فیلترینگ و خطر نابودی کسبوکارها / ریزش حدود ۹۰درصدی تجارت اجتماعی
روزهای آخر تابستان امسال در پی اعتراضات مردمی به مرگ مهسا امینی و بعد از گذشت دو سال و اندی از قطعی گسترده اینترنت در آبان ۱۳۹۸، اینترنت دوباره با محدودیتهایی مواجه شد. در پی این محدودیتها اپلیکیشنهایی نظیر واتساپ، اینستاگرام، لینکدین، اسکایپ، وایبر و iMessage فیلتر و از دسترس خارج شدند. علاوه بر اینها از روز پنجشنبه پروژه طرح صیانت که از مدتها پیش زمزمه اجراییشدن آن به گوش میرسید، در ساعات مشخصی از روز اجرایی شده و در این روزها به غیر از وبسایتها و اپلیکیشنهای داخلی هیچگونه ارتباطی با فضای بینالمللی امکانپذیر نیست.
این وضعیت به غیر از ایجاد محدودیت در ارتباطات آزاد، کابوس همیشگی کسبوکارهای کوچک و متوسطی بود که «اینترنت» شریان اصلی تنفس آنهاست. کسبوکارهایی که حتی در بدترین شرایط اقتصادی، تجارت الکترونیک را راهی برای ادامه حیات یا حتی تولد خود دیده بودند، چند روزی است که از پا افتادن خود را به نظاره نشستهاند و در ازای مطالبات خود این پاسخ را از عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات گرفتند: «اغتشاشگران باید پاسخگوی خسارت کسبوکارهای مجازی باشند.»
خسارت ۵۰میلیون تومانی به هر فروشگاه اینترنتی در هفته گذشته
در همین راستا در ادامه این گزارش به آماری که کموبیش از کسبوکارهای این حوزه منتشر میشود، پرداختهایم. به گفته پشوتن پورپزشک، مدیرعامل پادرو، از زمان شروع قطعیها و فیلترینگ، مجموع فروش ۱۰ فروشگاه اول پادروشاپ که زیرساخت فروش آنلاین برای فروشندگان شبکههای اجتماعی را ایجاد میکند، با ۸۷ درصد کاهش روبهرو بوده و هر یک از این فروشگاهها تنها طی یک هفته گذشته دچار دستکم ۵۰ میلیون تومان خسارت مالی شدهاند.
پورپزشک در پاسخ به سوال خبرنگار «راه پرداخت» توضیح داد: «طی دو روز (آخرین پنجشنبه و جمعه شهریورماه یعنی زمانی که محدودیت دسترسی روی این شبکه ایجاد شد)، بازدید از فروشگاههای اینستاگرامی فعال در پادروشاپ ۹۷ درصد کاهش پیدا کرد و با کاهش بازدید، فروش این فروشگاهها نزدیک به صفر شد.»
او با بیان اینکه این اولین بار نیست که اینگونه محدودیتها باعث کاهش فروش و بازدید فروشگاههای اینستاگرامی میشود، توضیح داد: «مردادماه سال جاری هم با قطع یکروزه دسترسی به اینترنت که گفته شده بود بهدلیل مشکلات زیرساختی است، فروشگاههای فعال اینستاگرامی طی یک روز ۳۵ درصد از بازدید و بین ۱۰ تا ۵۰ درصد فروش خود از طریق اینستاگرام را از دست دادند.»
مدیرعامل پادرو توضیح داد: «در آن زمان در توییتر پادرو هم اعلام کردیم که با وجود رشد ۲۵درصدی تعداد فروشندگان فعال در پلتفرم پادروشاپ، در مرداد مجموع فروش انجامشده توسط فروشندگان در پادرو فقط ۱۰ درصد رشد کرد؛ این در حالی بود که با بررسی تکبهتک ۱۰ فروشگاه برتر در تیرماه و مقایسه بازدید همان فروشگاهها در مردادماه، بازدید آنها تا ۳۵ درصد کاهش یافت. این کاهش با وجود افزایش فعالیتهای بازاریابی این فروشگاهها از ابتدای مرداد با شروع اختلالات اینترنت همزمان بود.»
به گفته پورپزشک طبق بررسیهای پادرو، در مردادماه ۴۰۰ هزار فروشگاه فعال ایرانی در اینستاگرام مشغول به فعالیت بودند که معیشتشان از طریق این پلتفرم تأمین میشود.
