استراتژی های بازار اختیار معامله
اختیار معامله و معامله گران فعال در بازار آپشن، غالباً با درک کمی که از معاملات آپشن د ارند ، به سمت این بازار می روند. استراتژی های بسیاری در بازار اختیار معامله وجود دارد که هم زیان را محدود می کند و هم سود را به حداکثر می رساند. با کمی تلاش، معامله گران توانایی یادگیری چگونگی انعطاف پذیری و قدرت اختیارها در این بازار را کسب می کنند. دلیل استفاده ما از استراتژی های مختلف کاهش میزان ریسک احتمالی و افزایش سود در شرایط مختلف است.باید ریسک های خود را با استراتژی های مختلف کنترل کنیم.
در اینجا 2 استراتژی معاملات آپشن را مورد بحث و تحلیل قرار خواهیم داد.
چرا از فیلتر های اختیار معامله استفاده میکنیم؟
همواره معامله گران بازار های مالی برای صرفه جویی در انتخاب بهترین گزینه و اتوماتیک کردن دلایل انتخاب به فیلتر ها روی می آورند. ما در قسمت خدمات اختیار معامله برای شما عزیزان فیلتر های کاربردی بورس و فیلترهای اختیار معامله را تعبیه کرده ایم تا در انتخاب های خود با بیشترین دقت عمل کرده و در زمان خود صرفه جویی کنید.
در این فیلترها عواملی مانند قیمت بلک شولز، دلتا، مانده تا سر به سری، مانده تا بلک شولز، ارزش و حجم معاملات و غیره در نظر گرفته شده است. حالا برویم سراغ توضیح استراتژی های اختیار معامله
1. خرید های تحت پوشش (Naked Call)
در اختیار خرید ، اولین و ساده ترین استراتژی خرید یک اختیارمعامله، خرید های تحت پوشش می باشد ( یک سرمایه گذار بدون داشتن دارایی پایه، اختیارخریدش را در بازار آزاد می فروشد) . به علاوه می توان یک خرید اولیه ی تحت پوشش یا یک خرید را تنظیم نمود. این امر یک استراتژی بسیار پرطرفدار است؛ زیرا باعث درآمدزایی می شود و فقط خطر طولانی نگه داشتن سهام را کاهش می دهد.
معامله این گونه است که شما باید مایل باشید سهام خود را با یک قیمت مشخص به نام قیمت اعمال ب فروشید. برای اجرای این استراتژی ، سهام اصلی را خریداری می کنید و به طور همزمان اختیار خرید همان سهام را می فروشید.
به عنوان مثال، فرض کنید یک سرمایه گذار، از اختیار خرید در سهامی استفاده می کند که نمایانگر 1000 سهم در هر اختیار خرید است. به ازای هر 1000 سهم که سرمایه گذار خریداری می کند ، به طور همزمان یک اختیار خرید در برابر آن می فروشد. از این استراتژی به عنوان یک خرید تحت پوشش یاد می شود؛ زیرا در صورت افزایش سریع قیمت سهام ، فروش اختیار خرید این سرمایه گذار تحت پوشش موقعیت سهام قرار می گیرد.
وقتی سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری کوتاه مدت دارند و نظر خنثی در مورد جهت آن داشته باشند ، ممکن است استفاده از این استراتژی را انتخاب کنند. آنها ممکن است به دنبال درآمدزایی از طریق فروش اختیار خرید یا محافظت در برابر کاهش احتمالی ارزش سهام پایه باشند.
در نمودار سود و زیان ( P&L ) بالا، مشاهده می کنید که با افزایش قیمت سهام، زیان حاصل از خرید با موقعیت سهام فروش جبران می شود. از آنجا که سرمایه گذار با فروش یک اختیار خرید ،پرمیوم دریافت می کند و زمانی که سهام از طریق قیمت اعمال به سمت بالا حرکت می کند ، پرمیومی که دریافت کردند به آنها امکان می دهد سهام خود را در سطح بالاتر از قیمت اعمال به فروش برسانند: قیمت اعمال به علاوه پرمیوم . نمودار P&L خرید تحت پوشش، شباهت زیادی به نمودار خرید P&L و nacked دارد.
2- اختیار فروش همبسته [1]
بر اساس استراتژی اختیار فروش همبسته ، سرمایه گذار یک دارایی را خریداری می کند - مثلاً سهمی از سهام - و همزمان اختیار فروش(put option) برای تعداد سهامی معادل با آن را نیز میخرید. دارنده اختیار معامله، حق فروش سهام با «قیمت اعمال» را خواهد داشت و ارزش هر قرارداد برابر با 1000 سهم خواهد بود .
یک سرمایه گذار میتواند از این استراتژی به عنوان روشی برای مقابله با ریسک تنزل قیمت در دوره مالکیت سهام استفاده کند. کارکرد این استراتژی شبیه بیمه نامه است. یعنی در صورت افت شدید قیمت سهام ، یک حداقل قیمت تضمین خواهد شد.
به عنوان مثال ، تصور کنید یک سرمایه گذار 1000 سهم سهام خریده و به طور همزمان یک برگه «اختیار فروش [2] » را نیز خریداری می کند. این استراتژی میتواند برای این سرمایه گذار جذابیت داشته باشد، چرا که در صورت نوسانات منفی در قیمت سهام ، سهام او در مقابل تنزل قیمت محافظت خواهد شد. در عین حال، در صورت افزایش ارزش سهام نیز این این سرمایه گذار می تواند از نوسانات صعودی قیمت سهام منتفع شود. تنها عیب این راهبرد در این است که اگر قیمت سهام کاهش پیدا نکند، پرمیومی که سرمایه گذار برای خرید اختیار معامله پرداخته است هدر میرود.
در نمودار سود و زیان فوق، خط چین موقعیت خرید را نشان میدهد. با تلفیق موقعیت خرید و اختیار فروش میبینید که با کاهش قیمت سهام ، مقدار ضرر و زیان محدود خواهد شد. با این وجود صاحب سهام می تواند در روند صعودی قیمتها بیش از مبلغی که در قرارداد اختیار فروش ذکر شده شرکت کند [و از افزایش قیمت منتفع شود]. نمودار سود و زیان یک قرارداد اختیار فروش همبسته شبیه به نمودار سود و زیان قرارداد اختیار خرید [3] است.
اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چه کاربردی دارد؟(ویدئو+مثال کاربردی)
برای بیمه سهم ها در بورس ایران یکی از راه های پیشنهادی استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی است. اما آیا خرید این اوراق واقعا سهم های شما را بیمه میکند؟ برای دانستن پاسخ این سوال با ما همراه باشید.
