تعریف بازده سرمایه‌گذاری

جزئیات جدید درباره رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: با ترکیب درجه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رتبه‌بندی کیفیت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به مدل درجه‌بندی و رتبه‌بندی رسید.

قاسم محسنی در رابطه با درجه و رتبه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری گفت: سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای با توجه به تعداد زیاد صندوق‌هایی که تشکیل شده است، نیازمند راهنمایی هستند برای اینکه دریابند در چه صندوقی سرمایه‌گذاری کنند. اینکه عملکرد گذشته صندوق سرمایه گذاری به چه صورت بوده و کدام بهتر بوده، کدام صندوق عملکرد ضعیف‌تری داشته و… می‌تواند به ارزیابی آینده صندوق‌ها بر اساس عملکرد گذشته آنها کمک کند.

وی اظهار داشت: موضوع دیگری که وجود دارد به دلیل بزرگی صندوق‌ها نیاز است که مدیریت مناسبی در صندوق‌ها حاکم باشد تا بتواند این اطمینان را به وجود بیاورد که‌ در آینده صندوق می‌تواند کارایی گذشته خود را تکرار کند.

محسنی افزود: با ترکیب درجه‌بندی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رتبه‌بندی کیفیت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به مدل درجه‌بندی و رتبه‌بندی رسید. او در ادامه توضیح داد: شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در سایت فیپ ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری را رتبه‌بندی کرده و از یک تا پنج ستاره به آنها رتبه داده است. این مدلی که در ادامه برای رتبه‌بندی توضیح داده می‌شود، مدل جدیدی است که هنوز اجرایی نشده و مدل قدیمی همچنان پا بر جاست.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، صندوق‌ها ابتدا باید تقسیم شوند به صندوق‌هایی که از نظر مقررات و تشکیل دارایی‌ها با یکدیگر شباهت دارند و سپس بازده آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.

وی درمورد مدلی که برای رتبه‌بندی وجود دارد تصریح کرد: برای درجه‌بندی عملکرد ابتدا بازدهی مازاد را برای عملکرد صندوق به دست آورده و سپس ریسک نامطلوب را از آن کم می‌کنیم. همچنین در درجه‌بندی عملکرد عوامل تعدیل‌گری وجود دارد که شامل سه ریسک تمرکز دارایی‌ها، نقدشوندگی دارایی‌ها، تمرکز مالکان و رتبه کیفیت مدیریت صندوق می‌شود.

محسنی با اشاره به نحوه درجه‌بندی عملکرد صندوق‌ها اضافه کرد: درجه‌بندی عملکرد صندوق‌ها از یک ستاره تا پنج ستاره است که به ترتیب یک ستاره بازدهی ضعیف، دو ستاره پایین‌تر از متوسط، سه ستاره متوسط، چهار ستاره خوب و در نهایت پنج ستاره بازدهی عالی را دارد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: محاسبه عملکرد صندوق‌ها از طریق محاسبه میانگین مازاد امکان‌پذیر است که در آن بازده روزانه از تغییرات ارزش خالص داریی‌های صندوق (NAV) به نرخ ابطال محاسبه می‌شود و فرض می‌شود که سود نقدی در همان روز مجدداً سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین اثر ذخایر افزایش ارزش دارایی‌ها و سود توزیع شده از این محل، برای محاسبه بازده خنثی می‌شوند. مورد دوم محاسبه میانگین ریسک نامطلوب است که سرمایه‌گذاران نگران زیان هستند، به همین علت برای اندازه‌گیری ریسک از معیار ریسک نامطلوب استفاده شده است. بازدهی زمانی نامطلوب است که کمتر از بازدهی بدون ریسک باشد، همچنین میانگین بازدهی نامطلوب، بیانگر ریسک نامطلوب است.

وی با اشاره به اینکه برای رتبه‌بندی باید بازدهی مازاد را از ریسک آن کم و هم مقیاس کنیم افزود: برای هم‌مقیاس کردن از به‌هنجار سازی داده‌ها استفاده می‌شود. به‌هنجار سازی باعث بی‌مقیاس شدن داده‌ها شده و آنها را بین صفر تا تعریف بازده سرمایه‌گذاری یک محدود می‌کند. روش‌های مورد استفاده آن هم به‌هنجارسازی فازی و به‌هنجار سازی با حداقل رضایت بخشی است.

محسنی در رابطه با نرخ بازده بدون ریسک تاکید کرد: میانگین وزنی بازده تا سررسید اوراق خزانه اسلامی برای محاسبه نرخ بازده بدون ریسک ماهانه استفاده شده است؛ تنها اوراق خزانه اسلامی که حداکثر سه ماه تا سررسید آنها باقی مانده است در محاسبات استفاده شده‌اند و حجم روزانه معاملات روی هر ورقه اوراق خزانه اسلامی به عنوان وزن آن در نظر گرفته شده است.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه باید دانست که آیا صندوق سرمایه‌گذاری تداوم فعالیت دارد یا خیر افزود: با ارزیابی توانایی مالی مدیر صندوق با بررسی عواملی چون تنوع محصولات و خدمات، میزان سودآوری، میزان سرمایه در گردش و کفایت جریانات نقدی؛ بررسی تنوع درآمدهای عملیاتی و انعطاف‌پذیری در هزینه‌ها و عوامل دیگر می‌توان به این موضوع که آیا صندوق تداوم فعالت دارد یا خیر رسید.