وعده کوچ به جایی که وجود ندارد
از زمان زمزمه اجراییشدن طرح صیانت در ایران و ملیشدن اینترنت، یکی از پاسخهای همیشگی مسئولان به کسبوکارهای فعال در پلتفرمهایی نظیر اینستاگرام که در صورت ملیشدن اینترنت رسماً از پا میافتادند، این بود که زمینه فعالیت کسبوکارهای آنلاین در پلتفرمهای مشابه داخلی فراهم میشود. در همین راستا مدیرعامل پادرو در پاسخ به سؤال خبرنگار راه پرداخت، مبنی بر امکان استفاده کسبوکارهای آنلاین از پلتفرمهای داخلی توضیح داد: «در شرایط کنونی این امر امکانپذیر نیست؛ چراکه اساساً زیرساخت و امکانات کافی برای رشد کسبوکارها بر بستر این پلتفرمها وجود ندارد.»
آمار منتشرشده از اوضاع کسبوکارهای آنلاین در شرایط قطعی اینترنت و فیلترینگ اینستاگرام بسیار نگرانکننده است. طبق گزارشی که پیشتر در راه پرداخت منتشر شد، کسبوکارهای خردی که به غیر از اینستاگرام راه دیگری برای فروش محصولات خود و کسب درآمد نداشتند، آسیب بیشتری دیدهاند و کسبوکارهایی که علاوه بر صفحه اینستاگرامی از طریق وبسایت و اپلیکیشن هم فعالیت میکنند، وضعیت بهتری نسبت به سایرین دارند.
دسترسی افراد به اینترنت به دلیل پیوندی که با حقوق و آزادیهای افراد و تأمین منافع و نیازهای آنان دارد، به یکی از موضوعات مهم در حوزه حقوق ارتباطات تبدیل شده و این در حالی است که با وجود ضریب نفوذ بالای اینترنت در کشور در نظام حقوقی ما وضعیت این حق چندان روشن نیست و در شرایطی مثل وضعیت حال حاضر، اینترنت بهراحتی محدود میشود.
طبق گزارشهای مرکز آمار، ۶۵ درصد افراد بالای ۱۵ سال ایرانی عضو شبکههای اجتماعی هستند و ۲۰ درصد از آنها از این طریق کسب درآمد میکنند. مؤسسه پژوهشی بتا نیز تعداد کسبوکارهای اینستاگرامی در ایران را یک میلیون و ۷۰۰ هزار کسبوکار تخمین زده و گفته درآمد ۹ میلیون نفر بهصورت مستقیم به اینستاگرام وابسته است.
علاوه بر کسبوکارهایی که مستقیماً در فضای آنلاین فعالیت میکنند، با ایجاد محدودیت در اینترنت بسیاری از کسبوکارهایی که درآمد خوبی از تبلیغات در این فضا داشتند با مشکلات اساسی مواجه شدهاند.
ضرر و زیان کسبوکارها از مسیرهای مختلف
امیر حقرنجبر، مدیرعامل لندو نیز در گفتوگو با راه پرداخت اعلام کرد که از زمان ایجاد محدودیت در اینترنت، آمار درخواستهای جدید دریافت وام و اعتبار ۵۰ درصد کاهش داشته است. به گفته او، آمار پرداخت اقساط هم تا حدودی تحت تأثیر قرار گرفته و کاهش ۱۰درصدی داشته است. مدیرعامل لندو با بیان اینکه روند کاهشی ثبت درخواست جدید در لندو دو دلیل عمده دارد، توضیح داد: «بخشی از روند کاهشی ثبت درخواست جدید در لندو مربوط به قطعی اینترنت بینالمللی است و دلیل دیگر این است که در حال حاضر تقریباً تمام فعالیتهای تبلیغاتی ما در لندو متوقف شده است. در شرایط فعلی جامعه، فیلترینگ شبکههای اجتماعی و توقف فعالیت بسیاری از صفحات در شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام از دلایل عمده کاهش فعالیتهای تبلیغاتی ماست.»
حتی اگر حقوق همه افرادی که خواهان دسترسی به اینترنت بینالمللی هستند را نادیده بگیریم و با عینک کسبوکاری به ماجرا نگاه کنیم، آمار منتشرشده از خسارات وارده به کسبوکارهای دیجیتال در همین مدت ۱۴ روز و نظرات کارشناسان حوزه اقتصاد دیجیتال در خصوص نبود امکان انتقال کسبوکارهای تجارت الکترونیک به پلتفرمهای داخلی نشان میدهد در صورت تداوم درآمد اینترنتی چگونه؟ شرایط فعلی، کسبوکارهای اینترنتی زیادی هستند که شانس چندانی برای زندهماندن نخواهند داشت. آن وقت اقتصاد دیجیتال میماند و وعده و وعیدهای سهم ۱۰درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور!