مقدمه
بازار سرمایه همگام با تحولات دنیای جدید بهپیش میرود و متناسب با نیازهای تازه جامعه، اقدام به طراحی ابزارهای نوین جهت پاسخگویی به این نیازها میکند. یکی از این ابزارهای نوین، اوراق اختیار فروش تبعی است. برخی افراد پس از بررسی سهمی تمایل دارند نسبت به خرید سهم مربوطه اقدام کنند اما از سویی نگران ریزش قیمت سهم در روزها و ماههای آینده در اثر هیجانات و نوسانات بازار هستند. شرکتی که ناشر سهم مربوطه است و ازلحاظ بنیادی قوی است و به سهم خود ا اطمینان دارد، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی میکند.
به این معنی: با توجه به اطمینانی که من به سهم خودم دارم، حاضرم سهمم را بهنوعی بیمه کنم. با انتشار اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی، تعهد میدهد که در تاریخی در آینده که مشخص کرده، سهم شرکت خودش را به قیمتی معین، بخرد. خریدار با خرید اختیار فروش تبعی، خیالش راحت میشود که سهمش پایین تراز قیمتی که ناشر تضمین کرده نخواهد آمد. اگر در آن زمان قیمت سهمش پایینتر از قیمتی بود که خود شرکت تعهد کرده، از حق اختیار فروش تبعیاش استفاده میکند و سهم را به ناشر (که تعهد داده) باقیمتی که از قبل مشخصشده، میفروشد. خریدار اختیار فروش تبعی، اگر قیمت سهم بالاتر از مبلغی بود که خود ناشر تعهد کرده، چون سود بیشتری میبرد، از حقش صرفنظر میکند.
البته استفاده از این اختیار فروش تبعی شرایط خاص خودرا دارد که در ادامه مقاله به آنها اشاره میشود.
ازجمله مواردی که در ادامه مقاله اشاره میشود:
فرایند انجام اختیار فروش تبعی چیست؟
تفاوت اختیار فروش تبعی با اختیار فروش چیست؟
اینکه اختیار فروش تبعی چه مزایا و چه معایبی دارد؟
به چه نکات مهمی در اختیار فروش تبعی باید توجه کرد؟
برای کسب اطلاعات مهم درزمینه اختیار فروش تبعی، با ادامه مطالعه مقاله همراه ما باشید. همچنین شما عزیزان می توانید جهت تکمیل اطلاعات خود، از ویدئوی این صفحه نیز که از مجموعه آموزش های شخصی دکتر درخشی است نیز دیدن کنید. اگر همچنان به دنبال اطلاعات بیشتر هستید، پیشنهاد می کنیم از دوره آموزش بورس جامع دکتر درخشی نیز دیدن کنید.
اختیار فروش تبعی چیست؟
اختیار فروش تبعی، قراردادی دوطرفه است که بین خریدار و فروشنده منعقد میشود. بر اساس این قرارداد خریدار اختیار فروش تبعی حق دارد (البته مجبور نیست و تعهدی ندارد و مختار است.) مقدارمشخصی از دارایی درجشده در قرارداد را باقیمت مشخص و در تاریخ مشخصی بفروشد.
در مقابل، فروشنده اختیار فروش تبعی، در مقابل این حق اختیار فروش تبعی که به خریدار اعطا کرده (در هنگام انعقادقراداد) مبلغی دریافت میکند.
این مبلغ به ازای هر برگ اختیار فروش تبعی یک ریال است. فروشنده اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد متعهد است که اگر خریدار اختیار فروش تبعی در سررسید قرارداداختیارفروش تبعی، تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را داشته باشد
(بهشرط رعایت مفاد قرارداد)، نسبت به خرید اختیار فروش تبعی طبق قرارداد اقدام کند و وجه مربوطه را به خریدار اختیار فروش تبعی بپردازد. زمانی افراد، اقدام به خرید اختیار فروش تبعی میکنند که پیشبینیشان از قیمت سهم این است که در آینده کاهشی خواهد بود و به این وسیله خودرادرمقابل کاهش قیمت آتی سهم، بیمه میکنند.
اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم مساوی یا بالاتر از قیمت اختیار فروش تبعی باشد، از اعمال اختیار فروش تبعیشان، امتناع میکند و تنها چیزی که از دست میدهد مقدار وجه اولیه ایست که بابت خرید این اختیار فروش تبعی پرداخته است. (که آنهم بسیار ناچیزاست.)
اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم کمتر از قیمت اختیار فروش تبعی بود، درواقع پیشبینی شما درست از آب درآمده و شما میتوانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی کنید و فروشنده نیز طبق مفاد قرارداد ملزم به خرید اختیار فروش تبعی باقیمت اعمال و واریز وجه بهحساب شما است.
تفاوت اختیار فروش تبعی و اختیار فروش چیست؟
بین اختیار فروش تبعی و اختیار فروش سه تفاوت وجود دارد:
تفاوت اول: در خرید اختیار فروش تبعی شما در تعداد خرید، محدودیت دارید، درحالیکه در اختیار فروش، شما محدودیتی در تعداد خرید ندارید.
تفاوت دوم: برای خرید اختیار فروش تبعی، شما حتماً باید سهم پایه را به همان تعداد بخرید ولی در اختیار فروش شما الزامی به خرید سهم پایه ندارید.
تفاوت سوم: از الزامات خرید اختیار فروش تبعی، این است که تازمان سررسیداختیارفروش تبعی، شما حق فروش آن را ندارید درواقع بازار ثانویه ندارد ولی اختیار خرید دارای بازار ثانویه است و شما میتوانید درهرزمانی اقدام به فروش آن کنید.
نحوه خرید اختیار فروش تبعی چگونه است؟
روند کار به این شیوه است که ابتدا اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط ناشر اعلام عمومی میشود.
شرایطی که در این اطلاعیه باید موردتوجه قرار گیرد مواردزیرهستند:
1-حداکثر مقدار هر سفارش
2-قیمت هر سفارش که یک ریال است.
3-قیمت اعمال اختیار فروش تبعی
4-سررسید اختیار فروش تبعی
در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سهام فملی موارد زیر وجود دارد: حداکثر میزان هر سفارش 100 هزار ورقه است قیمت هر سفارش یک ریال تعیینشده است. قیمت اعمال 14400 ریال است. سررسید اختیار فروش تبعی 06/11/1400 است. دوره معاملاتی هم از 07/11/1399 تا 6/11/1400 است.
اگر شما قصد خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی را داشته باشید، شما باید در همان مدت دوره معاملاتی (7/11/1399) ابتدا اقدام به خرید تعداد 10 هزار سهم پایه -که همان فملی است – کنید. (به قیمت تابلو روزانه) سپس اقدام به خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی با نماد هفملی 011 کنید و بابت آن 10 هزارریال میپردازید. (به ازای هر اختیار فروش خرید یک ریال میپردازید.)
