تا نرم را شامل میشود که هرکدام، رفتار متفاوتی به ویژه در ناحیه پلاستیک از خود نشان میدهند. درواقع تفاوت نمودار تنش کرنش مواد ترد و نرم در این است که هر چه از مواد ترد به سمت مواد نرم پیش می‌رویم، ناحیه پلاستیک بزرگتر شده و نمونه در تست کشش دیرتر می‌شکند.
در منحنی زیر، نمودار تنش کرنش مواد مختلف را مشاهده میکنید:
نمودار تنش کرنش مواد مختلف
سخن آخر
همانطور که با اهمیت داده‌های حاصل از نمودار تنش و کرنش آشنا شدید، پیش از استفاده از هر مقطع فولادی نیاز است تا اطلات کافی را از خواص مکانیکی آن داشته باشید. برای آگاهی از قیمت مقاطع با کیفیت فولادی مثل قیمت پروفیل و انواع قوطی با مشاوران ما در آیرومارت (شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا) تماس حاصل فرمایید.
آشنایی با بهترین روش های تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یکی از نیازهای اولیه افرادی است که قصد دارد وارد بازارهای مالی خصوصاً ارزهای دیجیتال شوند. اگر قصد دارید به یک سرمایه گذار یا تریدر حرفه‌ای تبدیل شوید، باید به صورت هدفمند آموزش تکنیکال را دنبال کنید و با همه روش‌های آن آشنا شوید. با این حال در میان روش‌های مختلف تحلیل تکنیکال، روش‌های خاصی وجود دارند که از اهمیت و کاربرد بیشتری برخوردار هستند. آشنایی با این روش‌ها باید در اولویت قرار بگیرد. اگر به دنبال بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال هستید، با نوبیتکس تا پایان این مطلب همراه باشید.
چگونه بهترین روش تحلیل تکنیکال را انتخاب کنیم؟
تحلیل تکنیکال بسیار گسترده است و باید زمان زیادی را صرف آشنایی و آموزش آن کنید. افرادی که می‌خواهند وارد بازارهای مالی شود باید این مرحله سخت را پشت سر بگذارند تا پیش از ورود به بازار خود را آماده کنند. اما از کجا باید شروع کرد؟ بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال کدام اند؟ در بین روش‌های مختلف تحلیل تکنیکال، بعضی از انواع مختلف نمودار آن‌ها نقش بسیار مهم و اساسی دارند. این روش‌ها پایه و اصول بسیاری از تحلیل‌ها هستند و بدون آن‌ها نمی‌شود بسیاری از تحلیل‌های جزئی‌تر و دقیق‌تر را انجام داد. بنابراین اگر قصد انتخاب بهترین روش تحلیل تکنیکال را دارید پیشنهاد می‌کنیم ابتدا به سراغ دسته‌های اصلی تحلیل فنی بروید. ما در بخش آموزش خرید و فروش ارز دیجیتال به بعضی از بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال اشاره کرده‌ایم. در ادامه سعی می‌کنیم با لیستی از مهم‌ترین‌های آن‌ها آشنا شویم.
تحلیل تکنیکال با استفاده از نمودارها
یکی از اساسی‌ترین روش‌های تحلیل تکنیکال کمک گرفتن از نمودارهای قیمتی است. فرقی نمی‌کند که بخواهید وارد بازار بورس، فارکس یا ارز دیجیتال شوید؛ در هر صورت نمودارها اولین ابزاری هستند که باید کارکردن با آن‌ها را بیاموزید. نمودارها شامل نرخ ارز دیجیتال یا قیمت سهام‌ها در طول زمان هستند که معمولاً به سه شکل شمعی، میله‌ای و خطی نمایش داده میشوند. نمودارها در بازه‌های زمانی مختلف از ساعتی، روزانه، ماهیانه، سالیانه، دهه‌ای یا حتی سده‌ای قابل تنظیم هستند.
در نمودارها ۴ فاکتور اصلی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. قیمت یعنی قیمت شروع، پایان، سقف و کف این ۴ فاکتور اساسی را تشکیل میدهند. با استفاده از این فاکتورها شما می‌توانید تغییرات قیمت را بررسی کنید. اگر بازه شما ۳۰ روزه باشد این فاکتورها برای هر روز متفاوت خواهد بود. در نمودارهای روزانه، این فاکتورها به صورت ساعتی نمایش داده میشوند. نمودارها معمولاً تنها شامل قیمت نیستند و حجم خرید و فروش نیز نمایش داده میشود. به طور کلی با استفاده از نمودارها می‌توانید اطلاعات زیادی را در یک نگاه به دست آورید. بنابراین میتوان استفاده از نمودارها را به عنوان یک از بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال در نظر گرفت.
