مدیریت سرمایه و ریسک چیست؟
مدیریت سرمایه بدین معنی که بخشی از پس‌انداز خود را سرمایه‌گذاری کنید، مفهوم خیلی کلی است. مثلا شاید به فکر خرید سکه، دلار، ماشین یا سهام بیفتید. در شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه کدام سرمایه‌گذاری سودآور است؟ آیا تمامی سرمایهگذاریها بازده یکسان دارند؟ آیا ریسک سرمایهگذاریها با هم برابر است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات بهتر است ابتدا با مفهوم مدیریت سرمایه آشنا شویم.
مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود، چه دارایی‌های ملموس مانند مسکن و چه دارایی‌های ناملموس مثل سرقفلی و ارزش برند.
استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و. باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.
ریسک چیست؟
کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آنکه فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، میتوانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.
بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.
این موارد (که می‌توان آنها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند. یعنی با سرمایه‌گذاری روی آنها، امیدی هم به کسب یک بازدهی چشم‌گیر نباید داشت.
مدیریت سرمایه صحیح
اما آشنایی با مدیریت سرمایه به‌صورت صحیح، به شما امکان کسب بازدهی بالاتر خواهد داد. برای مثال خرید مستقیم سهام ریسک بیشتری دارد. اما در کنار ریسک بیشتر، سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازدهی بیشتر هم دست‌پیدا کنند. از این منظر شاید بتوانیم بگوییم که ریسک «بهای بازدهیِ بیشتر» است.
پس دیدیم که احتمالِ کسب سود بیشتر، معادل است با پذیرش ریسک بالاتر. پس چرا افراد تنها به سپرده‌گذاری در بانک و کسب یک بازده قطعی اکتفا نمی‌کنند و به سمت نوعی دیگر از سرمایهگذاریها متمایل می‌شوند؟ آیا این کار درستی است که در بازارهای دیگر، مثل بورس دست به سرمایه‌گذاری زد؟
یکی از دلایلی که باعث می‌شود بازار سرمایه محبوب‌تر از بانک‌ها باشد، این است که شما با سپرده‌گذاری در بانک حداکثر میزان بازدهی که میتوانید کسب کنید محدود (مثلا بیست درصد به طور سالیانه) است. در حالی که بازاری مانند بورس و اوراق بهادار به شما امکان کسب بازدهی‌های بیشتر از 100 درصد را هم می‌دهد.
مدیریت سرمایه با توجه به نرخ تورم
علاوه بر موضوع ریسک و بازده با توجه به شرایط سیاسی و تحریم‌های بی‌شماری که بر کشور اعمال شده است و با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم، شاهد رشد بی‌اندازه نرخ تورم (41%) در سال اخیر بوده‌ایم.
وقتی نرخ تورم در کشوری افزایش می‌یابد شاهد کاهش قدرت خرید پول خواهیم بود، که به اصطلاح میگویند پول ارزش خود را از دست داده است. بنابراین سپرده‌‌گذاریِ تمامِ پول خود در بانک کار منطقی به نظر نمی‌رسد، چون نرخ تورم، بیشتر از نرخ بهره سالانهِ بانک است و پول شما نمی‌تواند متناسب با نرخ تورم رشد کند. یعنی پول شما نمی‌تواند قدرت خرید خود را حفظ کند. این در حالی است که بازار سرمایه (بورس اوراق بهادار) می‌تواند متناسب با رشد تورم رشد کند. در این بازار افراد با سرمایه‌گذاری مدیریت ریسک در بورس مناسب و مدیریت سرمایه می‌توانند ارزش پول خود را حفظ کنند و حتی به سودهای جذابی دست یابند.
تشکیل سبد سرمایه‌گذاری
برای پوشش ریسک در سرمایه‌گذاری، بهترین کار تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. برای این کار فرد، سرمایه خود را به چند قسمت تقسیم می‌کند و هر قسمت از آن را به بازارهای مختلف می‌برد. مثلا درصدی از سرمایه‌اش را به خرید ملک و درصدی دیگر را به خرید طلا اختصاص می‌دهد و مابقی را صرف خرید سهام و یا کالاهای سرمایه‌ای، مانند ماشین‌آلات و تجهیزات می‌کند. برای مطالعه بیشتر در این رابطه روی اینجا کلیک کنید.
