تاریخچه بورس ایران

شاخص کل یکی از مهم‌ ترین معیارهایی است که تمامی سهامداران باید آن را مد نظر قرار دهند.

تاریخچه بورس ایران

شخصی به نام واندر بورس در قرن سیزدهم میلادی محل سکونت خود را محلی برای معامله اوراق بهادار تبدیل کرده بود و مردم اوراق مشارکت خود را در آنجا خرید و فروش می‌ کردند.

در سال ۱۳۱۵ کارشناسانی از کشورهای هلند و بلژیک برای تدوین قوانین بورس وارد ایران شدند.

سرانجام در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس در تهران تصویب و به سرانجام رسید.

بورس چیست به زبان ساده

بورس در واقع محلی است که در آن خرید و فروش سهام صورت می‌گیرد و می‌ تواند محل فیزیکی یا اینکه اینترنتی باشد.

در بورس عمدتاً خریداران و فروشندگان دارایی خود را در بورس قرار می‌دهند که این صرفاً اسکناس نیست.

هر شخصی می‌ تواند دارایی‌ هایی مانند خودرو، ملک، زمین و غیره را در بازار بورس قرار دهد تا در مقابل آن دارایی‌ هایی مانند سهام یا اوراق مشارکت را دریافت نماید.

در بازار بورس قوانینی وجود دارد تا دو طرف سود و منفعت داشته باشند.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

• کسب سود بیشتر در بازار سرمایه
• قابلیت نقدینگی سرمایه
• وجود نهادی ناظر بر فعالیت‌های بورس اوراق بهادار
• وجود قوانین و ایجاد مکانی امن برای سرمایه‌ گذاری
• عدم نیاز به دارایی زیاد برای سرمایه‌گذاری (شروع معاملات با میزان ۵۰۰ هزار تومان)
• امکان حفظ دارایی خود در بورس با آگاهی در بورس
• کنترل نقدینگی و تورم از دیدگاه کلان

چگونه وارد بورس شویم؟

برای وارد شدن در بازار بورس، ابتدا باید با کسب اطلاعات دقیق وارد یکی از کارگزاری‌ های بورس شوید.

اصطلاحات رایج و مهم در بورس چیست؟

سهم در واقع همان برگه یا ورق بهادار است که دارای ارزش مالی است، با داشتن برگه سهم می‌توان بخشی از مالکیت یک شرکت را سهیم شد.

هر سهم برابر با حاصل تقسیم سرمایه آن شرکت بر یک عدد مشخص است.

طبق قانون بورس اوراق بهادار ارزش سهمی هر سهم ۱۰۰۰ ریال است و با توجه به فعالیت‌ های هر شرکت ممکن است کمتر یا بیشتر شود.

ترازنامه برگه ایست که در آن ابتدا دارایی‌ ها، بدهی‌ ها و سپس حقوق سهامداران ثبت می‌شود.

با بررسی آن می‌ توان میزان سود و زیان را متوجه و وضعیت شرکت را در آینده پیش‌ بینی کرد.

مجمع‌ هایی که در بورس اوراق بهادار تشکیل می‌ شوند.

هر سال یکبار سهامداران دور هم جمع می‌شوند و در مورد تقسیم سود و انتخاب اعضای هیئت مدیره مشورت می‌کنند.

هر جلسه‌ ای غیر از مجمع سالیانه که در آن درباره افزایش سرمایه، تغییر نام و غیره مشورت شود مجمع فوق العاده است.

مجمع چیست؟

مجمع در واقع جلسه‌ ای است که مدیران و سهامداران در آن گرد هم می‌آیند تا درباره مسائل مهم بورسی مشورت نمایند که می‌ توانند با توجه به میزان سهم خود، رأی گیری کنند.

هیأت مدیره توسط سهام‌ داران تعیین می‌شوند و وظیفه اداره شرکت را دارند.

که تعداد آن‌ ها بین ۵ تا ۹ نفر است.

سال مالی در واقع دوره‌ای ۱۲ ماهه است که در پایان هر دوره باید شرکت‌ ها گزارش دقیقی از عملکرد خود را گزارش دهند.

با این تفاوت که آغاز سال مالی ممکن است برای هر شرکت متفاوت باشد.

هر شرکتی موظف است ۴ ماه بعد از سال مالی، مجمع سالیانه خود را تشکیل دهد و ۸ ماه بعد از مجمع سالیانه سود نقدی سهامداران خود را پرداخت کنند.

