مدیریت جریان نقدینگی پروژههای عمرانی
در شرایط نرمال، هیچ کارفرمایی تمام مبلغ ادعا و مطالبه شده در یك صورت وضعیت را بدون ارزیابی پرداخت نمیکند. بنابراین لازم است روش توافق شدهایی برای محاسبه کار انجام شده و تایید مبلغ قابل پرداخت به ازاء آن، وجود داشته باشد.
در قراردادهای قیمت مقطوع، برنامه عملکرد (Performance Plan) باید قبل از شروع پرداخت به پیمانکار، تهیه و توافق شود. بدین ترتیب با در دست داشتن پیشرفت مورد انتظار ماهانه (Expected Monthly Progress)، میتوان میزان دست یابی پیمانکار به پیشرفت مورد انتظار را علاوه بر نتایج حاصل از اندازه گیری پیشرفت، مبنای ارزیابی عملکرد و پرداخت قرار داد.
برنامه عملکرد به دو روش قابل تهیه است.
- روش زمانبندی مقادیر (Schedule of value method) توزیع اوزان نسبی با توجه به زمانبندی فعالیتها
- روش تخصیص منابع به شبکه فعالیتها (Resources loaded CPM network method) منحنی یا هیستوگرام منابع زمانبندی شده
پیمانکار باید همراه با هر صورت وضعیت، مدارک پشتیبان قابل ارزیابی ارایه دهد. این مدارک با توجه به ماهیت سیستم اندازه گیری پیشرفت کار، تعیین میشود.
اندازه گیری پیشرفت در سطح بستههای کاری، قرارداد و پروژه، از طریق ترکیب وزنی پیشرفت فعالیتها انجام میشود. بدین ترتیب در کنار سیستم اندازه گیری پیشرفت کار، سیستم وزن دهی بر اساس ساختار تجزیه کار پروژه نیز مطرح میشود.
اجزاء اصلی سیستم اندازه گیری پیشرفت کار
PMS پروژه = PMS فعالیتها + اوزان نسبی
متداولترین روشهای محاسبه پیشرفت بستههای کاری و فعالیتهای یك پروژه
Unit completed method بر اساس مقایسه احجام کار برنامه ریزی شده با احجام کار اجرا شده است. دارای کاربرد برای فعالیتهای قابل تکرار با واحدهای اندازه گیری طولی، سطحی و حجمی است. به طور مثال اجرای سازههای بتنی، بر اساس حجم متر مکعب و یا لوله گذاری، بر اساس طول (کیلومتر) است.
Weighted units method بر اساس ارزش توافقی برای فعالیتهای دراز مدت است. شامل زیرفعالیتهای همزمان بوده که بر اساس واحدهای مختلف اندازه گیری میشوند و لزومأ متوالی انجام نمیشوند. نصب سوله، آماده کردن مهره پیچهای فونداسیون (عدد)، تراز ستونها با گوه (درصد)، نصب ستونها (عدد). نصب تیرچههای سقفی (عدد)، اجرای اتصالات تقویتی و تسمه کشی (عدد)، اصلاح شکم دادگی (مورد/درصد)، شاغول و تراز (درصد)، اتصالات (عدد) و کنترل پانچ لیست (درصد).
Incremental milestones method بر اساس ارزش توافقی مایلستونهای متوالی است. تامین و نصب یك پمپ صنعتی، رسیدن پمپ به کارگاه، استقرار روی فونداسیون، ترازکردن، اتصال به لولههای ورودی و خروجی، روغن کاری و راه اندازی آزمایشی، تایید عملکرد و تحویل.
Start-Finish method براساس ارزش گذاری ۰٪ برای شروع و % ۱۰۰ برای تکمیل یا خاتمه فعالیتهایی که مدت زمان انجام آنها کوتاه است.
Opinion method بر اساس نظر کارشناسی در مورد فعالیتهایی مانند ایجاد تسهیلات موقت در یك کارگاه، لایروبی یك حوضچه یا احداث فضای سبز و …
Cost ratio method بر اساس مقایسه هزینه یا کار/ساعت برآورد شده با هزینه یا کار/ساعت واقعی است. خدمات نظارت کارگاهی، از ۵۰۰۰ ساعت نظارت، ۱۲۵۰ ساعت نظارت انجام شده است.
مسئولیتها در توسعه سیستمهای اندازه گیری پیشرفت کار
نظام | عوامل | مسئولیت |
---|---|---|
دوعاملی | کارفرما | بررسی و تایید PMS پروژه |
پیمانکار EPC | تهیه PMS بخشهای E،P،C و پروژه | |
سه عاملی | کارفرما | بررسی و تایید PMS های E،P،C |
مهندس مشاور | تهیه PMS طراحی پایه و مهندسی تفصیلی (و احیاناً نظارت – فاز ۳) | |
پیمانکار C | تهیه PMS بخش C و احیاناً بخش P، در محدوده مربوطه | |
چهار عاملی | کارفرما | نظارت عالیه |
پیمانکار مدیریت MC | تهیه، تایید . ابلاغ PMS پروژه و کلیات PMS بخشهای E،P،C | |
طراح | تهیه PMS طراحی پایه و مهندسی تفصیلی | |
پیمانکار C | تهیه PMS بخش C و احیاناً بخش P مربوطه |
ملاحظاتی پیرامون تعیین اوزان نسبی
- سیستم وزن دهی یکی از حساسترین بخشهای طرح ریزی سیستم PMS پروژه است. در صورتعدم وجود سنخیت و تناسب بین اوزان نسبی و احجام فیزیکی کار، تلاش های پیمانکار را به سمتانجام بخش هایی که به سهولت می تواند دریافتی بیشتری داشته باشد، سوق می دهیم.
- برای پرهیز از مشکلات فوق، وزن دهی به صورت توأم پایین به بالا و بالا به پایین انجام میشود.
- برای ادغام اطلاعات غیر هم سنخ، از برآوردهای مالی و نیروی انسانی ،بالا به پایین در وزن دهی استفاده میشود.
- برای مقایسه اطلاعات هم سنخ، از برآوردهای مرتبط با فیزیك کارها پایین به بالا در وزندهی استفاده میشود. تناژ نصب، تعداد شیت نقشه، مترمکعب کارهای خاکی و ..