آیا فیلترینگ همیشگی خواهد بود؟
گجت نیوز نوشت: طی روزهای اخیر اینترنت در سراسر کشور با محدودیتهای شدیدی مواجه شده و بسیاری از شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام و واتساپ فیلتر شدهاند. شنیدهها حاکی از این است که قطعی اینترنت زیان اقتصادی شدیدی برای دولت به همراه داشته به طوری که هزینههای فیلترینگ و نبود اینترنت معادل درآمد یک سال نفت ایران است.
زیان قطعی اینترنت روزهای اخیر چقدر است؟
در این ۱۱ روزی که اینترنتها با محدودیت مواجه شده و تنها در زمانهای مشخصی در دسترس است، حداقل یازده هزار میلیارد تومان ضرر و زیان به اقتصاد کشور وارد آمده است. همچنین یکی دیگر از قسمتهای بد ماجرا، کسب و کارهایی هستند که در بستر آنلاین شبکه های اجتماعی و وب فعالیت میکنند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع پور اعلام کرده به زودی زیرساختهایی برای کسب و کارهای مجازی آماده خواهد کرد؛ اما آیا این وعدهها عملی میشوند؟ سالهاست که مسئله اینترنت ملی، شبکه های اجتماعی داخلی و… مطرح است اما هیچوقت نتیجهای حاصل نشد.
همچنین دولت دوازدهم هزینههای هنگفتی برای ملی سازی اینترنت و پلتفرمهای مشابه خارجی متقبل شده است.گفتههای عیسی زارع پور مبنی بر توسعه زیرساخت برای کسب و کارهای مجازی نشان میدهد که نه وزارت ارتباطات و نه دولت سیزدهم، قصد رفع فیلتر اینستاگرام و واتساپ را ندارند. بدتر این که طبق اظهارنظر وزیر ارتباطات، زیرساختهای کسب و کارهای آنلاین هنوز در حال توسعه بوده و به مرحله بهرهبرداری نرسیده است!
آیا فیلترینگ همیشگی خواهد بود؟
همزمان با قطع شدن اینترنت و ایجاد محدودیتهای شدید برای آن، عیسی زارع پور به طور پراکنده گفتگوهایی با برخی منابع خبری داشت که ماحصل آن میتواند فیلترینگ دائمی شبکه های اجتماعی باشد. مشکل آنجاست که اگر این پیامرسانها و شبکه های اجتماعی برای همیشه فیلتر شوند، جایگزین ایمنی برای آنها در داخل پیدا نمیشود.
یکی از دولتهایی که موفق شده طرح اینترنت ملی را پیاده سازی کند، چین است و به همین خاطر موافقان این طرح در ایران به دستاوردهای کشور چین اشاره میکنند و خواستار اجرای آن هستند. تا به امروز چندین بار اینترنت دچار اختلال شده و حتی برای مدتی به طور کامل قطع شده است. تجربهای که از سالهای گذشته داریم نشان میدهد که دولت در ارائه سرویسهای جایگزین عملکرد ضعیفی دارد، در حالی که در فیلترینگ و بستن کامل اینترنت موفق است.
متاسفانه این روزها کسب و کارهای آنلاین بیش از هر قشر دیگری دچار ضرر و زیان شدهاند و نمیدانند که آیا وضعیت بهبود مییابد یا خیر. عمده فعالیت این کسب و کارها بر بستر اینستاگرام و واتساپ است و دولت هم دقیقا دست روی همین دو پلتفرم گذاشته است.
درآمد نفتی معادل زیان قطعی اینترنت
از همان روزی که اینترنت در ایران قطع شد، وب سایت نت بلاکس اعلام کرد هر روزی که اینترنت قطع شود، هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشورمان زیان وارد خواهد شد که تا امروز ۱۱ هزار میلیارد تومان میشود. متاسفانه این گفته واقعیت دارد که زیان یازده روز قطعی اینترنت در ایران مساوی است با کل درآمد نفتی ایران در سال گذشته.
دولت با کسب و کارهای مجازی مشکل دارد؟
زیان ناشی از محدودیتهای اینترنتی همانطور که گفتیم نه تنها به اقتصاد کشور به طور مستقیم ضربه میزند، بلکه باعث از کار بیکار شدن افراد زیادی به طور غیر مستقیم خواهد شد. گزارشهای جدید حاکی از این است که تا به امروز یک میلیون شغل در اینستاگرام وجود دارند.