محاسبه سود و زیان

در مرحله محاسبه سود و زیان، میزان درآمد و هزینه و همچنین سود و زیان مشخص می‌شود.

یکی از دلایل مهم این صورت حساب این است که میزان سودآوری شرکت را نشان می‌دهد تا تصمیم‌گیری آسان‌ تر شود.

تاریخچه شاخص بورس چیست؟

سود سهام (Earning Per Share) میزان سودی است که در هر سهام نهفته است.

ابتدا باید کل سود را از مالیات کم کنیم تا سود هر سهام به دست آید.

سود تقسیمی هر سهام (Dividend Per Share) در واقع ممکن است بین همه سهامداران به صورت یکسان تقسیم نشود.

تصمیم‌ گیری میزان تقسیم سود در مجمع عادی سالیانه توسط رأی گیری سهامداران مشخص می‌شود.

کدال (Codal.ir) سامانه‌ ای است که در آن اطلاعات کامل تمامی شرکت‌ ها در آن ثبت شده است.

کدال وظیفه نگهداری و انتشار الکترونیکی اطلاعات مالی شرکت‌های ثبت شده در بورس را بر عهده دارد.

و با استفاده از این اطلاعات می‌توان وضعیت سهام شرکت‌ ها را بررسی نمود.

برای ایجاد سرمایه در بورس باید یک کد بورسی تهیه نمود که مانند کد ملی منحصر به فرد است.

با استفاده از آن می‌ توان وارد سامانه سهام بورس شد.

باید برای دریافت کد بورسی می توانید بصورت غیرحضوری بر روی بنر زیر کلیک کنید تا به صورت رایگان و قانونی کد را دریافت نمود.

این کد شامل ۳ حرف ابتدای نام خانوادگی و ۵ رقم است.

نماد معاملاتی در واقع همان نام اختصاری شرکت بورسی است.

نام اول هر نماد معاملاتی مربوط به همان صنعتی است که شرکا در آن فعالیت می‌کند.

عرضه اولیه عمومی زمانی رخ می‌دهد که یک شرکت برای اولین بار سهام خود را در معرض دید سرمایه گذاران و سهامداران قرار می‌دهد.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس معیاری است که برای ارزیابی کیفی فرآیندها تعبیه شده است.

با استفاده از شاخص می‌ توان وضعیت گذشته، حال و آینده را نیز پیش‌ بینی نمود.

شاخص کل یکی از مهم‌ ترین معیارهایی است که تمامی سهامداران باید آن را مد نظر قرار دهند.

در بورس اوراق بهادار شاخص‌ های زیادی مطرح می‌شود که برای محاسبه آن یک سال را به عنوان مبنا قرار می‌دهند و سپس ارزش جاری را بر ارزش سال پایه تقسیم می‌کنند و عدد به دست آمده را در عدد ۱۰۰ ضرب می‌کنند.

تالار بورس چیست؟

تالار بورس مکانی است که کارگزاران سهام خود را در آن‌ جا معامله می‌کنند.

همچنین تالاری است که قیمت لحظه‌ای سهام مختلف را نشان می‌دهد.

تالار اصلی مخصوص شرکت‌ هایی است که با قوانین سازمان بورس موافقت نموده‌اند.

تاریخچه پیدایش بورس در جهان و ایران

آیا می‌دانید «بورس» نام یک شخص بوده است؟ نزدیک ۵۰۰ سال قبل، تاجران و صرافان در بلژیک، اطراف خانه شخصی به نام «واندر بورس» گرد هم می‌آمدند و به خرید و فروش و داد و ستد کالا و پول و اسناد مالی دیگر می‌پرداختند. این شد که کم‌کم به هرجایی که در آن‌ داد و ستد پول و کالا و اسناد مالی انجام می‌شد گفتند بورس!

این از واژه بورس. حالا برویم کمی جدی‌تر ببینیم اصلا انقدر می‌گویند بورس، از کجا شروع شده و حالا این همه تشکیلات و سازمان عریض و طویل و پرطمطراق چگونه شکل گرفته‌اند؟

سازوکار بورس

قبل از بیان تاریخچه بورس، باید ببینیم سازوکار بورس چطور شکل گرفت. همان‌هایی که جلوی خانه واندر بورس به داد و ستد می‌پرداختند، گاهی سود می‌کردند و گاهی ضرر.