میانگین متحرک، یکی از انواع مهم تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال
اگر بخواهیم پرکاربردترین روش تحلیل تکنیکال را معرفی کنیم، بدون شک میانگین متحرک (Moving Average) یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های ما خواهد بود. این شاخص شناخته شده و پر استفاده می‌تواند با از بین بردن نوسانات نمودار به بررسی روند کلی حرکت بازار کمک کند. میانگین متحرک در واقع همان میانگین قیمت است که از میانگین قیمت‌های قبلی به دست می‌آید. از میانگین متحرک برای تشخیص جهت روندها استفاده میشود. برای مثال قیمت ریپل ممکن است در طی ۲۰ روز بارها افزایش و کاهش پیدا کند. اما با کمک میانگین متحرک میتوان نشان داد که در طی این مدت به طور کلی قیمت ریپل افزایش یافته یا کاهش یافته است. از میانگین متحرک به شکل گسترده‌ای در کنار سایر شاخص‌ها و اندیکاتورهای ارز دیجیتال استفاده میشود. میانگین متحرک ۲۰ روزه، ۳۰ روزه، ۵۰ روزه، ۱۰۰ روزه و ۲۰۰ روزه از جمله میانگین متحرک‌های پرکاربرد هستند.
حمایت و مقاومت؛ روشی پرکاربرد در تحلیل تکنیکال
یکی دیگر از بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال، استفاده از خطوط حمایت و مقاومت است. خط مقاومت سطحی است که چند نقطه اوج قیمت در آن‌ها ثبت شده باشد اما از آن عبور نکرده باشد. خطوط حمایت نیز چند نقطه در کف قیمتی هستند که قیمت‌ها از آن سطح پایین‌تر نمی‌روند. دلیل شکل گیری این سطوح عدم تعادل بین عرضه و تقاضا است. در واقع سطح حمایت زمانی ایجاد میشود که میزان تقاضا از عرضه بیشتر میشود و در مقابل در مقاومت تعداد عرضه از تقاضا بیشتر است. بنابراین زمانی که قیمت به این سطوح می‌رسد شاهد معکوس شدن بازار خواهیم بود. با شناسایی خطوط حمایت و مقاومت می‌توانیم به یک نوسان گیر حرفه‌ای تبدیل شویم. برای شناسایی این سطوح از خط روند و میانگین متحرک کمک میگیرند.
حجم سهام، شاخصی که باید آن را جدی بگیرید
نمودار حجم سهام‌ها امروزه به یکی از بخشهای اصلی نمودارهای ارزهای دیجیتال تبدیل شدهاند و معمولاً در زیر نمودار اصلی نمایش داده میشوند تا با آن هماهنگی داشته باشند. نمودار حجم سهام، تمامی سهام‌ها یا ارزهای دیجیتال فروخته شده در طی یک دوره زمانی مشخص را نشان میدهد. اگر فروش از خرید بیشتر باشد رنگ قرمز و اگر خرید بیشتر از فروش باشد رنگ سبز نمایان میشود. در نمودار حجم سهام بریک اوت (Breakout) یعنی خرید بسیار بالاتر از فروش و بریک داون (Breakdown) فروش بسیار بیشتر از خرید اهمیت زیادی دارد. در واقع بریک اوت باعث افزایش ناگهانی قیمت و بریک داون باعث کاهش ناگهانی قیمت خواهد شد. شما می‌توانید در صرافی نوبیتکس علاوه بر مشاهده قیمت بایننس کوین، نمودار حجمی آن را نیز مشاهده کنید.