همچنین به گفته دبیر اتحادیه کسب و کارهای فضای مجازی، درآمد ده میلیون نفر وابسته به شبکه های مجازی است و با قطعی و فیلترینگ آنها معیشت این افراد به خطر افتاده است. میدانیم که رشد اقتصادی ایران طی یک دهه اخیر صفر بوده و این فاجعهای است که جبران آن دشوار به نظر میرسد.
هر یک از دولتهای اخیر با شعار ایجاد اشتغال جلو آمدند، اما در ادامه نه تنها شغلی به وجود نیاوردند، بلکه همان مشاغل جانبی به وجود آمده از فضای مجازی را هم دچار مشکل کردند. تمام این گفتهها این شائبه را به وجود میآورد که آیا دولت با کسب و کارهای آنلاین خصومتی دارد؟
اما در میان همهمه و شلوغیهای اخیر، گفتههای وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جالب توجه و قابل تأمل به نظر میرسد! وی تأکید کرده که کسب و کارها میبایست در فضای مجازی داخلی فعالیت کنند و در ادامه درباره توسعه زیرساختهای داخل صحبت کرده است. شغلهای اینترنتی تا چه زمانی باید چشمشان به دنبال وصل شدن اینترنت باشد؟ این سوالی است که عیسی زارع پور باید به آن جواب دهد.
اولین و بزرگترین مرکز
تخصصی تایپ در ایران
ویرایش و صفحه آرایی انواع متون تایپی در خصوص مقالات، پایان نامه و .
تایپ از فایل صوتی
تایپ انواع فرمت های فایل صوتی مانند جلسات، سخنرانی ها و .
رسم نمودار و چارت
طراحی و رسم انواع نمودار و چارت با استفاده از نرم افزارهای مختلف
تحقیق و مقاله
انجام پروژه های جمع آوری مطالب و تحقیق از اینترنت و مقاله نویسی
انجام کلیه مراحل پروژه های آماری و تحلیلی توسط نرم افزار spss
اشتغال بیش از 200 هزار تایپیست
تایپایران به واسطه سیستم برون سپاری پروژه ها به صورت آزاد، توانسته است برای بسیاری از افراد به صورت دورکاری زمینه کار فراهم نماید و به سهولت از امکانات موجود درآمد اینترنتی چگونه؟ به واسطه یک کامپیوتر و یادگیری مهارت تایپ در هر زمان و هر مکان بتوان از این مهارت کسب درآمد نمود.
10 میلیون صفحه پروژه تایپی موفق
تایپایران این افتخار را دارد که توانسته است در این مدت با تهیه و طراحی ساز و کار و فرآیند مناسب، در یک بستر پویا و رقابتی، در فضای آنلاین و با سرعت بسیار بالا، بیش از 90 درصد پروژه های ثبت شده را با بیش از ده میلیون صفحه را با موفقیت به پایان برساند.
زمان پایان قطعی اینترنت و فیلترینگ اعلام شد | توضیحات مهم وزیر کشور را ببینید
باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: به دلیل نا آرامیهای اخیر و سوء استفاده اغتشاشگران از شبکههای اجتماعی، محدودیتهایی در اینترنت و دسترسی کاربران به این شبکهها ایجاد شده که ضرر و زیان بسیاری برای کسب و کارهای آنلاین به همراه داشته است.
به گزارش همشهری آنلاین، در چند روز اخیر به دلیل به وجود آمدن اوضاع آشفته و ایجاد برخی اغتشاشات در نقاط مختلف کشور، شاهد اختلال در دسترسی به اینترنت و در ادامه فیلتر شبکه های مجازی خارجی به ویژه اینستاگرام بوده ایم . به گفته فعالان کسب و کار مجازی اغتشاشات اخیر باعث افت شدید بازار کسب و کارهای اینترنتی شده است.
- ببینید | فیلترینگ اینستاگرام و واتس اپ دائمی شد؟ | پاسخ مهم وزیر ارتباطات
براساس گزارش سال گذشته مرکز آمار ایران، معادل ۱۱ میلیون نفر از طریق شبکههای مجازی کسب درآمد میکنند به طوری که حدود ۹ میلیون نفر یعنی ۸۳ درصد از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند.
خانم جعفری یکی از فروشندگان در شبکههای اجتماعی (اینستاگرام) می گوید: متاسفانه حدود ۱۰ روز می شود که دسترسی به شبکههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام قطع شده است و در این چند روز ضرر بالایی را متحمل شده ایم.