هرکدام از بازارهای موجود ریسک متفاوتی دارند و مدت‌زمان بازدهی و میزان بازدهی مورد انتظار از آنها نیز متفاوت است. هنگام انتخاب یک بازار هدف برای سرمایه‌گذاری، باید به دو متغیر ریسک و بازده به طور همزمان توجه کرد، در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.
در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.
همواره بیشترین بازدهی، با توجه به حداقل مقدار ریسک، معیاری مناسب برای سرمایه‌گذاری به‌حساب می‌آید. شکل بالا تنها مثالی از چند بازار است که افراد می‌توانند در آن با توجه به شرایط خود بازارهای متفاوتی را برای سرمایه‌گذاری و توزیع ریسک انتخاب کنند. حتی می‌توانند بر تعداد بازارهای انتخابی بیفزایند و یا از تعداد آن بکاهند.
مدیریت سرمایه در شرکت ها
مدیریت سرمایه امری بسیار مهم به خصوص در امور شرکت‌ها است. برای مثال اگر یک شرکت به دنبال احداث یک خط تولیدی جدید باشد، برای احداث این خط به مقدار زیادی وجه نقد نیاز دارد. در این مواقع مدیر، سبد سرمایه‌گذاریِ شرکت را بررسی می‌کند تا مشخص کند کدام سرمایهگذاریها سریع‌تر به وجه نقد تبدیل می‌شوند. اگر درصد عمده‌ای از سبد شرکت را ملک و ساختمان تشکیل داده باشد مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا این املاک به وجه نقد تبدیل شوند. در حالی که اگر بخش عمده‌ای از سبد را سهام تشکیل دهد بسیار راحت‌تر و سریع‌تر می‌تواند آن را به وجه نقد تبدیل کند و از پول به دست آمده برای راه اندازی خط تولید جدید استفاده کند.
بنابراین هر فردی چه برای تشکیل سبد شخصی و چه در سمت مدیریت برای تشکیل سبد سرمایه شرکت، می‌تواند بر اساس اهداف و نیازهای احتمالی خود، یک سبد سرمایه‌گذاری مطمئن بسازد به‌شکلی که در صورت لزوم بتواند از آن استفاده کند.
فرآیند مدیریت سبد سهام
برای اینکه بتوانید یک سبد سهام (پرتفوی) بهینه تشکیل دهید و آن را به طور صحیح مدیریت کنید، در مرحله اول لازم است که با مفاهیم مالی و اصول اساسی آن آشنا شوید. بعد از آشنایی با این موارد می‌توان اقدام به ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری متناسب با ویژگی‌های شخصی خود کرد.
هر فرد بعد از یادگیری اصول اساسی مالی می‌تواند با توجه به میزان ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار خود اقدام به ایجاد یک پرتفوی بهینه کند و در گذر زمان با توجه به تغییر شرایط، در صورت لزوم پرتفوی خود را اصلاح کند.
یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.
با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.
تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و سبد سهام
نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.
نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما میتوانید آن را کم کنید.
ریسک کل
ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است. ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.
اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم میگویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.
نمونه‌ای از ایجاد سبد سهام متنوع را در شکل بالا می‌بینید. می‌توان از گروه‌ها و صنعت‌های مختلف یک سهم مناسب انتخاب کرد و تشکیل سبد داد. افراد با استراتژی‌های متفاوت می‌توانند سبدهای متفاوتی ایجاد کنند.
انواع سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاران به دو طریق می‌توانند دست به خرید اوراق بهادار بزنند: اولین شیوه آن است که افراد به طور مستقیم اقدام به خریدوفروش سهام کنند که به آن سرمایه‌گذاری مستقیم میگویند؛ یا اینکه این کار را از طریق واسطه‌های مالی انجام دهند، که به آن سرمایه‌گذاری غیرمستقیم میگویند.
انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک
نظریه مطلوبیت مورد انتظار، سه نوع گرایش را بر مبنای میزان تحمل ریسک توسط سرمایه‌گذاران معرفی کرده است. بر طبق این نظریه سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- ریسک‌گریز
- ریسک‌پذیر
- ریسک خنثی
سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آنها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.