- در صورتی که به هر علت امکان وزن دهی حتی الامکان دقیق، وجود نداشته باشد. لازم خواهد بود تا بابرقراری مکانیزمهایی مانند Work Order، کنترل جبهههای کاری پیمانکار بدست گرفته شود.
سیستمهای پرداخت به پیمانکار
سیستمهای پرداخت به پیمانکار را میتوان به روشهای مختلفی طبقه بندی نمود. لیکن از دیدگاه پوششدهی ریسكهایی که طرفین قرارداد بر عهده میگیرند، میتوان آن را به دو گروه کلی زیر تقسیم نمود.
- سیستمهای پرداخت بر اساس قیمت (Price-based)، مانند قراردادهای قیمت مقطوع Lump-sum
- سیستمهای پرداخت بر اساس هزینه (Cost-based)، مانند قراردادهای بازپرداختی Cost-reimbursable
به نظر میرسد، انتخاب یك سیستم پرداخت مناسب، بستگی به عواملی کلیدی همچون موارد زیر دارد.
- ماهیت کار
- میزان تکمیل طراحیها
- سیاستهای کارفرما
در شرایطی که کارفرما خواهان حداکثر قطعیت در قیمت تمام شده کار باشد، سیستم های Price-based مورداستفاده قرار می گیرند. این سیستم ها عمدتأ هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که طراحی ها حتی الامکان کاملشده و یا تغییرات قابل توجهی پیش بینی نگردد.
در صورتی که کارفرما ،خواهان انعطاف پذیری نسبت به تغییرات پروژه بوده یا پارامترهای نامشخص و غیر قطعیزیادی، بویژه در زمینه برآورد احجام کارها، در پروژه وجود داشته باشد، معمولأ قراردادهای Admeasurement (مانند T&M و فهرست بها و مقادیر) مورد استفاده قرار میگیرد. مشخصههای عمومی سیستمهای Cost-based عدم امکان برآورد دقیق هزینهها (در حد قابل قبول) شامل است. وجود اعتماد بین طرفین قرارداد و تمایل به سرشکن کردن ریسكها.
کارفرما در تمامی سیستمهای پرداخت فوق، لازم است به نحو صحیحی، میزان کار انجام شده اندازه گیری شود که در ادامهبه این موضوع پرداخته شده است.
آموزش ترید با استفاده از جریان سفارشات – Order Flow
جریان سفارشات – Order Flow ابزاری برای بررسی روند بازار و تقاضای خرید و فروش در سفارشهای لیمیت – Limit و مارکت – Market از روی دفتر سفارش – Order Book است.
در کنار تحلیل تکنیکال و استفاده از چارتهای قیمتی، تحلیل دفتر سفارش – Order Book نیز میتواند ابزاری قدرتمند برای سنجش جهت احتمالی روند و معاملهگری در بازار ارزهای دیجیتال باشد. بررسی سفارشات و میزان تقاضای خرید و فروش، “جریان سفارشات – Order Flow” نامیده میشود. این روش میتواند به تریدرهایی که به معامله روزانه در این بازار میپردازند کمک کند، تا با یافتن نقاط مناسب برای ورود، در برابر خطرات ناشی از تریدها و حجمهای ساختگی و غیرواقعی معاملات در امان باشند، خصوصا اینکه بازار ارزهای دیجیتال به همین دستکاریها بدنام است.
جریان سفارشات – Order Flow چیست؟
جریان سفارشات، یکی از قدیمیترین تکنیکهای معاملهگری در بازار سهام است، که معمولا توسط اسکالپرها به منظور یافتن نقاط کلیدی در معاملات کوتاه مدت استفاده میشود. اسکالپر – Scalper به فردی گفته میشود که سعی در نوسانگیری سریع با سود کم در بازارهای مالی را دارد. این روش در کنار تحلیل تکنیکال، میتواند برای یافتن نقاط مناسب ورود و خروج، استفاده از سفارشاتی مانند لیمیت – Limit یا مارکت – Market به جای سفارش استاپ لمیت – Stop-Limit و پیدا کردن نقاط بازگشتی احتمالی روندها، مفید باشد. اگر با انواع سفارشات آشنایی ندارید، پیشنهاد میکنیم مقاله آموزش انواع سفارش ها در انواع جریان نقدینگی صرافی بایننس را مطالعه فرمائید.
تحلیل تکنیکال نشات گرفته از یک پدیده روانشناختی به نام پاریدولیا (Pareidolia) است، که تمایل ذاتی و انسانی ما را برای دیدن الگوهای تصادفی برآورده میکند و به این الگوها برچسبهای شخصیسازی شدهای، مانند الگوی سر و شانه، الگوی مثلث و … میزنیم. اگر معاملات را صرفاً بر اساس این الگوهای نموداری انجام دهید (و جریان تحولات بازار را در نظر نگیرید)، شما در واقع با اعتقاد به آنچه که فکر میکنید در آینده اتفاق خواهد افتاد، ترید میکنید.
ترید با استفاده از جریان سفارشات معمولا توسط معاملهگران نهادی و کسانی که معاملات زیادی انجام میدهند، مورد استفاده قرار میگیرد. این افراد، کمتر به اندیکاتورها و چارتهای نموداری که توسط بسیاری از تریدرهای کوچک استفاده میشود، توجه میکنند و تمرکزشان، روی عرضه و تقاضا است.
این روش معمولا بیشتر در بازارهای بزرگی مانند بازار سهام آمریکا، که دارای قدرت نقدشوندگی و لیکوییدیتی بالایی هستند، مورد استفاده قرار میگیرد. در این بازارها، معاملهگران حتی کاملا بر اساس دفتر سفارش عمل میکنند و نمودارها را به کلی نادیده میگیرند. البته از آنجایی که استفاده از جریان سفارشات نیازمند مهارت برنامهنویسی و بکارگیری کدهای معاملهگری خودکار است، ترید با استفاده از این روش برای معاملهگران تازهوارد اختیاری است.
