معنی مفاهیم EPS و DPS

DPS در بورس چیست؟ | مفهوم DPS به زبان ساده

‌DPS معادل میزان پول پرداخت شده توسط شرکت به سهام داران است؛ در این نوشتار و در ادامه سایر مطالب بورس مجله فرادرس، به تشریح مفاهیم پیرامون DPS می‌پردازیم. افراد، سهام شرکت‌ها را با هدف دریافت پاداش مالی، خریداری می‌کنند. این پاداش ممکن است از فروش سهام با قیمتی بالاتر در آینده یا دریافت سود از شرکت توزیع‌کننده آن، بدست آید. شرکت‌های عمومی که عملکرد مالی مناسبی دارند، عموماً مبلغی از درآمد خالص را بین سهام‌داران، بر پایه تعداد سهم آن‌ها تقسیم می‌کنند.

DPS چیست ؟

«سود بر سهم» (Dividend per Share | DPS) جمع سود اعلام شده توسط شرکت است که به هر «سهم عادی» (Common Stock) منتشر شده تعلق می‌گیرد. این نسبت را می‌توان از تقسیم سود‌های پرداختی توسط کسب‌و‌کار به تعداد سهام عادی منتشر شده بدست آورد. در شرکت‌ها، عموماً، از سود پرداخت شده آخرین فصل مالی برای محاسبه DPS استفاده می‌کنند.

DPS معیار مهمی برای سهام‌داران به شمار می‌رود زیرا نشان‌دهنده میزان سود مستقیم یا درآمد بدست آمده برای خریداران سهم است. DPS، یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای محاسبه میزان سود بدست آمده در صورت نگهداری سهام در بلندمدت است و از آن برای تعدیل در بورس نیز استفاده می‌شود. DPS در حال افزایش، دیدگاه مدیریت آن شرکت در رابطه با پایداری رشد آن‌را نشان می‌دهد.

چگونه DPS را محاسبه کنیم؟

DPS را می‌توان به روش زیر محاسبه کرد:

• «$$D$$»: مجموع سود‌های دوره زمانی معین
• «$$SD$$»: سود ممتاز
• «$$S$$»: تعداد سهام عادی منتشر شده

اگر سودی خارج از چرخه منظم پرداخت سود، دریافت کردید (سود ممتاز)، باید آن‌را از کل میزان سود پرداخت شده، کسر کنید.

مثال محاسبه DPS

برای مثال، فرض کنید شرکت «الف» معادل ۲۳ میلیون تومان در سال گذشته سود پرداخت کرده باشد، که در طی آن مدت، یکبار نیز سود ممتازی به مبلغ ۶ میلیون تومان برای دارندگان سهام ممتاز واریز شده است. شرکت الف، ۱۰۰ هزار سهم منتشر شده دارد، پس DPS آن مطابق محاسبه زیر برابر ۱۷۰ تومان خواهد بود.

170 = ۱۰۰ هزار ÷ (۶ میلیون – 23 میلیون)

یعنی سهامداری با ۱۰۰ سهم عادی ۱۷ هزارتومان (۱۰۰ × ۱۷۰) و سهامدار دیگری با ۱۲۰۰ سهم عادی، ۲۰۴ هزارتومان (۱۲۰۰ × ۱۷۰) سود دریافت می‌کنند.

محاسبه DPS با EPS

می توان در روشی دیگر، DPS را با استفاده از EPS به صورت زیر محاسبه کرد.

• «$$EPS$$»: «سود هر سهم» (Earning Per Share)
• «$$DPR$$»: «نسبت پرداخت سود سهام» (Dividend Payout Ratio)

نسبت پرداخت سود سهام چیست؟

نسبت پرداخت سود سهام، نسبت کل میزان سود پرداخت شده به سهام‌داران در مقایسه با درآمد خالص شرکت است. این نسبت در واقع، درصدی از خالص درآمد است که به صورت سود به سهام‌داران پرداخت شده است.

DPS با سود ممتاز و سود میان‌دوره‌ای

سود‌های توزیع‌شده طی سال (بدون در نظر گرفتن سود‌های ممتاز) باید با یکدیگر جمع شوند تا محاسبه DPS به درستی انجام شود و همچنین، باید شامل سود‌های میان‌دوره‌ای و سود‌های نهایی نیز باشند.

«سود‌های میان‌دوره‌ای» (Interim Dividends) سود‌هایی هستند که قبل از مشخص شدن درآمد سالانه شرکت، اعلام و پرداخت شده‌اند. «سود نهایی» (Final Dividend) سود پرداخت شده در انتهای دوره مالی سالانه، شش‌ماهه یا فصلی است.

اگر شرکتی در طی دوران محاسبه، سهام عادی توزیع کند، تعداد کل سهام منتشر شده عموماً بوسیله میانگین وزنی سهام در طی دوره گزارش، محاسبه می‌شود.

ثبات سود‌ توزیعی توسط شرکت، مسئله قابل توجه دیگری به شمار می‌رود. شرکت ممکن است عملکرد مناسبی داشته اما نوسان نرخ درآمد آن، بالا باشد. بدین صورت، امکان دارد شرکت با پرداخت سود بالاتر به صورت مداوم، موافق نباشد، زیرا آینده غیرقابل پیش‌بینی است. در واقع، صاحبان شرکت نمی‌خواهند سهام‌داران را با پرداخت سود دچار نوسان بین دور‌ه‌های مالی نگران کنند.

چه مواردی DPS را افزایش می‌دهند؟

از آن‌جایی که، DPS بخشی از سود بدست آمده توسط شرکت است، انتشار خبر افزایش آن، مورد مثبتی در نظر گرفته می‌شود زیرا نشان‌دهنده اطمینان شرکت از رشد خود است. از طرفی دیگر، افزایش سود نشان‌دهنده این است که شرکت دیگر فرصت رشدی برای خود متصور نیست و بجای سرمایه‌گذاری سود روی خریداری تجهیزات جدید، جریان نقدینگی اضافه را بین سهام‌داران تقسیم می‌کند.

موارد تاثیرگذار بر DPS کدامند؟

عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است بر سلامت یک شرکت و توزیع سود توسط آن تاثیر بگذارند. از این موارد می‌توان به پرداخت بدهی، نیاز برای رشد یا سیاست‌های توزیع سود شرکت اشاره کرد.