شما با این خرید تا تاریخ سررسید اختیار فروش تبعی فملی (که 06/11/1400 است.) حق فروش 10 هزارسهم فملی و همچنین اختیار فروش تبعی آن را ندارید. (البته اگربخواهید از این حق استفاده کنید.) باید در روز سررسید اختیار فروش تبعی، معادل اختیار فروش تبعی سهم پایه داشته باشد تا بتوانید حق اعمال را داشته باشید.
نحوه اعمال اختیار فروش تبعی چطور است؟
در زمان سررسید اختیار فروش تبعی با سه احتمال مواجه میشویم:
1 و 2: قیمت سهم پایه، مساوی یا بالاتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.
3: قیمت سهم پایه، کمتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.
در حالتی که در سررسید، قیمت سهم پایه مساوی یا بیشتر از قیمت اعمال باشد، بنابراین اعمال اختیار فروش تبعی منطقی نیست. شما از اختیار فروش تبعی خود صرفنظر میکنید و تنها چیزی که از دست میدهید هزینه ایست که موقع خرید این حق پرداختید. (بسیار ناچیزاست.)
در حالت بعدی، اگر در سررسید، قیمت سهم پایه، پایینتر از قیمت اعمال فروش تبعی باشد؛ شما میتوانید از این حق خود استفاده کنید و با تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی از کارگزاری، شرکت فروشنده (شرکت ناشر) اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد اقدام به خرید اختیار فروش تبعی شما باقیمت اعمال کرده و درنهایت مبلغ مربوطه را بهحساب شما واریز میکند.
مزایای اختیار فروش تبعی چیست؟
اختیار فروش تبعی دارای مزایایی است که برای برخی افراد میتواند مهم باشد. ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی:
1-تضمین اصل و سود سرمایه است.
2-کاهش یافتن ریسک سرمایهگذاری و همچنین حمایت سهامدار عمده از سهم است.
3-افزایش اعتماد بیشتر سهامداران به سهامی که اختیار فروش تبعی دارند.
4-عدم فروش سهام در بازار ریزشی و کم شدن هیجانات بازار
به علت بلوکه شدن سهم تا سررسیداختیارفروش تبعی (البته درصورتیکه فرد بخواهد تا سررسید اختیار فروش تبعی با سهم بماند و از این حق استفاده کند.)
معایب اختیار فروش تبعی چیست؟
اختیار فروش تبعی در کنار مزایایش، دارای معایبی نیز هست.
برخی معایب اختیار فروش تبعی به شرح زیر است:
1-بعد از تاریخ اعمال، تعهد عرضهکننده عملاً تمام میشود.
2-نبود بازار ثانویه برای معامله و اینکه تا پایان سررسید نمیتوانید نسبت به فروش اختیار فروش تبعی اقدام کنید. (به قولی صاحب اول و آخرش خودتان هستید!)
3-وجود محدودیت در تعدادخریدبرای هر فرد (کد عملیاتی)
4-حتماً برای داشتن و خریدن حق اختیار فروش تبعی، باید سهم پایه راهم به همان تعداد بخرید.
در تاریخ 27/7/1400، اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی شرکت مخابرات ایران با نماد (اخابر) توسط ناظر اعلام عمومی گردید.
شرایطش به شرح زیر بود:
ا-حداکثر هر سفارش، 100 هزار سهم است.
2-قیمت اختیار فروش تبعی یک ریال است.
3-قیمت اعمال: 10834 ریال
4-سررسید اختیار فروش تبعی:27/01/1402
5-دوره معاملاتی:27/7/1400 تا 27/1/1402
تصمیم شما خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی سهام شرکت مخابرات ایران است.
در روز 27 مهر 1400 که اختیار فروش تبعی توسط ناشر عرضهشده، قیمت سهم اخابر در بازه 7800 تا 8170 ریال نوسان داشته است. شما برای خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی، مجبورید معادل آن (10 هزار) سهم پایه که همان سهام شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر هست، بخرید. فرض کنید قیمت خرید شما 8000 ریال باشد. شما 10 هزار سهم اخابر به قیمت هر سهم 8000 ریال میخرید و حدود 80 میلیون ریال میپردازید. برای خرید اختیار فروش تبعی هم باید 10 هزاریال دیگر پرداخت کنید.
درواقع: پرداختی شما یکی بابت خرید خود سهم پایه است (8 میلیون تومان) و دیگری هم بابت خرید اختیار فروش تبعی است. (هزار تومان)
تصور بفرمایید امروز 27/1/1402 است وشمامیتوانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را به کارگزاری ارسال کنید. قیمت سهم در این تاریخ میتواند یکی از سه حالت زیر باشد:
1-قیمت سهم اخابر:9000 ریال است.
2-قیمت سهم اخابر: 10834 ریال است.
3-قیمت سهم اخابر: 15000 ریال است.
در حالت دوم و سوم شما از انجام اختیار فروش تبعی صرفنظر میکنید.
در حالت اول که قیمت اخابر به 9000 ریال رسیده و قیمت اعمال شما رقم 10834 ریال است، اقدام به اعمال اختیار فروش تبعی میکنید و شرکت ناشر مجبور و متعهد است که 10 هزار سهم شمارا در قیمت 10834 ریال بخرد اگرچه که قیمت تابلوی سهم اخابر 9000 ریال باشد و شما از این معامله سود کردهاید.
(توجه شود: از 27/7/1400 تا 27/1/1402 سرمایه شما در سهم اخابر بلوکهشده است وشماسهمتان را نگهداشتهاید.)
نکات مهم اختیار فروش تبعی:
1-تقسیم سود در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت پایه و همچنین افزایش سرمایه شرکت پایه، باعث تعدیل قیمت اعمال و تعداد اوراق اختیار فروش میشود.
نمونه تعدیل بعدازتعیین سودنقدی بعدازمجمع عمومی عادی سالیانه سهم فملی
نمونه تعدیل اختیار فروش تبعی شرکت فملی بعد از افزایش سرمایه
2-توقف و بازگشایی نماد معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی بهطور همزمان با توقف و بازگشایی دارایی پایه در بازار انجام میشود.
3-درصورتیکه در " تاریخ اعمال" نماد معاملاتی سهم پایه، بسته باشد، بورس تاریخ اعمال اوراق اختیار فروش تبعی را تا روز بازگشایی نماد معاملاتی سهم پایه به تعویق خواهد انداخت مشروط به اینکه مدت تعویق حداکثر 7 روز کاری گردد.
درصورتیکه تا پایان روز هفتم کاری بعد از تاریخ اعمال، کماکان نماد معاملاتی سهم پایه بسته باشد اوراق اعتبار فروش تبعی بر اساس آخرین قیمت پایانی سهم پایه تسویه میشود.