چگونه جریان سفارشات – Order Flow را بخوانیم؟
با نگاهی مختصر به دفتر سفارش – Order Book میتوان عمق عرضه یا بید – Bid و تقاضا یا اسک – Ask را که تحت عنوان عمق بازار – DOM شناخته میشود، پیدا کرد. به تفاوت بید و اسک، اسپرد – Spread گفته میشد. با بررسی عمیقتر این ابزار و مشاهده حجم سفارشات که با میلههای سبز و قرمز نمایش داده میشود، میتوان بازههای قیمتی را پیدا کرد، که نقش حمایت و مقاومت را دارند و در یافتن نقاط مناسب خرید و فروش و تعیین سطوح بازگشتی احتمالی، کمک بسزایی میکنند.
استفاده از دفتر سفارشات بجای حد ضررها
انتخاب ورودی و خروجیها از میان اسپردهای باریک و کم در زمان ترید روزانه، کلید به حداکثر رساندن ساتوشی ها – Satoshis است. در حال حاضر کوچکترین واحد ارز بیت کوین در بلاک چین آن ساتوشی است، که هر Satoshi، معادل یک صد میلیونیوم بیت کوین (0.00000001 بیت کوین) با نماد اختصاری SAT است. برخلاف ترید نوسانی یا سوینگ – Swing Trading، استفاده از حد ضرر – Stop Loss در زمان ترید با هدف سودبری فوری، ضررده خواهد بود. خواندن، بررسی و پیشبینی جریان بازار میتواند شما را قبل از اینکه بازار به ضرر شما شود و SATها به حد ضرر برگردند، از ترید خارج کند. کلیه نقاط اعشاری در هنگام معامله در بیت کوین به عنوان نرخ ارز مانند LTC / BTC هستند. Satoshi رایج ترین واحد است. دفتر جریان سفارشات – Order Flow، تنها سفارشهای لیمیت – limit را که به عنوان “مارکت میکر یا همان بازار ساز” در پلتفرمهای معاملاتی ارز دیجیتال شناخته میشوند، نمایش میدهد، اما سفارشهای مارکت – Market یا همان “مارکت تیکر – بازار گیر”، تا زمان رسیدن به یک سفارش لیمیت، قابلمشاهده نیستند. دفتر سفارش، درست مثل چانه زنی قیمت که در بازار فیزیکی میان خریداران و فروشندگان رخ میدهد، نشان دهنده جنگ قدرت بین دو طرف معامله، است، که یا بیش از حد فروشنده دارد یا بیش از حد خریدار.
سطوح حمایت و مقاومت در جریان سفارشات
- نیروی صعودی خرید – UPWARD buying force: زمانی ایجاد میشود که سفارشهای خرید مارک، به سطح سفارشهای فروش لیمیت برسد.
- نیروی نزولی فروش – DOWNWARD selling force: زمانی ایجاد میشود که سفارشهای فروش مارکت، به سطح سفارشهای خرید لیمیت برسد.
چهار نیروی بازار
- سفارش خرید لیمیت (پیشنهاد / بید): نیروی صعودی ضعیف
- سفارش فروش لیمیت (درخواست / اسک): نیروی نزولی ضعیف
- سفارش خرید مارکت (خریدها): نیروی صعودی قوی
- سفارش فروش مارکت (فروشها): نیروی نزولی قوی
عمق نمودار بازار
تصویر زیر، یک نمایش بصری از حجم سفارشات خرید و فروش بهمراه افزایش قیمت مربوطه در دفتر سفارشهاست، که به صورت حجم نسبی تجمعی سفارشات در هر طرف دفتر نمایش داده شده است. خود دفتر سفارشات به تنهایی حجم کلی را نمایش میدهد. هر چه پلههای چارت عمیق تر باشند، حجم معاملات بیشتری در آن قیمت وجود دارد. مارکتهای کوچک، راحتتر از سفارشهای بزرگتر به بازار روانه میشوند، که افزایش شدید قیمت را به دنبال دارند. این موضوع در بازار آلت کوینها، یعنی جایی که اندازه ترید محدود است و حجم معاملات هم یک خروجی خواهد داشت، برجستهتر است.
سفارشهای لیمیت، نقدینگی یا لیکوئیدیتی – liquidity را تأمین میکنند، در حالی که سفارشهای مارکت، لیکوئیدیتی را مصرف میکنند یا به عبارتی آن را میخورند. بنابراین در یک روند صعودی، سفارش خرید مارکت، نقدینگی (سفارش فروش لیمیت) بالاتر از آن را تا جایی میخورد که به یک بلوک یا سطح فروش لیکوئیدیتی بسیار بزرگی تبدیل شود و دیگر طرف خرید نتواند آن را مصرف کند (برعکس همین روند برای بازار نزولی اتفاق میافتد). این بلوکهای بزرگ سفارشها، به عنوان سفارشهای کوه یخ یا آیس برگ – iceberg orders نیز شناخته میشوند، چراکه تنها بخشی از دفتر سفارشات قابل روئیت است و دیگر بخشها در واقع لیکوئیدیتی پنهان هستند. این بخش، چیزی است که به عنوان یک نیروی بازدارنده برای معکوس کردن روند بازار عمل میکند.
با توجه به این موضوع که ما نمیتوانیم روی سفارشهای “کوه یخ” حساب باز کنیم، شما به عنوان یک تریدر باید با احتیاط، سفارشهای خیلی بزرگ لیمیت را زیر نظر داشته باشید، چراکه گاهی اوقات وقتی به تکمیل شدن سفارش نزدیک میشویم، این سفارش، ناگهان در آخرین لحظه ناپدید میشود. اتفاقی که به spoof order یا اصطلاحا سفارش غیرواقعی معروف و هدف آن، جلوگیری از افزایش قیمت است.