او گفت: اغتشاشات ضرر و زیان زیادی برای کسب و کارها به همراه داشته است، به عنوان یک فروشنده لباس در اینستاگرام، بالغ بر ۲۰ الی ۳۰ میلیون در شرایط کنونی متضرر شده ام و با وضعیت به وجود آمده باید حقوق خیاط، برش کار و . را از جیب خود پرداخت کنم که این موضوع شرایط را برای ما سخت کرده است.
رضا الفتنسب عضو هیات مدیره انجمن کسب و کارهای مجازی می گوید: توسعه کسب و کار و فعالیت های اقتصادی نیاز به فضای امن و آرام دارد. کسبوکارهای خردی که در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند، در پی این اغتشاشات و نا آرامی ها و کندی اینترنت بهشدت ضرر خواهند کرد به طوری که مشخص نیست در آینده چه اتفاقی میافتد.
او در ادامه گفت: کسب وکارهای بزرگتر هم به شبکه های اجتماعی وابسته هستند. تعدادی از مشتریان خود را در آن پیدا میکنند. کسبوکارهای بزرگ در شبکههای اجتماعی بازاریابی میکنند و سرمایهگذاریهایی برای گسترش فعالیت خود در این پلتفرم ها کردهاند که اگر این نا آرامی ها ادامه دار باشد ضرر هنگفتی را متحمل خواهند شد.
احمد وحیدی وزیر کشور می گوید: در اتفاقات اخیر، بعضی از شبکههای مجازی آتش بیار معرکه بودند و ساماندهی اغتشاشات را بر عهده داشتند. بخش زیادی از آشوبها تحت آموزش همین فضای مجازی بوده است و برای دور زدن قطعی اینترنت از روشهایی استفاده میکردند.
او گفت: برخی از این شبکههای مجازی با انتشار برخی تصاویر که بعضا واقعی هم نیستند، تلاش میکنند هم مردم را تحریک کرده و هم به آنها آموزش دهند. طبیعی است در چنین حالتی ما برای حفظ امنیت، نظم عمومی، آرامش و حقوق شهروندی مردم، محدودیتهایی را اعمال میکنیم تا نتوانند آنها از مسیر شبکههای مجازی، اغتشاشات را هدایت کنند.
به گفته وزیر کشور، تا پایان یافتن اغتشاشات محدودیت های اینترنتی ادامه دارد. اغتشاشگران موجب اعمال چنین محدودیتهایی میشوند و هرگاه دستگاه امنیتی و اطلاعاتی مطمئن شود که دیگر چنین موضوعیتی نیست این محدودیتها برداشته میشود.
ضررهای جبرانناپذیر محدودیتهای اینترنت/ خطر فلج شدن کسبوکارهای اینترنتی
بیشتر از یک هفته از قطعیهای زمانبندی شده اینترنت و اعمال فیلترینگ بر شبکههای اجتماعی میگذرد. برای دسترسی به شبکههای فیلترشده به داشتن فیلترشکن نیازمند است. داشتن فیلترشکن نیز خود به فیلترشکنی دیگر محتاج است.
به گزارش تجارتنیوز، در چنین بستری علاوه بر این که ارتباطات عمومی لطمه و آسیب میبیند، در نگاهی گستردهتر آسیب جدی به فضای کسبوکارهای اینترنتی وارد شده است.
وزیر ارتباطات نیز راه و چاره جبران خسارتها را اینطور بیان میکند: من بهعنوان یک کارشناس توصیه میکند که مردم کسبوکار خودشان را بر محیطی که پایبند قانون جمهوری اسلامی ایران نیست، برنامهریزی نکنند.
به نقل از دنیایاقتصاد، این پاسخ در مقابل آسیبهای جدی اقتصادی و ضررهای هنگفتی که این اختلال اینترنتی گسترده به افراد و کسبوکارها وارد کرده است، طبیعتا راضیکننده نخواهد بود. حالا دیگر ضررهای قطعی فراگیر اینترنت تنها محدود به فروشگاههای اینستاگرامی نبوده و حتی کسبوکارهای بزرگ و مستقلی هم که در حوزههای مختلف اکوسیستم فناوری کشور فعالیت میکنند، از آسیب جدی در فرآیند فروش محصولات و خدمات و همچنین ناتوانی در تحلیل امور و هماهنگی تیمی خود خبر میدهند. با این اوصاف است که برآوردهای انجام شده توسط برخی فعالان اکوسیستم فناوری کشور از افت ۳۰ تا ۷۰درصدی درآمد کسبوکارهای اینترنتی حکایت دارد.