خطوط روند، یکی از مهم‌ترین ترفندهای تحلیل تکنیکال
یکی از ساده‌ترین روش‌های تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال و بورس، استفاده از خطوط روند است. خطوط روند جهت حرکت بازار را نشان میدهند. جهت حرکت بازار صعودی، نزولی یا خنثی است و خطوط روند نیز یکی از این سه حالت خواهند بود. برای استفاده از خطوط روند کافی است تا نقاط کف یا نقاط سقف را به هم متصل کنیم. حداقل به ۲ یا ۳ نقطه برای اینکار نیاز داریم. اهمیت خطوط روند در آنجاست که می‌توانید در زمان کوتاهی جهت حرکت یک بازار را تشخیص دهید و در مدت زمان کوتاهی برای سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در وضعیت فعلی تصمیم گیری کنیم.
استفاده از شاخص‌ها یا اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال
اندیکاتورها یا شاخص‌های تحلیل تکنیکال، در واقع فرمول‌ها و محاسبات ریاضی پیچیده‌ای هستند که تجزیه و تحلیل داده‌ها را ساده‌تر می‌کنند. تعداد اندیکاتورها بسیار زیاد است و معمولاً بر اساس محاسبات ریاضی سیگنال‌هایی را روی نمودار نشان میدهند. این سیگنال‌ها می‌تواند به شکل سیگنال خرید، سیگنال خرید قوی، سیگنال فروش یا سیگنال تعادل بین فروش و خرید باشند. استفاده از اندیکاتورها می‌تواند در کنار سایر شاخص‌ها به کاربران کمک کند تا تحلیل دقیق‌تری داشته باشند. با این حال همیشه سیگنال‌های شاخص‌های تکنیکال صد در صد درست نیست.
شاخص‌های مومنتوم، انواع پرکاربرد شاخص تحلیل تکنیکال
به طور کلی شاخص تحلیل تکنیکال به دو دسته شاخص‌های مومنتوم یا شاخص قیمت تقسیم میشوند. از مومنتوم برای تشخیص وضعیت اشباع خرید یا اشباع فروش استفاده میشود و در واقع نشان دهنده قدرت یا ضعف قیمت هستند. در اینجا با مهم‌ترین شاخص مومنتوم به صورت خلاصه آشنا می‌شویم.
شاخص قدرت نسبی یا RSI، مهم‌ترین شاخص مومنتوم
از مهم‌ترین شاخص‌های مومنتوم باید به شاخص RSI یا قدرت نسبی اشاره کرد که تقریباً همه تریدرهای ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند. این شاخص قدرت نسبی را از ۰ تا ۱۰۰ درصد نشان میدهد. دو منطقه زیر ۳۰ درصد و بالای ۷۰ درصد در این شاخص اهمیت زیادی دارند. قرار گیری شاخص در زیر ۳۰ درصد به معنای اشباع فروش ارز دیجیتال یا سهام است و در بالاتر از ۷۰ درصد اشباع فروش را نشان میدهد. با استفاده از این شاخص میتوان سیگنال‌هایی از قیمت نزولی یا صعودی دریافت کرد.
شاخص‌های قیمت در تحلیل تکنیکال
دسته دیگر شاخص‌های تحلیل تکنیکال شامل شاخص‌های قیمتی میشوند. این شاخص‌ها برخلاف مومنتوم بیشتر روی قیمت تاکید دارند. شاخص میانگین متحرک که قبلاً به آن اشاره کردیم مهم‌ترین شاخص قیمت تحلیل تکنیکال است. علاوه بر آن باندهای بولینگر نیز اهمیت بسیار زیادی به عنوان یک شاخص قیمت دارد. از آنجایی که با شاخص میانگین متحرک قبلاً در همین مقاله آشنا شدیم در اینجا تنها به معرفی شاخص باند بولینگر می‌پردازیم.
باند بولینگر، شاخص تحلیل تکنیکال کارساز!
میانگین متحرک اهمیت زیادی دارد ولی بسیار ساده است. بولینگر با اضافه کردن دو خط در بالا و پایین میانگین متحرک، به شما کمک می‌کند تا محدوده حرکت قیمت‌ها در کف و سقف را بهتر شناسایی کنید. این شاخص به تریدرها و سرمایه گذارانی که در حال تحلیل تکنیکال هستند کمک می‌کند تا قیمت میانی، تغییر مسیرها در سقف و تغییر مسیرها در کف را به بهترین شکل بررسی کند. به این ترتیب با کمک بولینگر میتوان زمان ورود و خروج به بازار را شناسایی کرد. از این رو این شاخص اهمیت بسیار زیادی دارد و باید از آن به عنوان یک شاخص تحلیل تکنیکال کارساز نام ببریم که در لیست بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال جای می‌گیرد.