اسپرد – Spread بیانگر چیست؟
اسپرد در واقع افزایش و کاهش فاصلهی میان بالاترین نرخ پیشنهادی (بید) و پایینترین نرخ درخواستی (اسک) است، که به آن بید داخلی – inside bid و پیشنهاد داخلی – inside offer نیز گفته میشود. بنابراین در یک اسپرد 5 تیکی (تیک – tick واحد اندازهگیری اسپرد است)، نرخ پیشنهادی داخلی باید بین 1 تا 4 تیک حرکت کند ( 1 تیک حداقل میزان اسپرد ممکن است) تا یک فروشنده را به یک سفارش مارکت ترغیب کند. بنابراین، این یک جنگ جدی بین بازار پیشنهادها و بازار درخواستها است. هنگامی که بیدهای مارکت بیشتر باشد، بازار روند نزولی دارد و هنگامی که اسکهای مارکت بیشتر شود، بازار نیز روند صعودی خواهد داشت، که با آن بالانس و تراز تریدینگ هم گفته میشود.
ابزارهایی برای تکمیل معاملات در جریان سفارشات
برای بهبود ترید و معاملهگری با استفاده از اوردر فلو – Order Flow، میتوانیم از یک سری ابزار هم کمک بگیریم که در زیر به آنها اشاره شده است:
بررسی حجم معاملات یا والیوم پروفایلینگ – Volume Profiling:
والیوم پروفایلینگ، ابزاری افزودنی به مرورگر – add-on است، که جریان سفارشات را تکمیل میکند و توسط برخی بسترهای مبادلاتی و نرمافزارهای چارتساز مانند Trading View و Sierra Chart ارائه شده است. نقطه کنترل – POC و محدودههای ارزشی – VA، مهمترین معیارها در این اندیکاتور هستند و شما به عنوان یک تریدر میتوانید بجای استفادهی صرف از الگوهای نمودارهای کندل استیک، به دنبال انباشت حجم معاملات در الگوهای مثلثی – triangle patterns باشید. نمونهای از انباشت حجم معاملات در یک چارت 1 دقیقهای. خط قرمز وسط صفحه، نقطه کنترل ماست.
متوسط قیمت حجم وزنی (Volume-weighted average price)
VWAP درواقع میانگین قیمت یک دارایی معامله شده در میانگین حجمیاش در یک بازه زمانی معین است، که میتواند به صورت روزانه و در یک بازه زمانی معادل دقیقه محاسبه شود. این ابزار را میتوان به عنوان قیمت تراز یک دارایی در نظر گرفت، که بسیار شبیه به نقطه کنترل ( POC ) در اندیکاتور Volume profiling عمل میکند، یعنی جایی که حجم در هر دو طرف VWAP در فاصلهای مساوی از میانگین خود قرار دارد. هر قیمتی زیر این شاخص، کمارزش در نظر گرفته میشود و بالعکس. این روش، هنگامیکه موقعیتها با هدف وارد نشدن به بازار با قیمت خیلی بالاتر یا پایینتر از نقطه تراز ایجاد میشوند، توسط تریدرهای نهادی مورد استفاده قرار میگیرد. VWAP میتواند بهطور مشابه، در بازار آلت کوینها که لیکوئیدیتی ضعیفتری دارند نیز توسط تریدرهای خرد استفاده شود.
تاثیر ترید با فرانکس بالا – HFT
اگرچه تریدهایی با فرکانس بالا – HFT در صندوقهای پوشش ریسک و بانکهای سرمایهگذاری در بازارهای ارز دیجیتال مانند بازار سهام برجسته نیست، اما تأثیر الگوریتمها و ربات تریدر یا تریدیگ باتز – Trading Bots را میتوان در دفتر سفارشات مشاهده کرد. با گذشت زمان کافی، یک تریدر میتواند با نحوه انجام معاملات در یک بازار خاص و ناهنجاریهای لحظهای در دفتر سفارشات آشنا شود. مثلاً مانند زمانی که سفارشها با سرعت بیشتری پر میشوند یا بسیار بزرگتر از حد معمول هستند.
در حیطه انجام سفارشهای بسیار سریع، آنچه که HFT سعی در رسیدن به آن دارد، استفاده از مزایای اسپرد بید و اسک – bid-ask Spread برای ترید بدون ریسک استفاده کند. به عنوان مثال در بازار بیت کوین، در صورتی که سفارشهای پیشنهادی با قیمت 6400 دلار (توسط فروشندگان) به صورت پیدرپی به انجام برسند، این احتمال وجود دارد که قیمت، روند نزولی بخ خود بگیرد و به 6 ، 350 دلار کاهش یابد، البته در صورتی که عمق درخواست – ask depth بیشتر از عمق پیشنهاد – bid depth باشد. کاری که یک برنامه ترید با فرکانس بالا – HFT انجام خواهد داد، این است که وقتی با همان قیمت پیشنهادی 6400 دلاری خریدی انجام میشود، یک سفارش فروش انجام دهد و همان موقع از مارکت خارج شود . این عمل شما را در موقعیت معامله سر به انواع جریان نقدینگی سر و بدون ریسک قرار میدهد . هنگامی که HFT به بازار ارز دیجیتال مهاجرت میکند، قاعده بازی را برای تریدرهایی که به صورت روزانه خرید و فروش میکنند، برهم میزند و در این صورت، تفسیر جریان سفارش با توجه به جهتی که مارکت در ۲۰ ترید بعدی پیش میرود، به پیشبینی سریعتری نیاز دارد.
نتیجهگیری
اگرچه گاهی اوقات تحلیل تکنیکال برای انجام معامله کافی است، اما باید در نظر داشته باشید که افراد به مارکتها جهت میدهند نه الگوها، چرا که مشاهده یک الگو تنها یک قدم در روند شناسایی یک ترید است. همیشه یک شرط دو طرفه در هر الگویی وجود دارد و بررسی و تعقیب جریان سفارشات میتواند نمایانگر این باشد که احتمالات در چه جهتی شکسته میشوند. در بازاری که به معاملهشویی – Trade Washing بدنام شده، درک اینکه چه سفارشهایی فیک و غیرواقعی هستند، تنها با گذر زمان و آشنایی با نحوه بررسی جریان سفارشات امکانپذیر است.
صورت های مالی چیست و انواع صورتهای مالی و روش تهیه آن
تمامی مشاغل و بنگاههای اقتصادی موظف هستند تا وضعیت و عملکرد مالی کسبوکار خود را بهصورت ساختاریافته ارائه کنند. این گزارشهای استاندارد که تحت عنوان صورت های مالی شناخته میشوند، شامل اطلاعاتی نظیر ترازنامه ، سود و زیان و صورت گردش نقدی است. درواقع به کمک این اطلاعات میتوان بهصورت خلاصه به عملیات مالی و فعالیتهای سرمایهگذاری یک شرکت دست پیدا کرد تا از طریق آن بتوان تصمیمات مهمی برای یک شرکت گرفت.