تاجران به دنبال سازوکاری بودند تا ضرر و خسارت‌هایی که گاه و بی‌گاه به آن‌ها وارد می‌شد را، مدیریت کنند و کاهش دهند. برای همین، فرمولی که آنان کشف کردند این بود که چند نفر را با خود هم در سود با و هم در ضرر شریک کنند. کم‌کم با پیشرفت بشر، شرکت‌های سهامی ایجاد شد که در آن چند نفر شریک و مسئولیتی در حدود سرمایه پرداخت شده یا سهام خریداری شده را دارا بودند.

آمستردام هلند؛ مکان اولین بورس اوراق بهادار رسمی جهان!

اگرچه خاستگاه بورس بلژیک است؛ اما نخستین بورس اوراق بهادار جهان به طور رسمی، بیش از ۳۰۰ سال قبل در شهر «آمستردام» هلند شکل گرفت. کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. در ادامه بورس لندن در قرن هجدهم میلادی فعالیت خود را در قهوه خانه‌ها شروع کرد.

اما بازار بورس نیویورک، بزرگ‌ترین بازار بورس جهان در حال حاضر، فعالیت خود را در سال ۱۷۹۲ (نزدیک به ۲۳۰ سال قبل) آغاز کرد و در سال ۱۸۱۷ (نزدیک به ۲۰۰ سال پیش) تاریخچه بورس ایران بورس نیویورک به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد.

سایر بورس‌های جهان کِی تشکیل شدند؟

به مرور زمان و با گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به جذب سرمایه‌های بیشتر و شرکای جدیدتر، احساس شد. پیداکردن شرکای جدید هم به مراکزی نیاز داشت که بتواند بین دارندگان تاریخچه بورس ایران پول و متقاضیان پول ارتباط برقرار کند . این مراکز (یا همان بورس‌ها) محلی بودند که شرکت‌ها در آنجا سهامشان را به افرادی که علاقه‌مند به سرمایه گذاری بودند، می‌فروختند. آن‌ها با این کار، شرکای جدید‌تر و بیشتری برای خودشان پیدا می‌کردند.

با شروع کار بورس‌های بزرگ جهان، رفته رفته سایر کشورها هم دارای بورس شدند، تا جایی که امروزه کمتر کشوری است که بورس نداشته باشد.

بورس در ایران چگونه تشکیل شد؟

بورس در ایران از حدود ۸۰ سال پیش کلید خورد. در سال ۱۳۱۵ و موقعی که رضاشاه بر تخت سلطنت نشسته بود. در آن سال، با تحقیقات و بررسی کارشناسان هلندی و بلژیکی (به ویژه ران لوترفلد که برای دربار ایران کار می‌کرد) بورس در آستانه گشایش بود اما یک اتفاق ناخوشایند، این تحقیقات را متوقف کرد: «آغاز جنگ جهانی دوم».

تا سه دهه بعد، ایران کماکان از داشتن بورس محروم بود. در سال ۱۳۴۵ خورشیدی، سرانجام قانون و مقررات تشکیل «بورس اوراق بهادار تهران» تهیه شد.

پس از تصویب لایحه تشکیل بورس در مجلس شورای ملی و ایجاد زیر ساخت‌ها، در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران کارش را به صورت رسمی، با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز کرد.

تا ۱۱ سال بعد که انقلاب شد، تعداد بانک‌ها، موسسات و شرکت‌هاي پذیرفته شده در بورس، به ۱۰۵ بنگاه با سرمایه‌اي بیش از ۲۳ میلیارد تومان رسید.

وضعیت بورس ایران از بعد از انقلاب اسلامی

سال‌های انقلاب و صدالبته آغاز جنگ ایران و عراق (دو سال بعد از وقوع انقلاب) همراه بود با تحولات بسیار زیاد در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی. تغییرات چشمگیر این سال‌ها، گریبان نهال تازه متولد شده بورس را هم گرفت و تعداد شرکت‌هاي پذیرفته شده در بورس از ۱۰۵ شرکت تاریخچه بورس ایران در سال ۱۳۵۷، نزدیک به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد و به ۵۶ شرکت رسید. افول بورس تا پایان جنگ در سال ۱۳۶۷، همچنان ادامه یافت.