برخی از سرمایهگذاریها و دارایی‌ها نوسانات بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها دارند. در نتیجه سرمایه‌گذاری در آنها ریسک بیشتری دارد.
گروهی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت مدیریت ریسک در بورس به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند. این افراد زمانی که با دو پروژه با بازدهی یکسان رو‌به‌رو می‌شوند، پروژه‌ای که ریسک بیشتری دارد را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، زیرا مطلوبیت ناشی از موفق شدن در پروژه پرریسک بیشتر از عدم مطلوبیت ناشی از زیان آنها است.
این افراد تمایل بیشتری به فعالیت در بورس دارند و تمایل کمی به سپرده‌گذاری در بانک دارند.
سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز
آخرین دسته، سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.
این سه طبقه، خود می‌توانند هرکدام به سه طبقه متفاوت نیز تقسیم شوند. برای مثال افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، همه حاضر به پذیرش سطح یکسانی از ریسک نیستند. مثلا برخی از آنها در سهم‌هایی که ریسک بسیار زیادی دارند (مثل سهم‌هایی با وضعیت بنیادی نه چندان خوب که در وضعیت تکنیکالی مناسبی قرار دارند و انتظار رشد سریعی از آنها در آینده‌ای نزدیک می‌رود) سرمایه‌گذاری می‌کنند. در حالی که برخی دیگر تنها در سهام شرکت‌هایی بزرگ که وضعیت بنیادی قوی و سود تقسیمی بالا دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که ممکن است این سهم‌ها رشد آهسته‌ای داشته باشند.
نظریه مطلوبیت مورد انتظار با انتقادهایی نیز مواجه شده که در مقالات بعدی راجع‌به آن توضیح داده خواهد شد.
ریسک دارایی‌های مالی از منظر مدت زمان نگهداری
می‌توان ریسک دارایی‌های مالی را از نظر دوره نگهداری آنها نیز طبقه‌بندی کرد. به بیانی دیگر ریسک یک سرمایه‌گذاری زمانی که به دید کوتاه‌مدت خریداری می‌شود با ریسک آن وقتی که با دید بلندمدت خریداری می‌شود، متفاوت است.
با افزایش مدت‌زمان نگهداری یک دارایی، نوسانات آن کاهش می‌یابد و ریسک آن تا حدی قابل کنترل خواهد بود.
انواع ریسک در بازارهای مالی و نحوه مدیریت آنها
به هر عکس‌العملی که در زندگی روزمره در برابر خطرات مختلف داریم، مدیریت ریسک یا risk management گفته می‌شود. با این تعریف مدیریت ریسک صرفا مربوط به بازارهای مالی نیست و در زندگی روزمره دائما در حال مدیریت ریسک هستیم؛ مثلا در رانندگی، شروع کسب و کار یا … . البته ممکن است به مدیریت ریسک خود آگاه نباشیم و ناآگاهانه این کار را انجام دهیم، مثلا فرض کنید با سرعت در حال رانندگی هستید و یک دفعه یک مانع جلوی خود می‌بینید و مسیر را تغییر می‌دهید، اینجا شما با در نظر گرفتن خطراتی که برخورد با مانع برای شما دارد، مدیریت ریسک انجام داده‌اید و شاید این مدیریت ریسک را به صورت ناخودآگاه انجام داده‌اید. اما در بازارهای مالی چنین نیست و مدیریت ریسک در بازارهای مالی به صورت کاملا آگاهانه باید انجام شود.
در اقتصاد همیشه خطرات مالی برای سرمایه ما که ممکن است سهام، املاک، سکه، طلا، ارز دیجیتال، پول و … باشد، وجود دارد. به برنامه و چارچوبی به این خطرات را کنترل می‌کند و به این خطرات رسیدگی می‌کند، مدیریت ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار یا معامله‌گر از این برنامه استفاده می‌کند تا کمترین خطر متوجه سرمایه‌اش باشد. خطرات و ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد متنوع هستند و می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد.
معمولاً طبقه بندی های مختلفی برای انواع ریسک وجود دارد.در یک دسته بندی کلی ریسکی را به دو دسته ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک می توان طبقه بندی نمود. ریسک غیر سیستماتیک ناشی از عوامل مختلف مربوط به شرکت و صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد،نصیر وضعیت مالی شرکت،سیاست‌های تقسیم سود،میزان بدهی ها و ساختار سرمایه و همچنین شرایط خاص صنعت.