محروم از ابزارهای تخصصی
در مدت اخیر کارشناسان مختلف بارها از آسیبهای اقتصادی محدودیتهای اینترنتی سخن گفته و نسبت به در خطر قرار گرفتن معاشمیلیونها نفر هشدار دادهاند؛ اما همچنان و با گذشت بیش از یک هفته از آغاز این محدودیتها، اکثر پلتفرمهای خارجی مسدود هستند و سرعت و کیفیت دسترسی به سرویسهای داخلی موجود نیز بسیار پایین است.
اگرچه در شروع اعمال محدودیت و فیلترینگ، بخش عمده توجه به آسیب اقتصادی کسبوکارهای فعال در شبکههای اجتماعی معطوف شد، اما مشخص شده است که حتی کسبوکارهای بزرگی که حالا در فضای فناوری کشور به برندهای شناختهشده و بزرگی تبدیل شدهاند نیز نتوانستهاند از گزند این محدودیتها در امان بمانند؛ بهطوری که انجمن تجارت الکترونیک تهران با انتشار بیانیهای خواستار توقف این برخوردهای قهری و توجه به پیامدهای جبرانناپذیر این تصمیمات شد و مسئولیت این آسیبها را به عهده نهادهای تصمیمساز دانست.
در تشریح ابعاد مختلف آسیبهای این محدودیتهای ارتباطی، کارشناسان مختلفی اظهارنظر کردهاند. نازنین دانشور، از فعالان اکوسیستم فناوری کشور و مدیرعامل شرکت «تخفیفان» یکی از اصلیترین مشکلات محدود کردن دسترسی به سرویسهای خارجی و کاهش سرعت اینترنت را مختل شدن درآمد اینترنتی چگونه؟ دسترسی کسبوکارها به زیرساختها و ابزارهایی میداند که برای مدیریت، بررسی، تحلیل و ردیابی طرحهای تعریف شده در این شرکتها حیاتی هستند.
دانشور با تاکید بر اینکه عمده این ابزارها نمونه مشابه و جایگزین بومیسازیشدهای ندارند، میگوید: «کار کردن در چنین شرایطی درآمد اینترنتی چگونه؟ باعث میشود هم توان بررسی چند و چون طرحهای خود را نداشته باشیم و هم هزینههای ارزی زیادی متحمل شویم.» طبق آنچه مدیرعامل «تخفیفان» اظهار میکند با محدود شدن دسترسی به انواع ابزارهای تخصصی که گاهی بستری برای دورکاری نیروهای شرکتها را نیز فراهم میکردند، هم بهرهوری سازمانها کاهش مییابد و هم هزینههای سربار جدیدی به کسبوکارها تحمیل میشود که جبران آن دشوار خواهد بود.
افت قابلتوجه فروش
حیات هر کسبوکاری به فروش محصولات و خدماتش وابسته است و دیگر این روزها جستوجوهای گوگل، تبلیغات دیجیتال و محتواهای آموزشی نقش قابلتوجهی در جلب توجه کاربران و هدایت آنها به بسترهای فروش کالا و خدمات مختلف ایفا میکنند.
دانشور با تاکید بر اهمیت فضای دیجیتال در فروش کسبوکارها میگوید: «حدود ۵۰ تا ۷۰درصد ترافیکی که منجر به فروش در یک کسبوکار میشود، از بسترهایی مانند جستوجوی گوگل، تبلیغات آنلاین و شبکههای اجتماعی روانه سایتها میشود.»
وی در ادامه میافزاید: اکنون محدودیتهای ایجاد شده در این بسترها، تاثیر محسوسی در افت فروش شرکتها داشته و درآمد آنها را بین ۳۰ تا ۷۰درصد کاهش داده است.» به اعتقاد این فعال اکوسیستم فناوری، تداوم این شرایط به مرگ بسیاری از کسبوکارها یا تعدیلهای گسترده نیروهای انسانی برای کاهش هزینهها منجر خواهد شد.
آمارهایی که از سوی دیگر شرکتهایی در فضای فناوریهای دیجیتال و اینترنتی فعال هستند گویای حقایق مشابهی است. طبق دادههایی که اخیرا «زرینپال» منتشر کرده است، تعداد و حجم تراکنشهای کسبوکارها در ۵ روز ابتدایی اختلالهای اینترنتی اخیر، بهطور میانگین تا ۴۰درصد کاهش یافته است. گزارش دیگری که «پادرو» (پلتفرمی برای مدیریت فروش از طریق اینستاگرام) منتشر کرده است، نشان میدهد که فعالیت کلی فروشگاههای اینستاگرامی فعال در «پادرو» در ۱۰ روز گذشته بیش از ۷۵درصد کاهش داشته است.