وی تاکید کرد: از دیگر موارد مهم در رتبه‌بندی و درجه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، روابط آنها با صندوق‌ها و فعالیت‌های پشتیبان آنهاست که با ترکیب تمام موضوعاتی که ذکر شد می‌توان به رتبه‌بندی از مدیریت دست یافت.

ریسک و بازده در بورس

اطلاعات مفید در مورد ریسک و بازده بورس که باید بدانید

موضوعات بسیار مهمی که همواره مورد توجه سرمایه گذاران به هنگام فعالیت در بازار سهام بوده، وجود نا اطمینانی و به تبع ریسک موجود در آن می باشد. به نحوی که در اغلب موارد میان بازده انتظاری و بازده واقعی تفاوت وجود دارد.
وجود ریسک و نااطمینانی در بازار سهام تعریف بازده سرمایه‌گذاری می تواند بر بازدهی سهام و گسترش بازار بورس، آثار منفی داشته باشد. امروزه سرمایه گذاران برای انتخاب سرمایه گذاری، دامنه وسیعی دارند، تصمیم گیری ها روز به روز پیچیده تر و ریسکی تر می شود و هر سرمایه گذاری من جمله سهامداران می دانند نتایج این سرمایه گذاری ها می تواند تاثیرات پر اهمیتی بر زندگی ایشان بگذارد.
سهام عادی به نسبت اوراق قرضه ها و پس انداز، از بازده بالایی برخوردار بوده است اما باید به این نکته هم توجه داشت که بازده بالا به همان نسبت دارای ریسک بالا است.
بنابراین رابطه میان ریسک و بازده سرمایه گذاری و تعیین روابطی که میان این دو وجود دارد از اهمیت خاصی برخوردار است.
لذا با توجه به اهمیت بالای مفاهیم ریسک و بازده به بررسی این مباحث می پردازیم….

بازده بورس

هدف سرمایه گذاران حداکثر کردن بازده مورد انتظار است. گر چه آنها در نظر دارند ریسک اولیه را کاهش دهند. بازده در فرایند سرمایه گذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و در واقع پاداشی برای سرمایه گذاران محسوب میشود.

بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار:

تعیین تفاوت میان بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این دو موضوع در مسائل و مباحث سرمایه گذاری به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه برای درک بهتر، به توضیح هر کدام می پردازیم!…

بازده تحقق یافته:

بازده تحقق یافته، بازده ای است که واقع شده و یا بازدهی که کسب شده. در حقیقت بازده تحقق یافته، به بازده ای میگویند که به وقوع پیوسته و واقع شده است.

مثال:
ارزش یک سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیون ریالی در تاریخ اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸، با نرخ بهره ۱۰%، در یک سال بعد ۱۵۰ میلیون ریال شده است.
بازده تحقق یافته(واقعی) سالانه برابر است با:

بازده مورد انتظار:

بازده مورد انتظار، بازده تخمینی یک دارایی است که سرمایه گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده بدست آورند.
این بازده با عدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود و یا برآورده نشود. سرمایه گذاران برای کسب بازده مورد انتظار بایستی یک نوع دارایی را خریداری کرده و توجه داشته باشند که این بازده ممکن است تحقق نیابد‌.

پیشنهاد : برای شروع بازار بورس باید این نکات را بدانید.

ریسک بورس

ریسک عبارتست از میزان اختلاف میان بازده واقعی سرمایه گذاری و بازده مورد انتظار سرمایه گذاری. تصمیماتی که افراد می گیرند با توجه به میزان دانش و اطلاعات آنها در وضعیت تصمیم گیری به سه دسته تقسیم می شود:

• تصمیم گیری در شرایط اطمینان
• عدم اطمینان
• و ریسک

انجمن رویال سوسایتی، ریسک را اینگونه تعریف میکند:
ریسک عبارت است از احتمال رخداد یک رویداد مضر، که در طی یک دوره زمانی معین یا ناشی از یک چالش مشخص به رخداد می پیوندد.

انواع ریسک:

ریسک از جهت منابع به دو دسته تقسیم می شود.

• ریسک های مالی،
• ریسک های غیر مالی

ریسک های مالی به طور مستقیم بر سودآوری شرکت ها اثر می گذارد. در حالیکه ریسک های غیر مالی با تاثیر بر ریسک های مالی، سودآوری شرکت ها را تهدید می کند‌.

