حجم مبنا و فرمولش

به گزارش کدال نگر بورس 24،فرابورس ایران خبر از ضوابط مربوط به ماده 22 دستورالعمل فعالیت بازارگردان ی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران داد.

حجم مبنا و فرمولش

با اعلام مصوبه‌ی جدید قوانین محاسبه‌ی حجم مبنا در بازار پایه حجم مبنا و فرمولش و فرابورس را تغییر پیداکرد.اما این تغییر آیا به حمایت از بازار کمک خواهد کرد؟

حجم مبنا در روز گذشته طی مصوبه‌ای از سمت سازمان بورس اوراق بهادار در جهت ارتقاء اثربخشی و کارآمدی بازار، تغییر پیدا کرده است. اما این تغییر چگونه صورت می‌گیرد؟ آیا به واقع آثار حمایتی برای بازار خواهد داشت؟

طی دو سال اخیر که شاهد رشد چشمگیر بازار سرمایه بوده‌ایم، همواره این نگرانی مطرح بوده است که اگر از جانب دولت حمایتی از بورس صورت نگیرد، این بازار جذابیت خود را از دست خواهد داد. اما رفتار دولت و سازمان بورس اوراق بهادار تا کنون بیانگر حمایت از بازار سرمایه بوده است. به طوری که این حمایت، این بار با تغییراتی در حجم مبنا نمود پیدا کرده است.

در بیانیه سازمان بورس این چنین آمده است:

باتوجه به افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و به منظور ارتقاء سطح اثربخشی و کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا براساس بررسی‌های به عمل آمده و تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه ی هیأت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس، شیوه‌ی محاسبه حجم مبنا از تاریخ 12 / 11 / 1398 به شرح زیر اعمال خواهد شد.

حجم مبنای کلیه‌ی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب 28 / 11 / 1398 هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) چهار در ده هزار سهام شرکت می‌باشد؛ و به شرط های زیر تعیین گردیده است:

• حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با 50 میلیارد ریال
• حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال
• برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال

تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در حجم مبنا و فرمولش آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته‌ی بعد اعمال می‌گردد.

حجم مبنا در واقع اهرمی است که از سال ۱۳۸۲ در بورس اوراق بهادار تهران به کار گرفته شد و هدف آن، کنترل معاملات جهت جلوگیری از نوسان‌های کاذب و دست کاری قیمتی بود. حجم مبنا تا کنون برای بازار بورس در نظر گرفته می‌شد و بازارهای فرابورس و پایه این قابلیت را نداشتند.

نبود حجم مبنا در بازارهای فرابورس و پایه موجب کاهش پویایی و افزایش امکان سفته‌بازی روی سهام شرکت‌های حاضر در این بازارها می‌شد. اما اکنون حجم مبنا برای سهام این شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود تا کارآمدی در این بازارها نیز افزایش یابد.

اما حجم مبنا چیست؟

برای درک بهتر حجم مبنا بهتر است ابتدا با دومفهوم زیر آشنا شویم:

قیمت آخرین معامله:

به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت در یک روز بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله گفته می‌شود.

قیمت پایانی:

به میانگین وزنی قیمت سهام شرکت با در نظر گرفتن حجم مبنا، قیمت پایانی گفته می‌شود.

قیمت پایانی هر روز مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز دوشنبه100 ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی سه شنبه بین مثبت 5 درصد (105 ریال) و منفی 5 درصد قیمت پایانی روز معاملاتی گذشته (95ریال) خواهد بود.

اکنون می‌توانیم بگوییم حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهمی است که باید در یک روز معاملاتی روی یک قیمت دادوستد شود تا قیمت پایانی به قیمت داد و ستد شده برسد. در صورتی که تعداد سهام معامله‌شده در طول روز کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

محاسبه حجم مبنا در روش جدید چگونه خواهد بود؟

فرمول جدید از دو بخش تشکیل شده است. ابتدا به صورت زیر ارزش مبنا محاسبه می‌شود:

قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هفته× 0.0004× تعداد سهام شرکت

سپس طبق یکی از شروط جدول زیر با آن برخورد می‌شود:

تفسیر این جدول به این گونه است که اگر ارزش محاسبه شده در فرمول بالا از حداقل مقدار ستون مربوطه کمتر باشد، همان مقدار حداقل در نظر گرفته می‌شود. اما اگر عدد بدست آمده بین میزان حداقلی و حداکثری باشد، خود مقدار بدست آمده در نظر گرفته می‌شود.