آموزش و تحلیل انواع بازارهای مالی در آخرین نسخه اپلیکیشن سیگنال
ریسک سیستماتیک یا اجتناب ناپذیر ناشی از عوامل بازار و تغییرات در شرایط اقتصادی،اجتماعی و سیاسی است و عوامل بیرون از سازمان در افزایش یا کاهش ریسک سیستماتیک سرمایه گذاری بر روی اوراق بهادار شرکت موثر اند و چون این ریسک ناشی از نوسانات بازار است به آن ریسک بازار نیز میگویند.
در این برنامه به بررسی انواع ریسک های بازارهای مالی و نحوه آنها با حضور آقای فرهنگ صحابی، عضو هیئت مدیره گروه مالی کیما و دکتری مهندسی مالی پرداختیم. ایشان ضمن اشاره به انواع ریسک های موجود در بازارهای مالی به مهمترین ریسک های بازار کریپتوکارنسی اشاره داشتند و توصیه هایی را در همین خصوص برای فعالین بازار ارائه نمودند.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات آموزش بورس به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
اولین همایش مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس برگزار می‌شود
اولین همایش مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس با توجه به الزام شرکت‌های بورسی و فرا بورسی به اعمال مدیریت ریسک در ۴ مهرماه برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از همایش «مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس»، از ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۹۸ شرکت‌های فعال بورسی و فرا بورسی ملزم به اعمال مدیریت ریسک در مجموعه فعالیت‌های خود هستند اما نه‌تنها بسیاری از این شرکت‌ها که بسیاری از فعالان عرصه بورس هم با این مفهوم و شیوه مدیریتی آشنایی چندانی ندارند و این نقص می‌تواند خلل جدی در اعمال مدیریت ریسک ایجاد کند.
به‌منظور برطرف کردن این مشکل قرار است اولین همایش «مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس» در تاریخ ۴ مهرماه در سالن سازمان انتشارات سازمان مدیریت صنعتی واقع در خیابان شیخ بهایی تهران برگزار شود.
آرش نحوی دبیر همایش «مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس» با اعلام این خبر گفت: «از آنجا شرکت‌های بورسی شناخت چندانی نسبت به موضوع مدیریت ریسک ندارند یا هنوز به اهمیت آن پی نبرده‌اند شرکت توسعه مدیریت آتیه ایرانیان (تماکو) تصمیم به برگزاری این همایش گرفته است و مدیران شرکت‌های بورسی برای اطلاع بیشتر از نحوه حضور در این همایش و جزییات بیشتر درباره برگزاری آن می‌توانند به وب‌سایت tomaaco.com مراجعه کنند یا با شماره‌های ۸۸۵۴۴۲۶۱ تماس بگیرند.
به گفته نحوی شرکت «توسعه مدیریت آتیه امید ایرانیان» بانام اختصاری «تماکو» با توجه به سوابق مدیریت ریسک در بورس و نیروهای مجربی که در اختیار دارد، آموزش و اجرای مدیریت ریسک به مدیریت شرکت‌ها را به‌عنوان یکی از مأموریت‌های اصلی خودش تعریف کرده است.
دبیر همایش «مدیریت ریسک در ایران و الزامات بورس» درعین‌حال اعمال مدیریت ریسک را برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه با توجه به بحران‌های اقتصادی یکی دو سال گذشته اجتناب‌ناپذیر عنوان کرد و گفت: «شرایط اقتصادی کشور بسیار پر ریسک بوده و خواهد بود و به همین منظور شرکت با استفاده از شناسایی ریسک می‌توانند تهدیدهای فراوانی را که در دستیابی به اهداف آنها وجود دارد، مدیریت کنند.»
به گفته مدیرعامل مدیریت ریسک در بورس شرکت توسعه شرکت توسعه مدیریت آتیه امید ایرانیان (تماکو) با اعمال مدیریت ریسک در شرکت‌های بورسی و فرا بورسی و همچنین شرکت‌های زیرمجموعه آنها، میزان خطر پذیری به‌شدت کاهش‌یافته و در برابر هر بحران احتمالی مالی آماده خواهند بود یا به عبارتی آنها در برابر عوامل بازدارنده توسعه‌ای مقاوم خواهند شد.