بعد از پایان جنگ ایران و عراق…

جنگ در سال ۱۳۶۷ تمام شد. به تدریج با بهبود وضعیت اقتصادی و در چارچوب برنامه پنج سال اول توسعه اقتصادي و اجرای قوانین خصوصی سازی، جذب و جمع آوری پس اندازها و سرمایه گذاری در بورس جان تازه‌ای گرفت.

طی سال‌هاي پس از تجدید حیات بورس تاکنون، فعالیت بورس فراز و نشیب‌هاي زیادی داشته است و مسائل سیاسی (که در ایران همواره به شدت بر بورس اثرگذار بوده است) رکودهای مختلفی را بر بازار سرمایه تحمیل کرد.

یک دهه پس از پایان جنگ و از سال ۱۳۷۶، بورس اوراق بهادار تهران با بازسازي ساختار سازمانی و مدیریتی، به کارگیري نوآوري هاي فنی و تخصصی و اصلاح قوانین مقرراتی و نظارتی گام‌های موثری را برای رشد برداشته است.

ولی گام بلند اصلاح قانون بورس اوراق بهادار پس از چهل سال یعنی در آذر ماه سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار توسط مجلس شوراي اسلامی، برداشته شد. در ادامه بیشتر با اثر این قانون بر بورس آشنا شوید.

از سال ۱۳۸۴ به این طرف…

بورس از سال ۱۳۸۴ به بعد، رونق بیشتری گرفت و شکوفاتر شد. اگرچه بورس ایران در تاریخ فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی داشته، اما به جرات می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ بورس در ایران، تصویب قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بود که با رفع برخی نارسایی‌ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در کشورمان را فراهم کرد.

براساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش‌های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بازار سرمایه ایران تشکیل شد.

راه‌اندازی سامانه معاملات آنلاین در سال ۱۳۸۹ نیز نقطه عطف دیگری در گسترش معاملات بورس ایران، چه از نظر ارزش معاملات و چه از نظر فراگیر بودن در جامعه بود.

و سرانجام وضعیت حال حاضر بورس ایران

امروز، چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند:

بورس اوراق بهادار تهران

انجام معاملات سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت و غیره.

فرابورس ایران

که در آن‌جا هم سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند، دادوستد می‌شود.

بورس کالای ایران

انجام معاملات انواع کالاها و محصولات مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی وغیره.

بورس انرژی

انجام معاملات حامل‌های انرژی از جمله برق، زغال‌سنگ و کک و غیره.

ارزش کنونی بورس اوراق بهادار ایران (بر اساس آخرین آمار در تیرماه سال ۱۳۹۹) به بیش از 5300 میلیارد تومان رسیده است.

بورس ایران از دریچه آمار

با هم چندتا عدد جالب در مورد بورس ایران بخوانیم:

۵۰ میلیون نفر!

بر طبق آخرین آمارها (مردادماه ۱۳۹۹) تعداد کسانی که کد بورسی دارند و می‌توانند در بورس فعالیت کنند، به بیش از ۵۰ میلیون نفر رسیده است!

۲ میلیون و ۱۰۰ هزار!

این بالاترین نرخ شاخص بورس تهران در تاریخ این بازار است که در ۲۰ مردادماه ۱۳۹۹ به ثبت رسید. این در حالی است که از ابتدای پیدایش بورس تهران تا دی ماه ۱۳۹۸ تنها به ۳۰۰ هزار واحد رسیده بود!

بیش از ۳۵۰

تعداد شرکت‌هایی که تا اواسط سال ۱۳۹۹ در بورس تهران پذیرفته و سهامشان عرضه شده است.

بزرگ‌ترین بورس‌های کنونی جهان

در پایان تاریخچه کوتاهی که از بازارهای بورس ایران و جهان خواندید، خالی از لطف نیست که چندتا از بزرگترین بازارهای بورس جهان را بشناسیم:

بورس نیویورک

بازار بورس نیویورک بزرگ‌ترین بازار بورس از نظر میزان معاملات و حجم سرمایه در جهان است. سهام بسیاری از شرکت‌های بزرگ و مطرح دنیا در این بازار مبادله می‌شود.

ارزش بازار شرکت های موجود در این بورس به بیش از ۲۰ تریلیون دلار می‌رسد. شرکت‌ها با ورود به این بورس از حیثیت و اعتبار خاصی برخوردار شده و به سرعت معروف و مشهور می‌شوند.