در مرحله آخر این مقدار را باید تقسیم بر قیمت سهم در آخرین روز معاملاتی هفته نمود. در نهایت عدد حاصل شده حجم مبنا قرار می‌گیرد.

در ابتدا ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد اما اکنون با محاسبه چند مثال این محاسبه واضح‌تر خواهد شد.

1. به عنوان مثال، نماد خکاوه از بازار پایه زرد است. حال تعداد سهام آن معادل 2,636 میلیارد را در 0.0004 ضرب کرده و سپس مقدار حاصل را در قیمت روز ضرب می‌کنیم:

3,397,276,800= 3222× 0.0004× 109× 2,636

همان‌طور که مشاهده شد، مقدار بدست آمده برابر با 3 میلیارد و 397 میلیون ریال می‌باشد. حال به دلیل آن که حداقل ارزش مبنا در بازار پایه‌ی زرد 20 میلیارد ریال است و عدد بدست آمده از این مقدار کمتر می‌باشد، بنابراین مقدار ارزش مبنای آن معادل همان 20 میلیارد ریال یعنی مقدار حداقلی بازار زرد در نظر گرفته می‌شود.

اکنون برای محاسبه حجم مبنای آن، مقدار 20 میلیارد ریال را باید تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه آن نماییم که به صورت زیر خواهد بود:

6,207,324= 3222/ 20,000,000,000

لذا حجم مبنای نماد خکاوه معادل 6,207,324 سهم در نظر گرفته می‌شود.

2. در مورد سهم تپکو برای محاسبه ی ارزش مبنا طبق فرمول گفته شده داریم:

37,985,804,800= 4496× 0.0004× 21,122,000,000

مقدار ارزش مبنا در این سهم حدودا 38 میلیارد ریال بدست آمد که این مقدار، از میزان حداقل بازار خود، یعنی 20میلیارد ریال بالاتر است. بدین ترتیب این عدد را بر قیمت سهم در روز چهارشنبه تقسیم می کنیم:

8,448,800=4496/ 37,985,804,800

لذا حجم مبنای نماد تپکو معادل 8,448,800 سهم در نظر گرفته می‌شود

در صورت افزایش این مقادیر تا 100 میلیارد ریال، به همین شکل برای آنها محاسبه می‌شود و اگر از آن فراتر رفت، با توجه به سرمایه شرکت، یکی از دو سقف 10 یا 12 میلیارد تومان در نظر گرفته می‌شود و این میزان ثابت خواهد ماند.

مقایسه‌ی حجم مبنای برخی از سهام با میانگین حجم معاملات ماه آنها

همان‌طور که در جدول ملاحظه می‌شود، در اکثر نمادهای ذکر شده ارزش معاملات بیش از دو برابر حجم مبنا است. بدین ترتیب می‌توان گفت اعمال حجم مبنای جدید برای بسیاری از سهام مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما معاملات برخی دیگر از سهام شرکت‌های بازار فرابورس و بازار پایه (که تعداد این نماد‌ها در بازار کم می‌باشد)، اندکی دچار مشکل خواهد شد.

تأثیرات این اتفاق بر بازار چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، دولت و سازمان بورس برای اهدافشان به دنبال رشد پایدار بازار هستند. برای اینکه بازار پویاتر شود، ابتدا لازم است که معاملات آن تا حدی به دور از هیجان و با شیب ملایم صورت گیرد. تغییر فرمول حجم مبنا موجب می‌شود تا اصطلاحاً عمق بازار افزایش یافته و قیمت‌های کاذب و حبابی کمتر به وجود بیایند. همچنین در ادامه ریزش‌های بازار با شدت کمتری رخ دهند تا در انتها تعادل بیشتری در بازار برقرار شده و بازار از تحلیل بیشتری برخوردار شود.