به گفته نحوی، حسابرسی داخلی یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت ریسک بوده و در این زمینه شرکت تماکو موفق شده با اجرای مدل کوزو(coso) در مدیریت ریسک در بعضی از شرکت‌های کشور، به آنها در عبور از بحران‌های مدیریتی کمک کند.
علاقه مندان به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت شرکت توسعه امید ایرانیان به آدرس tomaaco.com مراجعه کنند.
این مطلب، یک خبرآگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
چگونه ریسک معاملات خود را در بورس اوراق بهادار کاهش دهیم؟
معامله در هر بازاری اعم از ملک، طلا، مدیریت ریسک در بورس ارز و… با ریسک‌های متفاوتی همراه است. هر فرد تمایل دارد در بخشی سرمایه‌گذاری کند که امکان مدیریت ریسک معاملات در آن وجود داشته باشد تا بادید منطقی بتواند ریسک خود را به حداقل رسانده و با خیالی آسوده‌تر اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. بورس اوراق بهادار یکی از بازارهایی است که به دلیل امکان مدیریت زیان‌های احتمالی و برآورد علمی بازده، تمایل به سرمایه گذاری در آن، در سال‌های اخیر توانسته توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب کند.
به همین منظور هر سرمایه‌گذار باید آموزش‌های مورد نیاز در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار را فرا گرفته و توانایی تحلیل سهام شرکت‌های مختلف را داشته باشد. با تسلط به این موضوع فرد می‌تواند صورت‌های مالی شرکت‌های مختلف را مطالعه کرده، روند قیمت‌ها را در دوره‌های مشابه بررسی نموده و با نکاتی که در ادامه به آن پرداخته می‌شود، ریسک معاملات را به حداقل رساند. برای آموزش و کسب توانایی تحلیل تکنیکال و بنیادی سهام کارگزاری آگاه دوره‌های آموزش بورس لازم را برگزار می‌کند. علاوه بر این به افرادی که وقت کافی برای رصد بازار اوراق بهادار و گذراندن دوره‌های آموزشی را ندارند، پیشنهاد می‌شود به روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم (صندوق‌های سرمایه‌گذاری)، در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنند.
پیش از آنکه نکات لازم در کاهش ریسک را با هم مرور کنیم، لازم بدانیم که:
۱/ شناسایی و کنترل ریسک
یکی از نکات مهم در کاهش ریسک معاملات، شناسایی ریسک‌های موجود در هر سرمایه‌گذاری (از جمله بازار اوراق بهادار) و اتخاذ روش‌های کنترلی مناسب برای آنها است.از آنجا که ریسک معاملات بورسی به خودی خود از بین نمی‌رود لذا برای کاهش آن باید روش کنترلی مناسبی لحاظ کرد؛ از طرفی هر سرمایه‌گذار باید افق زمانی مشخصی را در سرمایه‌گذاری خود تعیین کند و بر اساس آن که ممکن است بلندمدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد، ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار را به حداقل رسانید؛ به عنوان نمونه برخی از معامله‌گران در راستای کاهش استرس و داشتن آرامش هرچه بیشتر، دیدگاه خود را با خرید سهام بنیادی و کم ریسک به میان مدت و بلند مدت تغییر می‌دهند، به این ترتیب سودی را در بلندمدت کسب خواهند کرد. اما در طرف دیگرمعامله‌گرانی هستند که می‌خواهند در زمان کوتاه به بازدهی بالاتری دست پیدا کنند، بنابراین ریسک بیشتری را هم تحمل خواهند کرد. تعیین این افق زمانی که بر اساس ریسک‌پذیری افراد، متفاوت خواهد بود، به آنها کمک خواهد کرد که ریسک‌ها را در بازه زمانی مورد نظر شناسایی و در جهت کاهش آن اقدام نمایند.
با مطالعه «نگاهی به بازده و ریسک در سرمایه‌گذاری » می توان ضمن آشنایی با مفهوم بازده و ریسک، بابرخی از انواع ریسک‌ها و عوامل ایجاد کننده آن آشنا شد.