شاخص اصلی اقتصادی بازار نیویورک، داوجونز است. ورود به این لیست کار دشواری است. برای مثال، اگر بخواهید شرکتتان در این بازار باشد، ارزش هر سهامتان همواره باید بالای یک دلار و ارزش بازاری سهام شرکتتان همواره بالای ۵۰ میلیون دلار باشد.

بازار بورس نزدک

نزدک ( NASDAQ )بزرگ‌ترین بازار معامله الکترونیک سهام در آمریکا است که با حضور بیش از ۳۲۰۰ شرکت در آن، بیشترین مقدار معامله سهام را نسبت به هر بازار دیگری در جهان دارد.

ارزش بازار نزدک بیش از ۱۰ تریلیون دلار است.

بازار بورس اوراق بهادار لندن

بورس لندن بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و با ارزش سرمایه بیش از ۵ تریلیون دلار، یکی از بزرگ ترین بازارهای بورس جهان است. در حال حاضر تعدادی فراتر از نزدیک به ۲۷۰۰ شرکت از ۶۰ کشور جهان در این بازار فعال هستند.

سایر بازارهای بورس معتبر بین المللی را می‌توانیم به ترتیب زیر عنوان کنیم:

• بورس توکیو (ژاپن) با ارزش ۴ تریلیون دلار
• بورس شانگهای (چین) با ارزش ۳ تریلیون دلار
• بورس سهام فرانکفورت (آلمان) با ارزش ۲ تریلیون دلار
• بورس پاریس (فرانسه) با ارزش یک و نیم تریلیون دلار
• بورس ایتالیا با ارزش ۹۰۰ میلیارد دلار
• بورس تهران (ایران) با ارزش ۲۵۰ میلیارد دلار

——***——

برای تاریخچه بورس ایران یادگیری بیشتر در مورد بورس، مقاله‌های زیر را برایتان آماده کرده‌ایم:

تاریخچه بورس ایران

ایده اولیه ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 باز می گردد که به درخواست دولت ایران، شخصی بلژیکی به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی هایی انجام داد و طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کرد.

هر چند که در همان زمان بانک ملی ایران نیز به عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این باره انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ جهانی دوم تمام کارهای انجام شده متوقف شد.

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

داستان بورس از کجا شروع شد؟ تاریخچه پیدایش بورس در جهان و ایران

همانند هر پدیده‌ای در جهان که ظهور و پیدایش آن دارای تاریخچه و پیشینه‌ای است، بورس نیز دارای پیشینه‌‌ای جذاب است. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی بورس در جهان و ایران می پردازیم. به نظر بسیاری کارشناسان پیشینه‌ی پیدایش بورس به قرن ۱۵ میلادی باز می‌گردد. آن‌جایی که برای اولین بار درکشور بلژیک افراد دوره هم جمع می‌شدند و به مبادله اسناد تجاری مشغول بودند. در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه‌ واژه بورس

همان طور که ذکر شد واژه بورس اولین بار توسط مردم بلژیک مورد استفاده قرار گرفت و علت آن هم این بود که در قرن ۱۵ میلادی کسبه شهر بروژ و بازرگانان در بلژیک در میدانی تربورس در اطراف خانه اشراف زاده‌‌ای تجمع می‌کردند و به داد و ستد اسناد تجاری و بازرگانی می‌پرداختند. و امروزه بعد از چند صد سال این واژه در سراسر دنیا شناخته شده است و سازمان‌های متعددی برای قانون‌گذاری و نظارت به این بازار ایجاد شده‌اند. حالا آنچه از بورس می‌دانیم در مقایسه با آنچه در گذشته بوده است بسیار متفاوت است. برای درک عمیق این حقیقت کافی است به سایت رسمی کارگزاری اقتصاد بیدار مراجعه کرده و طیف خدمات و ابزارهای مالی موجود را با آنچه در ابتدا بوده است مقایسه کنید.

تاریخچه پیدایش بورس در جهان

تاریخچه‌ی پیدایش بورس در جهان از این جهت اهمیت دارد که از مسیر پر پیچ و خمی که پیشرویان بورس طی کرده اند، آگاه می‌شویم و شاید بتوان از تجربیات و تصمیمات موثر آنها در جهت پیشروی منافع ملی اقتصادی خود، الگو گرفت. در ادامه به ۳ بورس قدرتمند و با تاریخچه‌ی جهان می‌پردازیم که تاثیر غیر قابل انکاری بر روند حرکتی بورس در سایر نقاط داشتند.

