بررسی ارتباط عمودی محتوای کتاب های علوم تجربی دوره ابتدایی ایران سال 1388
چکیده : هدف از انجام این تحقیق ، بررسی ارتباط عمودی درمحتوای کتاب های علوم تجربی دوره ابتدایی ایران که درسال 88 به چاپ رسیده ، بوده است . در این تحقیق نمونه گیری به عمل نیامده ، بلکه کل جامعه آماری که کتاب علوم تجربی پایه های اول ، دوم ، سوم ، چهارم و پنجم ابتدایی می باشد، مورد بررسی وتحلیل قرار گرفته است وبرای پاسخ دادن به سوال های تحقیق از روش توصیفی وتحلیل محتوا استفاده شده است ؛ برای تجزیه وتحلیل داده ها فقط از آمار توصیفی ( فراوانی ودرصد ) استفاده شده است . نتایج بدست آمده ، در این تحقیق عبارتند از: 1- در کتاب علوم تجربی پایه اول 10 مفهوم (محور محتوایی ) ارائه شده که در 5 مورد بین محتوای کتاب پایه اول ودوم ارتباط عمودی وجود دارد ،که ارتباط 3 مفهوم به صورت توالی و 2مورد نیز به صورت تداوم بوده است . 2- درکتاب علوم تجربی پایه دوم 10 مفهوم ارائه شده که در 3 مورد بین محتوای کتاب پایه دوم وسوم ارتباط عمودی وجود دارد ،که ارتباط 2 مورد به صورت توالی و 1مورد نیز به صورت تداوم بوده است . 3- در کتاب علوم تجربی پایه سوم نیز 11 مفهوم ارائه شده که در 2 مورد بین محتوای کتاب پایه سوم وچهارم ارتباط عمودی وجود دارد ،که ارتباط هر 2 مفهوم به صورت توالی بوده است . 4- در کتاب علوم تجربی پایه چهارم 12 مفهوم (نمونهای از تحلیل عمودی محور محتوایی ) ارائه گردیده که در 4 مورد بین محتوای کتاب پایه چهارم وپنجم ارتباط عمودی وجود دارد ،که ارتباط 3 مفهوم به صورت توالی و 1مورد نیز به صورت تداوم بوده است . 5- در کتاب علوم تجربی پایه پنجم نیز11 مفهوم ارائه شده که در مجموع از54 محور محتوایی 5 کتاب 14 مورد ارتباط عمودی به صورت توالی وتداوم یافت شده است . 6- دربررسی های انجام گرفته میزان ارتباط عمودی کتاب های علوم تجربی اول تا پنجم از لحاظ توالی ساده به مشکل 8 مورد (14/57 درصد) ، از لحاظ توالی عینی به ذهنی 2 مورد (28/14 درصد) واز حیث تداوم 4مورد (57/28درصد) می باشد که مجموعا از 54 مورد محور های محتوایی کتاب های علوم تجربی اول تا پنجم نمونهای از تحلیل عمودی ، 14 مورد ارتباط عمودی به صورت توالی وتداوم بین 5 کتاب علوم تجربی دوره ابتدایی یافت گردیده است . بنابراین می توان گفت بین کتاب های علوم تجربی دوره ابتدایی 92/25 درصد ارتباط عمودی به صورت تداوم وتوالی وجود دارد که از نظر پژوهنده ارتباط عمودی زیادی نیست .
برای دانلود 15 صفحه اول ابتدا ثبت نام کنید
اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید
منابع مشابه
بررسی و تحلیل ارتباط عمودی کتاب های علوم تجربی مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 1389-1388
در این تحقیق به ارتباط عمودی کتاب های علوم تجربی ابتدایی در سال تحصیلی 1389-1388 پرداخته شده است که با استفاده از شاخص های تحلیل محتوا میزان ارتباط عمودی این کتب مشخص شده است.وچون که حجم جامعه آماری محدود بوده است لذا تمام کتاب ها به عنوان نمونه انتخاب شده است و داده ها با استفاده از روش تحلیل توصیفی مورد ارزیابی قرار گرفته است.و به این نتیجه رسیده که بین محتوای کتاب های علوم این مقطع ارتباط عم.
تحلیل ارتباط عمودی در محتوای کتاب های ریاضی پایه های سوم، چهارم و پنجم دوره ابتدایی در سال 1388-1387
هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عمودی بین محتوای کتاب های درسی ریاضی پایه های سوم با چهارم وپایه های پنجم با چهارم دوره ابتدایی است. موارد مورد نظر در تحقیق ،موضوعات اصلی می باشد که در کتاب های ریاضیات ابتدایی ارائه شده است. این تحقیق با روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا انجام گردیده است که جهت بررسی و مقایسه مفاهیم از جدول هدف – محتوا استفاده شده است، جامعه این تحقیق مجموعه کتاب های درسی ریاضی.
ارزیابی میزان ارتباط محتوای درسی کتاب های علوم تجربی مقطع ابتدایی با گرایش های مختلف علوم پایه
پژوهـش حاضـر بـا هـدف تحلیـل محتـوای کتابهـای درسـی علوم تجربی ابتدایی از لحاظ ارتباط با گرایش های مختلف علوم پایه انجــام شــده اســت. روش تحقیــق توصیفـی و از نـوع تحلیـل محتواسـت. جامعه آمـاری مشـتمل بـر تمـام کتابهـای درسـی علوم تجربی دوره اول و دوم ابتدایی بـود و کل جامعه آمـاری بـرای نمونــه در نظــر گرفتــه شــده اســت. در ایــن تحقیــق علاوه بر آمار توصیفی، از روش تحلیــل محتــوای آنترو.
تحلیل محتوای ارتباط بین تصاویر و متن نوشتاری کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی
مقدمه : پژوهش حاضر به تحلیل محتوای ارتباط بین تصاویر و متن کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی96- 95 در ایران پرداخته است. روش : روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تصاویر کتاب علوم تجربی پایه ششم در سال تحصیلی 96-95 می باشد. حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب گردید. ابزار نمونهای از تحلیل عمودی پژوهش نیز فرم تحلیل محتوای ارتباط بین تصاویر و متن و ابزار تح.