از سوی دیگر، به دلیل آن که تا کنون حجم مبنا در بازارهای پایه و فرابورس در نظر گرفته نمی‌شد، کوچک بودن بسیاری از سهام این بازارها باعث سود جویی برخی از معامله‌گران می‌شد. بدین صورت که گروهی از سرمایه گذاران (سفته بازارن) با حجمی از سرمایه خود، بخش اعظم سهام شرکت مذکور آن خریداری می‌کردند و به مرور با عرضه‌های کم یا اصطلاحاً قطره‌ای، اقدام به بالا بردن قیمت سهام می‌کردند. حال اجرای حجم مبنا در این گروه از سهم‌های بازار، در گام اول موجب کاهش رشد سرسام آور سهام و درنتیجه باعث جلوگیری از سواستفاده برخی از سفته بازان از سهام این گونه شرکت‌ها می‌شود.

از طرف دیگر تحلیل‌های بنیادی ارزش بیشتری خواهند یافت؛ به‌طوری که نمادی رشد بیشتری خواهد کرد که حجم معاملات بالایی پیدا کند و نظر بازار را جلب نماید که این مسئله اهمیت وضعیت بنیادی شرکت را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

همچنین سرمایه به سمت شرکت‌های بزرگ که شناوری بالایی دارند حرکت خواهد کرد و این دست حقوقی‌ها و حقیقی‌های درصدی را برای خروج یک باره سرمایه از بازار باز خواهد گذاشت و حتی در مواقع نزولی شدن بازار با پر شدن حجم مبنا، سهامداران این نمادها ضرر بیشتری نسبت به سهام کوچک خواهند داشت.

در مورد سفته‌بازی برخی چنین مطرح می‌کنند که ممکن است در این سفته‌بازی‌ها به علت عرضه نکردن سهام، نماد مشمول گره معاملاتی شود و از این طریق سفته بازی انجام پذیرند.

گره معاملاتی وضعیتی است که:

• نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف خرید یا صف فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با ۳ میلیارد سهم و بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها، به علت عدم تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به استثنای معاملات در بازار معاملات عمده)، کمتر از حجم مبنا و فرمولش ۵ درصد حجم مبنا باشد.
• کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف یا کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.

نمادهای معاملاتی که تحت این شرایط مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند، در ابتدای روز معاملاتی بعد و در مرحله گشایش با دو برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی آن نماد انجام و سپس در حراج پیوسته، معاملات در دامنه نوسان روزانه قیمت انجام می‌شوند. لازم به ذکر است قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.

این مورد گرچه ممکن است اتفاق بیفتد اما با مشکلاتی مواجه است که احتمال آن را کم می کند. از جمله اینکه ناظر بازار می‌تواند با توجه به نسبت p/e سهم و یا در نظر گرفتن معاملات مشکوک و صف ساختگی، نماد را شامل گره معاملاتی نماید.

جمع بندی

نکته مهم در مورد این قانون آن است که با افزایش قیمت حجم مبنا کاهش می‌یابد و این به معنی آن است که این فرمول از افزایش قیمت ها حمایت می‌کند و در صورت کاهش قیمت‌، با افزایش حجم مبنا نقش کنترل کنندگی ایفا می‌نماید.
هرچند برخی به نحوه محاسبه آن ایراد گرفته اند و ممکن است از طرف سازمان دستخوش تغییراتی شود اما در مجموع با تمام توصیفاتی که صورت گرفت می توان گفت که تصمیم اتخاذ شده در کوتاه مدت احتمالاً با مشکلاتی مواجه خواهد شد اما به مرور آثار مثبتی بر بازار خواهد گذاشت و در جهت حمایت از سهامداران خرد و افزایش عمق بخشیدن به بازار عمل خواهد نمود.

حجم مبنا چیست و چه تاثیری در قیمت سهام بورس دارد ؟

حجم مبنا برای کنترل معاملات و جلوگیری از نوسانات شدید در بازارهای بورس استفاده می‌شود. در ایران حجم مبنا فقط برای سهام شرکت هایی تعریف شده است که در بورس اوراق بهادار تهران (TSE) پذیرفته شده‌اند. بورس اوراق بهادار تهران، 2 بازار اصلی دارد که «بورس» و «فرابورس» هستند. حجم مبنا فقط در بازار بورس فعال است و در فرابورس وجود ندارد.