انواع ریسک های مالی:

• ریسک نوسان نرخ بهره: زمانی که سرمایه گذار پول خود را در اوراق قرضه سرمایه گذاری می کند، می پذیرد که بهره ثابتی را در یک زمان مشخص دریافت کند. حال اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند، قیمت این اوراق کاهش پیدا می کند و سرمایه گذار در صورت فروش آن اوراق قبل از سررسید، متحمل زیان می شود. به این ریسک که بازده سرمایه گذار را تحت تاثیر قرار می دهد، ریسک نوسان نرخ بهره می گویند.
• ریسک نرخ ارز: ریسکی است که به واسطه تغییر در نرخ ارز به وجود می آید. کلیه شرکت هایی که با کشورهای دارای واحد پولی متفاوت ارتباط معاملاتی دارند، در معرض ریسک نرخ ارز هستند.
• ریسک تورمی: این ریسک ناشی از کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری پدید می آید، که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار می دهد. این ریسک با نوسان نرخ بهره رابطه مستقیم دارد.
• ریسک نقدینگی: این ریسک به واسطه عدم اطمینان در خصوص خرید و فروش اوراق بهادار به وجود می آید. به عبارت دیگر، آن دسته از سرمایه گذاری ها که خرید و فروششان به آسانی صورت می گیرد و هزینه مبادلات آن کم است، از نقدینگی بالایی برخوردار هستند‌. بر این اساس ریسک نقدینگی اوراق خزانه خیلی کم و یا صفر است اما ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس بیشتر.
• ریسک اعتباری: هنگامی این ریسک اتفاق می افتد که وام گیرنده به علت عدم توان یا تمایل، به تعهداتش در مقابل وام دهنده در تاریخ سررسید، عمل نکند
• ریسک بازار بورس : این ریسک نوسانات قیمت سهام را به نسبت جو بازار سهام نشان می دهد و میتواند ناشی از عوامل متعددی، چون جنگ، رکود و … باشد‌.
• ریسک سرمایه گذاری مجدد: این ریسک مربوط به دارایی های مالی است که بیش از یک جریان نقدی دارند.بازدهی اینگونه سرمایه گذاری ها به نحوه سرمایه گذاری مجدد جریان های نقدی که در طول سرمایه گذاری دریافت می شود، بستگی دارد‌.
• ریسک مرتبط با درجه اهرم مالی: این ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. هر چه شرکت در ساختار سرمایه خود از بدهی استفاده کند، درجه اهرم مالی آن و در نتیجه ریسک مالی، افزایش می یابد

انواع ریسک های غیر مالی:

• ریسک مدیریت: ریسک ناشی از تصمیمات نادرست مدیران اجرایی شرکتها و موسسات است‌.
• ریسک سیاسی: ریسک ناشی از شرایط و تحولات سیاسی مانند: شورش، جنگ، تغییرات سیاسی دولتها و … میباشد که پیامدهایش بر فعالین اقتصادی و روابط موجود در بازار اثر می گذارد.
• ریسک صنعت: نوسانات بازدهی سرمایه گذاری است، که بر اثر اتفاقات یا وقایع خاص و یا تغییرات در صنعت خاص، محتمل است.(هر چه درجه اهرم عملیاتی بیشتر باشد، ریسک صنعت نیز بیشتر می شود.)
• ریسک قوانین و مقررات: ریسکی است که به علت تغییرات در قوانین و مقررات در یک جامعه بوجود می آید.
• ریسک کشور: سرمایه گذارانی که در کشورهای دیگر سرمایه گذاری می کنند باید به ثبات آن کشور، از ابعاد سیاسی و اقتصادی توجه لازم داشته باشند. ریسک کشور ریسک مهمی است که امروزه سرمایه گذاران با آن مواجه هستند.
• ریسک نیروی انسانی: زمانی که یک شرکت کارکنانی را که دارای مهارت خاصی هستند، از دست بدهد، برتری های خود را نیز از دست خواهد داد. به ریسک از دست دادن این افراد ریسک نیروی انسانی می گویند.

انواع ریسک از نظر میزان تاثیر:

ریسک سیستماتیک(اجتناب ناپذیر):

ریسک های سیستماتیک ریسک هایی هستند که تاثیرشان بر کلیه اوراق بهادار است. این ریسک ها بر اساس عواملی چون: ریسک تورم، ریسک نرخ بهره و تا حدودی ریسک بازار بوجود می آید.

ریسک غیر سیستماتیک(قابل اجتناب):

ربسک های غیر سیستماتیک ریسک هایی هستند که تنها بر یک یا چند ورقه اوراق بهادار خاص اثر میگذارند‌. ریسک های نقدینگی، نکول و مدیریت جزو این دسته از ریسک ها می باشند.

اشتراک این مطلب

https://exirise.com/wp-content/uploads/2020/04/fit-300x195-1.jpg 195 300 ExConvHs3574Izp https://exirise.com/wp-content/uploads/2022/05/Name-Gold.png ExConvHs3574Izp 2020-04-18 18:23:45 2020-09-15 16:38:12 ریسک و بازده در بورس

دیدگاه خود را ثبت کنید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جستجو در محتوای وب سایت :

1401.06.21 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 727 🟢 تعداد مثبت: 349 (%48) 🔴 تعداد منفی: 378 (%52) 🔼 تعداد صف خرید: 54 (%7) 🔽 تعداد ️صف فروش: 54 (%7) 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 352 🟥تعداد نماد اختلاف منفی: 305 ⬆️ارزش خرید حقوقی ها: 636 میلیارد ⬇️ارزش فروش حقوقی ها: 391 میلیارد 🔼ارزش خرید حقوقی […]

1401.06.16 ✅ #وآرین افزایش تقاضا و صف خرید نماد ✅ #دحاوی بعد از نوسان کوتاه مجدد در سقف روزانه 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 705 🟢 تعداد مثبت: 238 (%34) 🔴 تعداد منفی: 467 (%66) 🔼 تعداد صف خرید: 62 (%9) 🔽 تعداد ️صف فروش: 32 (%5) 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 179 🟥تعداد نماد […]

