تحلیل فراکتال چیست
نتایج جستجو برای: هندسه فراکتال
تعداد نتایج: 5298 فیلتر نتایج به سال:
ارزیابی جداره های خیابان چهارباغ اصفهان و ارائه الگو برای آن با به کارگیری هندسه فراکتال
یکی از دیدگاه های مؤثر در علوم معماری و شهرسازی نظریه سیستم های پیچیده است که هندسه مربوط به آن، هندسه فراکتال است. تا به امروز تحلیل فراکتال و محاسبه بُعد فراکتال به عنوان ابزار تحلیل کاربردی در رشته شهرسازی، در مقیاس های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. آ نچه که این روش را از دیگر روش ها متمایز میکند، الگوگیری از زمینه های موجود در سایت به منظور تحلیل و ارائه الگوها و راهنما برای توسعه های ج.
ارزیابی الگوهای نوری موثر بر کیفیت زندگی ساکنین واحدهای مسکونی با بهره گیری از هندسه فراکتال
در عصر حاضر بحث کیفیت زندگی و ارتقای آن برای ساکنین واحدهای مسکونی و بررسی مولفههای آن، به یک چالش اساسی تبدیل گردیده و مستلزم کاوش چهارچوب نظری آن در حوزه تئوریهای معماری، جامعه شناسی و روانشناختی میباشد. در این پژوهش عنصر نور و به تبع آن چگونگی نورگیرها و الگوهای نوری به مثابه یک ابزار طبیعی برای ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین میباشد. با توجه به تحقیقات انجام یافته و ارتباط ادراک ساکنین با ن.
بررسی تغییرات الگوی هندسی رودخانه قزل¬اوزن با استفاده از تحلیل هندسه فراکتال
محققان علم ژئومورفولوژی رودخانه همواره در پی روشهای جدیدی برای بررسی ژئومورفولوژی رودخانهای و تغییرات الگوی مسیر رودخانهها میباشند، هندسه فراکتال یکی از روشهای جدیدی است که میتواند در علم ژئومورفولوژی رودخانهای به کار گرفته شود. اهمیت اصلی هندسه فراکتال در این است که مـدل و تـوصیفی ریاضی بـرای بسیاری از اشکال پیچـیده که در طبیعت یافت میشوند ارائه میکند. هدف این تحقیق تحلیل فراکتالی مسی.
واکاوی کاربرد هندسه طبیعت و فراکتال در معماری پارامتریک (با بررسی آرایه داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله)
با ورود رایانه، تغییراتی در روند طراحی معماری رخ داد و جریانهایی از جمله معماری پارامتریک ایجاد شد. یکی از اصول طراحی در این معماری هندسه فراکتال است. این مقاله به واکاوی کاربرد این نوع هندسه در معماری پارامتریک میپردازد. براساس مطالعات اولیه، آرایه داخلی گنبد مسجد شیخ لطفالله نیز با استفاده از هندسه فراکتال طراحی شده است. پژوهش بهدنبال پاسخگویی به این دو پرسش است که آیا میتوان با است.
هندسه فراکتال زبان طبیعت در طراحی اجزای منظر شهری بازطراحی ساخت جداره شهری با بکارگیری هندسه فراکتال-نمونه موردی خیابان مسجد جامع یزد
پس از مطرح شدن پایه های هندسه فراکتال و ناکامی بشر در تطبیق بسیاری از پدیده ها با هندسه اقلیدسی توجه طراحان بیش از پیش به طراحی بوسیله الگوگیری از هندسه فراکتال جلب شد تا جایی که در اکثر طراحی های اخیر شاهد رد پای هندسه طبیعت در قالب هایی با هندسه غیر طبیعی هستیم.در این پژوهش سعی شده با نگاهی به عناصر بلافصل محدوده مورد مطالعه که تا حدی الگوهایی از هندسه فراکتال در آنها جاری است ، طراحی از نو پ.
بررسی تغییرات الگوی هندسی رودخانه قزل اوزن با استفاده از تحلیل هندسه فراکتال
محمدحسین رضایی مقدم, گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز محم. دانشگاه شهید بهشتی صیاد اصغری سراسکانرود, جغرافیایی طبیعی ژئومورفولوژی,
محققان علم ژئومورفولوژی رودخانه همواره در پی روشهای جدیدی برای بررسی ژئومورفولوژی رودخانهای و تغییرات الگوی مسیر رودخانهها میباشند، هندسه فراکتال یکی از روشهای جدیدی است که میتواند در علم ژئومورفولوژی رودخانهای به کار گرفته شود. اهمیت اصلی هندسه فراکتال در این است که مـدل و تـوصیفی ریاضی بـرای بسیاری از اشکال پیچـیده که در طبیعت یافت میشوند ارائه میکند. هدف این تحقیق تحلیل فراکتالی مسی.