حجم مبنا چه تاثیری در تغییر قیمت دارد ؟

ملاک تغییر قیمت روزانه سهام های بورس بر مبنای قیمت پایانی آن ها است. اما خود قیمت پایانی، از حجم مبنا اثر می پذرید. مثلا اگر یک سهم در یک روز کاری صف فروش باشد و در منفی 5% به اندازه نصف حجم مبنا معامله شده باشد، قیمت پایانی آن -2.5% افت پیدا می کند. یعنی قیمت سهام -2.5 درصد کاهش پیدا کرده است. به مثال های زیر توجه کنید :

تاثیر حجم مبنای پر شده بر قیمت پایانی سهام

تاثیر حجم مبنای پر نشده بر قیمت سهام

حجم مبنا چگونه محاسبه می شود ؟

حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس با ضرب (4/10000) بر تعداد سهام منتشر شده محاسبه می‌شود. حداکثر میزان حجم مبنا برابر با 10 میلیارد ریال است و حداقل میزان آن 500 میلیون ریال است. عدد حجم مبنای هر شرکت بر اساس قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته محاسبه شده و به عنوان حجم مبنای هفته بعد در نظر گرفته می‌شود.

مثال: فرض کنید که شرکتی با ضرب تعداد سهام خود در 4/10000 به 3 میلیون سهم می‌رسد. اگر این میزان را در قیمت پایانی از آخرین روز معاملاتی هفته که 6000 ریال بوده است، ضرب کنیم، به 18 میلیارد ریال می‌رسیم. طبق گفته قبلی، حداکثر ارزش حجم مبنا باید 10 میلیارد ریال باشد. بنابراین، نسبت 4/10000 برای این شرکت حذف می‌شود و بیشترین عدد (10 میلیارد ریال) وارد محاسبات می‌شود. در انتها، برای محاسبه حجم مبنای هفته آینده، 10 میلیارد ریال بر قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی تقسیم می‌شود (10,000,000,000/6000=1666667) و براساس آن حجم مبنا 1,666,667 می‌گردد.

در طرف دیگر، تصور کنید که یک شرکت 125 میلیون سهم منتشر کرده است. با ضرب این رقم در نسبت 4/10000 به رقم 50 هزار می‌رسیم. قیمت پایانی این سهم در آخرین روز هفته گذشته نیز 5000 ریال بوده است. اما حاصل‌ضرب قیمت پایانی در حجم معاملات برابر 250 میلیون ریال شده است که کمتر از کف تعیین شده بوده است (500 میلیون ریال). حجم مبنای این شرکت با تقسیم 500 میلیون ریال (کف ارزش) بر قیمت پایانی تعیین می‌شود که 100 هزار خواهد بود و به عنوان حجم مبنای هفته بعد استفاده خواهد شد.

نکته جالب:

فرض کنید که سهام یک شرکت در تمام طول یک هفته در سطح +5٪ معامله شده باشد. در این صورت، قیمت پایانی هفته سهام این شرکت، 27٪ رشد را نشان خواهد داد. اما براساس دستورالعملی که تشریح شد، حجم مبنای این شرکت در هفته آینده کاهش خواهد یافت تا بازدهی مثبت آن تسهیل گردد. در طرف مقابل، اگر قیمت سهام یک شرکت در طول یک هفته، روند نزولی را طی کند، حجم مبنای آن افزایش می‌یابد تا مانعی بر سر راه سقوط سریع ارزش آن شود.

موافقان و مخالفان تغییرات در ساختار معاملات فرابورس چه می‌گویند؟

علی رمضانیان / همواره به برخی از قوانین محدودکننده بازار سرمایه و بورس ایراد گرفته‌ شده است. مهم‌ترین ایرادی که از سوی فعالان و کارشناسان مطرح‌ شده‌ و البته موافقان و مخالفان زیادی نیز داشته، موضوع دامنه نوسانات و حجم معاملات است. بر همین اساس در روزهای اخیر شاهد تحولاتی در این خصوص در بازار پایه بودیم که در نوع خود، تحول مثبتی از سوی برخی کارشناسان ارزیابی‌ شده است.