تاریخچه پیدایش بورس آمستردام

اولین بورس اوراق بهادار جهان که با فرایند کاری امروزه‌ی بورس شباهت‌هایی داشت، در اوایل قرن ۱۷ میلادی در کشور هلند و شهر آمستردام ایجاد شد و شرکت هند شرقی اولین کمپانی بود که سهام مجموعه‌ی خود را در آن به فروش گذاشت. بورس آمستردام با گذشت زمان به یکی از منابع تاثیرگذار تأمین نقدینگی در سطح اروپا و بین‌المللی تبدیل شد. و با انقلاب صنعتی اروپا، بورس این کشور گام‌های جدیدی در شکوفایی اقتصاد هلند برداشت.

تاریخچه پیدایش بورس لندن

فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با بورس در کشور انگلستان نیز از اوایل قرن ۱۸ میلادی و در قهوه‌خانه‌های شهر لندن آغاز شد. این فعالیت‌های اقتصادی در لندن و در سال ۱۷۷۳ میلادی با خرید ساختمان جداگانه توسط سرمایه‌داران، وارد فصل جدیدی شد. بورس لندن فعالیت رسمی اقتصادی را در سوم مارس سال ۱۸۰۱ شروع کرد.

تاریخچه پیدایش بورس نیویورک

یکی دیگر از کشورهایی که تاریخچه‌ی بسیار قدیمی در آغاز فعالیت دارد، کشور امریکا می‌باشد که به‌عنوان سومین بورس بزرگ در طول تاریخ نام برده می‌شود. اگرچه پیشینه‌ی بورس نیویورک با سایر بورس‌ها کمی متفاوت است. ۲۴ کارگزار بازار سهام در ۱۷ می ‌۱۷۹۲ زیر درخت چناری در خیابان وال استریت نیویورک دور هم جمع شدند و توافق‌نامه‌ای را تحت عنوان درخت چنار امضا کردند. در ادامه نیز حدود ۲۵ سال بعد در هشت مارس ۱۸۱۷ با امضای اساسنامه‌ای، فعالیت کار بورس نیویورک را رسمیت دادند. با گذشت زمان و ادامه روند بورس‌های بزرگ جهان، به تدریج سایر کشورهای در حال توسعه و پیشرفته همچون ایران بستری فراهم کردند تا بتوانند فعالیت‌های اقتصادی در قالب بورس داشته باشند و از مزیت‌‎های این بازار بهره ببرند. این روند تا جایی ادامه یافت که امروزه کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد.

تاریخچه‌ی پیدایش بورس ایران

در ایران نیز همچون کشورهای توسعه یافته، پیدایش بورس و رسیدن این ابزار مالی قدرتمند به نقطه‌ی حال حاضر، مسیری پیچیده و طولانی بوده است. خدمات سرمایه‌گذاری متنوع مستقیم و غیر مستقیمی که امروزه کارگزاری اقتصاد بیدار برای شما عزیزان فراهم کرده، همه و همه و به علت تلاش‌های بی‌وقفه‌ی افرادی بوده است که در فراهم کردن بستر اولیه‌ی بورس در ایران نقش داشته اند. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی پیدایش بورس ایران برای شما عزیزان می‌پردازیم:

تصویب طرح اولیه‌ی بورس اوراق بهادار

با دعوت دولت وقت ایران در سال ۱۳۱۵، وان لوترفلد بازرگانی از کشور بلژیک در خصوص تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران تحقیقاتی انجام داد و ایده‌ی قانونی تأسیس و اساسنامه آن را نیز مهیا نمود. اما به علت همزمان شدن این تحقیقات و وقوع جنگ جهانی دوم و ایجاد شرایط تماما نامساعد اقدامات انجام شده مرتبط با ایجاد بورس اوراق بهادار متوقف شد و بیش از ۲۵ سال به عقب افتاد. در نهایت سال ۱۳۴۱ نمایندگان وزارت بازرگانی، نمایندگان بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران و نمایندگان وزارت دارایی، کمیسیونی در وزارت بازرگانی تشکیل دادند و موافقت‌‌نامه‌ ابتدایی برای تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، مطرح و تصویب شد.