چه مواردی DPS را کاهش می‌دهند؟

در ادامه به موارد کاهش‌دهنده DPS اشاره کرده‌ایم، که عبارت هستند از:

• سرمایه‌گذاری مجدد سود
• کاستن از بدهی‌ها
• سود اندک

سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها

ممکن است شرکتی، تصمیمی در رابطه با سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها در راستای توسعه محصولات یا دارایی‌های تجاری، اتخاذ کند. در این صورت، با وجود حفظ سود توسط شرکت و عدم توزیع آن بین سهام‌داران، این عمل به طور الزامی، به معنی ضعف مالی این شرکت نیست و این سرمایه‌گذاری مجدد، می‌تواند DPS بیشتری را در آینده بوجود بیاورد.

برای مثال فرض کنید شرکت «ج» شرکتی فناوری محور باشد که سال پیش ۱۰ هزار تومان DPS پرداخت کرده است. در سال کنونی، این شرکت، DPS را کاهش می‌دهد و آن را به ۵ هزار تومان می‌رساند و باقی سود را برای سرمایه‌گذاری در تولید محصول نرم‌افزاری جدید، هزینه می‌کند. این سرمایه‌گذاری مجدد، DPS را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهد.

کاستن از بدهی

شرکت‌ها ممکن است برای پرداخت بدهی‌های خود از سود دریافتی‌شان بکاهند. برای مثال، فرض کنید که شرکت الف موظف به پرداخت بدهی‌های خود، پیش از اتمام سال مالی آتی باشد.

سال گذشته، این شرکت به ازای هر سهم معادل ۳۰ هزار تومان سود پرداخت کرده است. اگرچه، امسال، این شرکت از میزان سود خود می‌کاهد و آن را به ۳ هزار تومان به ازای هر سهم می‌رساند زیرا باید بدهی‌ها را پرداخت کند. این عمل، در کوتاه‌مدت باعث کاهش DPS می‌شود و در بلندمدت ممکن است آن‌را افزایش دهد.

عملکرد ضعیف سوددهی

کاهش سود می‌تواند کاسته شدن DPS را به همراه داشته باشد. برای مثال، فرض کنید که شرکت «ب» به علت اوضاع اقتصادی نامساعد، متحمل ضرر شده باشد. سال پیش سود پرداختی شرکت ب، به ازای هر سهم برابر ۵ هزار تومان بوده است.در این مورد، شرکت از میزان سود خود می‌کاهد، برای اینکه سودی برای توزیع بین سهام‌داران موجود نیست و امکان دارد سود پرداختی به ازای هر سهم به ۱۵۰۰ تومان برسد.

تفاوت نسبت سود به بها و DPS چیست؟

نسبت سود به بها، یک نسبت مالی نشان‌دهنده سود پرداختی سالانه شرکت نسبت به قیمت سهام است. به عبارتی دیگر، این نسبت نشان دهنده این است که به ازای هر هزار تومان سرمایه‌گذاری در سهم، چه میزان سود نصیب سرمایه‌گذار می‌شود.

نسبت سود به بها به صورت معنی مفاهیم EPS و DPS درصدی نمایش داده می‌شود و از تقسیم ارزش پولی سود پرداخته شده در یک سال معین به ازای هر سهم بر قیمت آن بدست می‌آید.

فرمول محاسبه نسبت سود به بها چیست؟

• «$$DY$$»: «نسبت سود به بها» (Dividend Yield)
• «$$ADPS$$»: «سود سالانه هر سهم» (Annual Dividend per Share)
• «$$SP$$»: «قیمت سهم» (Share Price)

تفاوت DPS و EPS چیست؟

EPS و DPS هر دو منعکس کننده میزان سوددهی یک شرکت هستند. DPS مانند بهره بانکی است و شرکت موظف به پرداخت آن نیست، مخصوصاً اگر کاربرد بهتری برای آن‌ پیدا کند.

توجه داشته باشید که عموماً شرکت‌های با رشد بالا، در فرصت‌های کمی اقدام به پرداخت سود می‌کنند و مبالغ اضافی را مجدداً سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران پاداش مالی خود را از افزایش قیمت سهام دریافت می‌کنند.

EPS درآمد خالص به ازای هر سهم منتشر شده را می‌سنجد و یکی از معیارهای مهم تعیین‌کننده قیمت حقیقی یک سهم است. امکان دارد، یکی از دو شرکت با EPS مشابه، با انتشار تعداد سهم کمتری به این عدد رسیده باشند که در مقایسه با شرکت دوم، کارایی این شرکت، بالاتر در نظر گرفته می‌شود.

EPS نشان‌دهنده ارزش پولی هر سهم و DPS نشان‌دهنده میزان سود اختصاص یافته به هر سهم است. سرمایه‌گذار با مشاهده EPS می‌تواند به صورت تقریبی DPS را تخمین بزند.

نکات مهم درباره DPS

در ادامه نکاتی را بررسی می‌کنیم که لازم است هنگام بررسی DPS شرکت‌ها به آن‌ها توجه داشته باشید.

• بررسی سود با توجه به مالیات
• DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی
• بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS
• بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS
• توقف در پرداخت سود

بررسی سود با توجه به مالیات

سود پرداخت شده می‌تواند خالص یا بدون در نظر گرفتن مالیات باشد و این بستگی به شرکت و سیاست‌های وضع مالیات آن بر سود دارد.

DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی

اگر شرکتی بیشتر از یک نوع سهام عادی منتشر کند، DPS باید برای نوع اول محاسبه شود که همان سهام با بیشترین حجم معاملاتی و بالاترین میزان سهم منتشر شده است.

بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS

در محاسبه DPS ممکن است تعداد سهام منتشر شده در یک زمان معین یا میانگین سهام منتشر شده در طی دوره مشخصی از زمان در نظر گرفته شود. عموماً از میانگین وزنی، هنگامی استفاده می‌شود که شرکت توزیع سهام را در دوره محاسبه یا زمان نوسانات زیاد سهام انجام داده است.

بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS

زمان محاسباتی سود و تعداد سهم‌ها باید بر یک پایه زمانی یکسان، در نظر گرفته شده باشند، برای مثال، یک سال مالی، یک سال مالیاتی یا فصل.

توقف در پرداخت سود

شرکت‌ها معمولاً در زمان کند شدن نرخ رشد، شروع به پرداخت سود می‌کنند. هنگامی که شرکتی فرایند پرداخت سود را آغاز کند، توقف این ‌کار و عدم پرداخت سود بسیار دور از انتظار خواهد بود.

معرفی فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال

برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و نحوه تاثیر‌گذاری اطلاعیه‌های منتشر شده سامانه کدال می‌توانید به دوره آموزشی تدوین شده توسط «فرادرس» مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که پیش‌نیاز این دوره، شرکت در آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است. این ویدئو آموزشی در ۳ ساعت و در قالب ۱۰ درس تهیه شده است که در ادامه سرفصل این دروس‌ را به صورت مجزا نام می‌بریم.