خلاصه و نتیجهگیری:
وقتیکه بازار منفی میشود و در دل سهامداران ترس میافتد، سهامدار عمده که قصد دارد از سهامش حمایت کند، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی میکند. اوراق اختیار فروش تبعی بااختیارفروش متفاوت است.
سهامدار عمده با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، اعلام میکند من سهمم را ضمانت میکنم. من سهمم را بیمه میکنم.
شرکت ناشر (سهامدار عمده شرکت) میگوید:
شما سهم شرکت من را بخر اگر قیمتش پایین آمد، من در این قیمتی که مشخص میکنم و باهم توافق میکنیم (که به آن قیمت اعمال میگویند) سهم را از شما میخرم و شما نگران پایین آمدن قیمت سهم از این مبلغ نباشید.
در اوراق اختیار فروش تبعی، همانگونه که دکتر درخشی در ویدئو اشاره کردند، دو پارامتر خیلی مهم است.
یک مورد قیمت اعمال است.
مورد دیگر تاریخ اعمال است.
شرکت ناشر میگوید قیمت سهام بانک صادرات الآن 390 تومان است اگر در اسفندماه امسال، قیمت سهم به 300 تومان رسید، من ضمانت میکنم در قیمت 375 در آن زمان از شما خرید کنم.
به این قیمت 375 تومان قیمت اعمال گفته میشود.
تاریخی هم که در آن تاریخ میخواهد در قیمت اعمال بخرد، سررسید تاریخ اعمال گفته میشود. درسایت: TSETMC.COM در قسمت ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی، اختیار فروش تبعی قابلمشاهده است.
برخی از اختیار فروش تبعی در بورس ایران:
همصادر 108-هامید 104-هکشو 208-هکویر 109-هبساز 103-هفارس 014-هفجر 102-همبین 102
اختیارف ت ثامید-2050-20/04/01(هامید 104) یعنی چه؟
جوابش اینچنین است:
سهم شرکت توسعه و عمران امید طی اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی ثامید در تاریخ 5/4/1400 اعلام کرده است، درصورتیکه شما اختیار فروش تبعی را بخرید، در تاریخ 20/4/1401 سهم ثامید (توسعه و عمران امید) را به قیمت 2050 ریال از شما میخرد. (توجه: قیمت سهم در روز اطلاعیه عرضه: بین 1645 و 1738 ریال بود)
ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی: کاهش فشار فروش سهم است. از معایبش هم این است که تا سررسید اختیار فروش تبعی امکان فروش ندارید. (یادتان باشد که قیمت خرید اختیار فروش تبعی یک ریال است.)
اوراق اختیار فروش تبعی، توسط سهامدار عمده و حقوقیها منتشر میشود و سهامداران خرد میتوانند بخرند. ازجمله شرایط خرید آن است که:
باید معادل اختیار فروش تبعی سهم شرکت مورداشاره را بخرید.
هر تعداد بخواهید نمیتوانید بخرید بلکه محدودیت دارد بهنحویکه برخی شرکتها محدودیت 50 هزار دارد برخی دیگرمحدویت خرید 100 هزار دارد.
به دلیل نبودن بازار ثانویه قابلفروش نیستند و شما برای اینکه بتوانید از حق اختیار فروش تبعی خود استفاده کنید باید تا سررسید با سهم بمانید و حق فروش ندارید.
در سررسید هم اگر قیمت پایین بیاید شما میتوانید قیمت اعمال را انجام دهید و به پولتان برسید.
برخی بهجای اینکه اختیار فروش تبعی را بخرند، این عرضه اختیار فروش تبعی را نشانهای و علامتی تلقی میکنند از اینکه سهم پایین تراز این قیمت نخواهد آمد و اگر دیدند که قیمت سهم از قیمت اعمال پایینتر آمده است، سهم را می فروشند ونمی گذارند پولشان در اختیارفروش تبعی بلوکه شود.
در این مقاله سعی شد، اختیار فروش تبعی با مثال کاربردی تشریح شود و ابعاد مهم آن تشریح شود. بسیار خوشحال خواهیم شد که نظرات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.
اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟
قرارداد اختیار معامله یا آپشن امکان جالبی را برای تریدرها فراهم میکند. در واقع شما با خریداری این قرارداد اختیار استفاده از آن را خریداری میکنید. این نوع قرارداد بسیار قدیمی است و گویا به زمان یونان باستان باز میگردد. در این مقاله میکوشیم تا مفهوم و اجزاء آن را بررسی کرده و همچنین مزایا و معایب آن را برشمریم.
قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟
قرارداد اختیار معامله توافقی است که طی آن حق خرید و فروش یک دارایی در قیمتی از پیش تعیین شده و در تاریخی مشخص به تریدر واگذار میشود. با اینکه این قرارداد شبیه به قرارداد آتی (Futures Option) است اما تریدرهایی که قرارداد اختیار معامله خریداری میکنند مجبور نیستند مواضع خود را تسویه کنند.
قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که میتواند مبتنی بر طیف وسیعی از داراییهای پایه از قبیل سهام و رمزارزها باشد. این قرارداد همچنین میتواند از شاخصهای مالی مشتق شود. قرارداد اختیار معامله معمولا جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات سفتهبازی (Speculative Trading) به کار میرود.
حجم روزانه معاملات آپشن بیت کوین در صرافی های مختلف
نحوه کارکرد اختیار معامله
دو نوع اختیار معامله وجود دارد که به اختیار فروش و خرید (Puts and Calls) مشهور است. اختیار خرید (Call options) حق خرید دارایی پایه و اختیار فروش (Put options) نیز حق فروش دارایی را به صاحب قرارداد اعطا میکند. بدین ترتیب معاملهگران هنگامی اختیار خرید را انتخاب میکنند که انتظار داشته باشند قیمت دارایی افزایش یابد و متقابلا زمانی اختیار فروش را بر میگزینند که انتظار کاهش قیمت داشته باشند. همچنین ممکن است معاملهگران با امید به ثبات قیمتها از اختیار خرید و فروش جهت شرطبندی در نوسانات بازار استفاده کنند.
قرارداد اختیار معامله حداقل شامل چهار جزء است: مقدار، تاریخ انقضا، قیمت اِعمال (Strike price) و قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium). مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله میشود اشاره دارد. تاریخ انقضا، تاریخی است که پس از سررسید آن تریدر نمیتواند از اختیار معامله استفاده کند. قیمت اِعمال، قیمتی است که دارایی در آن فروخته و یا خریده خواهد شد. و پرمیوم یا قیمت قرارداد نیز قیمت معاملاتی قرارداد اختیار معامله است. این قیمت نمایانگر مبلغی است که که سرمایهگذار برای به دست آوردن قدرت انتخاب باید بپردازد. در نتیجه خریداران قرارداد را بر اساس قیمت قرارداد از فروشندگان خریداری میکنند. قیمت پرمیوم دائم در حال تغییر است زیرا هر چه میگذرد به تاریخ انقضا نزدیکتر میشود.