پشوتن پورپزشک، مدیرعامل پادرو در تشریح اثرات منفی محدودیتهای اینترنتی اخیر بر فعالان فضای مجازی به این رسانه گفته است: «مجموع فروش ۱۰ فروشگاه برتر پادروشاپ که زیرساخت فروش آنلاین برای فروشندگان شبکههای اجتماعی را فراهم میکند، با ۸۷درصد کاهش روبهرو بوده است.»
پورپزشک تخمین زده است: «هر یک از این فروشگاهها تنها طی یک هفته گذشته دچار دستکم ۵۰میلیون تومان خسارت مالی شدهاند.» وی همچنین افزوده است: «تنها در دو روز از آخرین پنجشنبه و جمعه شهریور، بازدید از فروشگاههای اینستاگرامی فعال در پادروشاپ با ۹۷درصد کاهش روبهرو شد و در نتیجه این کاهش بازدید، فروششان به صفر نزدیک شد.»
فلج شدن بخشهای تبلیغات و پشتیبانی
نیما نامداری، از دیگر فعالان اکوسیستم فناوری کشور نیز به تشریح تبعات محدودسازی اینترنت برای کسبوکارهای اینترنتی پرداخته و نوشته است: «برآوردهایی وجود دارد که سایتهای ایرانی سالانه حدود ۳۰۰میلیارد تومان برای SEO فقط روی گوگل هزینه میکنند که هنگام جستوجوی کالاها و خدمات توسط مشتریان بالاتر و بهتر دیده شوند. وقتی گوگل قطع است کل این هزینهها هدر میرود.»
وی در ادامه افزود: «البته باید توجه داشت که با این محدودیتها، تنها فروش شرکتها نیست که کاهش مییابد؛ عملیات جاری آنها هم لطمه میبیند و این میتواند منجر به افزایش هزینه یا از دست دادن مشتریان شود. نامداری تصریح کرد: «مثلا بسیاری از کسبوکارها از ابزارهای نرمافزاری مبتنی بر رایانش ابری برای فرآیندهای داخلی خود نظیر مدیریت ارتباط با مشتریان استفاده میکنند. وقتی اتصال به سرویسهای خارجی برقرار نیست این ابزارها هم دچار اختلال میشوند یا بسیاری از شرکتها برای ارتباط با مشتریان و خدمات پس از فروش و تعاملهای مختلفی که دارند از پیامرسانهای خارجی استفاده میکنند.»
این فعال اکوسیستم فناوری تاکید میکند: «درست است که پیامرسانهای داخلی وجود دارند؛ ولی در واقعیت بخش مهمی از مردم از این پیامرسانها استفاده نمیکنند.»
سهیل قدری، از فعالان حوزه دیجیتال مارکتینگ، در یک اظهارنظر اینستاگرامی، نسبت به آسیبهای محدودیتهای اینترنتی اخیر بر کسبوکارهای متمرکز بر ارائه خدمات تبلیغات هدفمند، تاکید کرد و نسبت به خطری که کسبوکارهای کوچک، متوسط و خانگی را تهدید میکند هشدار داد.
بسیاری از افرادی که در حوزه خدمات مدیریت شبکههای اجتماعی و تولید محتوا برای این پلتفرمها فعالیت میکنند نیز از وضع موجود ابراز نگرانی کرده و اظهار کردند در حال حاضر عملا بیکار شدهاند. با محدود شدن دسترسی به اینترنت بینالملل، حتی فعالیت ساده بسیاری از وبسایتهای فروشگاهی یا محتوایی با مشکل مواجه شده است؛ زیرا از آنجا که سرور آنها در کشورهای غیرایرانی مستقر هستند، در هنگام مراجعه کاربر با مشکل در بارگذاری مواجه شده و مخاطب را از دست میدهند.
از سوی دیگر بسیاری از وبسایتهای وردپرسی، از زمان شروع این محدودیتها خطاهای عجیب و غیرقابل حلی بروز میدهند و این نیز تیمهای فنی این وبسایتها را برای حل این مشکلات به دردسر انداخته است. با وجود آنکه برخی معتقدند محدودیتهای اجباری، میتواند به نفع برخی پلتفرمهای بومی تمام شود، اما مدیران چنین کسبوکارهایی نظر متفاوتی دارند و در نهایت از مدیریت دستوری این حوزه ابراز نارضایتی میکنند.