در درس اول، با سامانه کدال آشنا می‌شوید. در درس‌های دوم و سوم به ترتیب اطلاعیه‌های مربوط به درآمد هر سهم و عملکرد ماهانه را می‌آموزید. اطلاعیه‌های مربوط به مجامع و پرداخت سود سالانه سهام در درس‌های پنجم و ششم بررسی شده‌اند. مدرس، در درس هفتم به آموزش اطلاعیه‌های مربوط به افزایش سرمایه‌ها پرداخته است. در درس هشتم مباحث پیرامون نامه‌نگاری‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. گزارش فعالیت هیئت‌مدیره و سایر اطلاعیه‌ها را به ترتیب در دروس نهم و دهم می‌آموزید.

• برای مشاهده فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال + اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

سود‌ها بخشی از کل منافع کسب شده توسط شرکت هستند و سهام‌داران آن‌ها را به علت مالکیت بر قسمتی از شرکت، دریافت می‌کنند. در واقع، دریافت سود، روشی برای کسب منفعت از شرکت منتشرکننده سهام، بدون از دست دادن مالکیت آن است.

اگر مدیریت شرکت، پس از کسب سود، آن‌را بین سهام داران توزیع نکند و مجدداً به سرمایه‌گذاری بپردازد، احتمال افزایش قیمت سهام وجود خواهد داشت یا اینکه امکان دارد، مدیریت با سود بدست‌آمده، تعدادی از سهام خود شرکت را خریداری کند که این مورد نیز به نفع سهام‌داران خواهد بود.

شرکت باید رشدی بالاتر از حد معمول داشته باشد تا سرمایه‌گذاری مجدد، توجیه‌پذیر به نظر برسد. به صورت کلی، زمانی که رشد یک شرکت کند شود، قیمت سهام آن افزایش چندانی را تجربه نخواهد کرد و شرکت برای از دست ندادن سهام‌دارانش، ملزم به پرداخت سود خواهد بود.

پدیده کندی رشد برای اغلب شرکت‌ها، بعد از اشغال کردن حجم زیادی از بازار، اتفاق می‌افتد. شرکت‌ها به اندازه‌ای می‌رسند که دیگر پتانسیلی برای رشد با نرخ سالانه ۳۰ درصد تا ۴۰ درصد را نخواهند داشت، فارغ از اینکه چه میزان منابع مالی برای انجام پروژه‌ها تخصیص یافته باشد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران در هنگام سرمایه‌گذاری به میزان سود پرداخت شده توسط شرکت انتشاردهنده سهام توجه می‌کنند. زمانی که شرکتی سودها را پرداخت نکند، احتمالاً به سرمایه‌گذاری مجدد و بکارگیری منابع مالی در پرو‌ژه‌های جدید پرداخته‌ است.

در نهایت، بهتر است، برای سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت تنها به DPS بالا توجه نشود. موارد دیگر مانند سایر نسبت‌های مالی، میزان فروش، کیفیت مدیریت و ثبات بازدهی در بلندمدت نیز، باید مورد ملاحظه قرار بگیرند. به صورت خلاصه، توجه به DPS مهم است اما قبل از سرمایه‌گذاری در سهام معینی، تحلیل بنیادی را از یاد نبرید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد؟

بسیاری از سرمایه گذاران بورسی حتی زمانی هم که در انجام معاملات مهارت لازم رو به دست آوردند، ولی با هم نمی دانند که EPS و DPS چیست و چه کاربردی در انجام معاملات بورس دارد! جالب است بدانید که اگر این سوال که EPS چیست و DPS چیست را از چند سرمایه گذار بورسی بپرسید، احتمالا هیچ یک نمی تواند جواب دقیق و کاربردی به شما بدهد و این در حالی است که مفهوم EPS و همین طور مفهوم DPS در بورس خیلی ساده است و اصلا پیچیدگی سختی ندارد و خیلی ساده و راحت می توان فهمید که EPS چیست و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد. در این مطلب از کد بورسی سعی داریم تا در خصوص معنی eps و مفهوم dps برای شما عزیزان صحبت کنیم و هرچیزی که باید درباره EPS و DPS در بورس بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم، پس در ادامه با ما همراه باشید.

EPS و DPS چیست

پس همان طور که گفتیم، در این مقاله بنا داریم به بررسی یک عبارت ساده، ولی بسیار کارآمد در میان سرمایه گذاران یعنی، سود پیش بینی شده (EPS) و تفاوت آن با DPS بپردازیم.

لذا پیشنهاد می کنیم در صورتی که با این این اصطلاح چندان آشنا نیستید، در این مقاله با کد بورسی همراه باشید.

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران مختلف بازار بورس است. هر کجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار بررسی می شود، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps هم در میان است. در حقیقت می توان این طور گفت که EPS یکی از حائز اهمیت ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت های مختلف پذیرفته شده در بورس اثرگذار هستند.

هنگامی که شما سرمایه گذاری در بورس را آغاز می کنید، همواره به اشکال مختلف با این کلمه درگیر خواهید بود. چنانچه قصد داشته باشیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم این طور عنوان کنیم که که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت حاصل می شود.

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شایان ذکر است شرکت‌ ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ شکل سود خالص پس از کسر مالیات مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا همان EPS آن سهم در آن سال مالی حاصل خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم کسب می کند. EPS یکی از موارد حائز اهمیتی به حساب می آید که به ‌صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت ‌ها در بازار بورس موثر است. به عنوان مثال این طور فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون سهم باشد، به این صورت EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال : ۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

این نکته را در خاطر داشته باشید؛ به سودی که شرکت پس از یک سال مالی به دست می آورد، EPS محقق شده نیز گفته می شود. این سود به وسیله مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ ها به‌ عنوان سود خالص و سود هر سهم حاصل می شود. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم خواهد گذاشت.

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده یا همان درآمد پیش بینی شده هر سهم در طول یک سال مالی شرکت، مقدار سودی به حساب می آید که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود تخمین می زند که در انتهای همان سال مالی به آن سود دست پیدا کند. شرکت های بورسی هر ساله این وظیفه را بر گردن دارند که پیش از شروع سال مالی جدید، یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه دهند که در آن پیش بینی طبق عملکرد گذشته شرکت و همین طور نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می گردد.