بهترین روش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال کدام است؟
پاسخ به این سؤال به چند نکته اساسی بستگی دارد. در ابتدا باید به این نکته توجه کنید که هیچ اندیکاتور، شاخص و تحلیل تکنیکالی وجود ندارد که در همه زمان‌ها بتواند صد در صد درست عمل کند. قدیمی‌ترهای بازار به خوبی می‌دانند همیشه احتمال این هست که اتفاقاتی پیش بینی نشده در بازار رخ دهند. بنابراین هرگز نمی‌توان یک گزینه را به عنوان بهترین روش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال معرفی کرد. نکته دوم این است که شما باید با همه روش‌های تحلیل تکنیکال آشنا باشید. در بسیاری از موارد ممکن است بسیاری از روش‌های تکنیکالی به دلیل موقعیت خاصی که بازار در آن قرار گرفته است پاسخ درستی به شما ندهند.
بنابراین باید این توانایی را داشته باشید تا چندین روش مختلف را تست کنید و حتی به صورت ترکیبی از آن‌ها استفاده نمایید. در نهایت باید به این موضوع نیز توجه داشت که همیشه باید با استفاده از شاخص‌های مختلف تحلیل‌های خود را آزمایش کنید.تنها زمانی که اکثر شاخص‌ها و تحلیل‌ها به یک نتیجه می‌رسند میتوان تا حدودی به آن نتیجه اعتماد کرد. برای افرادی که در شروع کار هستند، انواع مختلف نمودار بهترین روش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال ترکیبی از روش‌هایی است که در این مقاله معرفی کردیم. اما این فراموش نکنید که این تنها شروع کار است. در ادامه با تجربه بیشتری که کسب میکنید این شما هستید که طبق سلیقه و نوع تریدی که انجام می‌دهید بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال را برای خود انتخاب میکنید.
با یادگیری تحلیل تکنیکال به تریدر حرفه‌ای در نوبیتکس تبدیل شوید
همین امروز یادگیری تحلیل تکنیکال را شروع کنید. مطالعه کردن جزوات، کتاب‌ها، مطالب سایت‌ها مانند مقاله‌های وبلاگ نوبیتکس، صحبت و مشورت با تریدرهای حرفه‌ای و مهم‌تر از همه تمرین کردن از بهترین روش‌های یادگیری هستند. اگر به دنبال بهترین روش‌های تحلیل تکنیکال هستید از مواردی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم شروع کنید.
فیلم جلسه 7 - تابع(قسمت ششم)، رسم نمودار(قسمت ششم)
با نصب اپ اندروید آلا، می توانید این فیلم را دانلود نمایید.
راه ابریشم آلا، شاهراه کنکور 1402
استفاده از زمان کوب
آلاء پنجره ای است رو به دور نمای آموزش کشور که می کوشد با اساتید کار بلد و مخاطبان پر تعداد و متعهد خود آموزش همگانی را در چهار گوشه ی این سرزمین در دسترس فرزندان ایران قرار دهد.
خدمات اصلی آموزش در آلاء کاملا رایگان بوده و درآمد خدمات جانبی آن صرف برپا نگه داشتن و دوام این مجموعه عام المنفعه می شود. محصولات ما پیش تر با نام های آلاء و تخته خاک در اختیار مخاطبان قرار می گرفت که برای سهولت در مدیریت و دسترسی کاربران اکنون انحصارا با نام آلاء منتشر می شود.
دبیرستان دانشگاه صنعتی شریف در سال 1383 تاسیس و زیر نظر دانشگاه صنعتی شریف فعالیت خود را آغاز کرد. فعالیت های آموزشی آلاء با نظارت دبیرستان دانشگاه شریف انجام می شود.
نمودار میله ای Bar Plot
مقدمه ای بر نمودار میله ای Bar Plot :
نمودارها شیوه ای جذاب برای ارائه نتایج و اطلاعات هستند و امکان به دست آوردن اطلاعات را در فرصتی کوتاه فراهم میآورند. این نمودارها برای تفسیر به اطلاعات تخصصی نیاز ندارند و به راحتی قابل درک میباشند و دریافت اطلاعات از نمودار راحت تر نسبت به دریافت اطلاعات از جدول است. نمودارها را میتوان به دو دسته نمودارهای تک متغیره و ن مودارهای چند متغیره تقسیم کرد. نمودارهای دایره ای، ستونی و هیستوگرام از رایجترین نمودارهای تک متغیره هستند. در این مطلب قصد بررسی نمودار ستونی را داریم که در شکل زیر یک نمونه از نمودار ستونی را مشاهده میکنید.