اگر شما هم قصد دارید تا اطلاعات مالی شرکت خود را به شفافترین شکل ممکن تحلیل کنید، در ادامه با ما همراه باشید.
ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با این سوابق مکتوب و نحوه تحلیل آن آشنا کنیم.
صورت های مالی چیست؟
صورت های مالی چیست؟
صورت های مالی درواقع اطلاعات مکتوب و خلاصهشدهای هستند که فعالیت مالی و شرایط کسبوکار شمارا نشان میدهند. درواقع این اطلاعات بهصورت ساده و فشرده در یک دوره زمانی معین و طبق اصول و استانداردهای حسابداری مشخص میشود. اطلاعات به دست آماده از این گزارشها، مبنای تصمیمگیری سرمایهگذاران و کاربران گوناگون است تا از طریق آن بتوانند نسبت به کارهای زیر اقدام کنند:
- تعیین توانمندی یک کسبوکار در پرداخت بدهیها
- تحلیل عملکرد کسبوکارها از طریق محاسبه نسبتهای مالی
- ارائه جزئیات تراکنشهای کسبوکارها
- بررسی توانمندی مشاغل برای ایجاد نقدینگی
انواع صورت های مالی
صورت های مالی انواع مختلفی دارد و هر یک با هدف خاصی ارائه میشوند. ازجمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترازنامه
- صورت حساب سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت گردش جریان وجوه نقد
مطالعه بیشتر: ۷ نکته مهم در تهیه گزارش تراز آزمایشی
ترازنامه
ترازنامه
ترازنامه گزارشی است که وضعیت داراییها، بدهیها و حقوق مالکان یک شرکت(حقوق صاحبان سهام) را در یک تاریخ معین نشان میدهد
ترازنامه به گونهای است که میزان داراییهای یک شرکت همواره برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است که به آن معادله اساسی حسابداری نیز میگویند.
از ترازنامه بهعنوان صورت وضعیت مالی نیز نامبرده میشود. ترازنامه در اصل بیانگرآن است که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است .
برای مشاهده داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهم در یک زمان مشخص میتوان از گزارش ترازنامه استفاده کرد. درنتیجه اگر میخواهید وضعیت شرکت خود را در یک زمان مشخص ببینید، ترازنامه به شما کمک میکند تا به این هدف خود برسید.
عناصر اصلی و سهگانه ترازنامه
- داراییها(سمت راست ترازنامه)
- بدهیها
- حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
انواع دارایی ها
- داراییهای جاری:آن دسته از داراییها هستند که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مانند موجودی نقد، سپرده بانکی، سرمایهگذاریهای کوتاهمدت، حسابها و اسناد دریافتنی، موجودی کالا، مواد
- داراییهای ثابت: برخلاف داراییهای جاری فاقد نقدشوندگی بالا بوده و شرکت نیز تصمیمی بر نقد کردن آنها در کوتاهمدت ندارد؛ مانند ماشینآلات تولیدی، زمین، ساختمانها، اموال، وسایط نقلیه، سرمایهگذاریهای بلندمدت مشخصه اصلی داراییهای ثابت بهاستثنای زمین، استهلاک آنهاست و همهساله بخشی از ارزش آنها به هزینه استهلاک انتقال مییابد. در اثر استهلاک، ارزش دفتری این اقلام همهساله کاهش مییابد.
انواع بدهی ها
- بدهی های جاری : در بدهی جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره مالی هستند قرار میگیرند؛ مانند حسابها و اسناد پرداختنی، پیش دریافتها، ذخیره مالیات
- بدهی های غیر جاری : دربدهی غیر جاری نیز کلیه بدهیهای بلندمدت شرکت که انتظار نمیرود، در طی یک دوره مالی سررسید شوند، دستهبندی میشوند، مانند ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان، تسهیلات بلندمدت
حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام که شامل سرمایه، اندوخته قانونی، سایر اندوختهها، سود و زیان انباشته است.
هدایت جریان نقدینگی به بازار سرمایه با طرح مالیات بر عایدی سرمایه
در سال های اخیر با توجه به کسری بودجه و شرایط سیاست های خارجی و ویروس کرونا، کشور با تورم قابل توجهی دست و پنجه نرم کرد و این تورم موجب شد تا جذابیت سرمایه گذاری در دارایی های امن کاهش یابد.
به گزارش بازار به نقل از بازار سرمایه ایران، محمدابراهیم سماوی، مدیر تحلیل گروه صنعتی و معدنی امیر، در خصوص طرح جدید مالیات بر عایدی سرمایه بیان داشت: دولت برای جبران کسری بودجه علاوه بر افزایش پایه پولی که به عنوان چاپ پول هم شناخته می شود، که بسیار مخرب و تورم زاست، تصمیم گرفت تا با افزایش واگذاری دارایی های مالی و سرمایه ای و همچنین بازنگری در مقررات مالیات، مسیر جدیدی را برای جبران این کسری بودجه ایجاد کند.
وی در این خصوص بیان داشت: یکی از این مقرراتی که طی ماه های طولانی در خصوص آن بازنگری صورت گرفت، قانون مالیات بر عایدی سرمایه است. اگر بخواهیم به طور خلاصه بیان کنیم بر معامله دارایی هایی همانند املاک و مستغلات، وسایل نقلیه موتوری، مسکوکات مثل طلا، شمش، ارز کشورهای خارجی به این صورت مالیات تعلق میگیرد. به این ترتیب که اگر فردی در سال نخست مثلا ملکی را خریداری کند و در همان سال همان ملک را به فروش برساند بر مابه التفات خرید و فروش (سود)، مالیات ۴۰ درصدی تعلق میگیرد. اما این میزان مالیات برای خرید و فروش وسایل نقلیه موتوری، مسکوکات طلا، شمش و ارز خارجی بالغ بر ۳۰ درصد از مابه التفاوت خرید و فروش خواهد بود که در سال های بعد به صورت پلکانی کاهش پیدا می کند و در سال چهارم به حداقل، می رسد.