بازار پایه‌ یکی از پنج بازار موجود در بین بازارهای فرابورس است. در اصل می‌توان گفت بازار پایه برای ثبت و خریدوفروش سهام شرکت‌هایی است که در سازمان بورس ثبت‌ شده‌اند، ولی شرایط پذیرفته‌شدن در یکی از بازارهای بورس و فرابورس را ندارند.

معاملات در این بازار با محدودیت‌هایی مواجه است. به‌عنوان‌ مثال، ساعت سفارش‌گیری یا دامنه نوسان نمادهای معاملاتی بازار پایه محدودیت دارند. اما حجم‌ مبنای شرکت‌های بازار پایه مانند دیگر نمادها بر اساس فرمول تعداد سهام ضرب در چهارهزارم به دست می‌آید. اما به‌دلیل اینکه این بازار دارای حجم کوچکی است، به‌راحتی معاملات آن به‌ صف فروش یا خرید تبدیل می‌شود.

بر همین اساس، معاونت نظارت بازار شرکت فرابورس با سرپرستی سروش خواجه‌ حق‌وردی طی اطلاعیه‌ای در خصوص حجم‌ مبنای نمادهای دارای صف خریدوفروش در بازار پایه اعلام کرد: «وفق مصوبات هیئت‌مدیره این بورس به‌منظور افزایش نقدشوندگی در بازار پایه، مقرر شد در صورتی‌ که هر یک از نمادهای مندرج در بازار پایه ۲۰ جلسه معاملاتی متوالی در تمامی لحظات دارای صف خریدوفروش داشته باشند، حجم‌ مبنای نماد پس از انجام اطلاع‌رسانی لازم از سوی این شرکت به یک تغییر خواهد کرد که در واقع بدون اعمال حجم‌ مبنا قابل معامله خواهد بود.» این تحول سبب می‌شود تا به‌نوعی گره معاملاتی در این بازار از بین رفته و بازار پایه کمی معقول‌تر شود.

بعد از این اطلاعیه بود که فهرست نمادهای بازار پایه که بر اساس این فرمول جدید، حجم‌ مبنای آنها حذف می‌شود، اعلام شد. در این بخشنامه آمده است که در صورتی‌ که معامله با قیمت‌های متفاوت از آستانه‌های قیمتی انجام شود، حجم‌ مبنا به مقادیر مرتبط با فرمول حجم‌ مبنا تغییر می‌یابد. بر این اساس، حجم‌ مبنای نمادهای «حرهشا، ساذری، سنوین، شکف، فسدید، پارتا، ثقزوی، ثنظام، حاریا، خفناور، سخواف، سفارود، فالوم، فنرژی، قجام، گپارس، واحصا، وسنا و وشمال» از چهارشنبه ۸ دی‌ماه به یک تغییر پیدا می‌کند.

علاوه بر این، طبق این دستورالعمل از روز سه‌شنبه ۷ دی‌ماه ۱۴۰۰ وقفه معاملاتی یک‌ساعته بابت نوسان بیش از ۲۰ درصد سهم حذف خواهد شد. در صورت انجام معاملات در نماد با قیمت‌هایی متفاوت با آستانه‌های قیمتی (سقف و کف قیمتی)، حجم‌ مبنای نماد معاملاتی بر اساس مقادیر مرتبط با فرمول حجم‌ مبنا در تابلوی مربوطه، محاسبه و اعمال خواهد شد.

اقدامی مناسب، اما ناکافی برای بورس

اما این تغییرات با واکنش‌های زیادی مواجه شده است. در حقیقت، از سوی همه کارشناسان بازار سرمایه مورد تأیید صد درصدی قرار تگرفته است. برخی این تغییرات را ناکافی و برخی دیگر نیز حتی آن را مضر می‌دانند.