تحلیل محتوای کتاب های علوم دوره ابتدایی از نظر مقوله های سه گانه سواد تغذیه ای
یکی از ارکان سلامت جامعه، تأمین نیازهای جسمی و ذهنی از طریق تغذیه مطلوب است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه کتاب های درسی علوم ابتدایی نسبت به مقوله ها ی سواد تغذیه ای است. جامعه آماری پژوهش، کتابهای علوم تجربی دوره ابتدایی و 255 نفر از آموزگاران شهرستان کرمانشاه بودند. روش آماری این پژوهش، تحلیل توصیفی داده ها بود .به این منظور از روش تحلیل محتوای کریپندوروف و روش های آمار توصیفی استفاده شد.
تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مؤلفههای تفکر ادوارد دوبونو
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مؤلفههای تفکر ادوارد دوبونو انجام شد . روش: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتابهای درسی علوم تجربی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96- 1395 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونهگیری صرفنظر گردید و کل جامعه آماری (شش کتاب) به عنوان نمونه .
تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی؛ صفر تا صد
طبق محاسبات و مقایسههای آماری، میتوان گفت سرمایهگذاری در بازار سرمایه در چند سال اخیر، عایدی قابل توجهی نسبت به سایر بازارهای رقیب، برای فعالان با دانش سرمایهگذاری داشته است. از جمله مباحث مهم دانش سرمایهگذاری تحلیل بنیادی با همان فاندامنتال شرکتهای مدنظر بوده که تحلیل افقی صورتهای مالی مفهومی محوری در آن است.
سؤالی که خصوصاً ذهن اکثر علاقهمندان به بازارهای مالی را درگیر میکند این است که آیا مسائل تحلیلی فراگیر در بازار سرمایهی ایران نیز کاربرد دارند و میتوان به آن اتکا کرد یا خیر؟ اگر پاسخ بله است نحوهی انجام صحیح تحلیل و خصوصاً تحلیل افقی صورتهای مالی که در این مقاله مدنظر ما است، چگونه خواهد بود.
ما در این مقاله قصد داریم تا ابتدا به توضیح تحلیل افقی و روش انجام آن و سپس مطرح کردن مزایا و معایب تحلیل افقی بپردازیم و در انتها با انجام تحلیل افقی برای یک نماد بورسی ایران به درک بهتری از این مسئله دست پیدا کنیم.
هدف از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
ما در تمامی مراحل زندگی همواره در معرض انتخاب قرار میگیریم و دائماً در حال انتخاب بین موضوعات مختلف هستیم. بازارهای مالی نیز طبیعتاً از این قائده مستثنی نیستند. ما سعی داریم تا با استفاده از ابزارهای موجود انتخابهای خود را بهینه کنیم و خطاهای آن را کاهش دهیم. یکی از این ابزارها در بازارهای مالی بیشک صورتهای مالی شرکتها هستند. ما با هدف انتخابهای بهتر و پربازدهتر در بازارهای مالی به سراغ تجزیه و تحلیل صورتهای مالی میرویم. تجزیه و تحلیل صورتهای مالی عمدتاً به دو گروه افقی و عمودی تقسیمبندی میشوند.
کاربرد تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی برای مقایسهی بین دادههای تاریخی صورتهای مالی مثل نسبتها و یا قلمهای مختلف، در دورههای زمانی مختلف استفاده میشود. این اقلام و نسبتها را میتوان به شکل مطلق و یا به صورت درصدی بیان کرد که پیش از انجام این کار باید یک سال را به عنوان سال پایه برای انجام محاسبات در نظر بگیریم.
نکتهی بسیار حائز اهمیت در انجام تحلیل افقی آن است که اعداد به شکل مطلق چندان مدنظر نیستند و نکتهی اصلی مقایسهی اعداد و درصدهای به دست آمده در طول سالهای مختلف و تغییرات آن است. تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی این امکان را به ما میدهد که به راحتی روندها و الگوهای رشد را تشخیص بدهیم و موقعیت مالی یک شرکت را در مقابل رقبایش مورد بررسی قرار دهیم.
نحوهی انجام تحلیل افقی صورتهای مالی
همانطور که اشاره کردیم برای انجام تحلیل افقی یک سال را به عنوان سال پایه درنظر میگیریم، سپس میزان هر قلم از صورت مالی سال جاری را (به طور مثال قلم دارایی کل از صورت وضعیت مالی) بر میزان همان قلم در سال پایه تقسیم خواهیم کرد.
بدین ترتیب دو نکتهی ساده اما با اهمیت قابل مشاهده است:
- میزان اعداد به دست آمده برای تمامی اقلام در سال پایه برابر ۱ یا ۱۰۰٪ است.
- اگر عدد به دست آمده برای یک قلم از صورتهای مالی بیش از ۱۰۰٪ بود، به معنای افزایش آن نسبت به سال پایه و اگر کمتر از ۱۰۰٪ بود به معنای کاهش آن نسبت به سال پایه است.
بدین ترتیب میتوان فهمید که چه چیزی و تا چه میزانی بر نحوه عملکرد مالی شرکت تأثیرگذار بوده است و روندی که شرکت مدنظر در حال طی کردن آن است روبه بهبودی و کارایی بالاتر است و یا اینکه شرایط نامطلوبی را در پیش دارد.
البته تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی به شکل دیگری هم انجام میشود. در این حالت افزایش هر قلم نسبت به سال پایه سنجیده میشود، نه نسبت آن با سال پایه. همچنین امکان دارد از این نوع تحلیل صرفاً برای مقایسهی تغییرات با دورهی مالی قبل استفاده شود.