ساختار فراکتالی بازار های مالی
این واژه Fractal از کلمه لاتین Fractus (یعنی تکه تکه و بخش بخش) گرفته شده یکی از مهمترین خصوصیات فراکتالها خود متشابه بودن (self similarity)آنهاست به این معنی که فراکتالها از اجزایی تشکیل شده اند که هر جزء در آن شبیه به کل شکل میباشد و به عبارتی اشکال پیچیده از طریق تکرار اشکال ساده بدست می ایند.
تشکیل از راه تکرار (Iterative formation)
مقصود از تشکیل از راه تکرار چیست؟ یعنی برای درست کردن یک فراکتال میتوانیم یک شکل معمولی هندسی ( مثلاً یک خط ) را انتخاب کنیم و با آن یک شکل بسازیم. سپس با شکل به دست آمده; شکل پیچیده تری مانند شکل های قبلی بسازیم; و همین طور به این کار ادامه دهیم.
اگر شکل قرمز را شکل پایه در نظر بگیریم ; در شکل آبی چند نمونه از آن وجود دارد؟
اشکال فراکتالی به این طریق به وجود میآیند و برنامه های کامپیوتری متعددی برای ایجاد آن ها نوشته شده است که هر کدام نام و روشی خاص دارند در زیر به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:
– مثلث سیرپینسکی :
به این مثلث خاص در شکل زیر نگاه کنید. این مثلث بزرگ (فراچارت: که با نام لاتین ierpinskitriangle معروف است); از مثلث های مشابه کوچک تر تشکیل شده است که همین طور کوچک تر و کوچک تر هم میشوند.
چند سایز مثلث وجود دارد و آیا همه باهم و با مثلث بزرگ تشابه دارند؟ در واقع مثلث بزرگ از چیدمان چندین مثلث دیگر بوجود آمده اند که هر کدام از آنها نیز به نوبه خود از مثلثهای کوچتکر و هر کدام از آن مثلث های کوچکتر نیز از مثلثهای کوچکتر از خود و … بوجود آمده است.
– دانه برف کخ :
این دانه برف تنها از یک مثلث و بصورت زیر ساخته می شود. (فراچارت: این نام از نام آن ریاضیدان; نیلز فابین هلگ وان کُخ Niels Fabian Helge Von Koch گرفته شده است. )
برای ملموس تر شدن موضوع اجازه دهید کمی از این هندسه زیبا را در اطرافمان بیابیم: ساختارهای فراکتالی در بسیاری از ساختارهای طبیعی مثل ساختمان دانه های برف; شکل کوه ها; ابرها و شکل ریشه; تنه و برگ درختان; رویش بلورها در سنگهای آذرین; شبکه آبراه ها و رودخانه ها; رسوبگذاری الکتروشیمیایی; رویش توده باکتریها و سیستم عروق خونی وغیره دیده میشوند و با آنها میتوان پدیده های طبیعی بسیاری را تشریح; تفسیر و پیش بینی کرد
– فراکتال طبیعی گیاه آلوئه پلی فیلا
شکل زیر از دوران یک تک برگ حول محور مرکز (به گونه ائی که شعاع دوران دائمآ در حال کاهش است) بوجود آمده است.لذا میتوان بجای مطالعه کل شکل, تنها به مطالعه همان تک برگ پرداخت زیرا کل تحلیل فراکتال چیست شکل فوق چیزی به جز قرار گیری هدفمند تعداد زیادی از این تک برگها در کنار یکدیگر نیست.
– کلم بروکلی رومانسکو
کلم بروکلی رومانسکو; یکی از کلم های عجیب در جهان به حساب می آید; چرا که ترتیب قرارگیری و شکل هندسی برگ ها و دانه های آن از معادلات و اشکال هندسی کاملا متقارن و هندسی تبعیت می کند.
– دانه برف طبیعی:
در عکس میکروسکوپی زیر می بینید که دانه های برف با چه زیبایی وصف ناپذیری بصورت فرکتالی ساخته شده اند
موارد کاربرد فراکتالها آنچنان زیاد است که حتی نمیتوان لیستی از آن ارائه داد. چند مورد از کاربرد های روزمره با فراکتال ها: مثلآ در کامپیوتر (برای فشرده کردن تصاویر یا پردازش تصاویر); فیزیک (آنتن های گوشی موبایل); پزشکی (برای تفسیر نوار قلبی و پیش بینی رفتار بدن); معماری و شهرسازی; اقتصاد; شیمی; پیش بینی وضع هوا; زمین شناسی و حرکت گسل ها و بسیاری از مواد دیگر؛ همچنین میتوان رد پای فراکتال ها را در خلق آثار هنری جست و با استفاده از آنها ایده های بدیع و زیبایی خلق نمود.
ارتباط فراکتال با بازار های مالی
در بازار های مالی نیز مانند سایر بخشهای کتاب خلقت; سیستم فراکتالی نیز صادق است.
اگر تایم فریم را مانند یک طیف در نظر بگیریم; و جهت حرکت از سمت چپ به راست باشد; در سمت چپ و در نقطه آغاز این طیف; تیک چارت را بعنوان کوچکترین آجر و سنگ بنای تایم فریم های دیگر خواهیم داشت. در واقع تیک چارت حکم اتم (به معنای غیر قابل تجزیه به عوامل کوچکتر) را دارد.