فردین آقابزرگی از کارشناسان ارشد بازار سرمایه با اشاره به اینکه تغییراتی از این‌ دست برای بازار الزامی است، افزود: «اقدامی مثبت و آغازگر است، اما نباید گفت این‌ همه تحولات است و در همین‌جا متوقف شد. اگر به همین نکته بسنده کنیم، توان تأثیرگذاری را از دست می‌دهیم. در ادامه یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید مطالبه شود، حذف دامنه نوسانات است. این‌ یک آغاز است و استقبال می‌کنیم.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: «در، یکی دو سال گذشته ایرادات زیادی در این حوزه وجود داشت. به‌عنوان نمونه در ۲۲۵ روز کاری یک سال گذشته برخی از نمادها بیش از ۷۰ درصد صف فروش و برخی صف خرید داشتند، یعنی تعادلی در این بازار وجود نداشته است. این رخداد یعنی زیان چنان زیاد است که سبب سرخوردگی و فرار سرمایه از بازار شده است. بر همین اساس این تحولات را قطعاً باید به فال نیک گرفت که سبب عمق‌بخشی به بازار می‌شود.»

اقدامی غیرضروری برای فرار از اصلاحات بزرگ ساختارهای بورس

محسن عباسی از فعالان بازار سرمایه با مخالفت با این‌گونه تغییرات در بازار سرمایه ایران گفت: «در بازاری که ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک بالایی داشته و ۷۰ الی ۸۰ درصد از آن بازار متعلق به دولت و نهادهای شبه‌دولتی است که تحریک و سرکوب اصلی تقاضا و عرضه را در اختیار داشته و گردش سرمایه در آن محدود هست، تغییراتی که سبب شوک به بازار می‌شود، مناسب نیست.»

او افزود: «حذف دامنه نوسانات و حجم‌ مبنا در شرایطی که موارد زیاد دیگری برای تغییر وجود دارد، به‌نوعی فرار از اصلاحات بزرگ برای اقناع افکار عمومی است. این حذف‌ها به نفع بازار نیست.»

این فعال بازار سرمایه در ادامه بیان کرد: «اگر سازمان بورس واقعاً به‌دنبال اصلاح ساختار، قوانین و دستورالعمل‌هاست، باید به موضوعات بزرگ‌تری بپردازد، به‌عنوان نمونه قوانین بازارگردانی و عملکرد بازارگردانان و معضل معاملات الگوریتمی مهم‌تر از تغییر حجم‌ مبنای بازار پایه است. سازمان بورس باید به سراغ آنها برود و در حقیقت دامنه نوسان، شاید آخرین حلقه از زنجیره تغییر و مطالبات فعالان بازار باشد.»

عباسی در پایان اظهار کرد: «باوجود ساختار اقتصادی و وضعیت بورس ایران و همچنین هیجانات رفتاری فعالان این بازار که گرایش به‌ افراط و تفریط دارند، تغییراتی مانند حجم‌ مبنا و دامنه نوسان بدون اصلاح دیگر ساختارهای بازار اثری معکوس و شاید غیرسازنده داشته باشد.»

راه پرداخت بهترین منبع شما برای دانستن هر چیزی درزمینه فناوری‌های مالی (فین‌تک) است. راه پرداخت به شما کمک می‌کند در جریان رویدادها و روندهای فین‌تک ایران و جهان قرار بگیرید. شما در راه پرداخت می‌توانید آخرین خبرها و تحلیل‌های نویسندگان و تحلیلگران ایرانی و خارجی را مطالعه کنید.

تغییر حجم مبنا در بورس و فرابورس از روز دوشنبه

شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران از تغییر حجم مبنا در معاملات بازار بورس از روز دوشنبه (۱۲ اسفند) خبر دادند.

شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران از تغییر حجم مبنا در معاملات بازار بورس از روز دوشنبه (۱۲ اسفند) خبر دادند.

به گزارش تسنیم، شرکت بورس اوراق بهادار تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با توجه به افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و به منظور ارتقای سطح اثربخشی و کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا براساس بررسی‌های به‌عمل آمده و تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس، شیوه محاسبه حجم مبنا از روز دوشنبه، 12 اسفند 1398 به شرح پیوست اعمال خواهد شد:

حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوبه 28 بهمن 1393 هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) 4 در 10 هزار سهام شرکت می‌باشد، به‌شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با 50 میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین گردید.

بر اساس این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخر روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌گردد. همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود.