1401.06.11 💢 اطلاعیه مهم سازمان مالیاتی درباره افزایش سرمایه بورسی‌ها سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که اگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس سود تقسیمی خود را به جای پرداخت نقدی به سهامداران و خارج کردن آن از بازار، صرف افزایش سرمایه شرکت کنند، مالیات آن صفر در نظر گرفته خواهد شد. 1401.06.09 #داروسازی_الحاوی با بیش […]

1401.05.31 ✅ #دانا رنج مثبت و افزایش تقاضا ✅ #غپینو رنج مثبت و افزایش تقاضا در محدوده حمایتی معتبر نماد ✅ روند #لکما طبق تحلیل افزایش حجم چند روزه در سقف قیمتی 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 712 🟢 تعداد مثبت: 348 (%49) 🔴 تعداد منفی: 364 (%51) 🔼 تعداد صف خرید: 89 (%13) […]

1401.05.19 ✅ #دحاوی ادامه روند رشد صف خرید با بیش از ۱۱میلیون تقاضا ✅ #افزایش_سرمایه مجوز افزایش سرمایه 58 درصدی فخوز از محل سود انباشته صادر شد. 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 687 🟢 تعداد مثبت: 263 (%38) 🔴 تعداد منفی: 424 (%62) 🔼 تعداد صف خرید: 59 (%9) 🔽 تعداد 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: […]

1401.05.12 ✅ #دحاوی رشد ادامه دار با بیش از ۷ میلیون تقاضا در سقف روزانه 💢 هدفِ بسته ده‌گانه بورسی از زبان وزیر اقتصاد خاندوزی، وزیر اقتصاد در حاشیه نشست هیئت دولت: هدف از بسته ده‌گانه بورسی، بیشتر پیش‌بینی پذیری و اطمینان خاطر برای فعالان بازار سرمایه است. در اواخر سال گذشته این نکته از […]

1401.05.05 ✅ #دحاوی رشد ادامه دار نماد تعریف بازده سرمایه‌گذاری با ۱۶ میلیون تقاضا در سقف روزانه ✅ #حریل افزایش تقاضا در #حریل در محدوده حمایتی نماد ✅ #غپینو افزایش تقاضا در #غپینو در محدوده حمایتی تحلیل و گزارش های خوب عملکردی 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 675 🟢 تعداد مثبت: 371 (%55) 🔴 تعداد منفی: 304 […]

دسترسی سریع

اخبار و آموزش ها :

(49) (121)

گروه مشاوره و سرمایه گذاری پایا سرمایه اکسیر در سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد تحولی مناسب، در راستای ارائه خدمات نوین و استاندارد در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار و انرژی تاسیس گردیده و همواره توسعه کمی و کیفی فعالیت هایش را سرلوحه برنامه های مشتری مداری خود قرار داده است.
شماره ثبت ۵۹۶۱۰۷

آدرس و اطلاعات تماس :

نمادهای اعتماد الکترونیکی :

به دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا و حفظ سلامتی شما که بیش از هرچیزی برای ما اهمیت دارد تا اتمام دوره قرنطینه از ارائه خدمات بصورت حضوری معذور هستیم و کلیه خدمات کاملا مجازی ارائه خواهد شد . با اپراتور شرکت و در صفحه اصلی سایت قسمت چت انلاین با ما در ارتباط باشید.

آموزش بورس بازده سهام از ۳ منبع

یک نکته بسیار مهم را امروز در سایت آموزش بورس بررسی خواهیم نمود.

در چند مطلب قبلی ۳ منبع تولید سود در بازار سهام را، بصورت تک تک معرفی کردیم. این منابع عبارتند از:

حال می‌خواهیم مهمترین موضوع را راجع به بازده سهام بیان کنیم، وقتی هر ۳ منبع سود کنند!

در موارد بسیار زیادی اتفاق افتاده که طی یک دوره زمانی خاص، سهم از چند منبع سود ساخته است و نه تنها یک منبع.

برای بیان این حالت از یک مثال کمک می‌گیریم. لطفا مفروضات زیر را در نظر بگیرید:

• قیمت سهم در ابتدای دوره ۱۵۰ تومان
• قیمت سهم در انتهای دوره ۲۵۰ تومان
• افزایش سرمایه طی دوره ۲۰۰ درصد، از محل آورده
• سود دریافتی مجامع طی دوره ۷۵ تومان
• حال پس از اعمال افزایش سرمایه ۲۰۰ درصدی، تعداد سهام ما ۳ برابر شده است.

آموزش بورس و محاسبه بازده

برای محاسبه بازده سهام به ترتیب زیر عمل می‌کنیم؛

مبلغ اولیه خرید هر سهم ۱۵۰ تومان بوده و طی دوره نیز ۲۰۰ تومان بابت افزایش سرمایه پرداخته‌ایم.

بدین ترتیب با ۳۵۰ تومان پرداختی، تعداد ۳ سهم خریده‌ایم. این کل پرداختی ما برای سرمایه گذاری در این سهام می‌باشد.

حال درآمدهایمان را از این سرمایه گذاری محاسبه می‌کنیم.