اگر قیمت اِعمال از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر میتواند دارایی را با تخفیف خریده و بعد از احتساب قیمت قرارداد از اختیار معامله استفاده کرده و کسب سود کند. اما اگر قیمت اِعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، تریدر هیچ دلیلی برای استفاده از اختیار معامله ندارد و قرارداد بلا استفاده محسوب میگردد. اگر از اختیار معامله استفاده نشود تریدر صرفا به اندازه قیمت قرارداد ضرر میکند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که گرچه خریداران قادرند تا بین استفاده کردن و یا استفاده نکردن از اختیار خرید و فروش انتخاب کنند اما این مساله در مورد فروشندگان به تصمیم خریداران بستگی دارد.
پس اگر خریدار قرارداد اختیار خرید بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است دارایی را به فروش رساند. این یعنی فروشندگان نسبت به خریداران در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در حالی که زیان خریداران صرفا به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود میشود، فروشندگان بسته به قیمت بازاری دارایی مستعد مقدار زیان بیشتری هستند.
برخی از قراردادهای اختیار معامله (Option contract) حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معاملهگران اعطا میکند. این نوع قرارداد معمولا به قرارداد اختیار معامله آمریکایی مربوط میشود. نمونه اروپایی اختیار معامله تنها میتواند در تاریخ انقضا استفاده شود. لازم به ذکر است که این عناوین ارتباطی با مکان جغرافیایی آنها ندارد.
عوامل موثر در قیمت قرارداد اختیار
مبلغ قیمت قراداد تحت تاثیر چند عامل قرار دارد. برای سادهسازی فرض میکنیم که قیمت قرارداد اختیار حداقل به 4 مولفه بستگی دارد: قیمت دارایی پایه (underlying asset’s price)، قیمت اِعمال (strike price)، مدت زمان باقی مانده تا تاریخ انقضا، بیثباتی (volatility) یا تلاطم بازار (یا شاخص). این چهار جزء هر کدام تاثیرات متفاوتی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند که در جدول زیر نمایان است.
قیمت قرارداد اختیار فروش | قیمت قرارداد اختیار خرید | |
کاهش مییابد | افزایش مییابد | افزایش قیمت دارایی |
افزایش مییابد | کاهش مییابد | قیمت اِعمال بالاتر |
کاهش مییابد | کاهش مییابد | کاهش زمان |
افزایش مییابد | افزایش مییابد | بیثباتی |
طبیعتا قیمت دارایی و قیمت اِعمال تاثیر معکوسی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند. در مقابل زمان کمتر به معنی قیمت پایینتر برای هر دو نوع قرارداد اختیار معامله است. دلیل اصلی آن این است که با کمتر شدن زمان باقی مانده و نزدیک شدن به زمان انقضا، احتمال اینکه تریدرها بتوانند از قرارداد به نفع خود بهره گیرند کمتر میشود. از طرفی دیگر، افزایش سطح بیثباتی معمولا باعث افزایش قیمت قرارداد اختیار معامله میشود. به همین جهت، قیمت قرارداد نتیجه ترکیب عوامل و فاکتورهای فوق است.
اختیار معامله یونانی
اختیار معامله یونانی ابزاری است که برای اندازهگیری برخی از عوامل موثر بر قیمت قرارداد طراحی شده است. این حروف مقادیری آماری هستند که جهت اندازهگیری ریسک یک قرارداد خاص به کار رفته و بر اساس متغیرهای مبنایی متفاوتی طرح ریزی شده اند. در پایین برخی از این حروف یونانی به همراه شرح مختصری از آنچه اندازهگیری میکنند، آمده است:
- دلتا (δ): مقدار تغییر قیمت قرارداد اختیار معامله را در ارتباط با قیمت دارایی پایه اندازهگیری میکند. برای مثال دلتای 0.6 اشاره دارد به اینکه قیمت قرارداد به ازای هر 1 دلار تغییر قیمت دارایی به اندازه 0.6 دلار تغییر خواهد کرد.
- گاما (γ): نرخ تغییر دلتا در طول زمان را اندازهگیری میکند. در نتیجه اگر دلتا از 0.6 به 0.45 تغییر کند، مقدار گاما 0.15 خواهد شد.
- تتا (θ): تغییر قیمت را در رابطه با هر روزی که از مدت قرار داد میگذرد اندازهگیری میکند. این حرف نشان میدهد که با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، قیمت قرارداد چه مقدار تغییر میکند.
- وگا (𝛎): نرخ تغییر قیمت قرارداد را بر حسب 1 درصد تغییر بیثباتی دارایی پایه اندازهگیری میکند. افزایش در مقدار وگا نمایانگر افزایش قیمت قرارداد خرید و فروش است.
- رو (ρ): تغییرات قیمت قرارداد را در رابطه با نوسانات نرخ بهره اندازه میگیرد. افزایش نرخ بهره معمولا سبب افزایش اختیار خرید و کاهش اختیار فروش میشود. به همین جهت «رو» برای اختیار خرید عددی مثبت و برای اختیار فروش عددی منفی است.
چگونه و کجا از اختیار معامله استفاده کنیم؟
پوشش ریسک (Hedging)
قرارداد اختیار معامله به صورت گستردهای به عنوان ابزار پوشش ریسک (Hedging) مورد استفاده قرار میگیرد. نمونه بارز استفاده از استراتژی پوشش ریسک برای تریدرها خرید اختیار فروش ارز دیجیتالی است که نگهداری میکنند. اگر ارزش کلی ارزدیجیتالی که نگهداری میشود به سبب کاهش قیمت تنزل پیدا کند، استفاده از اختیار فروش میتواند زیان وارد شده را کاهش دهد.
برای مثال فرض کنید آلیس با امید به افزایش قیمت بازار، 100 اتریوم خریداری میکند، هر کدام به قیمت 500 دلار. علاوه بر آن آلیس برای پوشش ریسک ناشی از احتمال سقوط قیمت تصمیم میگیرد با پرداخت 480 دلار به عنوان قیمت اِعمال و پرداخت 20 دلار به ازای هر اتریوم به عنوان قیمت قرارداد، اختیار فروش خریداری کند. اگر بازار نزولی شود و قیمت اتریوم به 350 دلار کاهش یابد، میتواند از اختیار فروش خود برای کاهش زیان حاصل شده استفاده کرده و هر اتریوم خود را به جای 350 دلار به قیمت 480 دلار بفروشد. اما اگر بازار صعودی شود نیازی به استفاده از قرارداد اختیار نخواهد داشت و تنها به اندازه قیمت قرارداد زیان خواهد کرد.