ویژگیهای سال پایهی تحلیل افقی
اگر بخواهیم به زبان ساده دربارهی ویژگیهای سال پایه صحبت کنیم باید بگوییم که این سال یا دورهی مالی نباید برش خاصی از تاریخچهی یک شرکت باشد. در واقع سال پایه تحلیل افقی نباید سالی باشد که بهطور مثال کشور درگیر جنگ، بلایای طبیعی اثرگذار بر فعالیت شرکت و یا مثلاً در زمان برقراری شدیدترین تحریمهای اقتصادی علیه شرکت و گروه صنعتی مربوط به آن باشد. به عبارت دیگر سال پایه تحلیل افقی باید طوری انتخاب شود که تأثیرات متغیرهای برونزا (متغیرهایی که ناشی از وضعیت خارجی شرکت هستند و شرکت در تعیین آنها نقش چندانی ندارد) حداقل باشد. رعایت این نکته در انتخاب سال پایه، خصوصاً در تحلیل اقلام مربوط به صورت سود و زیان بسیار با اهمیتتر است.
مزایا و معایب تحلیل افقی صورتهای مالی
همانگونه که بارها اشاره کردیم، تحلیل افقی به سرمایهگذاران دیدگاه و چشم انداز خوبی از روندها و فعالیت مالی شرکت در طول بازهی مورد بررسی و قدرت پیشبینی برای سالهای آتی نمونهای از تحلیل عمودی را میدهد. همینطور با استفاده از تحلیل افقی میتوان اوضاع یک شرکت را با سایر شرکتها و خصوصاً شرکتهای هم گروه خودش مقایسه کرد. با وجود این مزایا یک احتمال وجود دارد که ما در تحلیل افقی دچار اشتباه شویم و این اشتباه میتواند ناشی از کانال سال پایه و عدم انتخاب صحیح آن باشد؛ چراکه اساس این تحلیل بر سال پایه و انتخاب درست آن استوار است.
علاوه بر نکاتی که دربارهی ویژگیهای سال پایه مطرح کردیم، فراموش نکنیم که اگر بخواهیم تحلیل افقی برای دورههای کوتاهتر از یک سال انجام بدهیم ممکن است فصلی بودن فعالیتهای شرکت نیز مارا دچار خطا کند. مثلا اگر دورهی مالی به عنوان پایه درنظر گرفته شود که در آن به فراخور فصلی بودن و یا نبودن فعالیت شرکت مدنظر رونق نسبی وجود داشته باشد بر اعداد به دست آمده تأثرگذار بوده و ممکن است ما را دچار خطا کند. راه حل چنین مشکلی آن است که شرکت مدنظر را دربازهی بلندمدتتری مورد بررسی قرار دهیم تا اثر تغییرات فصلی چندان تأثیرگذار نباشد.
نمونهای از تحلیل افقی صورتهای مالی
اگر همچنان در نحوهی انجام تحلیل افقی و نتیجهگیری از آن سردرگم هستید، اصلا جای نگرانی نیست. در ادامه این مقاله سعی خواهیم کرد تا با بررسی نماد فاراک (ماشین سازی اراک) به رفع ابهامهای موجود کمک کنیم. ما در این بخش صرفاً به تحلیل افقی صورت سود و زیان و تحلیل افقی صورت ترازنامه یا صورت وضعیت مالی برای یک بازهی پنج ساله میپردازیم. بنابراین میبایست ابتدا صورتهای مالی سنوات مدنظر را در کنار هم داشته باشیم. همانطور که میدانیم برای اطلاع از صورتهای مالی شرکت مدنظر از سایت کدال استفاده میکنیم.
تحلیل افقی ترازنامه
در این بخش تحلیل افقی ترازنامه یا صورت وضعیت مالی آورده شده است. ابتدا و در جدول اول ترازنامه شرکت از سال ۹۵ تا سال ۹۹ و در جدول دوم این بخش تجزیه و تحلیل افقی ترازنامه شرکت آورده شده است. در نهایت هم شرحی از نتایج به دست آمده انجام شده است.
*در برخی از اقلام به دلیل نبود دیتای مدنظر در سال ۹۵ به ناچار سال پایه را صرفاً برای همان قلم تغییر دادهایم.
در ادامه شرحی کوتاه از اعداد به دست آمده را ارائه خواهیم کرد و سایر استنتاج و برداشت و تحلیل از ارقام به دست آمده را به عهدهی شما همراهان گرامی میگذاریم.
تشریح نتایج حاصل از تحلیل افقی ترازنامه
در بحث تحلیل افقی صورتهای مالی این شرکت، در ابتدا و در ارتباط با داراییهای غیرجاری و آیتم داراییهای ثابت نامشهود میتوان گفت یک روند ثابت طی شده است. البته که نوسانهایی وجود داشته است اما در انتها نسبت به سال پایه تغییرات جزیی در این آیتم پدید آمده است.
در بحث سرمایهگذاری در املاک هم میتوان گفت شرکت به مرور عملکرد بهتری را از خود نشان داده است و در سال ۹۹ توانسته افزایشی را در این قلم نسبت به سال پایه ایجاد کند درحالیکه در ابتدای دورهی مدنظر یعنی در سال ۹۵ مقدار این آیتم صفر بوده است و این میتواند نکتهی مثبتی برای شرکت باشد.
داراییهای نامشهود هم به جز در دو سال اول که نسبت به سال پایه کاهشی بودهاند در ادامه وضعیت بهتری را پیدا کردهاند. نکتهی منفی در داراییهای غیرجاری صورت این شرکت کاهش چشمگیر سرمایهگذاریهای بلندمدت نسبت به سال پایه است.
در داراییهای جاری شرکت ابتدا دچار یک کاهش نسبت به سال پایه شده است اما در ادامه موفق به جبران آن افزایش داراییهای جاری نسبت به سال پایه شده است که این افزایش و کاهش بیشتر ناشی از آیتمهای موجودی مواد و کالا و دریافتنیهای تجاری و غیرتجاری بوده است البته موجودی نقد نیز قدری تأثیرگذار بوده است.