به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده می گویند. این eps به همان صورت که از اسم آن هم پیداست، یک پیش بینی است که هنوز تحقق نیافته است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکت ها می بینید. بنابراین می بایست توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت سازمان بورس به عنوان eps یک شرکت می بینید، تنها پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال حاصل می شود و هیچ قطعیت و تضمینی وجود نخواهد داشت که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت حاصل شود و این عدد تنها جنبه پیش بینی سود و دادن یک دید مناسب و نزدیکی در خصوص با روند سودسازی شرکت در سال مالی مد نظر است.

EPS محقق شده

در واقع این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت ۱ سال مالی کسب نماید. حسابداران و مدیران شرکت پس از اتمام سال مالی شرکت، عملکرد واقعی شرکت را مورد تحلیل و بررسی خود قرار می دهند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps محقق شده است، بنابراین به صورت خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند، در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت پس از اتمام سال مالی خود به آن دست پیدا می کند.

تعدیل EPS چیست؟

تعدیل EPS بدین معنی است که با بررسی مشخص می ‌شود سود پیش ‌بینی شده کم تر یا بیش تر از مبلغ پیش ‌بینی شده به دست آمده است. لازم به ذکر است که تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. زمانی که می گوییم یک سهم تعدیل EPS دارد به زبان ساده یعنی این که سود سهم قرار است کم یا زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود خواهد بود.

نکات مهم در مورد EPS شرکت ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده تنها یک پیش بینی است، در نتیجه امکان دارد که در طی سال چندین بار عوض شود، به خاطر این که وضعیت امکان دارد در طی سال با تغییراتی روبرو شود. به عنوان مثال امکان دارد با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت اتفاق افتد، همچنین این احتمال وجود دارد که شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps می گویند که سعی کردیم در بخش قبل توضیحات مفصلی در خصوص با آن ارائه دهیم.
• هر معنی مفاهیم EPS و DPS اندازه از شروع سال مالی می گذرد، به این دلیل که اطلاعات بیش تری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال تحقق خواهد یافت نزدیکتر می شود و امکان اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت دارد.
• جالب است بدانید که شرکت های بورسی موظف هستند پس از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود در اختیار همگان قرار دهند. این eps جدید می تواند به نسبت eps پیش بینی شده پیشین تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته وابسته است.
• اغلب eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، به این دلیل که eps تحقق یافته بعد از اتمام سال مالی شرکت حاصل می شود و اثر آن پیش از این بر روی قیمت سهم گذاشته شده است، پس یک سرمایه گذار باید این توانایی را کسب کند که خودش مورد بررسی قرار دهد که آیا طبق شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا این که شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش را تجربه نماید.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share، به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است. اغلب شرکت ها EPS را به ‌صورت کامل میان سهامداران تقسیم نخواهند کرد و قسمتی از آن را برای سرمایه ‌گذاری‌ های آینده شرکت، نزد خود حفظ می کنند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از EPS را بین سهامداران تقسیم کنند. امکان دارد بعضی از شرکت ‌ها درصد زیادی از EPS را به ‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و بعضی دیگر امکان دارد درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر قسمت های شرکت اختصاص دهند، پس مقدار DPS اغلب از EPS کم تر است.

گاها دیده شده است که شرکت تصمیم می ‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری، قسمتی از سود انباشته طی سالیان گذشته را نیز میان سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیش‌ تر خواهد بود ولی خب این حالت را خیلی در بازار بورس نمی بینیم. میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست ‌های هر شرکت وابسته است. شرکت ‌‌ها طبق قانون، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی را به سهامداران خود تخصیص دهند.

هر فردی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را در پرتفوی سهام خود داشته باشد، می ‌تواند DPS اعلامی شرکت را طبق میزان دارایی خود دریافت نماید. به ‌عنوان مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را میان سهامداران به‌ صورت سود نقدی تقسیم کند. حال چنانچه فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌ کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است : ۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود. برای مثال اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت موردنظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود : ۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

در سال های پیش، سود سهام روز به روز برای سهام داران مورد محاسبه قرار می گرفت تا کسی که روزی معامله می کند، سود روز هایی که سهام دار بوده را نیز کسب نماید که مشکلات بسیار زیادی را به دنبال داشت و سیستم را به صورت کلی تغییر دادند، به این دلیل که دوره مالی شرکت ها اغلب سالیانه است و طبیعتا برای تقسیم سود و رسیدگی به وضعیت صورت های سود زیان یک سال طول می کشد، ولی در طی سال و هر روز هزاران معامله انجام می شود و سهام داران در حال تغییر هستند.

به منظور برطرف کردن این مشکل مصوب شد تا فقط و فقط افرادی که در روز مجمع سهام دار شرکت هستند از DPS آن این سود بهره مند شوند و این بدین معنی است که امکان دارد سال مالی شرکتی اسفند باشد، ولی مجمع آن در خرداد ماه برگزار شود، پس چنانچه کسی در اردیبهشت سهام آن شرکت را بخرد، از سود سال مالی پیش استفاده خواهد کرد و حتی امکان دارد از سود انباشته سالیان قبل نیز به او پرداخت شود، همین طور حتی اگر یک روز قبل از تاریخ برگزاری مجمع سهام خود را به فروش برساند، ریالی از بابت سود نقدی DPS دریافت نخواهد کرد.

همین طور جالب است بدانید که در گذشته هر شرکت DPS مورد نظر را به حساب بانک های مختلفی واریز می کرد و سهام داران با مراجعه به شعبات بانک اعلام شده به وسیله شرکت در کدال DPS خود را به صورت نقدی دریافت می کردند، ولی با راه اندازی سامانه سجام از این پس هر شخص یک حساب بانکی معرفی شده به سجام دارد و شرکت های بورسی DPS را از طریق سجام به حساب شخصی سهام داران واریز می کنند، ولی خب هنوز این مورد خیلی بین شرکت ها جا نیوفتاده است و کمی زمان می برد تا تمامی شرکت ها خود را ملزم به استفاده از سامانه سجام برای پرداخت سود تقسیمی سهامداران نمایند.