سماوی اینگونه ادامه داد که : در سال های اخیر با توجه به کسری بودجه و شرایط سیاست های خارجی و ویروس کرونا، کشور با تورم قابل توجهی دست و پنجه نرم کرد و این تورم موجب شد تا جذابیت سرمایه گذاری در دارایی های امن همانند بازار پول، اوراق بدهی و صندوق های با درآمد ثابت کاهش یابد زیرا نرخ بهره واقعی این نوع از دارایی ها منفی بوده است. به همین دلیل حجم نقدینگی عظیمی از سمت این دارایی ها به سمت بازارهای موازی گسیل یافت. عمده بازارهای موازی که در آن سفته بازی و سوداگرای رواج پیدا کرد مثل املاک و مستغلات، وسایل نقلیه، طلا، مسکوکات و ارز به این دلیل که عایدی و بهره وری برای بخش واقعی اقتصاد ندارد و این نوع سفته بازی در این دارایی ها بسیار مخرب خواهد بود و مصرف کنندگان واقعی را تحت فشار بیشتری قرار می دهد. از این رو، سیاست گذاران را بر آن داشت تا با طراحی این نوع مالیات بتوانند در وهله اول میزان سفته بازی را کاهش داده و هزینه های آن را افزایش دهند و به این ترتیب از جذابیت های این بازار بکاهند. در وهله دوم، موجب رونق بازارهای مولد مثل بازار سرمایه شوند که از یک طرف یک بازار اولیه برای شرکت ها بیش از پیش با استقبال روبرو شود (عرضه اولیه ها) و شرکت ها و بنگاه های اقتصادی بتوانند تامین مالی خود را صورت داده و دولت هم بتواند بخشی از کسری بودجه خود را با واگذاری سهام و همچنین انتشار اوراق بدهی پوشش دهد.
سماوی گفت: اگر هدایت جریان نقدینگی به صورت کنترل شده باشد، بازار سرمایه می تواند در این بین بسیار بازار مفیدی باشد و با توجه به شفافیت موجود در آن می تواند هم از نظر میان مدت و هم بلند مدت برای بازار سرمایه و در ادامه برای سرمایه گذاران سودمند باشد.
وی در پایان اشاره داشت: البته اثربخشی این قانون، زمانی ثابت می شود که به طور کامل اجرایی شود. لذا با توجه به این که بازار سرمایه دارای ابزارهای متفاوتی برای سرمایه گذاری است مانند صندوق های مختلف، اوراق بدهی و سهام شاهد جذابیت بیش از پیش آن برای سرمایه گذاران، فعالان اقتصادی و مقصد نهایی حجم نقدینگی سرگردان خواهیم بود.
انواع صورتهای مالی و هدف از تهیه آنها
صورت مالی یک گزارش درونسازمانی یا برونسازمانی است که توسط شرکت های خصوصی یا نیمهخصوصی ارائه میشود که دربردارنده جزئیات فعالیت اقتصادی سازمان یا واحد اقتصادی مانند سود و زیان، هزینهها، حقوق صاحبان سهام و از این دست است.صورت های مالی گزارشهای استانداردی از وضعیت مالی شرکت در یک دوره مشخص هستند. در طول سالهای گذشته رشد بنگاههای اقتصادی و نیاز مدیران هر شرکت به اطلاعات مالی برای بررسی و اتخاذ تصمیم تولید و ارایه اطلاعات مالی بیش از گذشته اهمیت خود را نشان همگان داده است.شرکتهای حاضر در بورس موظفاند انواع جریان نقدینگی صورت مالی فعالیتهای خودشان را ارائه دهند تا کلیه ذینفعان سهامداران و سرمایه گذاران و غیره در خصوص وضعیت مالی و نحوه فعالیت شرکت مطلع باشند. ما در کالج حسابداری قصد داریم شما را با تعریفی از صورتهای مالی و انواع و توضیحاتی درباره هدف از تهیه این گونه صورتهای مالی آشنا کنیم پس همراه باشید.
صورتهای مالی چیست؟
نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره زمانی خاص در گزارشهایی ارائه می شود که به آنها “صورتهای مالی ” گفته می شود. این گزارشها دارای چارچوب و شکل خاصی هستند که برای تهیه آنها باید اصول حسابداری مالی و استانداردهای مربوطه رعایت شود تا دقیق ترین و جامع ترین گزارشات درباره وضعیت و فعالیت شرکت ارائه گردد.
صورتهای مالی دربرگیرنده چه موضوعاتی است؟
صورتهای مالی مجموعهای از گزارشهای خلاصه شده در مورد نتایج مالی، وضعیت مالی و جریانهای نقدی یک شرکت یا سازمان است. در حقیقت صورتهای مالی تصویری دقیق از امور مالی یک شرکت در یک سال معین است.صورتهای مالی با استفاده از دادههای مالی جمع آوری شده توسط حسابداران یا تحلیل گران مالی یک شرکت تهیه و ارائه میشوند. گزارشهای مالی باید با پیروی از اصول اولیه حسابداری مجاز و استاندارد شده تهیه و ارائه شود تا گزارشات در تمام سطوح هماهنگ باشند.صورتهای مالی را میتوان، یکبار در سال تهیه کرد ولی در بسیاری موارد، صورتهای مالی ۶ ماهه و یا حتی در زمانهای کوتاهتر نیز امکان تهیه وجود دارد. به صورت کلی مجموعهای از قواعد و قوانین که به عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری نام گذاری شده است بر روند تهیه این صورتها نظارت میکند.به عنوان اولین قدم طرح ۳ سوال بسیار مهم در خصوص هر موسسهای مطرح است که جواب مناسب به آنها از طریق صورتهای مالی به شرح زیر انجام میشود.