در بخش حقوق مالکانه بیشترین نوسانات مربوط به آیتم سود یا نمونهای از تحلیل عمودی زیان انباشته بوده است که تغییرات منفی و چشمگیری نسبت به سال پایه داشته و طبیعتاً این یک امر نامطلوب برای شرکت تلقی میشود. نکتهی نامطلوب دیگر افزایش فوق چشمگیر پرداختنیهای بلندمدت نسبت به سال پایه برای این شرکت است که میتواند تصمیمات سرمایهگذاران را دست خوش تغییراتی بکند. افزایش تسهیلات مالی نکتهی منفی بعدی است که با تأثیرگذاری از طریق هزینه مالی و بهره در سالهای آینده میتواند سود را تحت تأثیر قرار دهد.
تحلیل افقی صورت سود و زیان
در این بخش تحلیل افقی صورت سود و زیان آورده شده است. در جدول اول صورت سود و زیان شرکت از سال ۹۵ تا سال ۹۹ و در جدول دوم این بخش تجزیه و تحلیل افقی صورت سود و زیان شرکت آورده شده است. همچنین در نهایت هم شرحی از نتایج به دست آمده انجام شده است.
تشریح نتایج حاصل از تحلیل افقی صورت سود و زیان
در یک شمای کلی از صورت سود و زیان میتوان گفت افزایش بیشتر میزان درصد بهای تمام شده نسبت به سال پایه از فروش نسبت به سال پایه علت اصلی کاهش سوددهی این شرکت و حتی در برخی از سالها زیانده شدن آن است؛ البته این روند در آخرین سال مورد بررسی کمی بهبود یافته است.
نکتهی بعدی افزایش چشمگیر هزینههای عمومی و اداری و فروش نسبت به سال پایه است که اگر روند آن کنترل نشود میتواند بهبودی که در بند قبلی مطرح شد را تا حدودی تحت تأثیر قرار دهد و سوددهی شرکت در سالهای آتی را با چالش رو به رو کند.
آیتم سایر درآمدها هم افزایش چشمگیری را نسبت به سال پایه تجربه کرده است اما از طرف دیگر روند هزینههای مالی نیز تا حدودی خطرناک بوده و امکان کاهش سود را فراهم خواهد آورد.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم تمامی موارد مربوط به تحلیل افقی را در عین جامعیت، با اختصار بیان کنیم. در پایان باید باز هم به این نکته اشاره کنیم که در تحلیل افقی انتخاب سال پایه در عین سادگی اهمیت بالایی دارد و اینکه تحلیل افقی صرفاً برای دادن یک دیدگاه به تحلیلگران جهت رصد بهتر وضعیت مالی شرکتهاست و ابزاری کمککننده برای بررسی روند شرکت در طی چند سال است. بنابراین باید از آن به عنوان ابزاری مکمل و در کنار سایر پارامترهای تحلیلی استفاده کرد تا در مجموع بتوان تحلیل صحیح و جامعی از شرکت مدنظر داشت.
حسابداری نوین
**دانش هر فرد نه دارایی اوست نه سرمایه او بلکه بدهی او به جامعه است **
صورت های مالی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی
افراد مختلف به منظور شناخت وضعيت مالي و عملكردي شركت به اطلاعات منعكس در صورتهاي مالي علاقمندند كه اين افراد را بطور كلي مي توان به صورت زير دسته بندي كرد .
1- بستانكاران كوتاه مدت: براي اين افراد وضعيت نقدينگي شركت به منظور تعيين توان شركت در باز پرداخت تعهدات كوتاه مدت خود مهم مي باشد .
2- وام دهندگان و دارندگان اوراق مشاركت شركت ها ( بستانكاران بلند مدت ) : براي اين افراد تداوم فعاليت شركت مهم است . يعني اينكه شركت بتواند در سالهاي آتي اصل و فرع بدهي خود را بپردازد . براي اندازه گيري تداوم فعاليت شركت اين افراد بايد به سودآوري آتي و ريسك شركت توجه كنند .
3- سهامداران شركت : براي اين افراد نيز تداوم فعاليت ، سودآوري و ريسك شركت مهم مي باشد . سرمايه گذاران بايستي تا اندازه زيادي به صورت هاي مالي چاپ شده درگزارش هاي سالانه و گزارشهاي ميان دوره اي اتكا كنند . در مورد شركت هاي سهامي عام پذيرفته شده در بورس ، اطلاعات اضافي ابتدا به بورس اوراق بهادار ارائه شده و سپس در دسترس عموم قرار مي گيرد .
4- مديريت شركت : مديريت شركت ضمن دارا بودن مسئوليت اداره شركت در برابر افراد فوق نيز مسئول مي باشد . بنابراين به منظور برنامه ريزي ، آگاهي از نتايج تصميمات گذشته و شناخت ضعف و قوت هاي شركت نياز به اطلاعات مالي دارد .
افراد فوق به منظور شناخت وضعيت مالي شركت و تصميم گيري درست از يكسري تكنيك هاي مالي استفاده مي كنند . كه اين تكنيك ها عبارتند از :
1)تجزيه و تحليل افقي يا تجزيه و تحليل روند :در تجزيه و تحليل افقي يك سال بعنوان سال پايه تعريف شده و تغييرات اقلام موجود در تراز نامه و صورت سود و زيان به صورت درصدي از سال پايه در نظر گرفته مي شود . براساس مقايسه اطلاعات سال مورد نظر با سالهاي قبل روند مطلوب يا نامطلوب وضعيت مالي وعملكرد شركت تعيين مي شود .
اين موضوع با استفاده از اطلاعات مندرج در صورتحساب سود و زيان بالا در جدول زير نشان داده مي شود .
براي محاسبه درصدهاي روند ، انجام دو مرحله ضروري است . ابتدا سال پايه انتخاب ميشود و به هر رقم در صورتهاي مالي سال پايه ضريب وزني 100 داده مي شود . در مرحله دوم هر يك از ارقام مندرج در صورت هاي مالي سالهاي بعد به صورت درصدي از ارقام سال پايه بيان مي گردد .