نمودار ستونی انواع مختلف نمودار یا نمودار میله ای Bar Plot
نمودار ستونی شامل مجموعه ای از ستونهاست که با فاصله یکنواختی در کنار هم قرار میگیرند و عرض این ستونها با هم برابرند و هر ستون مختص یک طبقه از متغیر و طول آن متناسب با فراوانی یا درصد آن طبقه است. نمودار میله‌ای، نموداری است که در آن برای نشان دادن مقدار روی محور xها (محور طول‌ها) مستطیل‌هایی به کار می‌رود. در محور افقی گروه هایی که قرار است با هم مقایسه شوند مشخص میشود و در محور عمودی عددهایی متناسب با تعداد هر گروه مشخص میشود. در شکل زیر سه رنگ موجود است که هرکدام نشان دهنده ی یک گروه است و گروهها روی محور افقی هر کدام با نام گروه مشخص شدهاند و در محور عمودی مقادیر مربوط به گروهها مشخص است. طول هر ستون برابر مقدار متغییرهاست. این نمودار مربوط به بررسی سهم فروش 3 برند خودرو خارجی در انواع مختلف نمودار بازار ایران است. این 3 برند شامل رنو، هیوندای و نیسان است. بر اساس جدول میتوان به این نتیجه رسید که بیشترین فروش خودرو خارجی از بین این سه برند متعلق به رنو میباشد و کمترین فروش متعلق به برند نیسان است.
این روشی بسیار خوب برای نمایش اندازه‌های نسبی است، چون می‌توانیم با نگاهی مختصر دریابیم که کدام گروهها مقادیر بیشتر و کدام گروهها مقادیر کمتری دارند. همچنین از نمودارهای میله‌ای می‌توانیم برای نمایش اندازه نسبی بسیاری از چیزها، انواع کالاها، تعداد مشتریان یک مغازه در روزهای مختلف و یا موارد بی‌شمار دیگر استفاده کنیم.
نمودار های میله‌ای یا نمودار میله ای Bar Plot در مواردی مناسب هستند که داده‌ها گروهبندی شده باشند. در داده‌های پیوسته‌ای بهتر است از هیستوگرام استفاده شود. همچنین به طور معمول بین ستونها در نمودارهای میله‌ای فواصل مناسبی قرار میگیرند تا شبیه هیستوگرام نباشند و باعث اشتباه نشوند. در شکل زیر نمودار سمت راست نشان دهنده ی نمودار هیستوگرام است و نمودار سمت چپ نشان دهنده ی نمودار میله ای است.
نمودارهای میله ای میتوانند انواع مختلفی داشته باشند. ستونها یا میله های رسم شده در این نمودار به صورت افقی و هم به صورت عمودی رسم میشوند و در تفسیر نمودار تفاوتی ایجاد نمیکنند.
از نمودارهای میله ای یا نمودار میله ای Bar Plot ، همچنین میتوان برای مقایسه پیچیده تر داده ها با نمودارهای میله ای گروه بندی شده و نمودارهای میله ای انباشته استفاده کرد. در یک نمودار میله ای انباشته شده، برای هر گروه چند دسته در میله وجود دارد.
به عنوان مثال، یک فرد صاحب سه فروشگاه است. یک نمودار میله ای انباشته شده با میله های رنگی مختلف برای نمایش هر فروشگاه تهیه کند: محور افقی 3 ماه از سال و محور عمودی درآمد را نشان میدهد. نمودار میله ای انباشته، میله هایی را نشان میدهد که گروههای مختلف را بر روی یکدیگر نشان میدهند. ارتفاع میله حاصل نتیجه ترکیبی گروهها را نشان میدهد. با این حال، نمودارهای میله ای انباشته برای مجموعه داده هایی که برخی گروهها دارای مقادیر منفی هستند، مناسب نیستند. در چنین مواردی نمودار میله ای گروهی ارجح است.انواع مختلف نمودار
نمودار زیر میانگین حقوق پرسنل قسمتهای مختلف یک شرکت را نشان میدهد. گروه بندی پرسنل شامل بخشهای مانند حسابداری، مالی، مدیریت و فروش است. میانگین بیشترین میزان حقوق مربوط به مدیریت بعد از آن متعلق پرسنل بخش فروش است و کمترین میزان مربوط به پرسنل بخش حسابداری است.