نکات مهم در مورد DPS شرکت ها

• اغلب شرکت ها کلیه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نخواهند کرد، بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه داشته تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست نمایند.
• شرکت ها بر اساس قوانین بورس، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. برخی از شرکت ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
• هر شخصی که در زمان مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع مصوب شده است به او تعلق خواهد گرفت، بنابراین حتی اگر فردای مجمع سهام خود را به فروش برساند هم dps خود را میتواند دریافت کند.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

در حقیقت خود dps قسمتی از eps است. جنس هر دوی آن ها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیش تر اوقات با هم برابر نیستند. همان طور که پیش تر هم اشاره هایی داشتیم، اغلب مقدار dps از eps شرکت کم تر است، به خاطر این که شرکت ها علاقه دارند قسمتی از سود را نزد خود نگهدارند، ولی گاها این مورد هم دیده شده است که به دلایلی dps از eps بیشتر شود. به عنوان مثال شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار موجب خواهد شد که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود. در نهایت این که میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاست های شرکت وابسته است و به منظور فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را مورد بررسی خود قرار دهید.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی ۱۲ ماه اخیر است. در این روش سهامداران و تحلیلگران قادرند طبق EPS دوازده ماه گذشته که یعنی ۴ دوره ۳ ماهه، به ارزیابی یک شرکت بپردازند. بر اساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت ‌ها می بایست صورت‌ های مالی ۳ ‌ماهه خود را انتشار دهند، پس سود هر سهم در دوره‌ های ۳ ‌ماهه، در دسترس سرمایه‌ گذاران خواهد بود. مزیت روش TTM این است که قیمت سهم طبق قیمت واقعی آن مشخص می شود.

در حقیقت ارزش‌ گذاری سهم به وسیله سود پیش ‌بینی شده شرکت صورت نمی پذیرد و سرمایه‌ گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی قادرند عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و نتایج بهتری بهاز معاملات خود کسب کنند، لذا برای درک ساده‌ تر می ‌توان گفت EPS یک سهم طبق درآمد خالص کل ۱۲ ماه اخیر ارزیابی خواهد شد. در صورتی که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود/زیان خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌ شود، ولی تحت شرایطی که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه ‌شده به وسیله شرکت می ‌توان EPS را محاسبه کرد.

به عنوان مثال، اگر در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ قرار داشته باشیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود/زیان خالص ۶ ماهه اول امسال به‌ اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است. برای مثال اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می ‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌ گونه محاسبه کرد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ ملاحظه می باشد.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۸ : ۶،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸ : ۴،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹ : ۳،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۸ : ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰

EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

نتیجه گیری نهایی و کلام آخر

در این مقاله در ابتدا به این پرداختیم که EPS و DPS چیست و تفاوت آن‌ ها با هم در چیست. حال که با مفهوم دو اصطلاح EPS و DPS آشنا شده‌ایم، لازم است پس ‌از این برای تحلیل سهام شرکت ‌های گوناگون و همین طور بررسی قیمت‌ ها به این دو پارامتر نیز توجه کافی را داشته باشیم. در نظر داشته باشید که هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌ دهد؛ لذا پیش از سرمایه ‌گذاری در یک سهم باید بتوان طبق این اطلاعات ارزیابی مناسبی از آینده شرکت کسب کرد.

حال دیگر متوجه این موضوع هستید که EPS و DPS چیست و می توانید به صورت ساده آن را برای دیگران هم توضیح دهید. این که می دانید EPS و DPS چیست قطعا در سرمایه گذاری شما در بازار مالی مانند بورسی می تواند کمک کننده باشد ولی در نظر داشته باشید که آموزش تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی بورس ، تابلوخانی در بورس و … موارد کمکی اصلی در فرآیند سرمایه گذاری در بورس به حساب می آیند.

مفهوم EPS و DPS در بورس به چه معناست؟

اگر جزء فعالان بازار سرمایه هستید، محتمل واژه های EPS و DPS برای تان آشناست. افرادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند باید اصطلاحات و مفاهیم این بازار را به خوبی بشناسند تا بتوانند درمعاملات و تصمیم گیری های خود به خوبی از این مفاهیم بهره گیرند. در ادامه به این دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS می پردازیم.

تعریف و مفهوم EPS

EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر سهم در طول یک سال است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص، پس از کسر مالیات و مخارج محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود به ازای هر سهم یا EPS شرکت به دست می‌آید. به‌ بیان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای درک بهتر این پادکست رو گوش کنید:

برای مثال فرض کنید درآمد خالص یک شرکت در انتهای سال مالی و پس از کسر مالیات و مخارج برابر با 100.000.000 میلیون تومان باشد. حال فرض کنید که اگر تعداد کل سهام این شرکت برابر با 1.000.000 میلیون سهم باشد، از تقسیم 100.000.000 بر 1.000.000 عدد 100 بدست می آید که بدین معناست EPS تحقق یافته ی این سهم برای سال مالی گذشته برابر با 100 تومان به ازای هر سهم است.

تعریف و مفهوم DPS

DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی سود تقسیمی بین سهامداران به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌ صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت نزد خود نگه می‌دارند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه ی شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد.

برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند. بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است. همچنین در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری به ازای هر سهم، بخشی از سود انباشته شده طی سالیان گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند که در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهامدار شرکت باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند. همچنین به این نکته ی مهم هم توجه داشته باشید که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم، از قیمت سهم کاسته می‌شود.

نمیدونی حجم مبنا چیه؟! » حجم مبنا چیست؟

نتیجه گیری

خب در این مطلب، در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها مطالبی آموختیم و به طور مختصر و مفید دانستیم که EPS و DPS چیستند و چه تفاوتی با هم دارند. پس، زین پس در معاملات و خرید و فروش های خود به این دو فاکتور مهم هم توجه داشته باشید اما به تنهایی با اتکا به این دو فاکتور معامله نکنید. همواره موفق و پرسود باشید.

سوالات متداول در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها

EPS به معنی درآمد یا سود به ازای هر سهم در طول یک سال مالی شرکت است.

آن مقدار از EPS است که طبق صلاح دید مدیران شرکت بین سهامدارانی که در طول مجمع سهامدار شرکت بودند تقسیم میشود.

DPS در واقع جزئی از EPS است که اغلب از آن کمتر است. گاهی هم به ندرت اتفاق می افتد که مقدار DPS از EPS بیشتر می شود.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به منظور ورود به بازار سرمایه و شروع فرآیند سرمایه گذاری در این بازار شما باید با اصطلاحات گوناگون آشنا شوید و نحوه کار با اصطلاحات در این بازار را فرا بگیرید. در مقالات گذشته به بسیاری از اصطلاحات پرداختیم و جزئیات آن را برای شما شرح دادیم. در همین راستا اهمیت بررسی وضعیت شرکت‌ها و صورت های مالی آن‌ها در تحلیل بنیادی و یا بررسی روند نموداری شرکت‌ها از منظر تکنیکال از جایگاه حساسی در امر سرمایه گذاری برخوردارند.