مثال : درصدهاي روند براي سال 72 و73 :
درصدهاي روند ارائه شده در بالا رشد ملايمي را براي فروش در سالهاي اوليه و رشد شريعي را در سال هاي 1375 و1376 نشان مي دهد . سود خالص تير رشد فزايندهاي رانشان ميدهد به استثناي سال 1375كه عليرغم افزايش در فروش سود خالص كاهش داشته است . اين استثنا مي تواند از تغيير نامساعدي در هريته هاي غير عادي ناشي شده است . به هر حال شركت در سال 1376 كه افزايش سريعي را درسود نشان مي دهد بر اين مشكل غالب شده است . بطور كلي درصدهاي روند نشان مي دهد كه شركت سودآور و در حال رشد است .
بعنوان مثالي ديگر فرض كنيد كه فروش ها در هر سال افزايش مي يابند اما بهاي تمام شده كالاي فروش رفته با نرخي بيشتر افزايش مي يابد اين مساله نشان مي دهد حتي اگر فروشها در حال افزايش باشند ممكن است سودخالص شركت در حال كاهش باشد .
2- تجزيه و تحليل عمودي : در تجزيه و تحليل عمودي يك قلم مهم صورت هاي مالي بعنوان ارزش پايه در نظر گرفته مي شود و ساير اقلام با آن مقايسه مي شود . در ترازنامه معمولاً جمع كل دارايي بعنوان قلم مهم تلقي شده و ساير اقلام به صورت درصدي از آن محاسبه مي شوند .
در صورت سود و زيان هم فروش قلم مهم بوده و ساير اقلام به صورت درصد از فروش بيان مي شوند . با اين تحليل روابط موجود بين حساب ها و نسبت هاي آنها تعيين شده و در صورت انحراف از نسبت مورد نظر به سادگي مي توان آن را تعيين كرد .
اين درصدها اهميت نسبي دارايي هاي جاري و غير جاري و همچنين اهميت نسبي مبالغ تامين شده توسط بستانكاران جاري، بستانكاران بلند مدت و سهامداران رانشان مي دهد . با محاسبه درصدهاي اجزا براي چند ترازنامه متوالي ميتوانيم ببينيم كه اهميت كدام يك از اقلام ترازنامه افزايش يافته و كدام مورد اهميت خود را از دست داده است .
يك نمونه صورت سود و زيان مقايسه اي خلاصه شده صورت سود و زيان بعنوان مثال ارائه مي گردد :
بهاي تمامشدهكالايفروش رفته
با ملاحظه درصدهاي فوق مي توان مشاهده كرد كه كاهش در سود ناخالص از 40% به 30% باكاهش هرتيه ها خنثي شده كه منجر نمونهای از تحلیل عمودی به كاهش در سود ناخالص از 10% به 5% شده است .
3- تجزيه و تحليل نسبت هاي مالي : نسبت مالي عبارتست از ارتباط رياضي به صورت كسر بين ارقام موجود در ترازنامه و صورتحساب سود و زيان . محاسبه نسبت ها باعث مي شود :
- اطلاعات مالي خلاصه و طبقه بندي شود .
- اطلاعات و ارزشهاي مطلق در صورت سود و زيان و ترازنامه بصورت نسبي بيان شوند كه اين امر باعث قضاوت صحيح تر نسبت به اطلاعات مالي مي شود .
- اطلاعات به تناسب و ميزان نياز استفاده كنندگان در اختيار آنها قرار گيرد .
- باعث ميشود استفاده كنندگان براساس ارزشها و اطلاعات كمي بتوانند قضاوت هاي كيفي بكنند .
انواع نسبت هاي مالي :
نسبت هاي نقدينگي : با استفاده از اين نسبت ها وضعيت و توان نقدينگي شركت اندازه گيري مي شود .
دارايي هاي جاري
ـــــــــــــــــــــــ = نسبت جاري
در نسبت جاري فرض بر اينست كه دارايي هاي جاري پشتوانه بازپرداخت بدهيي هاي جاري است . هر چه اين نسبت بالاتر باشد و ضعيت نقدينگي شركت بهتر است . حد مطلوب اين نسبت براساس نرم صنعت تعيين مي شود . اما بصورت يك اصل كلي بهتر است كمتر از 2 نباشد .
ب- نسبت آني ( سريع ) :
در محاسبه اين نسبت دارايي هاي جاري به دو دسته تقسيم مي شود :
دارايي هاي جاري سريع : دارايي هايي كه به شكل نقد هستند يا سريعاً قابل تبديلر به نقد مي باشند .دارايي هاي سريع عبارتند از وجوه نقد ، دريافتني هاي كوتاه مدت ، سرمايهگذاري هاي كوتاه مدت .
دارايي هاي جاري غير سريع: دارايي هايي هستند كه براي تبديل به نقد شدن نياز به زمان دارند . مانند موجودي هاي كالا و پيش پرداخت هاي هزينه.
دارايي هاي جاري غير سريع – دارايي هاي جاري
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = نسبت آني
نسبت آني در مقايسه با نسبت جاري دقيق تر و محافظه كارانه تر مي باشد و دارايي هايي را كه احتمال دارد سريع به نقد تبديل نشود را كنار مي گذارد . حد مطلوب اين نسبت راتيد استاندارد صنعت مي كند اما بعنوان يك اصل كلي بهتر است كمتر از يك نباشد . در نسبت فوق هر چقدر عدد حاصل بزرگتر از يك باشد توان نقدينگي شركت بالاتر است .
نسبت هاي اهرمي : اين نسبت ها ميزان استفاده از بدهي در ساختار سرمايه شركت و همچنين توان ايفاي تعهدات ( بدهي ) از طرف شركت را اندازه گيري مي كنند .
اين نسبت درصد وجوهي را نشان ميدهد كه بوسيله بدهي تامين شدهاند .اعتبار دهندگان نسبت بدهي پايين را ترجيح مي دهند . زيرا در صورت بالابودن ، ريسك مالي شركت تير بالا ميباشد .