در این سناریو، آلیس در قیمت 520 دلار (500 دلار + 20 دلار به ازای هر اتریوم) به نقطه سر به سر میرسد (هزینه و درآمد برابر است و سود و زیانی وجود ندارد)، در حالی که زیان وی به 4000 دلار محدود میشود (2000 دلار بابت قیمت قرارداد اختیار فروش و 2000 دلار نیز بابت فروش اتریوم در قیمت 48 دلار )
معاملات سفتهبازی (Speculative trading)
قرارداد اختیار معامله (Option contract) به صورت گستردهای در معاملات سفتهبازی (Speculative trading) هم به کار میرود. برای مثال تریدری که باور دارد قیمت یک دارایی افزایش مییابد، میتواند اختیار خرید خریداری کند. اگر قیمت دارایی از قیمت اِعمال پیشی گیرد، تریدر میتواند از اختیار خرید استفاده کرده و آن را با تخفیف بخرد. هنگامی که قیمت دارایی بیشتر یا کمتر از قیمت اِعمال است، سبب میشود قرارداد سودآور باشد و گفته میشود که قرارداد اختیار معامله در سود قرار دارد (in-the-Money). همچنین اگر در زیان باشد گفته میشود که اختیار معامله خارج از سود است(out-of-the-Money).
استراتژیهای اصلی
تریدر میتواند حین معاملات آپشن طیف وسیعی از استراتژیها را بر مبنای چهار موضع اصلی به کار گیرد. در مقام خریدار میتواند اختیار خرید یا اختیار فروش خریداری کند. و به عنوان فروشنده نیز میتواند اختیار خرید یا اختیار فروش بفروشد. همان طور که اشاره شد، فروشندگان مجبورند هنگامی که نگهدارنده قرارداد تصمیم دارد تا از آن استفاده کند، دارایی را بخرند و یا بفروشند.
استراتژیهای معاملاتی متفاوت آپشن بر اساس ترکیبات متنوع اختیار خرید و فروش وضع شدهاند. اختیار فروش حمایتی (Protective Puts)، اختیار خرید تامینی (Covered call)، اختیار معامله دو لنگه (Straddle) و اختیار معامله مسدود (Strangle) نمونههای اصلی این استراتژیها هستند.
- اختیار فروش حمایتی (Protective Puts): عبارت است از خرید قرارداد اختیار فروش یک دارایی در حالتی که فرد از قبل مالک دارایی است. این استراتژی در مثال قبل توسط آلیس استفاده شد. این استراتژی به بیمه سبد (Portfolio Insurance) نیز معروف است زیرا سرمایهگذار را در برابر روند نزولی بازار محافظت میکند و در عین حال در صورتی که قیمت دارایی افزایش یابد از پهنه ریسک محافظت میکند.
- اختیار خرید تامینی (Covered call): عبارت است از فروش قرارداد اختیار خرید یک دارایی که فرد از پیش مالک آن است. این استراتژی برای ایجاد درآمد اضافی ناشی از نگهدارای دارایی، توسط سرمایهگذاران مورد استفاده قرار میگیرد. اگر قرارداد استفاده نشود، سرمایهگذاران از قیمت قرارداد کسب عایدی میکنند. اگر به خاطر افزایش قیمت بازار از قرارداد استفاده شود، سرمایهگذاران مجبور میَشوند تا مواضع خود را ترک کنند.
- اختیار معامله دو لنگه (Straddle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش یک دارایی واحد با قیمت اِعمال و تاریخ انقضا یکسان. این استراتژی به تریدر اجازه میدهد که به اندازه حرکت قیمت دارایی سود برد. به عبارتی ساده در این حالت تریدر بروی نوسانات و بیثباتی بازار شرطبندی میکند.
- اختیار معامله مسدود (Strangle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش که هر دو خارج از سود قرار دارند (مثلا قیمت اِعمال برای اختیار خرید بالاتر از قیمت بازار و برای اختیار فروش پایینتر از قیمت بازار است). اساسا اختیار معامله مسدود شبیه به اختیار معامله دو لنگه است اما هزینه کمتری نسبت به آن دارد. به هر حال برای آنکه اختیار معامله مسدود سودآور باشد، به سطح بالایی از بیثباتی و تلاطم نیاز است.
مزایا و معایب قراردادهای اختیار
مزایا:
- مناسب برای پوشش دادن ریسکهای بازار
- انعطاف بیشتر در معاملات سفتهبازی
- لحاظ کردن چندین ترکیب و استراتژی معاملاتی، به همراه الگوهای منحصر به فرد ریسک به پاداش
- مستعد برای کسب سود از تمامی روندها از جمله صعودی، نزولی و خنثی (رنج)
- میتواند هنگام اتخاذ موضع در کاهش هزینهها به کار رود.
- امکان استفاده همزمان در چندین معامله
معایب:
- درک نحوه سازوکار و محاسبه قیمت آپشن همیشه آسان نیست.
- ریسک بالایی دارد به خصوص برای فروشندگان قرارداد
- در مقایسه با گزینههای متعارف استراتژیهای معاملاتی پیچیدهتری دارد.
- بازار معاملات آپشن اغلب سطح نقدینگی پایینی دارند و این امر باعث میشود که جذابیت کمی برای اکثر تریدرها داشته باشد.
- قیمت قرارداد اختیار معامله به شدت بیثبات است و هر چه به تاریخ انقضا نزدیک شود بیشتر کاهش مییابد.
قرارداد اختیار چه تفاوتهایی با قرارداد آتی دارد؟
قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله هر دو از ابزار مشتقه هستند و از این رو موارد استفاده مشترکی دارند. علیرغم شباهت شان به یکدیگر، یک تفاوت عمده در تسویه سازوکار آنها وجود دارد.
بر خلاف اختیار معامله، قرارداد آتی هنگامی اجرا میشود که تاریخ انقضا آن سپری شده باشد، به این معنی که طرفین قرارداد از لحاظ قانونی مجبورند داراییهای پایه را با هم مبادله کنند. از طرفی دیگر، قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) صرفا به اختیار و صلاحدید تریدر نگهدارنده قرارداد استفاده میشود. اگر خریدار قرارداد بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است تا دارایی پایه را معامله کند.
سخن پایانی
قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) نوعی ابزاره مشتقه است که با استفاده از آن حق خرید و فروش یک دارای پایه در قیمتی مشخص و تاریخ انقضایی معین به تریدر داده میشود. در واقع وقتی تریدر احساس کند که قیمت یک دارایی در آینده افزایش پیدا میکند میتواند از اختیار خرید کسب سود کند و هنگامی که انتظار دارد که قیمت کاهش مییابد از اختیار فروش استفاده میکند. این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش.