در هر زمانی که قیمت جدیدی برای یک جفت ارز (Ask) اعلام شود; تیک چارت تغییر خواهد کرد. در مرحله بعدی تایم فریم یک دقیقه را داریم که اطلاعات تیک چارت را به مدت یک دقیقه خلاصه کرده و در یک کندل حاوی: قیمت شروع یک دقیقه مورد بررسی (open); قیمت در پایان یک دقیقه مورد بررسی (close); قیمت حد اکثر در یک دقیقه مورد بررسی (high) ; و قیمت حداقل در یک دقیقه مورد بررسی (low) قرار می گیرد.
تایم فریم بعدی در طیف می تواند تایم فریم ۵ دقیقه باشد که اطلاعات ۵ کندل تحلیل فراکتال چیست یک دقیقه ائی را در خود جا داده و در یک کندل نمایش می دهد: قیمت شروع پنج دقیقه مورد بررسی (open); قیمت در پایان پنج دقیقه مورد بررسی (close); قیمت حداکثر در پنج دقیقه مورد بررسی (high) ; و قیمت حداقل در پنج دقیقه مورد بررسی (low)
جزوه فارکس جیک فارکس چارت زنده فارکس حساب فارکس خاطرات فارکس خامسی فارکس
همینطور که از سمت چپ این طیف به سمت راست طیف حرکت می کنیم تایم فریم بزرگتر و بزرگتر می شود اما جزء غیر قابل تجزیه در تمام آنها (مانند تمام ساختارهای فراکتالی) فقط یک چیز است که در این مورد (تایم فریمها) همان تیک چارت می باشد.
نکته اساسی که در ساختار فراکتالی تایم فریمها وجود دارد آنست که تمام تکنیکها; روشها ; اندیکاتورها; استراتژی ها و … که برای یک تایم فریم قابل استفاده است; برای تمام تایم فریمهای دیگر با همان دقت قابل بکارگیری می باشد. یعنی استراتژی شما در تایم فریم یک دقیقه به همان نحوه ائی عمل می کند که در تایم فریم ماهانه و یا سایر تایم فریم ها بکار گرفته شود.
این اعجاز بزرگ ساختار فراکتالی در بازار سرمایه است. البته بدیهی است که تایم های پایین تر میکروسکوپیک و حرکتها دارای برد های کمتر و تایم های بالاتر ماکروسکوپیک بوده و در نتیجه حرکتها با برد های بیشتر اتفاق می افتند. (فراچارت: دید فرکتالی به بازار می تواتند تحلیل تکنیکال شما را بهبود ببخشد)
شاخص فراکتال چیست؟
باید بدانیم این شاخص بر مبنای یک الگوی قیمتی ساده می باشد که عموماً در بازارهای مالی رویت و مشاهده تحلیل فراکتال چیست می شود. بیرون از حوزه ی ترید، فراکتال یک الگوی هندسی تکرار پذیر است که در همه ی بازه های زمانی تکرار خواهد شد. باید بدانیم از این مفهوم، شاخص فراکتالها ابداع و به وجود آمد.
لازم است بدانیم که شاخص فراکتال، اقدام به جداسازی نواحی عطف احتمالی نمودار می کند. پس از آن فلش هایی را رسم کرده و به معرض نمایش می گذارد تا وجود یک الگو را نمایانگر کند. این الگو در روند صعودی نشانگر آن است که قیمت قادر خواهد بود به سمت بالاتر میل کند. اما در عکس قضیه و یک فراکتال نزولی نشانگر آن است که قیمت ممکن است پایین تر برود.
به بیان دیگر، باید بگوییم فراکتال ها شاخص هایی در نمودارهای شمعی یا کندل استیک هستند که نواحی معکوس در بازار را معین می کنند. تریدرها معمولاً از فراکتال بهره جویی می کنند تا در مورد سمت و سویی که قیمت رشد می کند به نتیجه مطلوب در تحلیل برسند. Fractal هنگامی پا به عرصه ی وجودی میگذارد که الگوی قیمت خاصی روی نمودار اتفاق بیوفتد.
روشهای کلیدی در تشخیص و یا شناسایی فراکتال
بهوجودآمدن Fractal بالا:
باید دانست فراکتال روبهبالا زمانی پا به عرصه وجودی و تشکیل شدن میگذارد که یک کندل دارای دو کندل در سمت راست آن با دو پله سایه (شَدو، فتیله) پایین و حداقل دو کندل در سمت چپ آن، با دو پله سایه( شَدو، فتیله) پایینتر باشد.
فراکتال صعودی زمانی رخ میدهد که یک نقطه کم (نزول مقطعی) با دو شمع کمارتفاعتر ولی در بالای آن ملازمت داشته باشد.
دو کندل که حد پایینتر را در سمت چپ نشان میدهند.
این الگو بیش از اندازه بالاتر است.