ـــــــــــــــــ = نسبت بدهي
ب- نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام
اين نسبت هر چقدر بالاتر باشد ميزان استفاده از بدهي در ساختار سرمايه شركت بالاتر است در نتيجه ريسك شركت بالاست . اگر اين شركت بخواهد در آينده مجدداً قرض بگيرد وام دهندگان يا به او قرض نمي دهند و يا تمايل به قرض دادن با نرخ بهره بالا نشان ميدهند .
حقوق صاحبان سهام
ـــــــــــــــــــــ = نسبت بدهي به ح ص س
- نسبتهاي سودآوري ازديدگاه سهامداران
1) سود هر سهم ( EPS )
EPS گزارش کننده سودتعلق يافته به هرسهم ازبابت عملکردسال جاري است .سودتعلق گرفته ياپرداخت مي شود( DPS) ,يااندوخته مي شود ويا انباشته مي شود.
چنانچه سودپرداخت شده کمترازسودتعلق گرفته باشد,مابقي سودبراي هرسهم درشرکت انباشته ويا اندوخته مي شود.
چنانچه سودپرداخت شده بيشترازسودتعلق گرفته باشد, تفاوت آن ازمحل سودهاي انباشته واندوخته هاي سالهاي قبل پرداخت مي شود.
طبق ماده 90قانون تجارت تقسيم سودواندوخته بين صاحبان سهام فقط پس ازتصويب مجمع عمومي امکانپذيراست ضمن اينکه درصورت احرازسود دريک سال , شرکت موظف است حداقل 10% سود را بين سهامداران توزيع کند.
نمونهای از تحلیل عمودی
یکی از شیوههای اصلی تحلیلگران مالی در ارزیابی شرکتها، استفاده از صورتهای مالی است. در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، وضعت سودآوری، ریسک مالی، وضعیت تولید و فروش، وضعیت بدهی و حاشیۀ سود شرکت به طور کامل مورد بررسی قرار میگیرد .
ذینفعان شرکت اعم از سهامداران، بستانکاران و افراد طرف معامله با شرکت میتوانند با استفاده از تجزیه و تحلیلهای انجام شده بر روی صورتهای مالی یک شرکت، تصمیم مناسبی در رابطه با سهام شرکت مورد نظر اخذ کنند. اگر ریسک مالی شرکت، زیاد باشد سهامداران ممکن است اقدام به فروش سهام خود کنند و یا بستانکاران سعی میکنند اعتبار کمتری به شرکت بدهند و یا به علت ریسک بالای شرکت، بازدهی بیشتری را طلب کنند. تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به دو گروه تجزیه و تحلیل افقی و تجزیه و تحلیل عمودی تقسیم میشود. در ادامه، تجزیه و تحلیل به روش عمودی مورد بررسی قرار میگیرد.
تجزیه و تحلیل عمودی:
در تجزیه و تحلیل عمودی تمام اطلاعات مندرج در یک صورت مالی نسبت به ارقام همان صورت مالی بررسی میشود. انواع روشهای تجزیه و تحلیل عمودی به دو گروه صورتهای مالی استاندارد و تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی تقسیم میشود.
صورتهای مالی استاندارد:
در این نوع تجزیه و تحلیل، تمام اطلاعات مندرج در یک صورت مالی به عنوان درصدی از یک رقم شاخص از همان صورت مالی بیان میشود. برای مثال در صورت سود و زیان تمام اقلام بر حسب درصدی از فروش و یا در ترازنامه به عنوان درصدی از جمع دارائیها بیان میشود.
مثال: صورت سود و زیان پنج سال شرکت X از سال ١٣٧٢ تا ١٣٧٦ به صورت زیر است:
با توجه به تجزیه و تحلیل افقی صورت گرفته بر صورت سود و زیان شرکت X که در مطالب قبلی مورد بررسی قرار گرفت سه سوال زیر مطرح شد:
- چرا سطح درآمد حاصل از فروش، پس از چند سال رشد، ناگهان کاهش یافته است؟
- چرا سود خالص در سال ١٣٧٦ شدیداً کاهش یافته است؟
- چرا هزینۀ بهره در سال ١٣٧٦ به طور چشمگیری افزایش یافته است؟
در جدول زیر، صورت سود و زیان نمونهای از تحلیل عمودی استاندارد شده X بر مبنای درصدی از فروش طی سالهای ١٣٧٢ الی ١٣٧٦ ، قابل مشاهده است. صورت سود و زیان استاندارد شده تا حدود زیادی به سوالات مطروحه در بخش قبلی پاسخ میدهد. برای مثال کاهش در سود خالص سال ١٣٧٦ ناشی از افزایش در بهای تمام شده کالای فروش رفته، افزایش هزینه های عمومی اداری و افزایش در هزینه های بهره است. هنگامی که صورتهای مالی بیش از یک دوره استاندارد میشود باید در مقایسۀ ارقام استاندارد احتیاط کرد. برای مثال هزینۀ بهره سال ١٣٧٥، ١% از فروش است و در سال ١٣٧٦، ٢% از فروش است، نمیتوان ادعا کرد که هزینۀ بهره در سال ١٣٧٦ دو برابر شده است. مفهوم استانداردکردن صورتهای مالی سنجش روابط بین ارقام صورتهای مالی در یک دوره است و نباید این اجزاء بعنوان یک روند بررسی شوند.
یکی دیگر از روشهای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی است که در مطالب بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
تحلیل صورت های مالی چگونه انجام میشود؟
صورتهای مالی سوابق مدونی هستند که اطلاعاتی در خصوص فعالیتهای مالی و شرایط یک کسبوکار یا سازمان ارائه میدهند. هدف از تحلیل صورت های مالی، بررسی اطلاعات مالی سازمان به مختصرترین و شفافترین شکل ممکن برای اعضای داخلی و خارجی سازمان است. در ادامه به معرفی انواع صورت های مالی و نحوهی تحلیل آنها میپردازیم. با ما همرا باشید.