فعالیت رسمی و پذیرش اولین شرکت

در اسفند ماه سال ۱۳۴۱، گروهی از بورس بروکسل برای راه‌اندازی بورس ایران، به کشورمان ایران آمدند و نحوه تأسیس و نظارت بر فعالیت بورس را به مدیران ما آموزش دادند و در همین بین سازمان‎‌ها و تشکیلات مورد نیاز آن تا حدودی مشخص شد و در سال ۱۳۴۵ چهار سال بعد، لایحه قانون بورس اوراق بهادار در مجلس به تصویب نهایی رسید. در نهایت بورس تهران از بهمن سال ۱۳۴۶، فعالیت خود را به‌طور رسمی با حضور بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران که بزرگترین واحد تولیدی و اقتصادی آن زمان ایران بود آغاز نمود.

بورس در دوران انقلاب اسلامی

بعد از در انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران با کاهش حجم معاملات روبرو شد و تقریبا تا سال ۱۳۶۱ متوقف شد. تعداد شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار از عدد ۱۰۵ به ۵۶ شرکت کاهش یافت. علت این مشکل تملک تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی شامل بیمه، بانک و برخی صنایع کشور توسط دولت بود. بورس اوراق بهادار تهران بین دهه ۶۰ تا ۸۰ مسیری پرفراز و نشیب را طی کرد. نقطه عطف تاریخچه‌ی بورس ایران در آذر سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار توسط مجلس شورای اسلامی رقم خورد. در این قانون، سازمان کارگزاران بورس و اوراق بهادار به نوعی تعطیل و منحل شد و در مقابل وظایف و اختیارات آن به سازمانی به نام سازمان بورس و اوراق بهادار منتقل شد.

برخط (آنلاین) شدن معاملات

از سال ۱۳۸۹ به‌منظور توسعه بازار سرمایه، داشتن رفاه و عدالت در معاملات سهامداران سامانه برخط (آنلاین) معاملات راه‌اندازی و تا به امروز موجب افزایش چشم‌گیر تعداد فعالان بازار سرمایه و همچنین افزایش حجم معاملات در بازار شده است. از تاریخچه بورس ایران سال ۱۳۹۰ کارگزاری‌های متعددی فعالیت خود را جدی‌تر و بهتر از سر گرفتند. در کارگزاری اقتصاد بیدار مجموعه ای از بهترین های بازار سرمایه با هدف حراست از منافع سرمایه گذاران، با استعانت از تعهد، دانش و نوآوری در این خانواده گرد هم آمده‌ایم تا شما سرمایه‌داران را به اهداف مالی خود برسانیم. برخی از افتخارات ما در کارگزاری اقتصاد بیدار شامل کسب رتبه الف از سازمان بورس اوراق بهادار در تمامی حوزه های فعالیت، راه‌اندازی اولین اتاق معاملات اوراق بهادار در ایران، تاسیس انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری و تاسیس شرکت سبدگردانی اقتصاد بیدار و بسیاری عناوین دیگر است که همه و همه در بورس ایران ثبت و تاریخ‌ساز شدند.

بورس بازان چگونه سود می کنند؟

این سوال به متغیرات بسیار زیادی بستگی دارد. آموزش دیدن، اقتصاد کلان کشور، جو بازار بورس و سایر بازارهای موازی از جمله مسائلی است که تاریخچه بورس ایران بر این مسئله اثر گذار است. برای موفیت در بورس پیشنهاد می شود که تحلیل های رایج مانند تحلیل تکنیکال بورس ، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی را یاد بگیرید. البته باید توجه داشته باشید که تسلط بر احساسات و مدیریت ریسک نقش بسیار مهمی در موفقیت شما دارند.

تاریخچه بورس کالا

بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال 82 به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت نمود.

به لحاظ عملیاتی سابقه بورس کالای ایران به دو سازمان مجزا برمی‌گــردد، سازمان کارگــزاران بــورس فلــزات تهــران، که در شهریور ماه سال 1382، به عنوان اولین تاریخچه بورس ایران بورس کالای کشور فعالیت خــود را آغاز کــرد و همچنیــن ســازمان کارگزاران بــورس کالای کشاورزی، که در شــهریور ماه سال 1383 شروع به فعالیت نمود.