دو کندل که حد پایین را در سمت راست به معرض نمایش میگذارند.
بهوجودآمدن Fractal پایین:
لازم است بدانیم فراکتالهای رو به پایین زمانی به وجود میآیند که یک کندل با دو شمع در سمت راست با سایه (شَدو، فتیله) های بالاتر و دو کندل در سمت چپ با دو پله سایه( شَدو، فتیله) بیشتر باشد.
فراکتالهای نزولی هنگامی اتفاق میافتند که یک نقطه مرتفع (صعود مقطعی) با دو پله سایه (شَدو، فتیله) صعود کمتر وجود داشته باشد.
قیمت اتریوم به ۱۳۰۰۰ دلار میرسد؟ اندیکاتور فراکتال ۲۰۱۷ مجددا تکرار میشود؟
اگر تاریخ تکرار شود میتوانیم شاهد شرایطی باشیم که قیمت اتریوم طی ۶ ماه آتی تا ۱۳,۰۰۰ دلار صعود کند. یک تحلیلگر با مقایسه اندیکاتور فراکتال در سال ۲۰۱۷ با شرایط کنونی نمودار قیمت اتریوم به این نتیجه رسیده است که ممکن است تاریخ رمز ارز ETH تکرار شود.
به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از کوین تلگراف، در صورتی که شرایط گذشته تکرار شود قیمت اتریوم میتواند تا ۱۳,۰۰۰ دلار افزایش یابد. اندیکاتور فراکتال در سال ۲۰۱۷ حداقل شامل ۴ الگوی تکنیکال بود که قیمت اتریوم را بیش از ۷۰۰۰٪ افزایش دادند. با رسیدن قیمت اتر به بالاتر از ۳۳۵۰ دلار و رشد بیش از ۳۶۰٪ آن از ابتدای سال تاکنون، این اندیکاتورها بار دیگر در سال ۲۰۲۱ خود را نشان دادهاند.
اندیکاتور فراکتال سال ۲۰۱۷ اتریوم
این ۴ اندیکاتور تکنیکال شامل اندیکاتور استوکاستیک RSI، شاخص قدرت نسبی (RSI)، چکش صعودی (Bullish Hammer) و تحلیل فراکتال چیست سطح فیوناچی اصلاحی است. فراکتال اتریوم با وقوع چکش صعودی در نمودار ماهانه قیمت اتریوم در دسامبر ۲۰۱۷ شروع شد و پس از آن روند صعودی ۷۰۰۰٪ طی ۶ ماه بعد از آن ادامه داشت.
این روند صعودی چشمگیر، RSI ماهانه رمز ارز اتریوم را به بیش از ۹۴ رساند که گویای محدوده اشباع خرید شدید است. در نتیجه، اتر روند تثبیت قیمت خود را آغاز کرد تا احساس به شدت خوشبین حاکم را خنثی کند و سپس RSI به تدریج کاهش یافت.
همزمان، پس از آنکه اتر وارد محدوده اشباع خرید شد، اندیکاتور استوکاستیک RSI ماهانه اتریوم که قیمت پایانی تحلیل فراکتال چیست را با محدوده قیمت در یک دوره مشخص مقایسه میکند، کاهش یافت.
اندیکاتور فراکتال ۲۰۱۷ قیمت اتروم
سپس در ماه نوامبر ۲۰۱۷، استوکاستیک RSI صعودی شد و منحنی K% (منحنی آبی رنگ در پایین تصویر فوق) که کف قیمت را با اوج قیمت مقایسه میکند، از منحنی D% (منحنی نارنجی در پایین تصویر فوق) عبور کرد. منحنی نارنجی، میانگین متحرک K% است. در این بین، مقدار استوکاستیک RSI بالاتر از ۲۰ بود که باعث شد امید به ادامه روند صعودی اتر افزایش یابد.
سپس، قیمت اتریوم نزدیک به ۵۰۰٪ دیگر افزایش یافت و در ماه ژانویه ۲۰۱۸ به بالاتر از ۱۲۰۰ دلار رسید. این موضوع با شکلگیری دو قله توسط RSI همزمان شد. کل این فرایند رشد اتر از کف به اوج قیمت در محدوده کانال صعودی رخ داد و سطح فیبوناچی اصلاحی ۲۳.۶٪ به عنوان سطح حمایتی/مقاومتی عمل میکرد.
تکرار فراکتال در سال ۲۰۲۱
تقریبا میتوان گفت که فراکتال سال ۲۰۱۷ در آستانه سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۱ در حال تکرار است، البته این بار نظم خاصی ندارد.
۱۶ ماه پس از وقوع تقاطع صعودی استوکاستیک RSI، قیمت اتریوم با ۳۴۰۰٪ افزایش به ۴۳۰۰ دلار رسید. در این بین، روند صعودی قوی باعث شد که RSI ماهانه اتر به محدوده اشباع خرید وارد شود.
مقایسه اندیکاتور فراکتال ۲۰۱۷ با ۲۰۲۱ اتریوم
پس از آن، دوره تثبیت قیمت رخ داد که باعث شد در ماه جولای شاهد چکش صعودی باشیم.