انواع صورتهای مالی
صورتهای مالی مجموعه گزارشهایی هستند که به تشریح نتایج مالی، شرایط مالی و جریانات نقدی یک سازمان میپردازند. یک کسبوکار برای مستندسازی نتایج ماهانه و بررسی وضعیت مالی و عملیاتی به این صورتهای مالی نیاز دارد. تهیهی این صورتهای مالی بهتنهایی فایدهی چندانی ندارد و باید بتوان آنها را بهدرستی تجزیهوتحلیل کرد. به همین دلیل بسیاری از کسبوکارها این تحلیلها را به کمک مشاوره مالی تحلیلگران حرفهای انجام میدهند. تحلیلگران مالی با تکیه بر دادههای مالی و عملیاتی شرکت به تحلیل عملکرد، پیشبینی و جهتگیری آیندهی قیمت سهام شرکت میپردازند. همچنین بسیاری از کسبوکارها باید این صورتهای مالی را بهعنوان گزارش به سرمایهگذاران یا مؤسسات وامدهنده ارائه کنند. به کمک صورتهای مالی میتوان:
- تواناییهای کسبوکار برای ایجاد نقدینگی و منابع و مصارف آن را تعیین کرد؛
- توانمندی کسبوکار در پرداخت بدهیها را تعیین کرد؛
- نسبتهای مالی لازم برای تحلیل عملکرد کسبوکار را محاسبه کرد؛
- جزئیات تراکنشهای خاص کسبوکار را بررسی کرد.
مهمترین صورتهای مالی عبارتند از صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
ترازنامه
ترازنامه تصویری لحظهای از داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهم است. تاریخِ قرارگرفته در بالای ترازنامه برای ما مشخص میکند که این عکس لحظهای از سازمان، چه زمانی ثبت شده است که البته معمولا پایان سال مالی است. معادلهی ترازنامه که با نام معادله حسابداری نیز شناخته میشود برابر است با:
داراییها= بدهیها+حقوق صاحبان سهام
ترازنامه «چگونگی تأمین مالی» چه از طریق بدهی و چه از طریق حقوق صاحبان سهام را شناسایی میکند. داراییها در ترازنامه به ترتیب نقدینگی فهرست میشوند و بدهیها براساس موعد پرداخت مرتب میشوند. انتظار میرود بدهیهای کوتاهمدت یا جاری در طی یک سال تسویه شوند در حالی که بدهیهای بلندمدت یا غیرجاری دیونی هستند که انتظار میرود بازپرداختشان بیش از یک سال طول بکشد.
نمونهای از ترازنامه (برگرفته از کتاب مدیریت مالی دکتر تهرانی) را در جدول زیر مشاهده میکنید:
صورت سود و زیان
برخلاف ترازنامه، صورتهای سود و زیان نمونهای از تحلیل عمودی برای یک بازهی زمانی مشخص صادر میشوند. این بازهی زمانی بسته به نیاز شما مشخص میشود و میتواند از یک روز تا چند ماه یا چند سال را در بگیرد. اما معمولا بهصورت سه ماهه، شش ماهه و یک ساله تنظیم و ارائه میشود. صورت سود و زیان، یک بررسی اجمالی از عایدیها، هزینهها، درآمد خالص و سود هر سهم به دست میدهد. این صورت معمولا دادههای ۲ تا ۳ سال را برای مقایسه گردآوری میکند.
نمونهای از صورت سود و زیان (برگرفته از کتاب مدیریت مالی دکتر تهرانی) را در جدول زیر مشاهده میکنید:
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد حاصل تلفیق ترازنامه و صورت سود و زیان است. بنابر یک قرار حسابداری، درآمد خالص را میتوان از همترازی با جریان نقدی خارج کرد. این صورت مالی، صورت سود و زیان را با ترازنامه در سه فعالیت عمدهی کسب و کار اعم از فعالیتهای عملیاتی، سرمایهگذاری و تأمین مالی وفق میدهد. فعالیتهای عملیاتی شامل جریانهای نقدی حاصل از عملیات منظم کسبوکار میشود. فعالیتهای سرمایهگذاری عبارت است از جریانهای نقدی حاصل از اکتساب و انتقال داراییهایی از قبیل ملک و تجهیزات. فعالیتهای تأمین مالی نیز دربرگیرندهی جریانهای نقدی حاصل از بدهی و سرمایهگذاری سهام است.
نمونهای از صورت جریان وجوه نقد (برگرفته از کتاب مدیریت مالی دکتر تهرانی) را در جدول زیر مشاهده میکنید:
نحوهی تحلیل صورت های مالی
هدف از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ارزیابی عملکرد گذشته، جاری و آینده و اطمینان از میزان سلامت مالی سازمان است. بهعنوان مثال سرمایهگذاران، ذینفعان و مدیران مایلند بدانند که شرکت با درآمد فعلی خود چگونه میتواند بدهیهایش را تسویه کند. تحلیلگران این کار را با تقسیم «بدهیهای حاصل از ترازنامه» بر «درآمد خالص حاصل از صورت سود و زیان» بهدست میآورند. همینطور، بازگشت دارایی و بازگشت سرمایه، و درآمد خالص برگرفته از صورت سود و زیان را با داراییها و حقوق صاحبان سهام حاصل از ترازنامه مقایسه میکنند.
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی یک شرکت در بردارندهی ارزیابی سه ویژگی است: نقدینگی، سودآوری و توانایی پرداخت بدهیها.
یک اعتباردهنده (بستانکار) کوتاهمدت، برای مثال بانک، قبل از همه به نقدینگی شرکت (توانایی وامگیرنده برای پرداخت تعهدات شرکت در سررسید) توجه دارد. نقدینگی متقاضی وام، یک عامل بسیار بااهمیت در ارزیابی توانایی بازپرداخت وام محسوب میشود. یک بستانکار بلندمدت، برای مثال، دارندهی اوراق مشارکت شرکت، بر معیارهای سودآوری و توانایی پرداخت بدهی توجه دارد. این دو دسته از معیارها، توانایی شرکت را برای ادامهی حیات در بلندمدت نشان میدهند. بستانکاران بلندمدت، این معیارها را از طریق اندازهگیری مقدار بدهی در ساختار سرمایهی شرکت و توانایی شرکت در پرداخت بهره، بهدست میآورند. به صورت مشابه، سهامداران به نمونهای از تحلیل عمودی توانایی پرداخت بدهی و سودآوری شرکت توجه دارند. این گروه، امکان پرداخت سود سهام توسط شرکت و رشد احتمالی قیمت سهام را ارزیابی میکنند.