قرارداد آپشن حداقل دارای 4 جزء میباشد: مقدار، قیمت اِعمال، قیمت قرارداد و تاریخ انقضا. اختیار معامله که در مواردی اختیار خرید چیست؟ از قبیل پوشش ریسک، معاملات سفتهبازی و استراتژیهای معاملاتی به کار میرود.
قرارداد آتی شبیه به آپشن است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضاست ولی در آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. علاوه بر این در قرارداد آتی اختیاری وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.
در حال حاضر معاملات مشتقه ارزهای دیجیتال در صرافی های آنلاین زیادی قابل انجام است. مانند صرافی بایننس، Huobi Global، صرافی Bybit، صرافی اوکی اکس، صرافی بیت مکس و … البته بیشترین معاملات آپشن بیت کوین تا سال 2020 در صرافی Deribit انجام شده است.
قرار داد اختیار معامله چیست؟
ساعد نیوز: اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.
اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند. این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شده اند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند. اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است. به طور مثال، فرض کنید شما در پایان معاملات روز ۱۵ ژوئن سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۰۰ سهم شرکت گوگل را با قیمت هر سهم ۵۰۵ دلار خریداری کرده اید. این سرمایه گذاری ۵۰۵ دلاری به طور اختیار خرید چیست؟ بالقوه در ریسک کامل گوگل (از یک خبر کوچک تا ورشکستگی کامل) شما در معرض خطر از دست دادن ارزش سرمایه گذاری خود قرار می دهد. به منظور پوشش ریسک این دارایی در برابر نوسانات نامطلوب بازار می توان از اختیار فروش (Put Option) استفاده کرد. از آنجا که هر قرارداد اختیار فروش طبق تعریف ۱۰۰ سهم را کنترل می کند، برای از بین بردن ریسک سرمایه گذاری مذکور لازم است ۱۰ قرارداد اختیار فروش (مثلا در قیمت تعیین شده ۴۹۰ و تا سه ماه آینده) خریداری نمود. بدین معنی که با ادغام سرمایه گذاری اولیه خرید (۱۰۰۰ سهم گوگل) با خرید ۱۰ قرارداد اختیار فروش در قیمت ۴۹۰ دلار، شما تا سه ماهه آینده (زمان انقضای اوراق اختیار فروش) حق خواهید داشت سهام خود را در قیمت ۴۹۰ دلار به فروشنده این اوراق اختیار فروش، بفروشید.
با توجه به قیمت واقعی اختیار فروش سه ماهه گوگل در قیمت ۴۹۰ دلار در تاریخ یاد شده، خرید این ۱۰ قرارداد اختیار فروش، ۲۰۵۰۰ دلار (کمی بیش از ۴% کل سرمایه گذاری) برای اختیار خرید چیست؟ شما هزینه در بر خواهد داشت. در صورت کاهش قیمت سهام گوگل به قیمتی کمتر از ۴۹۰ دلار (مثلا ۴۵۰ دلار) شما می توانید از این حق بهره برده و همچنان سهام خود را در قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار به فروش برسانید و در صورت افزایش قیمت سهام (مثلا ۵۴۰ دلار)، از حق خود گذشته و سهام را در قیمت بالاتر در بازار خواهید فروخت؛ بنابراین شما در این مثال با صرف هزینه ی در حد ۴% کل سرمایه گذاری تا انقضای مهلت اوراق اختیار فروش (سه ماه آینده) فارغ از هرگونه تغییر در بازار یا تغییر در شرکت گوگل از فروش سهام خود در قیمت ۴۹۰ دلار یا بالاتر مطمئن خواهید بود. در همین مثال فرض کنید شخصی اعتقاد به سقوط اندک (مثلا ۱۰ درصد) قیمت سهام شرکت گوگل در آینده ای نزدیک دارد این شخص می تواند از قابلیت خاص اختیار معامله به نام اهرم مالی (Leverage) بهره برده و اقدام به خرید ۱۰ قرارداد سه ماهه اختیار فروش (Put) گوگل در قیمت ۴۹۰ بکند. به عبارتی این شخص بدون سرمایه گذاری عظیم در سهام گوگل، تنها بیمه این سرمایه گذاری را خریداری کرده است. خرید ۱۰ قرارداد اختیار معامله مذکور، به این شخص حق فروش ۱۰۰۰ سهم گوگل را در قیمت ۴۹۰ دلار تا سه ماه آینده، اعطا می کند با توجه به مثال قبل برای خرید این ۱۰ قرارداد ۲۰۵۰۰ دلار هزینه لازم است. در صورت افت حدودا ۱۰ درصدی سهام گوگل به ۴۵۰ دلار، هر قرارداد اختیار فروش مذکور حداقل ۴۰۰۰ دلار در بازار ارزش پیدا خواهند کرد؛ زیرا هرکدام از آن ها به دارنده اجازه خواهند داد ۱۰۰ سهم گوگل را از بازار ۴۵۰ دلار خریداری و به قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار بفروشد. (۴۵۰ – ۴۹۰)*۱۰۰=۴۰۰۰ بنابراین این ۱۰ قرارداد کلا در بازار در قیمت ۴۰۰۰۰ دلار قابل فروش هستند و با توجه به قیمت خرید آن ها بازگشت سرمایه ای در حد ۱۰۰% ایجاد خواهند کرد. اوارق اختیار معامله، کارکردهای فراوان و متنوع دیگری نیز در بازارهای ارز، کالا و قرارداد آتی دارند. کارکردهای متنوع اختیار معامله به منظور کنترل ریسک سرمایه گذاری یا کسب درآمد به عناوین یاد شده ختم نمی شوند و پرداختن به آن ها در حالت های مختلف بازار (صعودی، نزولی، مستقیم و یا پر نوسان) که به اصطلاح استراتژی های معاملات اختیار معامله نام دارند، به فرصت های جداگانه ای نیاز دارد.
قراردادهاي اختیار معامله به دو دسته طبقه بندي می شوند:
الف - قرارداد اختیار خرید: دارندة این نوع اختیار معامله، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی – به قیمت توافقی– در دورة زمانی معینی بخرد. در ادامه، دو حالت خرید و فروش قرارداد اختیار خرید در قالب مثال توضیح داده شده است. 2 حالتی را در نظر بگیرید که سرمایهگذار تصمیم میگیرد که اختیار خرید (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 10000 ریال بابت هر سهم، خریداري کند. فرض کنید قیمت جاري سهم مزبور 9800 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد چهار ماه، و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم 500 ریال است. بنابراین سرمایهگذاري اولیه – براي خرید قرارداد – 50000 ریال است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضاي قرارداد کمتر از 10000 ریال باشد، مسلم است سرمایهگذار قرارداد را به اجرا نمیگذارد چون خریدن سهمی که قیمت روز آنکمتر از 10000 ریال است با قیمت توافقی 10000 ریال بخردانه نیست. در این وضعیت سرمایهگذار میزان سرمایهگذاري اولیۀ خود (50000 ریال) را از دست میدهد. اما اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید بیشتر از 10000 ریال باشد، سرمایهگذار قرارداد را به اجرا میگذارد. فرض کنید قیمت سهم به 11500 ریال برسد. با اجراي قرارداد سرمایهگذار میتواند 100 سهم را با قیمت هر واحد 10000 ریال خریداري کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار به فروش برساند مبلغ 150000 ریال (1500 ریال بابت هر سهم) – بدون در نظر گرفتن هزینههاي معاملاتی – سود میکند. با در نظر گرفتن هزینۀ اولیۀ خرید قرارداد اختیار معامله سود خالص سرمایهگذار 100000 ریال است. این مثال در جدول زیر به طور خلاصه ارائه شده است.