یکی از تحلیلگران با اسم مستعار Jaydee_757 که اولین بار فراکتال اتریوم را شناسایی کرد، به پتانسیل چکش صعودی برای افزایش چشمگیر قیمت اتر اشاره کرده است، به طوری که هدف اصلی این روند صعودی نزدیک به خط فیبوناچی ۲.۶۱۸ بر روی قیمت ۱۳,۰۰۰ دلار است.
مرگ هراسی
ایران تئاتر- رضا آشفته: نمایش فراکتال برداشتی از نمایشنامه شاه می میرد اوژن یونسکو نویسده فرانسوی- رومانیایی است که مهدی سقا بر آن است که آن ساختار را از هم بپاشاند و با نگرۀ نوبنیاد بیان و شیوۀ خود را در معرض دیدگان تماشاگرانش قرار دهد و بر آن هست این نواندیشی را در پیدایش متن و اجرای تازه با شیوه فراکتال در هندسه و ریاضیات همراستا گرداند و بشود این الگو را با سازوکاری برای بروز یک نظرگاه متفاوت در نهایت به داوری درآورد.
یونسکو یکی از مهمترین نمایشنامهنویسان تئاتر نو است که توانسته به خوبی این نوع تئاتر را روی صحنه ببرد. نمایشنامه «شاه میمیرد» یکی از معروفترین نمایشنامههای یونسکو است که به دفعات روی صحنه رفته و برخلاف دیگر نمایشنامههای او معرف نوعی کلاسیسیسم است، علیرغم اینکه از ویژگیهای خاص نمایشنامهنویسی یونسکو که همواره مفهومی سمبلیک در بردارد نیز بهرهمند است. در آن دوران کلاسیسیسم به عنوان راهی برای مبارزه علیه تئاتر متعهد که طی سالهای 60 رواج یافته بود محسوب میشد و یونسکو که تمایل زیادی برای مقابله با این نوع تئاتر داشت به سمت نگارشی روی آورد که بیانگر احساسات درونی اش باشد. از این روی نمایشنامه شاه میمیرد نقطه عطفی در آثار این نویسنده بزرگ محسوب میشود.
اما در این روزگار و در تهران که بعد مسافت و زمان در این بازنگری و به عبارت بهتر دراماتورژی دخالت می کند؛ می تواند نگاه ما را معطوف به کشف دگرگونه ای از این وضعیت گرداند که فصل مشترک هر دو، در فراکتال و شاه می میرد، همانا رودررویی با مرگ است. مرگی که برای بسیاری دهشت زاست و می تواند با انکار و هراس همراه باشد اما در غایت خود پذیرشی بی چون و چرا بر همگان تحمیل می سازد. به عبارت بهتر شتری است که در هر خانه ای ی نشیند. بنابراین هدف هم همین است که ما در یک نمایش که همه مرده اند به ناگهان شاهد خیزش دوبارۀ آنان باشیم که در روزی دیگر به دنبال دعوت از برانژه تنها بازمانده انسانی به جهان مردگان باشند. دعوتی که به راحتی پذیرفته نخواهد شد و باید که هول و هراسی و انکاری را به دنبال داشته باشد وگرنه نمایشی در میان نخواهد بود و اگر باشد کاملا علی السویه خواهد شد و دیگر پروبالی به ماجراها نخواهد داد.
شاه می میرد
موضوع اصلی نمایشنامه پادشاه می میرد، مرگ انسان (مرگ بشریت) است. مرگ تنها مقوله ای است که از آن راه فراری نیست. و در این نمایشنامه مرگ به سراغ پادشاهی می آِید. پادشاه شخصی است که نماینده قدرت روی زمین است. فردی است که همه چیز دارد و نگاه همه به اوست، حتی در زمان مرگش. مرگ و سقوط این فرد به طور کلی تاثیرگذار است. مردن پادشاه، مردن یک قلمرو پادشاهی است و این شاه نیست که فقط می میرد، تمام حاکمیت و قدرت اوست که از بین می رود. تم اصلی نمایشنامه هم حول محور مرگ است که می چرخد، مرگ در خانه ی پادشاه را زده است و پادشاه می خواهد با قدرتش آن را هم تسخیر کند ولی نمی تواند و به اجبار دعوت مرگ را قبول می کند.
پادشاهی قدرتمند و پرنفوذ به نام “برانژه” ، توسط همسر اولش “مارگریت”، متوجه می شود که ساعاتی بیشتر به زنده ماندنش نمانده است. پادشاه حرف مارگریت و تمام کسانی را که به نحوی مرگ او را هشدار می دهند باور نمی کند و تا پایان نمایش سعی می کند با مرگ دست و پنجه نرم کند و بر آن غلبه کند و توانایی ها و نفوذش را به همگان نشان دهد ولی کم کم قدرتش رو به افول است و متوجه می شود که دیگر نمی تواند کارهای ساده را هم انجام بدهد و دستوراتش برای اطرافیانش مهم نیست و کسی به او اهمیت نمی دهد. تلاش های همسر دومش ماری هم که سعی دارد با نیروی عشق او را محسور تحلیل فراکتال چیست سازد و واقعیت را بر او انکار کند بی فایده است. شاه قدرتش را از دست می دهد و تمام داشته ها و خواسته هایش فرو می ریزد و تلاشش برای زنده ماندن بی نتیجه می ماند و مرگش فرا می رسد و به مرگ پاسخ مثبت می دهد.