در ادامه چند تکنیک پرکاربرد برای تحلیل صورت های مالی را با هم مرور میکنیم.
۱. تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل افقی که تحلیل روند نیز نامیده میشود، تکنیکی برای ارزیابی مجموعهای از اطلاعات مالی در طی یک دورهی زمانی است؛ به طوری که تغییرات هر مؤلفه بهصورت جداگانه در بازههای زمانی مشخص نسبت به همان مؤلفه در زمان مبنا بررسی میشود. این تغییر ممکن است در قالب مبلغ یا درصد بیان شود. برای مثال، آخرین ارقام فروش خالص شرکت ایران خودرو بهصورت زیر است:
اگر فرض شود سال ۱۳۸۷، سال مبناست میتوان درصد افزایش یا کاهش خالص در دیگر سالها را نسبت به سال مبنا اینگونه بیان کرد:
مبلغ سال مبنا/(مبلغ سال مبنا – مبلغ سال جاری)= تغییر نسبت به سال مبنا
برای مثال، میتوان بیان کرد که فروش خالص شرکت ایران خودرو در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال ۱۳۸۷ تقریبا ۶ درصد افزایش داشته است. بهصورت مشابه میتوان گفت فروش خالص از سال ۱۳۸۷ نمونهای از تحلیل عمودی تا سال ۱۳۸۹ تقریبا ۷/۵ درصد افزایش داشته است.
۲. تجزیه و تحلیل عمودی
تجزیه و تحلیل عمودی که همچنین تجزیه و تحلیل هماندازه نیز نامیده میشود، تکنیکی است که هر قلم از صورتهای مالی را در قالب درصدی از یک مبلغ مبنا بیان میکند. معمولا در ترازنامه مبلغ مبنا برابر با کل داراییها و در صورت سود و زیان مبلغ مبنا برابر با کل درآمد فروش است. مثلا اطلاعات مالی زیر را در نظر بگیرید:
در این نمونه فرمول مورد استفاده برابر است با داراییهای جاری تقسیم بر کل داراییها و داراییهای ثابت تقسیم بر کل داراییها. در نتیجه با محاسبه بر اساس این فرمول میتوان بیان کرد داراییهای جاری، ۲۲٪ کل داراییهاست یا داراییهای خالص ۸۶٪ کل داراییهاست.
۳. تجزیه و تحلیل نسبتها
نسبتهای مالی در حقیقت رابطه بین اقلام منتخب دادههای هریک از صورتهای مالی را بیان میکند. این رابطه در قالب درصد، نرخ یا یک تناسب ساده بیان میشود. این نسبتها میتوانند سرنخهایی دربارهی وضعیت یک شرکت فراهم آورند در حالی که درک این شرایط از طریق مشاهدهی اقلام مجزای صورتهای مالی امکانپذیر نیست.
طبقهبندی نسبتهای مالی عبارتند از:
- نسبتهای نقدینگی: توانایی کوتاهمدت شرکت در ایفای تعهدات خود در سررسید و برطرف ساختن نیازهای غیرمنتظره به وجه نقد؛
- نسبتهای سودآوری: سود یا موفقیت عملیاتی شرکت برای یک دورهی زمانی معین؛
- نسبتهای توانایی پرداخت بدهیها: توانایی ادامهی حیات شرکت برای دورههای زمانی بلندمدت.
اما تحلیل یک نسبت بهتنهایی کارساز نیست. بنابراین، اغلب یکی از مقایسههای زیر نیز مورد استفاده قرار میگیرد:
- مقایسههای درون شرکت؛
- مقایسههای مبتنی بر میانگین صنعت؛
- مقایسههای بین شرکتی.
تحلیل افقی اساسا بهمنظور مقایسههای درونشرکتی استفاده میشود. دو ویژگی صورتهای مالی منتشر شده، این نوع مقایسهها را تسهیل میکند: نخست، تمامی صورتهای مالی اساسی، دادههای مالی را بهصورت مقایسهای و حداقل برای دو سال ارائه میدهند. دوم، خلاصهای از برخی اطلاعات مالی برای مجموعههای نمونهای از تحلیل عمودی زمانی پنج تا ده ساله ارائه میشوند. تحلیل عمودی در هر دو مقایسههای درون شرکتی و بین شرکتی مورد استفاده قرار میگیرند. تحلیل نسبتها در هر سه نوع مقایسه، استفاده میشوند.
راهحلی ساده برای تنظیم و تحلیل صورت های مالی
از آنجایی که تنظیم و تحلیل این نوع گزارشهای مالی نیازمند تجربه و اشراف کامل به اصول مالی و حسابداری است، اکثر کسبوکارهای کوچک و متوسط این کار را به یک مؤسسهی ارائهدهنده خدمات مالی مانند تدبیرحساب، میسپارند. کارشناسان خبره و حرفهای این مؤسسه، با ارائهی خدمات حسابداری، مالی و مالیاتی، میتوانند شما را در تهیه و تحلیل انواع گزارشها و صورتهای مالی همراهی کنند، به طوری که متناسب با شرایط صنعت و کسبوکارتان بتوانید بهترین تصمیمها را بگیرید. همچنین میتوانید از مشاوره مالیاتی متخصصان این مؤسسه کمک بگیرید تا با پرداخت حداقل مالیات ممکن، در مسیر امن مالیاتی حرکت کنید.
برای آشنایی بیشتر با تدبیرحساب و دریافت مشاورهی مالی، کافی است روی لینک زیر کلیک کنید.
هشدار! این مطلب صرفا برای آشنایی شما با کسبوکار مهمان منتشر شده است و سایت چطور هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمیپذیرد. اطلاعات بیشتر
دیدگاه شما