در حال حاضر قیمت هر سهم ۲۵۰ تومان است که ما با دارا بودن ۳ سهم، صاحب ۷۵۰ تومان دارایی هستیم.

از طرفی طی دوره نیز مبلغ ۷۵ تومان سود DPS دریافت نموده‌ایم که ارزش دارایی ما را جمعا به ۸۲۵ تومان می‌رساند.

اختلاف ۸۲۵ تومان انتهای دوره و ۳۵۰ تومان کل پرداختی ما، همان بازده سهام و مبلغی معادل ۴۶۵ تومان است.

مبلغ ۴۶۵ تومان سود و بازدهی سهام ما در یک سرمایه گذاری ۳۵۰ تومانی، برابر با ۱۳۵ درصد بازدهی می‌باشد.

چنانچه فرض کنیم این اتفاق طی ۳ سال برای دارایی‌های یک سهامدار روی داده باشد، وی سالانه ۴۵ درصد بازدهی داشته است.

همانطورکه ملاحظه می‌کنید بازدهی ۴۵ درصدی بسیار بیشتر از بازدهی بانکی و یا متوسط تورم سالانه می‌باشد.

بازده ۴۵ درصدی سالانه ، خبر خیلی خوبی است، اما بازهم یک خبر بسیار خوب برای شما سهامدار محترم دارم.

تمامی سودهای سهام این سرمایه گذار طی سالهای آتی، کاملا مجانی خواهند بود و بدون ۱ ریال سرمایه گذاری قبلی.

البته دقیقا از زمانی که ارزش دارایی وی برابر با ۳۵۰ تومان شده بود، مبلغ سرمایه گذاری وی صفر بوده است!

این یک راز بسیار بزرگ در بازار بورس است و با آموزش بورس خواهیم توانست به چنین سهام پربازده دست پیدا کنیم.

اندازه‌گیری و مقایسه بازده سرمایه‌گذاری‌ها در بورس‌ها

دکتر احمد یزدان‌پناه
با توجه به مفهوم بازده سرمایه‌گذاری‌ها تعریف بازده سرمایه‌گذاری و دو عنصر تشکیل‌دهنده آنها یعنی، درآمد جاری و عایدی سرمایه (Capital gain) و عوامل کلیدی تاثیر‌گذار بر سطح بازده (یعنی ویژگی‌های داخلی و نیروهای خارجی)، سعی می‌شود به طور کوتاه و گویا و.

دکتر احمد یزدان‌پناه
با توجه به مفهوم بازده سرمایه‌گذاری‌ها و دو عنصر تشکیل‌دهنده آنها یعنی، درآمد جاری و عایدی سرمایه (Capital gain) و عوامل کلیدی تاثیر‌گذار بر سطح بازده (یعنی ویژگی‌های داخلی و نیروهای خارجی)، سعی می‌شود به طور کوتاه و گویا و.

با حفظ سادگی و علمی بودن بحث، مقایسه بازده سرمایه‌گذاری در گزینه‌های گوناگون مطرح شود. برای مقایسه بازده سرمایه‌گذاری‌ها، ما نیازمند آن هستیم که به مفهوم ارزش زمانی پول، که آشکارا به تفاوت زمانی درآمد و عایدی سرمایه می‌پردازد، توجه کنیم. همچنین ما باید قادر باشیم که یک ارزش جاری (حال) را جایگزین منافع آینده کنیم. در اینجا به معیارهای گوناگونی که ما را قادر می‌سازند تا سرمایه‌گذاری‌های مختلف را مقایسه کنیم، اشاره می‌شود. ابتدا باید به ارتباط میان نرخ‌های گوناگون بازده سرمایه‌گذاری توجه شود.
نرخ بازده از زوایای گوناگون
سرمایه‌گذاران عقلایی سرمایه‌گذاریی‌هایی را انتخاب می‌کنند که پاداش آنها از بازار ریسک تقبل شده آنها را جبران کند. هرچه ریسک بیشتر باشد سرمایه‌گذاری بازده بیشتری را طلب می‌کند. به بازده‌ای که بطور کامل ریسک یک سرمایه‌گذاری را جبران می‌کند «بازده درخواستی» یا «بازده مورد نظر» می‌گویند. بازده درخواستی هر سرمایه‌گذاری شامل سه عنصر است: نرخ بازده واقعی، صرف، تورم انتظاری و صرف ریسک (همانطور که تساوی 1 نشان می‌دهد).
(۱) صرف ریسک برای سرمایه‌گذاری j + صرف تورم انتظاری+ نرخ بازده واقعی = بازده درخواستی از سرمایه‌گذاری