برداشت از یونسکو
مهدی سقا نیز باز به دنبال بیان همین موضوع مرگ است اما نگرۀ او با تفاوت عمده ای ما را دچار چالش تازه تری می کند. اگر در نمایشنامه شاه می میرد، همه زنده اند و حالا مرگ باید بر شاه یا برانژه وارد شود، در فراکتال همه مرده اند و فقط برانژه است که زنده مانده و حالا مردگان به دنبال دعوت از تنها بازماندۀ بشری هستند که او را به درگاه متافیزیکال خود ببرند که در آنجا نیز آنها به دنبال ساخت و بازآفرینی یک قصر نیمه ویران هستند که انگار تا ابدیت خویش ویرانه باقی می ماند تحلیل فراکتال چیست و اینها در جا می زنند. این همان بیهودگی حاکم بر روابطی است که از جهان مادی به جهان ضد مادی منتقل شده و هنوز هم بشر هیچ راه گریزی از آن ندارد و باز هم همین خواب و بیداری به گونه ای در نمایه تداوم حیات در شرایط متافیزیکال ادامه یافته است. شاید این خود بازنمایی به هم پیوسته بار سنگین گناهان است که هرگز انسان را دچار بخشش و بیرون رفت از این حس و حال عذاب و آور نخواهد کرد. به هر تقدیر اینها انسانهایی هستند که دچار بار سنگینی هستند که دایرۀ عذاب شان را به آن جهان لبریز از معنا کشانده است و عمده ترین دلیل مرگ هراسی نیز مواجهه با این بار سنگین است وگرنه انسان سبکبار که نباید هراسی از این دنیا و آن دنیا داشته باشد.
مهدی سقا هم تمایزی بین دو دنیا باید قایل شود اما این دو دنیا بسیار در هم تنیده اند و جهان زنده و مرده یکی شده اند. البته نگارنده دو بار این اجرا را دیده که در اجرای اول مردگان تقریبا زیر خاک و شنی مخفی تر بودند که در اجرای دوم این حالت را گرفته و آنها بیرون از خاک خوابیده بودند و به نظر همان برآمدن از خاک گویای تصویری رستاخیزی تر است و حالا چندان تمایزی با خواب و مرگ نمی بینیم و باید این تمایز به شکل بارزتری توجیه گر دو دنیای متفاوت باشد که الان از آن چشم پوشی شده است.
معنای فراکتال
فراکتال ( Fractal ) یا بَرخال یا فرکتال شاخه جدیدی از ریاضیات و هنر است. اغلب مردم فراکتالها را فقط به عنوان تصاویر زیبایی میشناسند که برای پسزمینه صفحه نمایش رایانه یا کارت پستال به کار میبرند. اما فراکتالها واقعاً چه هستند؟
اغلب سیستمهای فیزیکی در طبیعت و بسیاری از مصنوعات بشر اَشکال هندسی منظمی مطابق هندسه استاندارد اقلیدسی ندارند. هندسه فراکتالی روشهای تقریباً نامحدودی برای توصیف، سنجش و پیشبینی این پدیدههای طبیعی ارائه میکند. اما آیا میتوان با استفاده از معادلات ریاضی کل جهان را تعریف کرد؟
فراکتال ساختاری هندسی است که با بزرگ کردن هر بخش از این ساختار به نسبت معین، همان ساختار نخستین به دست آید. به گفتاری دیگر فراکتال ساختاری است که هر بخش از آن با کلاش همانند است.
دو مورد از مهمترین خصوصیات فراکتالها، خودتشابهی ( Self-similarity ) و بُعد غیرصحیح ( Non-integer Dimension ) آنها است.
اما خودتشابهی چیست؟ اگر به برگ سرخس دقت کنید، متوجه میشوید که شکل هر برگ کوچک (بخشی از برگ بزرگتر) شبیه کل برگ سرخس است و میتوان گفت که برگ سرخس شبیه خود سرخس است. همین مورد برای فراکتالها نیز وجود دارد: میتوانید آنها را بارها و بارها بزرگنمایی کنید و بعد از هر مرحله، همان شکل را ببینید.
به نظر می رسد سقا به درستی می خواهد در القاگری آنچه باید در صحنه تئاتر فراکتال القاگری کند، از نشانگان مقتدر می خواهد بهره مند شود و البته این همچنان ذهنیت یک کارگردان و نویسنده خلاق است که نگرۀ بسامانش را در معرض آزمون و خطای دقیق و ظریفی قرار داده است و البته که در برخی از جاها موفق می نماید و در برخی از جاها هنوز دچار تردید، نابسامانی و اشکالات وارد هست؛ یعنی پی جویی های او در عمل هنوز به مرحلۀ پختگی و ابراز آنچه که باید ما را متاثر سازد نرسیده است.