گفتنی است به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود. حجم مبنا ابزاری است که تنها در بورس تهران برای کمک به حفظ آرامش در معاملات از آن استفاده می‌شود. به‌این‌ترتیب که این ابزار باعث کاهش هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌های بورسی شده و همچنین از افت یا رشد بی‌رویه آن جلوگیری می‌کند. در تعیین میزان آن هیچ معامله‌گری دخالت نداشته و به‌طور خودکار توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود. برای مشاهده حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی، می‌بایست در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به جست‌وجوی نماد موردنظر پرداخت. همزمان با اجرای تصمیم یاد شده در فرابورس نیز اقدامی مشابه صورت گرفته این شرکت نیز در نظر دارد تا با اعمال حجم مبنا، رویه‌های موجود در محاسبه قیمت سهام را نسبت به گذشته تغییر دهد. بنا بر اعلام این شرکت، با عنایت به موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و مصوبات روز چهارشنبه (7 اسفند 98) موضوع ششصد و بیست و هفتمین جلسه هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد از روز دوشنبه (12 اسفندماه جاری) برای تمامی شرکت‌های مندرج در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا 4 در 10 هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود.

لازم به ذکر است حداقل و حداکثر ارزش مبنای قابل اعمال به شرح زیر تعیین می‌شود:

حداقل ارزش مبنا برای بازارهای اول و دوم 50 میلیارد ریال و در بازار پایه حداقل ارزش مبنا برای تابلوی زرد 20 میلیارد ریال، تابلوی نارنجی 10 میلیارد ریال و تابلوی قرمز 5 میلیارد ریال می‌باشد. همچنین در تمامی این بازار حداکثر ارزش مبنای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال و شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین می‌شود. بر پایه این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اعمال اقدامات شرکتی، تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود.

گفتنی است به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود. حجم مبنا ابزاری است که تنها در بورس تهران برای کمک به حفظ آرامش در معاملات از آن استفاده می‌شود. به‌این‌ترتیب که این ابزار باعث کاهش هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌های بورسی شده و همچنین از افت یا رشد بی‌رویه آن جلوگیری می‌کند. در تعیین میزان آن هیچ معامله‌گری دخالت نداشته و به‌طور خودکار توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود. برای مشاهده حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی، می‌بایست در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به جست‌وجوی نماد موردنظر پرداخت.

در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران حجم مبنا در برخی از شرایط حذف خواهد شد

به گزارش کدال نگر بورس 24،فرابورس ایران خبر از ضوابط مربوط به ماده 22 دستورالعمل فعالیت بازارگردان ی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران داد.

به گزارش کدال نگر بورس24 ،فرابورس ایران خبر از ضوابط مربوط به ماده 22 دستورالعمل فعالیت بازارگردان ی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران داد.
بر اساس اطلاعیه منتشر شده با عنایت به مصوبه سیصد و بیست و هشتمین جلسه هیأت مدیره محترم شرکت فرابورس ایران مورخ 1400.11.9 ،ضوابط مربوط به ماده 22 دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به شرح زیر می باشد.
ماده واحده: ضوابط موضوع ماده 22 دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران در خصوص اعمال یا عدم اعمال حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای معاملاتی به شرح زیر تعیین میگردد:
1 .در خصوص نمادهای معاملاتی دارای بازارگردان، در صورتی که میانگین نسبت حجم معاملات روزانه به حجم مبنا (9دهک اول )بیشتر یا مساوی 2 باشد، حجم مبنا در قیمت پایانی نماد لحاظ نخواهد شد.
2 .در خصوص نمادهای معاملاتی که میانگین نسبت حجم معاملات روزانه به حجم مبنا (9دهک اول) کمتر از 2 باشد در صورتی که پارامتر حداقل معاملات روزانه جمیع بازارگردانان نماد مذکور بیشتر یا مساو ی 2 برابر حجم مبنا ی قابل محاسبه بر اساس فرمول مصوب باشد، حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نماد معاملاتی لحاظ نخواهد شد.
3 .در صورت خاتمه فعالیت بازارگردانی یا درخواست بازارگردان ، حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نماد معاملاتی اعمال خواهد شد.

برای اطلاع از مجامع بورسی این هفته روی لینک کلیک کنید.↪️