۲/ احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌ها
برای شناسایی مناسب ریسک‌های معاملاتی، ابتدا نیاز است که ماهیت ریسک برایمان هویدا شود؛ با توجه به این موضوع، ریسک، احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌های هریک از معامله‌گران است؛ به صورت کلی اگر تصمیم به خرید سهام شرکتی را داریم و بر اساس تحلیل‌های خود، افزایش قیمت سهام را پیش‌بینی کنیم، در صورت افزایش قیمت سهام آن شرکت، ریسک معاملاتی کاهش یافته و نزدیک صفر خواهد شد. به عنوان نمونه اگر قیمت سهام شرکتی ۳۸۵ تومان باشد و ما افزایش قیمت ۳۰ تومانی را ظرف مدت زمان مشخصی برای این سهام پیش‌بینی کنیم، در صورت رسیدن قیمت سهام به ۴۱۵، ریسک معاملات ما به صفر رسیده است و بازده مورد انتظارمان بهطور کامل محقق شده است. اما در غیر این صورت با توجه به قیمت محقق شده سهم، سرمایه‌گذاری ما با ریسک معاملاتی همراه شده است. این موضوع نشان می‌دهد که در مدیریت و کاهش ریسک، پیش‌بینی صحیح نقش بسیار تأثیرگذاری دارد. اما لزوماً تمامی پیش‌بینی‌ها منطبق بر واقعیت نخواهد شد و برای دست یافتن به سودی مناسب و چشم‌گیر باید توانایی پذیرش ریسک را داشته باشیم. بنابراین لازم است پیش از خرید یا فروش سهام هر یک از شرکت‌های بورسی، تحلیل مناسبی از سهام آن شرکت را داشته باشیم و برای دست یافتن به تحلیل‌های مناسب و اصولی، میتوانیم از خدمات مشاوره‌ای و تحلیلی نظیر خدمات سایت همفکران بهزه‌مند شویم.
۳/ مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات قبل از خرید سهام
یکی از ریسک‌های مهم در معاملات بورسی، ریسک مالی است؛ برای مثال تصور کنیم که می‌خواهیم سهام شرکت “الف” را خریداری کنیم. اما در مطالعات خود متوجه می‌شویم که در ماه‌های اخیر آن شرکت به دلیل سوءمدیریت در بخش بازاریابی و شناخت ناصحیح از میزان تقاضای بازار در فرایند تولید و فروش با مشکل مواجه شده و برای کالاهای تولیدی خود، خریداری ندارد. با این تفاسیر پیش‌بینی می‌کنیم که ممکن است به زودی شرکت با مشکل نقدینگی مواجه شود و یا حتی در صورت ادامه روند اعلام ورشکستگی کند، لذا شاهد کاهش قیمت سهام آن خواهیم بود. البته این احتمال نیز وجود دارد که با تغییر استراتژی این شرکت بتواند این تهدید را به درستی مدیریت کرده و آن را به فرصتی برای رشد تبدیل نماید. بنابراین جمع‌آوری اطلاعات میتوانیم تصمیم درستی در مورد خرید یا فروش سهام بگیریم.
۴/ فریب نوسانات روزانه و کوتاه مدت را نخورید!
یکی دیگر از موارد مهمی که در معاملات بورسی همواره فعالیت‌های سرمایه‌گذاران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، نوسانات قیمت است؛ به طوری که تغییرات روزانه در قیمت سهام می‌تواند موجب فریب ما شود. به عنوان نمونه اغلب سرمایه‌گذاران تصمیم به فروش سهام شرکتی را می‌گیرند و سهام آن شرکت با کمبود تقاضای خرید و افزایش عرضه مواجه می‌شود و قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا می‌کند؛ به عبارت دیگر صف فروش در تابلوی معاملات بورسی شکل می‌گیرد. این درحالی است که توجیه منطقی برای این فروش وجود ندارد و ممکن است بخاطر این باشد که یک فرد برای بازی دادن بازار یا به دلیل پیش بینی نادرست، ناگهان در یکی از شبکه‌های اجتماعی اعلام کرده این سهم افت قیمت خواهد داشت. در این حین فرد منتشر کننده خبر در قیمتی پایین اقدام به خرید سهام موجود در صف فروش می‌کند و پس از چند روز دوباره وضعیت قیمت سهم صعودی خواهد شد. اینجا تنها افرادی متضرر خواهند شد که بدون بررسی لازم و صرف جو حاکم بر بازار اقدام به فروش سهام خود کرده اند. بنابراین چنانچه با تحلیل و دید بلندمدت سهام شرکتی را خریداری کرده‌ایم، در هنگام نوسانات و کاهش قیمت سهام، نباید تحت تأثیر صف‌های فروش قرار گرفته و سهام را بدون در نظر گرفتن تحلیل مناسب بفروشیم.