نرخ بازده واقعی عبارت است از نرخی که در یک دنیای کامل می‌توان آن را کسب کرد، یعنی وقتی که نتایج تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذار معلوم و معین باشند (وقتی ریسک و نااطمینانی وجود ندارند). در چنین دنیایی نرخ بازده واقعی نرخ تعادلی بین عرضه وجوه پس‌انداز و با تقاضا برای آن وجوه را خلق می‌کند. نرخ بازده واقعی سرمایه‌گذاری‌ها با تغییر شرایط اقتصادی، سلیقه‌ها و ترجیحات تغییر می‌کنند. در دنیای صنعتی غرب از نظر تاریخی این نرخ نسبتا با ثبات بوده و دامنه آن بین ۵/۰‌درصد تا ۲‌درصد است. برای سهولت ما فرض می‌کنیم نرخ بازده واقعی ۲‌درصد باشد.
صرف تورم انتظاری بیان گر میانگین نرخ تورم مورد انتظار در آینده است. با اضافه کردن صرف تورم انتظاری به نرخ بازده واقعی نرخ «بازده بدون ریسک» به دست می‌آید. این همان نرخی است که سرمایه‌گذاران از خرید یا سرمایه‌گذاری در سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک مثل اوراق قرضه (مشارکت) دولتی یا در غرب اوراق خزانه (TB) سه ماهه در ایالات متحده بدست می‌آورند. رابطه مزبور را می‌توان به صورت زیر نشان داد:
(۲) صرف تورم انتظاری+ نرخ بازده واقعی= نرخ بازده بدون ریسک

برای مثال، وقتی نرخ بازده واقعی دو‌درصد و صرف تورم انتظاری ۴‌درصد است، نرخ بازده سرمایه‌گذاری بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران ۶‌درصد است.
بازده درخواستی یا بازده مورد نظر سرمایه‌گذاران را می‌توان از جمع نرخ بدون ریسک با «صرف ریسک» به دست آورد. این نرخ بسته به خصلت‌ها و ویژگی‌های نشر آن اوراق بهادار یا ناشر آنها تغییر می‌کند. ویژگی‌های نشر عبارتند از نوع ابزار سرمایه‌گذاری (سهام، اوراق قرضه یا مشارکت و غیره)، سررسید آنها (2 ساله،
۵ ساله، سررسید نامحدود و غیره) و ویژگی آن اوراق از نظر حق رای داشتن و نداشتن و قدرت بازخرید داشتن یا نداشتن توسط ناشر. ویژگی ناشر عبارت است از عوامل شرکت و تعریف بازده سرمایه‌گذاری صنعت مربوطه از قبیل حوزه فعالیت و وضعیت مالی ناشر مجموع عوامل مربوط به نشر اوراق بهادار و ناشران آن‌ها موجب می‌شوند که سرمایه‌گذاران مبلغی به عنوان صرف ریسک بالاتر از نرخ بازده بدون ریسک برای سرمایه‌گذاری خود طلب کند.
با جایگزینی نرخ بازده بدون ریسک از تساوی (2) در تساوی (1) بر دو جمله اول سمت راست آن تساوی، ما به تساوی زیر دست می‌یابیم:
(۳) صرف ریسک برای سرمایه‌گذاری j + نرخ بازده بدون ریسک= بازده درخواستی از سرمایه‌گذاری j