وحید رحیمیان، مدیرعامل «مایکت» در پاسخ به این سوال که این محدودیتها چه تاثیری بر کسبوکار آنها بهعنوان یک فروشگاه ایرانی دانلود اپلیکیشن گذاشته است میگوید: «در وهله اول، فیلتر کردن فروشگاههای معروفی مانند «گوگلپلی» باعث خواهد شد کاربران فعال پلتفرمهای داخلی مانند ما بیشتر شود؛ اما این فقط یک روی ماجراست.»
وی با بیان اینکه هدایت اجباری کاربران به سمت پلتفرمهای بومی ابدا برای آنها خوشایند نیست، میگوید: «حقیقت آن است که با حذف دستوری برخی اپلیکیشنهای محبوب و پرمخاطب مانند اینستاگرام و واتساپ، بخش زیادی از مراجعاتی که برای این برنامهها بود، از بین میرود و از سوی دیگر، نگاه کاربر به ما (بهعنوان یک پلتفرم بومی) منفی شده و باعث دلزدگی آنها میشود.»
رحیمیان معتقد است: «چنین تصمیماتی در میانمدت نیز اثرات منفی قابلتوجهی برای کسبوکارهای ایجادکننده پلتفرمهای بومی به همراه دارد؛ زیرا با افزایش محدودیتها، نیروهای متخصص شرکتها به سرعت تصمیم به مهاجرت گرفته و شرکتها را ترک میکنند.» کارشناسان اکوسیستم استارتآپی بارها از بحران نیروی انسانی بهعنوان یکی از چالشهای جدی این فضا یاد کرده و بر دشواریهای جایگزینی چنین نیروهایی برای یک سازمان تاکید کردهاند.
تناقضهای مکرر
اگرچه دولت سیزدهم بارها از اهداف خود برای توسعه اقتصاد دیجیتال کشور سخن گفته و قصد دارد سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ملی را به ۱۰درصد برساند، اما تصمیمهای اخیر کاملا با این هدف در تضاد است. شواهد و تجربههای کسبوکارهای فناوریمحور از محدودیتهای ارتباطی اخیر نشان میدهد که توصیه عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات به افراد مبنی بر اینکه کسبوکارشان را بر پلتفرمهای مورد تایید حاکمیت بنا کنند تا از محدودیتها آسیبی نبینند، تا چه اندازه غیرعملیاتی و نشدنی است.
اواخر هفته گذشته وقتی خبرنگاران از وزیر ارتباطات درباره زمان پایان این محدودیتهای اینترنتی سوال کردند، وی به این پاسخ بسنده کرد که تصمیم در این مورد به عهده وزارت ارتباطات نیست و مراجع دیگری باید درباره برداشته شدن این محدودیتها اظهارنظر کنند؛ مراجعی که به گفته زارعپور خود این محدودیتها را اعمال کردهاند.
در همین راستا، نیما نامداری با اشاره به صدمات ناپایدار زیرساختی برای کسبوکارها، از افزایش ریسک سرمایهگذاری در اقتصاد دیجیتال سخن گفت. وی تصریح کرد: «چگونه میتوان سهم اقتصاد دیجیتال را به ۱۰درصد تولید ناخالص داخلی رساند وقتی پایهایترین زیرساخت آن پایداری بالایی ندارد؟ چرا باید کسی در این حوزه سرمایهگذاری کند؟ همین وضعیت در مورد نیروی انسانی هم صادق است. متخصصان فناوری و کارکنان کسبوکارهای دیجیتال با دیدن چنین اتفاقاتی نگران امنیت شغلی و آینده حرفهای خود میشوند و امید به آینده را از دست میدهند. اینها لطماتی است که بهتدریج آثار منفی خود را نشان میدهند.»
با وجود تمامی انتقاداتی که فعالان کسبوکارهای اینترنتی در این روزها نسبت به محدودیتهای اینترنتی مطرح کردهاند، به نظر میرسد این موضوع فعلا در اولویت قرار ندارد و به تحمیل هزینههای زیاد به فعالان این حوزه و بر باد رفتن زحمات چند ساله آنها اهمیت چندانی داده نمیشود و در اولویت نیست. از سوی دیگر وزیر کشور هفته گذشته تاکید کرد تا زمانی که ناآرامیها فروکش نکنند، محدودیتهای اینترنتی پابرجا خواهند بود.
دیدگاه شما