- در این زمان داراییهایمان چیست؟ (در قسمت سمت راست صورت وضعیت مالی)
- محل بدست آمدن داراییهایمان از کجاست؟ (در قسمت سمت چپ صورت وضعیت مالی)
- در بازه زمانی مشخص شده به چه هدفی دست یافتهایم؟ (صورت سود و زیان دوره)
برای یادگیری حسابداری پیشنهاد میکنم ویدئو موجود در صفحه آموزش حسابداری را مشاهده کنید.
هدف از تهیه صورتهای مالی یا گزارشهای مالی چیست؟
صورتهای مالی سوابق فعالیتهای تجاری و عملکرد مالی یک شرکت است. حسابداران، سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی به دادههای مالی متکی هستند تا عملکرد شرکت را تجزیه و تحلیل کنند و پیش بینیهای خود را درباره ارزش سهام شرکت ارائه دهند. یکی از مهمترین منابع اطلاعات مالی قابل اعتماد، گزارش سالانه است که شامل صورتهای مالی شرکت است.هدف از تهیه صورتهای مالی، انعکاس اطلاعات به صورت خلاصه و طبقه بندی شده درباره وضعیت، عملکرد و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری است. به گونهای که ذینفعان بتوانند از آن برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی خود به منظور پیش بینی، مقایسه و ارزیابی مبلغ یا زمان، عدم قطعی نبودن جریانهای نقدی احتمالی استفاده کنند.
فواید استفاده از صورتهای مالی
استفاده از صورتهای مالی علاوه اینکه ضرورتی قانونی است مزایایی نیز دارد که عبارتند از:
- برای تعیین توانایی کسب و کار برای تولید وجه، منابع و استفاده از آن وجه
- برای تعیین اینکه آیا کسب و کار قادر به پرداخت بدهیهای خود است؟
- برای ردیابی نتایج مالی در یک روند سودآور
- برای به دست آوردن نسبتهای مالی از اظهارات است که می تواند وضعیت کسب و کار را نشان دهد.
- برای بررسی جزئیات معاملات تجاری خاص.
انواع صورتهای مالی چیست؟
در این قسمت ۶ مورد از انواع صورتهای مالی را به شما معرفی می کنیم تا به راحتی اطلاعات مورد نیاز را به دست آورید.
- ترازنامه
- صورتحساب سود و زیان انباشته
- صورت حساب گردش سود و زیان جامع
- صورت گردش وجوه نقد
- صورت مالی میان دوره ای
- صورت سرمایه
شمارههای ۱ الی ۴ مهمترین صورتهای مالی هستند که به آنها ” صورتهای مالی اساسی ” اطلاق میشود.
۱. ترازنامه
ترازنامه وضعیت مالی یک واحد تجاری را در یک زمان مشخص نشان می دهد. در بخشهای مختلف ترازنامه سه گروه دارایی، بدهی و سرمایه عناصر ترازنامهمشخص میگردد. ترازنامه به زبان ساده مشخص می نماید که یک واحد تجاری چه میزان دارایی، بدهی و سرمایه دارد. بنابراین ترازنامه، گزارشی از وضعیت دارایی، بدهی و حقوق مدیران و سهام داران شرکت را در یک تاریخ مشخص ارائه میدهد.در واقع ترازنامه یک صورت از وضعیت مالی یک شرکت است. ترازنامه میزان دارایی و بدهکاری شرکت را به شما نشان میدهد. در صورتی که میزان بدهی شرکت نسبت به دارایی آن بیشتر باشد، باید عملکرد آن با دقت بیشتری بررسی شود، پس به طور کلی عناصر اصلی و سه گانه ترازنامه عبارتند از:
- دارایی ها
- بدهی ها
- سرمایه و حقوق صاحبان سهام
۲. صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را با نمایش میزان درآمد و هزینه و سود یا زیان در یک دوره مشخص زمانی، نمایش میدهد. برای انتخاب سهام یک شرکت یکی از مهم ترین معیارها، میزان سودآوری آن است. در حقیقت هر چقدر میزان سودآوری شرکت بیشتر باشد، قیمت سهام آن در بازار بورس بیشتر خواهد شد.میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی میتواند نشانگر سودآوری آن باشد. بنابراین شرکتها وظیفه دارند در پایان سال مالی با تهیه و ارائه صورت سود و زیان، مدیران و سهامداران را از میزان سود آوری خود مطلع کنند.در واقع صورت حساب سود و زیان، سود یا زیان دهی شرکت را نشان میدهد که این سود یا زیان در نتیجه عملیات و تصمیمات مالی شرکت به وجود آمده است و بیانگر عملکرد شرکت در یک زمان مشخص است محاسبه سود و زیان از دو روش یک مرحلهای و دو مرحلهای انجام می شود. روش یک مرحلهای محاسبه سود و زیان در این روش همه درآمدها لیست و محاسبه سپس همه هزینهها لیست و محاسبه میشود.بعد از انجام این مراحل اختلاف این دو مقدار را به دست میآوریم اگر این مقدار مثبت بود، یعنی میزان سود شرکت در یک دوره خاص و اگر منفی بود به معنای میزان ضرر شرکت در دوره خاص است. روش دو مرحلهای محاسبه سود و زیان در روش دو مرحلهای در ابتدا درآمدها و هزینههای عملیاتی محاسبه میشود و بعد از آن درآمدها و هزینههای غیر عملیاتی محاسبه خواهد شد. در نهایت از اختلاف و تفاضل بین این دو مرحله میزان سود یا زیان پیش از کسر مالیات به دست خواهد آمد. مواردی که در صورت سود و زیان ارائه میشود که عبارتند از:
- میزان فروش شرکت
- میزان هزینههای شرکت
- سود ناخالص
- سود عملیاتی
- سود ویژه
- سود هر سهم
- درآمد عملیاتی
- درآمد غیرعملیاتی
۳. صورت سود و زیان جامع
گزارشی که کلیه تغیرات افزایشی یا کاهشی ناشی از درآمدها یا هزینهها اعم از تحقق یافته و یا تحقق نیافته را طی دوره مالی نشان دهد ” صورت سود و زیان جامع ” نامیده میشود. عملکرد واحد تجاری از طریق صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع است.هدف از تهیه صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع، ارائه کلیه درآمدها و هزینههای شناسایی شده در طول یک دوره مالی است. سود جامع تغییر در خالص داراییهای شرکت در یک دوره مالی است که ناشی از عواملی به جز مبادلات سرمایهای است. سود جامع گرایش به لحاظ کردن سود اقتصادی دارد؛ مواردی که در صورت سود و زیان جامع باید ذکر شوند عبارتند از:
- سود یا زیان خالص دوره
- سایر درآمدها و هزینههای شناسایی شده به تفکیک
نمونههایی از این قبیل درآمدها و هزینهها عبارتند از:
- درآمدها و هزینههای ناشی از تجدید ارزیابی داراییهای ثابت مشهود
- مبلغ تجدید ارزیابی سرمایه گذاری ها که تحت عنوان دارایی غیرجاری طبقه بندی میشوند.