برای مثال، اگر بازده درخواستی یا مورد نظر برای سهام IBM، ۱۱‌درصد و نرخ بدون ریسک ۶‌درصد باشند، سرمایه‌گذاران برای جبران ریسک سرمایه‌گذاری یا خرید سهم (ویژگی نشر) از شرکت IBM (ناشر) یک صرف ریسک ۵‌درصدی را طلب می‌کنند (۶‌درصد - ۱۱‌درصد). در قسمت بعد سعی می‌شود به ابعاد مهم اندازه‌گیری بازده سرمایه‌گذاری اشاره شود.
بازده دوره نگهداری یک ابزار سرمایه‌گذاری
بازده یک پس‌انداز‌کننده در بانک میزان بهره‌ای است که در یک دوره زمانی معین کسب می‌کنند. البته، میزان وجه سرمایه‌گذاری شده (invested) در یک حساب سپرده گذاری در بانک مقید به تغییر ارزش آن نیست، برخلاف آنچه در مورد سهام، اوراق قرضه (مشارکت) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک صادق است. ما نیازمند آن هستیم که معیاری برای سنجش بازده سرمایه‌گذاری‌ها به کار بریم که هم منافع دوره‌ای و هم تغییرات ارزش را نشان دهد. یکی از آن معیارها «بازده دوره نگهداری» است.
دوره نگهداری به دوره‌ای از زمان گفته می‌شود که سرمایه‌گذار بازده ناشی از ابزار سرمایه‌گذاری خود را تمایل دارد برای طول آن مدت اندازه بگیرد. وقتی بازده‌ها را مقایسه می‌کنیم باید دقت شود که زمان یا دوره نگهداری آنها یکسان باشند. نمی‌توان بازده سرمایه‌گذاری (خرید) یک سهم و نگه‌داری برای 6 ماه را که منتهی به 30 شهریور 1387 است با بازده اوراق قرضه (مشارکت) یکساله منتهی به 30 مرداد 1387 مقایسه کرد.
این امر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری‌ها را با نتایج نامطلوب مواجه می‌سازد. برای جلوگیری از این مساله باید دوره زمانی نگه داری را تعریف کرد. استاندارد دوره مزبور یکسال است. بنابراین در مقایسه بازده گزینه‌های مختلف ابزارهای سرمایه‌گذاری، باید از نظر زمانی دوره‌های مشابه و یکسان را مد نظر داشت.
شناخت بیشتر از عناصر بازده
همان طور که اشاره شد بازده سرمایه‌گذاری از دو عنصر تشکیل می‌شود:
«درآمد جاری» و «عایدی (یا زیان) سرمایه». به آن قسمت از درآمد جاری که در طول دوره زمانی نگهداری توسط سرمایه‌دار دریافت می‌شود «بازده تحقق یافته» گفته می‌شود. در بیشتر موارد درآمدهای جاری تحقق یافته اند. وقتی اوراق قرضه (مشارکت) فروخته یا سررسید می‌شوند بهره متعلق به آنها که درآمد جاری محسوب می‌شوند به تحقق یافته بدل می‌شوند. از طرف دیگر بازده عایدی سرمایه در سهام فقط وقتی تحقق یافته محسوب می‌شوند که ابزار سرمایه‌گذاری در عمل در پایان دوره نگه داری فروخته شده است. تا تعریف بازده سرمایه‌گذاری آن زمان که ابزار سرمایه‌گذاری، مثلا سهام، فروش نرفته است عایدی سرمایه صرفا یک «بازده کاغذی» (paper return) است.
برای مثال بازده عایدی سرمایه ناشی از یک سرمایه‌گذاری در بورس که ارزش بازار در عرض یکسال از ۵۰ دلار به ۷۰دلار رسیده ۲۰ دلار است. برای آنکه عایدی سرمایه مزبور تحقق یافته محسوب شود، شما مجبورید آن سرمایه‌گذاری را در پایان آن سال به ۷۰ دلار بفروشید. سرمایه‌گذار دیگری که آن ابزار سرمایه‌گذاری را خریده و قصد دارد تا ۳ سال دیگر آن را نگه‌دارد، برای هرسال یک بازده عایدی سرمایه ۲۰ دلاری را تجربه کرده است، اما او بازده تحقق یافته‌ای برحسب جریان نقدی (Cash flow) نداشته است. با وجود این، حتی اگر بازده عایدی (سود) در طول دوره‌ای که کل بازده را اندازه می‌گیرند تحقق نیافته باشد، باز آن را باید در محاسبه بازده منظور کرد.
نکته مهم دیگر درباره بازده سرمایه‌گذاری‌ها آن است که هر دو عنصر بازده یعنی هم درآمد جاری و هم عایدات سرمایه می‌توانند ارزش یا مقدار منفی باشند. گاه و بیگاه، یک سرمایه‌گذاری ممکن است درآمد جاری منفی داشته باشد. یعنی، شما ملزم شوید پول نقد زیادی را برای ایفای تعهدات خود بپردازید. این وضع بیشتر در مورد سرمایه‌گذاری بر روی انواع گوناگون اموال و دارایی‌ها رخ دهد. برای مثال، فرض کنید شما آپارتمانی خریده‌اید که اجاره دریافتی یا بازده از آن کفاف اقساط ماهانه آن را نمی‌نماید. در این شرایط شما مجبورید کسری ماهانه آن را بپردازید، پرداخت‌های شما درآمد جاری منفی محسوب می‌شوند.
در سرمایه‌گذاری بر روی ابزارهای سرمایه‌گذاری یا ابزارهای مالی بجای «عایدی یا سود» سرمایه شما در سرمایه‌گذاری خود برروی سهام، اوراق قرضه (مشارکت)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اختیار معامله، قراردادهای آتی، مستغلات و طلا دچار «زیان سرمایه» به خاطر افت ارزش بازار آنها در طول دوره نگهداری آن دارایی‌ها شوید.
محاسبه بازده دوره نگهداری HPR
بازده دوره نگهداری HPR عبارت است از کل بازده به دست آمده از نگه‌داری یک سرمایه‌گذاری در طول یک دوره زمانی خاص (دوره نگهداری). HPR را به طور مرسوم و معمول برای یک دوره یکساله یا کمتر در نظر می‌گیرند (چرا؟) «بازده دوره نگهداری» بیان گر مجموع درآمد جاری و عایدی، سود یا زیان سرمایه است که در طول دوره نگهداری از سرمایه‌گذاری عاید شده تقسیم بر ارزش سرمایه‌گذاری در اول دوره (قیمت بازار) تساوی (۸) HPR را نشان می‌دهد.

که در آن:
(5) ارزش آغازین سرمایه‌گذاری- ارزش پایانی سرمایه‌گذاری = عادی یا زیان سرمایه در طول

مفهوم و تعریف تعریف بازده سرمایه‌گذاری بازده دارایی

بازده کل دارايي هاي يک شرکت به عنوان نتيجه فعاليت‌ها و كارايي شركت‌ها در رابطه با بکارگیری آن‌ها می باشد. یکی از معیارهای اندازه‌گیری کارایی، محاسبه بازده دارایی‌هاست. بازده دارایی‌ها، توانایی شرکت را در ایجاد سود با توجه به میزان سرمایه گذاری انجام شده در شرکت اندازه گیری می‌کند و از تقسیم سودخالص عملیاتی شرکت بر منابع بکار گرفته شده بدست می آید. اعتبار بازده دارایی‌ها، به اندازه گیری مناسب سود و دارایی‌های مورد استفاده شرکت بستگی دارد. بازده دارایی‌ها را می‌توان بر اساس سیستم دوپونت بدست آورد. برای بدست آوردن این نرخ از نسبت گردش دارایی‌ها و نسبت حاشیه سود خالص استفاده می شود. گردش دارایی‌ها از تقسیم فروش بر مجموع دارایی‌ها بدست می آید همچنین حاشیه سود خالص از تقسیم سود خالص متعلق به سهامداران عادی بر فروش بدست می آید. (سن و اروک[۱]، ۲۰۰۹)

بازده دارایی‌ها (ROA) به عنوان نسبت سود خالص بعد از مالیات به مجموع دارایی‌های اندازه‌گیری شده تعریف می گردد.