نمودار ستونی زیر تعداد سفارشات دریافت شده از سه ایستگاه متفاوت را در سه ماه اول به تفکیک ماه ها مقایسه مینماید، دقت کنید که هر رنگ نشان دهنده ی اطلاعات یک ماه بخصوص است. با مشاهده ی این نمودار به سرعت میتوان نتیجه گرفت که در ماه ژانویه بیشترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 2 میباشد و کمترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 3 در این ماه میباشد. و به طور کلی کمترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 1 در ماه مارس میباشد.
یکی از راه های نمایش اطلاعات در نمودار ستونی نمایش مقادیر واقعی ستون ها به همراه خطی است که هدف یا مقدار هدف را نشان می دهد. در نمودار نشان داده شده در این مثال، فروش روزانه به صورت ستونی ترسیم شده است و یک خط فروش هدفمند 500 دلار در روز را نشان میدهد. و به راحتی میتوان سطح فروش را با خط هدف مقایسه کرد.
جمعبندی نمودار میله ای Bar Plot
طبق مطالب بالا نمودارهای ستونی یا نمودار میله ای Bar Plot روشی است که برای مقایسه مقادیر گروه های مختلف استفاده میشود. مقادیر هر گروه توسط یک میله عمودی یا افقی نشان داده می شود. نمودارهای میله ای دارای یک دامنه گسسته از دسته ها هستند و معمولاً مقیاس بندی میشوند تا تمام داده ها در نمودار جای بگیرند. وقتی ترتیب طبیعی دسته ها در مقایسه وجود نداشته باشد، می توان نوارهای نمودار را به هر ترتیب مرتب کرد. این نمودار بسیار پرکاربرد و خوانا است.
آموزش ترسیم نمودار راداری در اکسل
ترسیم انواع نمودار در Excel امکان‌پذیر است و تنظیمات مختلف هر نمودار نیز قابل تغییر است. یکی از اقسام نمودار، نمودار راداری است که امتیاز و وضعیت جنبه‌های مختلف یک پدیده را به صورت چندضلعی نمایش میدهد.
در این مقاله می‌خواهیم به آموزش کامل ترسیم نمودار راداری در اکسل بپردازیم. با آموزشی دیگر از سری آموزش نرم‌افزار اکسل مجموعه‌ی آفیس مایکروسافت همراه شوید.
نمودار راداری چیست؟
نمودار راداری برای حداقل سه متغیر به کار می‌رود و مقدار هر متغیر را با مقدار حداکثر یا بهینه یا نمره کامل مقایسه می‌کند. با نگاهی به این نوع نمودار، میتوان نقاط ضعف و نقاط قوت را به راحتی متوجه شد. به نمونه‌ای ساده از این نوع نمودار توجه کنید:
نمودار راداری یا به زبان دیگر، Radar Chart در اکسل، به سادگی ترسیم میشود و تنظیمات سفارشی‌سازی آن نیز ساده و کامل است. به عنوان مثال می‌توانید داخل چندضعلی مربوط به پارامترهای هر نمونه را رنگی کنید.
برای بررسی نحوه‌ی ترسیم نمودار راداری، یک مثال ساده را طرح می‌کنیم. نمره و امتیاز سه شخص در جدول زیر ذکر شده است. در ستون A پارامترهایی مثل دانش، میزان تأثیرگذاری، میزان رساندن و غیره لیست شده و به هر یک از سه نفر، نمراتی داده شده است.
آموزش ترسیم نمودار راداری در Excel
ابتدا تمام سلول‌های جدول شامل ستون A و ردیف ۱ که پارامترها و نام اشخاص را دربرمی‌گیرند، انتخاب کنید. در واقع این عناوین روی نمودار راداری درج میشود.
از تب Insert از نوار ابزار بالای صفحه، روی دکمه‌ی Waterfall Chart کلیک کنید. در منوی کرکره‌ای انواع نمودار نیز روی یکی از سه نوع نمودار راداری که در بخش Radar Charts قرار گرفته، کلیک کنید. در این مثال از حالت اول استفاده می‌کنیم که چندضعلی‌های توخالی رسم می‌کند.