۵/ خرید و فروش به موقع!
این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهام را باید در قیمت مناسب خرید یا فروخت. به عنوان مثال ممکن است پس از تحلیل به این نتیجه برسیم که برای یک سرمایه گذاری کوتاه مدت سهام شرکت “ب” را در قیمت ۴۱۵ تومان خرید کنیم و در قیمت ۴۳۰ تومان بفروشیم. اما با رشد مناسب و سریع سهام، تحت تأثیر قرارگرفته و به دلیل دست یافتن به سود بیشتر بدون انجام تحلیل مجدد، سهام را نگه می‌داریم و روز معاملاتی بعد سهام با صف فروش سنگین مواجه می‌شود؛ باید دقت کنیم که عدم فروش به موقع سهم منجر به زیان ما می‌شودبنابراین بایدبدانیم که معاملات بورسی باید به دور از تصمیم‌های احساسی انجام شده و با خرید و فروش به موقع سهام شرکت‌ها کسب سود کنیم.
۶/ نگاه به جریانات اقتصادی کشور!
سیاست‌های کلان اقتصادی دولت‌ها جزو ریسک‌های سیستماتیک محسوب شده که می‌تواند همواره سرمایه‌گذاری‌های مختلف یک کشور را تحت تاثیر خود قراردهد. به عنوان مثال از جمله ریسک‌های موجود در بازار که ناشی از جریانات اقتصادی کشور است، می‌توان به ریسک تورم و نرخ بهره نرخ بهره اشاره کرد که می‌تواند فضای کلی معاملات بورسی را تحت تأثیر قرار دهد؛ برای شفافیت موضوع زمانی ا در نظر می‌گیریم که نرخ سود سپرده‌های بانکی افزایش پیدا کند. در این شرایط برای سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری متوسط و کم سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی بی‌دردسر و سودآور بوده و عموماً تمایل آنها به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی و چنانچه تمهیدات لازم در بازار بورس صورت نگیرد، ممکن است این بازار با کاهش نقدینگی مواجه شود.
همچنین با افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی، نرخ وام‌دهی بانک‌ها نیز افزایش یافته و این موضوع باعث می‌شود که هزینه تأمین مالی شرکت‌های بورسی نیز اضافه گردد که این امر بر تولید و فروش شرکت تأثیر گذاشته و شرکت را با مشکلاتی مواجه می‌سازد.
در مثال دیگر میتوانیم بگوییم در یک سال گذشته کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و زمزمه‌های کاهش دوباره آن افراد زیادی علاقمند به سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بهادار شده‌اند.
برای مقابله با این قبیل ریسک، میتوانیم با اطلاع از جریانات کلی اقتصادی کشور مخصوصاً بانک مرکزی و همین‌طور با بررسی وضعیت صنایع در کشور، اقدامات لازم را در کسب سود بیشتر انجام دهیم.
۷/ سبد سهام تشکیل دهید!
پس از شناخت مناسب هر یک از ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار و اتخاذ مناسبت‌ترین روش کنترلی برای آنها، شما باید سبدی متشکل از سهام صنایع و شرکت‌های مختلف تشکیل دهیم تا از این طریق نیز بخشی از ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانیم؛ برای مثال اگر ما سهام ۵ شرکت دارویی را داشته باشیم، اگر صنعت دارو سازی با مشکلی مواجه شود، کل پرتفوی ما متاثر از این اتفاق شده و ضرر ما بسیار بیشتر از زمانی خواهد بود که در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری می‌کردیم؛ بنابراین توصیه می‌شود که سبد سهام خود را از سهام شرکت‌های مختلف که نسبت به آنها اطلاعات مناسبی داریم، انتخاب کنیم و و با این کار ریسک پرتفوی خود را به حداقل رسانیم؛ البته چنانچه پیشتر گفتیم نوع انتخاب سهام در سبد دارایی به دیدگاه و افق زمانی ما در سرمایه‌گذاری بستگی دارد.