EPS چیست؟

مفهوم EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر واحد سهم است. در نظر داشته باشید که شرکت‌ها در پایان سال مالی خود، درآمد کل شرکت را به صورت سود خالص بعد از کسر مالیات معنی مفاهیم EPS و DPS محاسبه می‌کنند. در این فرآیند اگر ما درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت مدنظر تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا به اصطلاح EPS شرکت به دست می‌آید. در فرآیند سرمایه گذاری در بازار بورس باید به این نکته دقت نمایید که EPS یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم است.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: اگر یک شرکت در پایان سال مالی خود 1.000.000.000 ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهم‌های شرکت به اندازه 1 میلیون برگه سهم باشد. EPS شرکت مدنظر برابر است با 1.000 ریال.

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

همین‌طور EPS محقق شده به سودی گفته می‌شود که شرکت بعد از یک سال مالی کسب می‌کند. این سود معمولاً به وسیله مدیران و حسابداران شرکت بعد از بررسی و ارزیابی های کلی شرکت و … محاسبه می‌شود. باید توجه داشته باشید حتی EPS تحقق یافته نیز تأثیر خود را بر روی قسمت سهام می‌گذارد.

نکاتی مهم پیرامون محاسبه EPS

تا همین دو سال گذشته شرکت‌ها ملزم بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش بینی کرده و آن را اعلام نمایند. طبیعتاً به این سود EPS پیش بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شد و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.

در این پروسه باید به این امر هم توجه داشت که با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت مدنظر و یا تغییر در روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این قانون شرکت‌ها باید در پایان سالی مالی خود، EPS پیش‌بینی شده برای سال بعدی را اعلام می‌کردند. این عدد می‌توانست با EPS قبلی برابر یا با آن مغایر باشد. از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. در همین راستا شرکت‌ها به جای پیش بینی سود، گزارش تفسیری که شامل صورت های مالی و دیگر داده‌های آماری مربوط به شرکت هست را ارائه می‌دهند.

قبل از اینکه این قانون اجرایی شود، EPS پیش بینی شده با استفاده از سایت TSETMC.COM در دسترس بود و تمام افراد به آن دسترسی داشتند. بعد از اجرای این قانون شرکت‌ها ملزم هستند که از یکی از روش های جهانی گزارش EPS خود را ارائه دهند. این فرآیند یا روش ارزیابی به دوازده ماه گذشته یا روش TTM شناخته می‌شود که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

ای پی اس (eps) بالا خوب است یا پایین؟

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، فاکتورهای مختلفی برای خرید یک سهم در بازار بورس وجود دارد. یکی از این فاکتورها، EPS یا سود هر سهم در بازار است. این مولفه به نوعی نشان‌ دهنده میزان قدرت سودآوری شرکت مورد نظر است به عبارت دیگر با استفاده از آن می‌توان، مقدار سودی که شرکت در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به ازای هر سهم ایجاد می‌کند را محاسبه کرد. هر چه قدر مقدار EPS در یک شرکت بیشتر باشد به معنی سودآوری بالاتر آن شرکت برای سهام‌دارانش خواهد بود، پس بالا بودن میزان EPS، برای سهام‌داران بسیار خوب است.

بررسی روش TTM

اصطلاح TTM در اصل مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این پروسه سهامداران می‌توانند با استفاده از EPS 12 ماه گذشته شرکت، به بررسی و ارزیابی EPS سال جاری شرکت بپردازند. طبق آخرین مصوبه و قانون سازمان بورس در خصوص شفاف سازی اطلاعات، شرکت‌ها باید صورت های مالی سه ماهه خود را منتشر نمایند از این رو سود هر سهم در دوره های سه ماهه در دسترس تمام افراد بازار سرمایه قرار می‌گیرد.

یکی از مزایای روش TTM در بازار سرمایه این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن بررسی تعیین می‌شود. در این روش ارزش گذاری سهم با استفاده از سود پیش بینی شده سهم انجام نشده و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی منتشر شده قادر به ارزیابی ارزش قیمت سهم بوده و در این پروسه طبیعتاً نتایج بهتری حاصل می‌شود. در ادامه برای درک بهتر باید بگوییم که EPS یک سهم بر مبنای درآمد خالص کل 12 ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را ارزیابی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم را نمایش می‌دهد؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را محاسبه کرده و به دست آورد.

DPS چیست؟

واژه DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی آن قسمت است از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود، در واقع DPS سود تقسیمی به ازای هر برگه سهم است. طی تجربه دیده شده که شرکت‌ها EPS را به صورت کامل بین سهامداران تقسیم نکرده و قسمتی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت، نگهداری می‌کنند. در این فرآیند مدیران و روسای شرکت در انتهای سال مالی که جلسه مجمع برگزار می‌شود تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به سهامداران شرکت تعلق بگیرد. برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.

در برخی موارد خیلی کم پیش می‌آید که یک شرکت علاوه بر سود به دست آمده در سال جاری، مقداری از سود انباشته طی سال‌های گذشته را بین سهامداران خود تقسیم کند. اگر چنین حالتی پیش بیاید معمولاً مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که میزان یا روش تقسیم سود نقدی بین سهامداران به سیاست های شرکت بستگی داشته و شرکت‌ها بر اساس قانون 8 ماه فرصت دارند که سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. در همین راستا هر شخصی که سهام شرکت مدنظر را داشته باشد، قادر است که DPS اعلام شده شرکت را بر اساس میزان دارایی خود در بازار بورس، دریافت نماید.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: یک شرکت به ازای هر سهم6000 ریال درآمد دارد و تصمیم دارد که از این مقدار، 4000 ریال را بین سهامداران خود به صورت سود نقدی تقسیم کند. در این حالت اگر یک شخص 1000 سهم داشته باشد، کل سود نقدی که می‌تواند دریافت کند 4.000.000 هست.

4،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × 4،۰۰۰

در ادامه باید دقت داشته باشید که بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته خواهد شد. به عنوان مثال اگر در مثال قبل قیمت هر برگه سهم شرکت قبل از برگزاری جلسه مجمع 14000 ریال باشد، بعد از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم به 10.000 ریال می‌رسد.