به این ترتیب نمودار راداری ترسیم میشود! البته قابلیت‌های سفارشی‌سازی آن را در ادامه بررسی خواهیم کرد. تمام موارد شامل رنگ‌بندی، عنوان نمودار، شیوه‌ی نمایش اعداد و غیره، قابل تغییر است.
تغییر عنوان نمودار
برای تغییر دادن نام نمودار راداری، ابتدا روی عنوان کلیک کنید و سپس عبارتی را تایپ کنید. متنی که تایپ میکنید در فیلد وارد کردن فرمول در بالای صفحه نمایش داده میشود و لذا برای ویرایش مجدد نام نمودار، می‌توانید روی آن کلیک کرده و سپس متن را در این فیلد حذف کرده یا تغییر بدهید.
با زدن کلید Enter ، تغییر عنوان تکمیل میشود.
تغییر موقعیت عنوان خطوط و غیره در نمودار
ممکن است حالت پیش‌فرض نمودار بهینه باشد و نیازی به تغییر موقعیت عناوین خطوط داده‌ها نباشد اما گاهی به دلیل محدودیت‌هایی در عرض یا ارتفاع، می‌بایست عنوان‌ها را جابجا کنید.
برای تغییر دادن مکان عناوین نمودار، روی نمودار کلیک کنید تا چند دکمه کنار آن در سمت راست نمایان شود. روی اولین دکمه‌ی که به شکل + است و Chart Elements نام دارد کلیک کنید و در ادامه موس را روی گزینه‌ی Legend نگه دارید. از زیرمنوی ظاهر شده، یکی از محل‌های راست یا Right و Left یا چپ و همین‌طور Top و Bottom که به معنی بالا و پایین است را انتخاب کنید.
برای تنظیمات بیشتر می‌توانید گزینه‌ی More Options را نیز انتخاب کنید.
تغییر در محورهای نمودار راداری
برای تغییر در محورهای نمودار راداری نیز روی آن کلیک کنید تا دکمه‌ی + در سمت راست و بالا ظاهر شود. روی گزینه‌ی Axes مکث کنید و در منوی ظاهر شده روی More Options کلیک کنید.
اکنون در پنل Format Axis که کنار صفحه ظاهر شده، روی تب نمودار کلیک کنید. در بخش Axes Options می‌توانید مقدار کمترین عدد محور و بیشترین عدد محور را در کادرهای Minimum و Maximum تایپ کنید.
با تایپ کردن اعداد جدید، تغییرات به صورت آنی در نمودار اتفاق می‌افتد و در صورت نیاز می‌توانید اعداد را تصحیح کنید تا ظاهر نمودار مناسب به نظر برسد.
ترسیم نمودار راداری توپر
ترسیم نمودار راداری را بررسی کردیم و نوع چندضعلی توخالی را با مثالی توضیح دادیم. برای ترسیم کردن نمودار به صورت توپر، بهتر است یکی از نمونه‌های داده و در واقع نمرات یک شخص انتخاب شود. لذا ابتدا با نگه داشتن کلید Ctrl و روش کلیک و درگ، سلول‌های ستون A و D را انتخاب کنید.
در ادامه سراغ منوی Insert و دکمه‌ی Waterfall Chart بروید و این بار Filled Radar را به عنوان نوع نمودار انتخاب کنید.
این بار با توجه به اینکه نمونه‌ی داده متفاوت بوده، محدوده‌ی محورها به صورت خودکار از عدد ۴.۴ شروع میشود نه عدد ۰. البته انتخاب خودکار اکسل را می‌توانید به سادگی تغییر بدهید.
به این ترتیب می‌توانید برای هر شخص، یک نمودار مجزا ترسیم کنید. روش بهتر این است که نمودار رسم‌شده را ویرایش کنید و سپس آن را کپی کرده و با راست‌کلیک کردن و انتخاب گزینه‌ی Select Data، صرفاً داده‌ها را تغییر بدهید و نمرات شخص دیگر را انتخاب کنید.
توجه کنید که در صورت نیاز به مقایسه‌ی چند نمودار راداری، می‌بایست محدوده‌ی محورها یکسان باشد تا اشتباهی در درک نمرات رخ ندهد.
دیدگاه شما