- تمامی تفاوتهای تسعیر ارز حاصله در واحدهای مستقل خارجی
- درآمدها و هزینههایی که طبق استانداردهای حسابداری و به استناد قوانین مستقیما در حقوق صاحبان سرمایه منظور میگردد.
۴. صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد گزارشی است که تغییرات در وجه نقد یک واحد تجاری را که ناشی از فعالیتهای عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی در یک دوره زمانی مشخص است، نمایش میدهد. با استفاده از صورت گردش وجوه نقد، جریان نقدینگی یک شرکت در طول یک سال اندازه گیری میشود.صورت گردش وجوه نقد منابع و مصارف وجوه نقد را در طول یک سال مشخص میکند. صورت گردش وجوه نقد از جمله صورتهای مالی است که بر اساس صورت ترازنامه و صورت سود و زیان قابل محاسبه است، گردش پول نقد یکی از مسائل حیاتی یک شرکت است.
۵. گزارشهای مالی میان دورهای چیست؟
همانطور که از نام گزارشهای مالی میان دورهای پیدا است، زمان ارائه آن کمتر از یک سال و غالبا سه ماهه است. معمولا شرکتها الزامی برای تهیه و ارائه گزارشهای میان دورهای ندارند، اما از آن جاییکه این گزارش اطلاعات مفیدی را در رابطه با توان کسب سود و شرایط مالی و نقدینگی آن واحد تجاری برای سرمایهگذاران، اعتبار دهندگان و غیره فراهم میکند، به تهیه آن میپردازند.گفتنی است در صورتی که یک واحد تجاری سهام و اوراق بهادار خود را به عموم عرضه کند، طبق قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار ملزم به تهیه و انتشار گزارشات میان دورهای است. محتوای گزارشات میان دورهای میتواند شامل اطلاعات مختلفی مانند: ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و انواع جریان نقدینگی زیان جامع، صورت جریان وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی باشد.با توجه به اینکه گردآوری اطلاعات فوق، آن هم در بازههای زمانی کوتاه و مکرر، زمانبر و گاهی حاوی اطلاعات تکراری است، لذا ممکن است واحد تجاری مورد نظر، اطلاعات کمتر و مختصری را در گزارشات میان دورهای خود ارائه دهد.در این گزارشات از درج اطلاعات تکراری قبلی خودداری میشود و معمولا حاوی فعالیتها و رویدادهای جدید سازمان هستند؛ به همین دلیل میتوان یکی از اهداف گزارشات میان دورهای را به روز کردن اطلاعات آخرین صورتهای مالی سالانه در نظر گرفت.
۶. صورت سرمایه
در مؤسسات و شرکتهای غیر سهامی، برای آن که سرمایۀ مؤسسه در پایان دوره محاسبه شود، باید سرمایۀ مؤسسه در ابتدای دورۀ مالی و همچنین تغییرات سرمایه طی دورۀ مالی در نظر گرفته شود. به این منظور، معمولاً در پایان دورۀ مالی گزارشی به نام “صورت سرمایه” تهیه میشود.لذا صورت سرمایه گزارشی است که تغییرات سرمایه مؤسسه در طی دورۀ مالی را نشان میدهد.ب ه همین جهت است که در بالای صورت سرمایه نیز مانند صورت سود و زیان نوشته میشود برای “دورۀ مالی منتهی به ۲۹/۱۲/**۱۳” . لازم به ذکر است که به “صورت سرمایه“، “صورت تغییرات سرمایه” نیز میگویند.برای تهیه صورت سرمایه باید سود خالص دورۀ مالی و سرمایهگذاری مجدد صاحب مؤسسه را به سرمایۀ اول دوره اضافه کرد و برداشت صاحب مؤسسه را از آن کسر نمود تا ماندۀ حساب سرمایه در پایان دورۀ مالی به دست آید. در صورتی که عملیات مؤسسه منجر به زیان شده باشد، در صورت سرمایه باید سرمایه گذاری مجدد صاحب مؤسسه به سرمایه اول دوره اضافه شود.
مقایسه حسابداری IFRS با صورتهای مالی در ایران
مفاهیم گزارشگری مالی ایران و حسابداری IFRS به طورکلی یکسان است. بخشهای موجود در صورتهای مالی در کشور ایران درمفاهیم نظری با حسابداری IFRS به غیراز برخی موردهای محدود مشابه است اما این تفاوتهای محدود در نحوه شناسایی اقلام دارایی تفاوتی ایجاد نمیکند. تفاوتهای مهم در صورت وضعیت مالی در IFRS داراییهای جاری پیشرفته و گسترده تر از استاندارهای ایران است. همچنین بدهیهای جاری نیز در IFRS گسترده تر است و در استاندارهای داخلی بررسی اولیه سرمایه گذاری براساس بهای تمام شده است اما در حسابداری IFRS به ارزش منصفانه شناسایی میشود.دسته بندی بدهی جاری و غیر جاری در دو استاندارد دارای تفاوت است.در حسابداری داخلی مطالبات به شکل ارزش بازیافتنی گزارش داده می شود اما در IFRS مطالبات عموما به روش بهای تمام شده گزارش داده میشود. در استاندارد داخلی برای محاسبه کاهش ارزش باید ارزش دفتری با مبلغ بازیافتنی مقایسه شود اما در حسابداری IFRS مبلغ دفتری با ارزش فعلی جریانات نقدی مورد انتظار مقایسه میشود.
دیدگاه شما