1۰،۰۰۰ = 4،۰۰۰ – 14،۰۰۰

بررسی تفاوت EPS و DPS

DPS در واقع بخشی از EPS است. هر دوی این مفاهیم بر مبنای سود شرکت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تفاوت این دو در این است که در اکثر مواقع مقدار آن‌ها با هم برابر نیست. طی بررسی‌های انجام شده از شرکت‌های مختلف می‌توان فهمید که مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است و این امر به این دلیل است که شرکتها دوست دارند بخشی از سود خود را حفظ نمایند. اما همان‌طور که در بخش‌های پیش اشاره کردیم خیلی کم پیش می‌آید که شرکت علاوه بر سود جاری شرکت از سودهای انباشته شده نیز بین سهامداران تقسیم نماید که در این وضعیت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق راجع به دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS در بازار بورس بپردازیم و تفاوت های آن‌ها را بررسی نماییم. حال که شما با این دو مفهوم مهم در بازار بروس آشنا شدید بهتر است که برای تحلیل شرکت‌ها و بررسی روند قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر دقت نمایید. شما با استفاده از این دو عامل می‌توانید راجع به عملکرد شرکت، میزان سودآوری و روند شرکت در آینده اطلاعات مفیدی را کسب نمایید. بنابراین توجه داشته باشید که به منظور خرید یک سهم باید علاوه بر ارزیابی هایی که در گذشته خدمت شما معرفی شد، از این روش نیز استفاده نمایید تا ارزش واقعی قیمت سهم را به درست آورید.

منظور از EPS و DPS چیست و چه کاربردی دارند؟

سود هر سهم (EPS) یکی از مهم ترین ملاک ها برای تعیین قیمت سهم و در نتیجه انتخاب آن است. در محاسبه نسبت P/E نیز می توان نقش برجسته EPS را مشاهده کرد. P/E نسبتی است که برای ارزش گذاری یک سهم از سود آن کمک گرفته و چشم اندازی برای رشد سهم در آینده بدست می دهد. در واقع P/E بیان می کند که هر سرمایه گذار به ازای یک ریال سودی که دریافت می کند، حاضر است چند ریال هزینه کند یا در تفسیری دیگر P/E تعداد سال هایی است که طول می کشد تا سرمایه فرد از طریق بازدهی هایی که کسب کرده، برگردد. بدین ترتیب با توجه به جایگاهی که EPS و DPS در تحلیل یک سهم دارد، مفهوم، انواع و تفاوت آن‌ها را در این مقاله بررسی می کنیم.

سود هر سهم یا EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning Per Share و به معنای سود هر سهم است. هر شرکت ملزم به تهیه لیستی از درآمد ها و هزینه های خود می باشد که به این لیست صورت سود و زیان گفته می شود و باید به صورت فصلی ارائه شود. فرمول EPS به این شکل است که اگر در این لیست، هزینه ها و مالیات را از درآمد شرکت کسر کنیم، سود خالص بدست می آید. حال اگر این سود را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، مقدار سود به ازای هر سهم یا همان EPS را خواهیم داشت.

برای درک بهتر مفهوم EPS به مثال زیر توجه کنید.

این تصویر بخشی از صورت سود و زیان یک شرکت است. همانطور که مشاهده می کنید، سود (زیان) خالص این شرکت 29,164,694 ریال است. با توجه به این که این شرکت در مجموع 14,252 سهم دارد، داریم:

بنابراین سود هر سهم یا EPS همانطور که در تصویر آمده است، برابر با 2046 ریال می باشد.

سود یا EPS پیش بینی شده چیست؟

تا چند سال قبل، شرکت ها موظف بودند در گزارشی که در ابتدای سال مالی به سازمان بورس ارائه می کنند، یک پیش بینی برای سود هر سهم بر اساس عملکرد خود در سال گذشته نیز ارائه دهند که به آن EPS پیش بینی شده می گویند.

همانطور که از کلمه پیش بینی مشخص است، این EPS عددی است که بر اساس روش های شبیه سازی عملکرد شرکت در سال های گذشته بدست آمده است. پس هیچ قطعیتی برای آن وجود ندارد و ممکن است مقدار EPS که در پایان سال مالی بدست می آید بیشتر، برابر و یا کمتر از EPS پیش بینی شده باشد.

به دلیل این که برخی از شرکت ها گاهی EPS پیش بینی شده را غیر واقعی برآورد می کردند و این امر باعث گمراهی تحلیلگران می شد، اکنون چند سالی است که سازمان بورس شرکت ها را از ارائه سود پیش بینی شده برحذر داشته است.

سود یا EPS تعدیل شده چیست؟

همانطور که گفته شد، صورت های مالی شرکت ها باید به صورت دوره ای ارائه شوند. مقدار EPS در یکی از این صورت ها بنام صورت سود و زیان گزارش می شود. در هر دوره با توجه به شرایط اقتصادی، سیاسی و قوانین و مقررات، ممکن است سود محقق شده شرکت ها در فصول مختلف دستخوش تغییراتی شود. به سود هر سهم که در هر دوره از سال مالی بر اساس تغییرات جدید بدست می آید، EPS تعدیل شده می گویند.

در اینجا با توجه به این که شرکت یک یا چند فصل از سال مالی خود را پشت سر گذاشته است، بخشی از داده هایی که برای محاسبه EPS تعدیل شده استفاده می شود، هم اکنون در دسترس هستند. پس می توان از داده های واقعی و داده های برآورد شده در کنار هم استفاده کرد.

هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیک تر شویم، مقدار EPS تعدیل شده به سود تحقق یافته هر سهم نزدیک تر خواهد شد زیرا داده های واقعی بیشتری از عملکرد شرکت در دسترس است و برآورد EPS آسان تر خواهد بود.

سود یا EPS تحقق یافته چیست؟

اکنون فرض کنید سال مالی شرکت به پایان رسیده است. در این زمان مدیران و حسابداران شرکت به بررسی آنچه در این سال رخ داده، می پردازند و پس از محاسبه درآمد و هزینه های شرکت، مقدار واقعی سود هر سهم را بدست می آورند. این سود همان EPS تحقق یافته است. در نسبت P/E معمولا از EPS تحقق یافته استفاده می شود.

EPS می تواند بر قیمت سهام شرکت تاثیر بگذارد به همین دلیل همیشه مورد توجه سرمایه گذاران بوده است و با بررسی آن می توانند مبنای درستی برای قیمت سهام شرکت بدست آورند. لازم به ذکر است که چون EPS تحقق یافته در پایان سال مالی شرکت بدست می آید، اثر آن قبلا در قیمت سهام لحاظ شده است.

EPS را از کجا پیدا کنیم؟

می‌دانیم خلاصه‌ی عملکرد شرکت‌ها در متغیر EPS بازتاب می‌یابد و سهامداران برای مشاهده EPS مربوط به شرکت‌ها، ناچار هستند که به سامانه کدال رجوع نموده و چه بسا میان خِیل عظیمی از صفحات و گزارش‌ها سردرگم می‌شوند. در همین‌خصوص، شما می‌توانید با نصب نسخۀ جدید اپ سیگنال EPS تمامی شرکت‌ها را داشته باشید.