شــرکت بــورس کالای ایران به موجــب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایــران مصوب آذرمــاه 1384 به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از ادغام سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات تهــران و بورس کالای کشــاورزی ایــران، در تاریخ 1386/05/02 تحــت شــماره 301984 نزد اداره ثبت شرکت ها مؤسســات غیرتجاری تهران به ثبت رســید و پس از پذیره نویسی در 4 گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی، از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خــود را آغاز کرد. در حــال حاضر مرکز اصلی شــرکت در تهران، خیابان آیت ا… طالقانی، نبــش خیابان بندر انزلی پلاک 351 واقع شــده است. شرکت از تاریخ 1390/07/12 جزء بازار پایه فرابورس پذیرفته شده و طبق ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار از جمله شرکت های ثبت شده نزد سازمان می باشد ضمناً در تاریخ 1395/05/02 سهام شرکت بورس کالای ایران براســاس مصوبه هیأت پذیرش فرابورس ایــران در بازار پایه الف فرابورس ایران پذیرفته شــد. بر اساس این مصوبه معاملات سهام دسته سایر اشخاص شرکت بورس کالای ایران در تابلوی پایه الف فرابورس ایران انجام می‌گردد.

بدین ترتیب هم اکنون بورس کالای ایران با بیش از یک دهه تجربه، بستری مناســب برای معامات انواع محصولات صنعتی و معدنی ، محصولات پتروشــیمی و فراورده های نفتی و محصولات کشــاورزی در قالب قراردادهای نقد، نسیه، سلف و کشف پریمیوم در بــازار معامات کالای فیزیکی و بازار فرعی فراهم کرده اســت. همچنیــن در این بــورس، معامات ابزارهای نویــن مالی ازجمله قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله، گواهی ســپرده کالایی، سلف موازی استاندارد و صندوق های کالایی بر روی کالاهای مختلف در حال انجام می باشند.

تاریخچه سیر تکاملی سازمان بورس کالای ایران

1382: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران

1383: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی

1386: ادغام ســـازمان های کارگزاران بورس فلـــزات تهران و بورس کالای کشاورزی ایران

1390: پذیرش سهام بورس کالای ایران در بازار پایه فرابورس

1392: عضویت بورس کالای ایران در فدراسیون بورس های اوراق بهادار اروپایی و آسیایی (FEAS)

1392: راه اندازی اولین تالار معاملات اختصاصی

1393: انتشار اولین اوراق سلف موازی استاندارد

1393: شروع معاملات در بازار فرعی

1393: عضویت بـــورس کالای ایران در کمیته ایرانـــی اتاق بازرگانی بین المللی(icc)

1393: راه اندازی تالار معاملات کارگزاران

1394: راه اندازی معاملات گواهی سپرده سکه

1394: اجرای ماده 33 قانون افزایش بهره وری بخش کشـــاورزی و منابع طبیعی محصولات جو و ذرت

1395: پذیرش در بازار پایه الف فرابورس ایران

1395: راه اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران

1395: راه اندازی معاملات اختیار معامله

1395: عضویت بـــورس کالای ایران در فدراســـیون جهانی بورس ها(WFE)

1396: پذیره نویسی اولین صندوق سرمایه گذاری کالایی

1396: راه اندازی معاملات گواهی سپرده پسته

1396: شـــروع معاملات مـــاده33 قانون افزایش بهـــره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی محصول گندم

1396: راه اندازی معاملات کشف پریمیوم

1397: راه اندازی معاملات آتی زعفران

در حال حاضر: امکان انجام معاملات 179 کالای استراتژیک در قالب انواع و تحت نظارت، قراردادهای نقدی، سلف، نسیه، آتی و سلف موازی استاندارد در یک محیط شفاف صورت می‌گیرد.

لزوم تشکیل بورس کالا

1. نوسانات کاذب قیمت محصولات ناشی از ارتباط نامشخص و نا مناسب میان عرضه و تقاضا
2. عدم امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت
3. فقدان یک نظام قیمت گذاری شفاف بر پایه تعال میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار
4. نبود یک سیستم اجرایی و ناظر بر حسن انجام تعدات طرفین معامله
5. فقدان یک سیستم جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار تولید، واردات، صادرات و مصرف در جهت اطلاع رسانی به بازار و تصمیم گیری مطلوب
6. عدم هماهنگی میان بخش های تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات ، صادرات و بازار مصرف

مزایای معاملات در بورس کالای ایران

معاملات در بورس کالای بورس ایران دارای مزایای بسیاری هستند که در ادامه بررسی می‌کنیم.