نرخ بازده دارایی، رابطه بین حجم دارایی‌های شرکت و سود را تعیین می‌کند. اگر یک شرکتی بر سرمایه‌گذاری‌های خود بیافزاید (البته بر حسب کل دارایی ها) ولی نتواند به تناسب، مقدار سود پس از کسر مالیات خود را افزایش دهد، نرخ بازده دارایی کاهش می‌یابد. بنابراین افزایش حجم سرمایه‌گذاری شرکت، به خودی خود باعث بهبود وضع مالی شرکت نمی‌گردد.

((کل دارایی ها)/(فروش خالص))*((فروش خالص)/(سود پس از کسر مالیات)) = نرخ بازده دارایی‌ها

گردش کل دارایی ها*حاشیه فروش=نرخ بازده دارایی

سودآوری هر ریال از فروش را با استفاده از حاشیه سود محاسبه می‌کنند. گردش کل دارایی‌ها نیز عبارت است از حجم فروش شرکت به ازای یک ریال دارایی.

بنابراین بازده دارایی‌ها ترکیبی از حاشیه سود و حجم فعالیت شرکت می‌باشد. با استفاده از این نرخ می‌توان دریافت که فقط افزایش فروش نیست که باعث افزایش نرخ بازده دارایی می شود، زیرا رقم خالص فروش در این محاسبه حذف شده است، پس برای افزایش نرخ یاد شده، حاشیه سود شرکت یا نرخ گردش دارایی ها یا هر دوی آنها باید انجام افزایش یابد.

ارتباط بین سود و دارایی هایی که آن سود را ایجاد می‌کنند، یکی از پرکاربردترین وسیله اندازه‌گیری عملکرد واحد اقتصادی است. سود هنگامی که یک شرکت به صورت اثر بخش عمل می‌کند، ایجاد می‌شود. در نتیجه می‌توانیم بگوئیم که گروه مدیریت کار خود را به خوبی انجام داده‌اند. ابزار اساسی جهت اندازه‌گیری چگونگی عملکرد مدیریت ROA می باشد.

اعتبار دهندگان و مالکان برای موارد زیر از ROA استفاده می‌کنند:

1. ارزیابی توانایی شرکت در تحصیل نرخ مناسبی از بازدهی: اعتبار دهندگان و مالکان می‌توانند نرخ بازده دارایی یک شرکت را با سایر شرکت‌ها یا متوسط صنعت مقایسه کنند. نرخ بازده دارایی اطلاعاتی را درباره سلامتی مالی شرکت فراهم می‌کند.
2. جمع آوری اطلاعات در مورد اثربخشی مدیریت: نرخ بازده دارایی در یک دوره زمانی در تعیین این‌که آیا واحد اقتصادی دارای مدیر لایقی است کمک می‌کند.
3. طرح سودهای آتی: عرضه کنندگان بالقوه سرمایه شرکت، سرمایه گذاری حال و آینده و بازده مورد انتظار از آن را مورد ارزیابی قرار می دهند.

اما بازده دارایی بیشتر برای اندازه گیری عملکرد می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. مدیران می‌توانند از این نرخ در سطوح مختلف جهت کمک در تصمیم‌گیری هایشان جهت حداکثر کردن سود و ارزش افزوده به شرکت استفاده کنند. مدیران از این نرخ در موارد زیر استفاده می‌کنند:

1. اندازه‌گیری عملکرد هر بخش مجزا از شرکت وقتی که با هر بخش به عنوان یک مرکز سرمایه‌گذاری رفتار می شود: در یک مرکز سرمایه‌گذاری، هر مدیری هم سود و هم سرمایه‌گذاری را کنترل می‌کند. نرخ بازده دارایی ابزار بنیادی جهت ارزیابی سودآوری و عملکرد می‌باشد.
2. ارزیابی پیشنهادهای مخارج سرمایه ای: بودجه بندی سرمای‌ای طرح ریزی بلندمدتی برای مواردی همچون احیا، جایگزینی یا توسعه تسهیلات می باشد.
3. کمک در پایه گذاری اهداف مدیریت: اثربخش‌ترین نگرش ها به هدف گذاری، از فرایند بودجه ای استفاده می‌کند که هر مدیری در ایجاد آن اهداف و استانداردها و در برقرار کردن بودجه‌های عملیاتی که با این اهداف و استانداردها مواجه می شوند، سهیم است. آغاز و پایان هر فرایند بودجه بندی با هدف، ROA می‌باشد.

شاید بهترین دلیل برای عمومی بودن ROA سادگی آن می باشد. این نرخ بطور تنهایی یا در ترکیب با سایر اندازه گیری ها، معمول‌ترین شاخص مورد استفاده مدیریت برای عملکرد و سودآوری شرکت می‌باشد (بازگیر، ۱۳۸۴).