ما EPS تمامی شرکت ها را به شکل جداگانه و برای هر فصل محاسبه نموده‌ایم و همان را در مقایسه با دوره‌های مشابه سال گذشته نیز به تصویر کشیده‌ایم تا امکان مقایسه عملکرد شرکت‌ به نسبت تاریخچه آن نیز مهیا باشد.
همه‌ی این موارد را صرفا در یک نمودار و به طور خلاصه می‌توانید از نرم‌افزار سیگنال به راحتی مشاهده نمائید. برای این‌کار، کافی است نماد مورد نظر خود را در سیگنال جستجو نموده و در صفحه‌ی مربوطه روی سربرگ «شاخص‌ها» کلیک نمائید تا نمودار مزبور به نمایش گذاشته شود.

به عنوان مثال نمودار مربوطه به EPS نماد فولاد در نرم‌افزار به شکل زیر است:

علاوه بر این، EPS هر شرکت در صورت سود و زیاد آن نیز نمایش داده می شود. صورت های مالی شرکت ها را می توانید در سایت codal.ir پیدا کنید. در تصویر زیر بخشی از صورت مالی یک شرکت که شامل EPS است، نشان داده شده است.

سود هر سهم در مدل TTM

همانطور که گفته شد از دی ماه سال 96 به بعد مصوبه‌ای در سازمان بورس به تصویب رسید که طبق آن شرکت‌ها مجاز به انتشار گزارش‌های پیش‌بینی عملکرد خود نبودند و هرگونه آثار مالی احتمالی در عملیات شرکت را مجبور بودند در گزارش جداگانه‌ای تحت عنوان گزارش تفسیری مدیریت و یا در قالب شفاف‌سازی ارائه کنند.

بنابراین برای گزارش EPS در سایت TSETMC از روش دیگری به نام TTM که مخفف کلمه Trailing Twelve Months است، استفاده می‌شود. اما منظور از EPS به روش TTM چیست؟ بر طبق الزامات سازمان بورس، شرکت‌های بورسی ملزم هستند تا در هر دوره سه ماهه صورت‌های مالی خود را گزارش نمایند.

برای درک بهتر این روش فرض کنید شرکتی در سال 98، 70 میلیون تومان سود ساخته است و سود سه ماه اول سال 98 این شرکت 20 میلیون تومان بوده است، حالا فرض کنید بعد از گذشت سه ماه از سال 99 این شرکت 30 میلیون تومان سود بسازد این 30 میلیون تومان جایگزین سود برآورده شده در سه ماه اول سال 98 (یعنی همان 20 میلیون تومان می‌گردد) و مجموع سود سه ماه اول سال 99 (30 میلیون تومان) به اضافه 9 ماه آخر سال 98 (50 میلیون تومان که از کسر کردن سود سه ماه اول 98 از کل سود سال 98 بدست آمده) که می‌شود عدد 80 میلیون تومان برابر با سود 12 ماهه آن شرکت تا سومین ماه سال 99 است. بعد از تقسیم این عدد بر تعداد سهام شرکت EPS بدست می‌آید که به این روش محاسبه سود TTM گفته می‌شود.

EPS منتشر شده در سایت TSETMC، با استفاده از این روش محاسبه می‌شود.

DPS یا سود نقدی چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است و به آن بخشی از EPS گفته می شود که بین سهام داران توزیع می شود. DPS در واقع زیر مجموعه ای از EPS است و معمولا مقدار آن از EPS کمتر است. مقدار دقیق DPS در مجمع عادی سالیانه شرکت مشخص می شود.

با توجه به سیاست های شرکت، مقدار DPS در شرکت های مختلف متفاوت است. ممکن است شرکتی بخش عمده ای از EPS خود را بین سهام داران توزیع کند اما شرکت دیگری DPS کمی به سهامداران تخصیص دهد و عمده EPS خود را در قالب سود انباشته برای پروژه های پیش رو مانند طرح های توسعه یا سرمایه گذاری و غیره صرف کند.

اما وجه مشترک تمام شرکت ها در توزیع DPS این است که معمولا هیچ شرکتی تمام EPS خود را بین سهام داران توزیع نمی کند و مقداری از آن را برای نیاز های پیش بینی نشده خود در آینده نگه می دارد. گاهی اوقات شرکت علاوه بر DPS سال مالی جاری، بخشی از سود انباشته سال گذشته را نیز بین سهامداران توزیع می کند. در اینجا ممکن است مقدار DPS از EPS بیشتر شود. شاید دریافت سود بیشتر برای سهامدار جذاب بنظر برسد اما باید توجه داشت که دریافت DPS بالاتر در این حالت معمولا نشانه خوبی نیست. زیرا سود انباشته ای که از سال گذشته توزیع می شود همان معنی مفاهیم EPS و DPS سودی است که برای انجام پروژه ای نزد شرکت باقی مانده است. پس این مورد می تواند نشانه ای از بی نظمی در برنامه های شرکت باشد.

DPS چگونه به دست سهام داران می رسد؟

هر شرکت شرایط و زمان دریافت DPS خود را در اطلاعیه ای منتشر می کند و سهامداران موظفند در مهلت تعیین شده نسبت به دریافت سود نقدی سهام خود اقدام کنند.

این اطلاعیه ها را می توانید در قالب “گزارش پرداخت سود” در سایت codal.ir مشاهده کنید. همچنین تمام اطلاعیه های مربوط به نماد های خود را می توانید در درگاه ذینفعان بازار سرمایه نیز مشاهده کنید. برای آشنایی با این درگاه مقاله «سامانه سجام چیست و ثبت نام در سجام چه مزایایی دارد؟» را در سایت سیگنال مطالعه کنید.

در شکل زیر یک نمونه از گزارش پرداخت سود را مشاهده می کنید.

سوالات متداول

به تمام سهام دارانی که در روز برگزاری مجمع مالک بخشی از سهام شرکت هستند، DPS تعلق می گیرد.

اگر سهامدار پس از برگزاری مجمع سهام را بفروشد اما هنوز DPS را دریافت نکرده باشد، آیا باز هم سود متعلق به معنی مفاهیم EPS و DPS اوست؟

بله، تنها ملاک دریافت سود این است که سهامدار در روز مجمع، مالک سهام شرکت باشد. حتی اگر سهام دار مذکور یک روز قبل از برگزاری مجمع سهام را خریده باشد و یک روز پس از برگزاری مجمع سهام را بفروشد.

بر اساس قوانین، شرکت ها موظفند حداکثر تا 8 ماه پس از مشخص شدن مقدار DPS، آن را دراختیار سهامداران قرار دهند. اما باز هم این زمان می تواند بر اساس سیاست های شرکت متغیر باشد. برای آشنایی بیشتر با این زمان بهتر است عملکرد شرکت در گذشته بررسی شود.