برداشت فراکتالی
میزانسن اصطلاحی است فرانسوی، در اصل متعلق به تئاتر و به معنای چیدن صحنه، صحنهآرایی و به صحنه آوردن یک تحلیل فراکتال چیست کنش. میزانسن در سینما و تئاتر این اصطلاح به روش مرتبکردن صحنه توسط کارگردان اطلاق میشود.
به لحاظ تاریخی دراماتورژی اجرا و میزانسن همگام با یکدیگر توسعه یافتند و در نتیجه به اجزایی جداییناپذیر بدلگ شدند. شاید در نتیجهی انفجار قانون کلی نمایشی (دراماتورژی) که میگوید امروزه هیچ دراماتورژی توصیفی (یا پوئیتک اجرایی) وجود ندارد تا بتواند در هر نمونهای از نمایش، رقص یا اجرا به کار گرفته شود، تئاتر معاصر به شدت به دراماتورژی وابستهشده و یا در ارتباط با آن هدفمند شده است.
روشن است که گاه فرایند تولید اثر نیازمند طراحی دراماتورژی مختص آن است. سقا هم به دنبال این هست که در تبدیل این جهانی به آن جهانی وجوه گستره تری را نمایان سازد که انگار سازوکار جهان همچنان باقی است؛ چنانچه صحنه گویای چنین مطلبی است که قصری نیمه ویران کماکان باید آباد شود که هرگز نمی شود. این همان هندسه گسترانیده شده به جهان دیگر است که به دنبال اش میزانسن ها واقع گرایانه را پس می زند تا با قابلیت های متافیزیکال بتواند ما را دچار شگفتی بیشتر هم بکند. البته در جاهایی همچنان معلق است و نمی داند دقیقا چه باید بکند اما هر جا که درست تر اندیشیده است، این شگفتی را با تحلیل فراکتال چیست خود به درازای صحنه اش آورده است. همانند صحنه میکسر سیمان که برای دگرگونی یا درمان یا مسکن اولیه برای برانژه که باید او را با تسکین بیشتری آماده برای برون رفت از دنیا گرداند؛ ما را متاثر از دیدنش می کند. همچنین، صحنۀ مردی که می خواهد به تماشاگران حمله ور شود اما یورش به نفع زنی است که او را از این کار بازداشته است. اما زن هم در میکروفنی که مرد کارگردان در اختیارش می گذارد، نفس نفس می زند و بعد در خاموشی هر چه تمام تر بی صدا فریاد می کشد. اینها گویا دردهای به زبان نیامده خواهد بود و شاید هم شرحی بر این درد درون نیست!!
سقا میزانسن اش ضد واقعیت جاری و ملوس است اما گاهی این رفت و آمدها بیش از حد به درزا می کشد و معلوم نیست چرا این همه سرگردانی در بیهودگی های میزانسن وقت را تلف می کند و این همان لحظات زائدی است که بهتر است کوتاه شود و جلوه های عینی تری را در مواجهه جهان مردگان با برانژه به تصویر درآورد.
آرتو
آنتون آرتو نظریه پرداز، کارگردان و بازیگر فرانسوی قرن بیستم به دنبال بیان نکته نظراتی است که گویا مهدی سقا هم در زبان اجرایی اش به دنبال آن برآمده است.
آرتو به یک معنا مخالف آشتیناپذیر «بازنمایی» است. این به نگاه هستیشناسانه او برمیگردد. به نظر آرتو اساسا تئاتر را برای آن نساختهاند تا واقعیتها، انسانها و آنچه در زندگیاش اتفاق میافتد، توصیف و یا بازنمایی کند. در این صورت تئاتر تکرار نمایشی به نام واقعیت زندگی نام میگیرد اما برای چنین تکرار و یا بازنمایی نیاز به نوعی تفکیک و جدایی میان ذهن و تن است.
در صورتی که مسئله آرتو در وهله اول تماما آن است که چگونه تن ذهن است و چگونه ذهن تن است. علاوهبرآن برای شاعری که هنوز زاده نشده و هنوز به جهان نیامده، جدایی تن از ذهن نهتنها سخت بلکه امکانناپذیر است:« هنوز زاده نشدهایم/ هنوز به جهان نیامدهایم». در اینجا آرتو هر ثنویتی را انکار میکند. او پیرو یکپارچگی و وحدتگرایی جهان است. به بیانی دیگر فلسفه برسازنده و یا متافیزیک ایدههای آرتو، ماتریالیستی یکپارچه است که خود تحلیل فراکتال چیست را در محسوسات و پدیدههای روزمره نمایان میسازد.