جمع‌بندی
برای آنکه بتوانیم سود بیشتری از سرمایه‌گذاری در بورس کسب نموده و ریسک پرتفوی خود را کاهش دهیم باید به مولفه‌هایی نظیر افق زمانی و دیدگاه سرمایه‌گذاری، بررسی کافی شرکت پیش از معامله، وضعیت اقتصادی کلان کشور و مواردی از این قبیل دقت کنیم. اگرچه امکان مدیریت و کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری بورس اوراق بهادار وجود دارد اما باید به یاد داشته باشیم که همواره با ریسک‌هایی مواجه هستیم که به صورت کلی نمی‌توان آنها را از بین ببریم. اما می‌تواند تا حد ممکن آنها را کاهش داد.
مدیریت ریسک
مدیریت ریسک و سرمایه اولین چیزیه که باید در بورس یاد بگیرید.
حتما در این موضوع دان و آگاهی خودتون را افزایش بدید.
مدیریت ریسک در بورس چیست؟
ریسک در بورس و یا هر نوع کسب و کار دیگه به معنای احتمال رخ دادن یک مساله پیش بینی نشده است .
به عبارتی ریسک از عدم قطعیت میاد، هر جایی که اطمینان کافی نداشته باشیم، واژه ریسک وارد آن موضوع میشه.
از آنجایی که روش های تحلیل سهام در فضای احتمالات هست، هیچ قطعیتی ندارند، پس همیشه در معاملات ما در بورس ریسک وجود دارد.
ما نمی توانیم ریسک را حذف کنیم، اماخبر خوب اینکه میتوانیم آن را مدیریت کنیم.
انواع ریسک در بازار بورس:
1. ریسک سیستماتیک:
ریسکی که با توجه به نوع بازار و فاکتورهای مختلفی که بر نوسانات کلی بازار اثر می گذارد، و این نوع ریسک همیشه وجود دارد.
این ریسک به علت اتفاقات پیش بینی نشده بر روی تمام بازار و سهام مورد نظرتان اثر می گذارد و محدود به یک سهم خاص و یا صنعتی خاص نمی باشد.
به عنوان مثال: امکان بروز جنگ یک ریسک سیستماتیک تلقی میشه و ما به عنوان سهامدار روی آن کنترلی نداریم .
2. ریسک غیر سیستماتیک:
بر خلاف ریسک سیستماتیک، این نوع ریسک قابل کنترل و کاهش است . این ریسک ناشی از خصوصیات خاص یک شرکت از جمله نوع محصول، ساختار شرکت و . است.
در این نوع ریسک شما میتوانید با متنوع سازی سبد سهام، میزان این ریسک را کاهش و یا مدیریت کنید.
قانون 1 مدیریت ریسک:
اولین قانون در مدیریک ریسک و سرمایه در بورس، تشکیل سبدی از سهام می باشد.
یعنی چند سهم از گروه های مختلف بورسی را برای خرید انتخاب کنید تا این تنوع باعث کاهش ریسک شود.
قانون 2 مدیریت ریسک:
در دو کارگزاری ثبت نام کنید و سرمایه خودتون رو در بین دو کارگزاری تقسیم کنید تا در صورتی که یکی از آن ها دچار اختلال شد، ریسک کمتری را متحمل شوید.
قانون 3 مدیریت ریسک:
بر اساس مستندات و تحلیل تکنیکال و بنیادی تصمیم به خرید و فروش بگیرید.
بر اساس شنیده ها و چیزهایی که به صورت مستند نیست خرید و فروش نکنید.
در این روزها دیده شده که اکثر افراد فقط بر اساس شنیده های شفاهی دیگران خرید و فروش می کنند.
سخن آخر:
یک سرمایه گذار حرفه ای اولین الویت خودش را در حفظ سرمایه می داند، و ریسک های غیرسیستماتیک خود را کاهش و یا مدیریت می کند.
دوست عزیزی که می خواهی وارد خرید و فروش در بورس شوی، در بازار بورس نباید ریسک کنید مگر اینکه قبل از آن حساب و کتابش رو انجام داده باشی، و حد سود و ضررت را مشخص کرده باشی.
دیدگاه شما