از این نظر اصالت وحدت در وهله اول نگاه او به تئاتر را شکل میدهد و بنابراین به آنچه به تئاتر مربوط میشود. آرتو بنا را بر اولویت حرکات و اشارات دست و سر و بهطورکلی ژست و نه گفتار در تئاتر قرار میدهد. آرتو نیز همچون نیچه بر این باور بود که تنها یک جهان- جهانی یکپارچه- وجود دارد که نمودهای آن همواره متناقض، غیرقابل درک و بیهوده است که تنها یکبار تکرار میشود.
اما سقا هنوز به درشتی این قاعده پی برده است و از ریزه کاری هایش غافل مانده است که باید این قاعده مندی را چون آیینی دلبرانه در پی گرفت که بشود چند و چون حضور تماشاگران را همین طوری و باری به هر جهت پیش نبرد. باید که حس و حالتی در این فضاسازی ها باشد، نگارنده از مرگ هراسی می گوید و در این قیاس چه بهتر از این که تئاتر شقاوت آرتو را با نوعی تئاتر وحشت درآمیخت که آنچه مد نظر سقا هست ما را بیشتر با تکانه ای قابل لمس تر همراه کند. الان این وحشت اکنون از اجرای فراکتال منها شده و ما فقط سرگردانی چند روح را می بینیم که می خواهند کابوس برانژه باشند که خیلی کم هستند چون دهشتی از این مواجهه دیده نمی شود. دستکم برای آن جمعی که باید نقطۀ مقابل برانژه قرار بگیرند. در ابتدا ژانر وحشت در عالم هنر، خیلی تحت تأثیر هنر اکسپرسیونیسم قرار داشت، در این ژانر از عاملهای ترس، نفرت و وحشت استفاده شدهاست. در اینگونه هنری از صحنههای خوفناک، ترسناک و فراطبیعی استفاده شده و معمولاً با ژانرهای فانتزی و علمی-تخیلی تداخل دارند. این ژانر شباهت نزدیکی نیز با ژانر دلهرهآور دارد. در اثر ترسناک با استفاده از ترس از ناشناختهها و کابوسها ترس به بیننده القا میشود. استفاده از نورهای پر کنتراست، فضاهای مرموز و مهآلود و همچنین نورپردازی با مایههای تیره از ویژگیهای دیگر این گونه است.
شاید این همان غفلت بزرگی است که هنوز فراکتال را به فراکتالی درگیر کننده تبدیل نکرده و یا اینکه با هول و هراسی که از مردگان به برانژه القا بشود، ما نیز در این راه و مسیر به ناچار خود را به عنوان تنهاترین انسان زنده برای گذر از این دنیا به دنیای دیگر دچار ترس و هراسی سهمگین احساس می کردیم. حسی که ما را در درازای اجرا به کمال بازاندیشی دیده ها و شنیده ها سوق می داد.
پیامد
به هر تقدیر دیدن فراکتال ما را با حس و حالتی تازه روبرو می کند و این همان راهی است که باید بارها و بارها در تئاتر ما تجربه شود و این همان تجربه ای است که امکان تعالی در تئاتر را ممکن خواهد ساخت. فراکتال نمایشی است که باید با بیداری در برابر مفهوم مرگ، ما را دچار مرگ هراسی کند یا در این مرگ هراسی ذاتی ما را به بیداری ممکن بخواند که بشود در گذر از این دنیاهای نامعلوم با نرمش خاطری به تداوم حیات رسید و این همان نکتۀ بارزی است که در شادزی زیستن خیام قابل ملاحظه است و یونسکو هم از این مفاهیم قابل درک خود را نسبت به حس مرگ واکسینه کرده و نوشتن شاه می میرد در دوران بیماری و لمس مرگ به تعبیری بیانگر چنین گذر قابل اعتنایی است.
هر چند که رنگ و بوی زیباسـت مرا
چون لاله رخ و چو سرو بالاست مرا
معـلوم نـشد که در طربخانه خاک
نـقاش ازل بـهر چه آراسـت مرا
منابع:
اردکانی، پریسا، شاه میمیرد، کلاسیکترین نمایشنامه تئاتر نو، سایت دو فصلنامه نقد زبان و ادبیات خارجی دانشگاه شهید بهشتی، دوره 6، شماره 1.
اسمعیل زادگان،:یاسمن، تحلیل نمایشنامه پادشاه می میرد اثر اوژن یونسکو، نت نوشت، ۲۶ اسفند ۱۳۹۶.
آنتونن آرتو، پدیده ای در جهان نمایش، روزنامه شرق، ۱۶ مهر ۱۳۹۶.
ترَنجینی، کاتالین، رابطهی دراماتورژی و میزانسن در فرایند تولید، برگردان، یاسمن طالبی، مجله نمایش، شمارهی 232، اسفند 97.
حمیدی، سید سراج، فراکتال چیست؟ — به زبان ساده، مجله فرادرس، ۲۰ مرداد ۱۳۹۸.
شهریوری، نادر، هذیان های قساوت، روزنامه شرق، چهارشنبه ۲۲شهریور ۱۳۹۶، شماره ۲۹۶۱.
دیدگاه شما