ب _ قرارداد اختیار فروش 1 : این قرارداد به دارنده حق میدهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دورة زمانی مشخصی بفروشد. درحالیکه خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را میخرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیشبینی میکند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت. سرمایهگذاري را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 7000 ریال خریداري میکند. فرض کنید که قیمت جاري سهم مزبور 6500 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد سه ماه بعد، و قیمت قرارداد براي هر سهم 700 ریال باشد. بنابراین سرمایهگذاري اولیه (براي خریدقرارداد) 70000 ریال است. چون قرارداد اروپایی است، فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتیکه قیمت در آن زمان کمتر از 7000 ریال باشد اجرا میشود. فرض کنید قیمت سهم شرکت "الف" در تاریخ انقضا 5500 ریال باشد، سرمایهگذار میتواند براساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 7000 ریال بفروشد و 150000 ریال (1500 ریال براي هر سهم) سود به دست آورد. اگر 70000 ریال سرمایهگذاري اولیه را از این مبلغ کم کنیم. سود خالص سرمایهگذار 80000 ریال خواهد بود. در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایهگذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا، بیشتر از 7000 ریال باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایهگذار مبلغ 70000 ریال سرمایهگذاري اولیه را از دست میدهد. این مثال در جدول زیر خلاصه شده است.
روش های اختیار معامله
قواعد نامگذاری برای کمک به شناسایی خواص مشترک انواع مختلف اختیار معامله کاربرد دارد که شامل:
- اختیار معامله اروپایی: اختیار معامله فقط در تاریخ سررسید امکان اعمال وجود دارد.
- اختیار معامله آمریکایی: اختیار معامله ممکن است در روزهای قبل از سررسید معامله شود (امکان اعمال قبل از سررسید وجود دارد)
- اختیار معامله برمودا: اختیار معامله ممکن است در تاریخ های مشخص شده از قبل یا قبل از سررسید اعمال شود. (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)
- اختیار معامله آسیایی
- اختیار معامله بلامانع: اختیار معامله با ویژگی های عمومی که موقعی می تواند اعمال شود که قیمت اوراق بهادار پایه از سطح خاصی بگذرد
- اختیار معامله نامتعارف : هر یک از طبقه های بزرگ از اختیار معامله که ممکن است شامل ساختارهای پیچیده مالی باشد.
اختیار معامله باید دارای ۴ اصل زیر باشد:
- نوع اختیار معامله مشخص باشد. یعنی مخص باشد اختیار خرید است یا اختیار فروش
- زمان سررسید که خریدار می تواند از حق اختیار خود استفاده نماید مشخص باشد.
- قیمت اعمال (قیمتی که در زمان سررسید، خرید یا فروش بر اساس آن صورت می گیرد) باید مشخص باشد.
- قیمت اختیار (همان مبلغی که در ابتدا خریدار بابت حق اختیار پرداخت می ود) باید مشخص باشد.
مزایای قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله مزایای زیادی دارد که سه مورد از آنها به شرح زیر می باشد:
1-با توجه به زمانی که دارید درباره خرید و فروش سهام تصمیم گیری کنید
همانطور که میدانید قراردادهای اختیار معامله در بازه زمانی معینی در نظر گرفته می شوند و این موضوع فرصتی را برای خریدار ایجاد میکند تا در این مدت تعیین شده زمان کافی برای تصمیم گیری مناسب (خرید یا فروش سهم) داشته باشند.به این معنی که خریدار می تواند تصمیم خود مبنی بر خرید یا فروش را تثبیت کند و در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهام خود را بفروشد و یا نگه دارد.
۲-با قرارداد اختیار معامله ریسک معامله را کاهش دهید
با استفاده از قرارداد اختیار معامله میتوان وضعیت آینده سهم را پیش بینی کرد و میزان ریسک را به حداقل رساند. در واقع در قرارداد اختیار معامله خریدار تنها به اندازه هزینه ای که برای خرید حق اختیار پرداخته است، متضرر خواهد شد.
۳-با اختیار معامله، درآمد از سهام برای شما فقط به بازدهی سهام و سود تقسیمی محدود نمیشود
سرمایه گذار میتواند علاوه بر کسب درآمد از بازدهی سهام و سود تقسیمی با فروش قرارداد اختیار معامله سهام هم کسب درآمد کند. در واقع فروش اختیار معامله سهام (متعلق به سرمایه گذار یا سهامی که قصد خرید آن را دارد) از پیش پا افتاده ترین روش های معاملاتی می باشد.
اختیار معامله چیست؟ | بررسی دقیق کاربرد اختیار معامله
اختیار معامله یا به اصطلاح (Option) قراردادی است دوطرفه میان خریدار و فروشنده که برطبق آن خریدار قرارداد، حق (البته نه الزام یا تعهد) دارد برای آشنایی بیشتر با قرارداد اختیار معامله و کاربرد آن در ادامه با ما همراه باشید.
اختیار معامله چیست کاربردهای آن کدام است؟
اختیار معامله یا به اصطلاح (Option) قراردادی است دوطرفه میان خریدار و فروشنده که برطبق آن خریدار قرارداد، حق (البته نه الزام یا تعهد) دارد که مقدار مشخصی از دارایی درج گشته در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمانی معین خریداری کند یا به فروش رساند.
کاربرد اختیار معامله
بر طبق این قرارداد، دو طرف معامله میکنند که در آینده معاملهای بکنند. در این نوع معامله خریدار “اختیار معامله”، در برابر پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا حق فروش دارایی درج شده در قرارداد را در موعد مقرری با قیمتی که زمان بستن قرارداد مشخص شده است، کسب میکند.
از سوی دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در برابر اعطای این نوع حق به شخص خریدار با دریافت نمودن مبلغ مشخصی زمان عقد قرارداد، برطبق مفاد قرارداد، آمادگی فروش دارایی را دارد. چنان که از توصیف قرارداد اختیار مشخص است، دارنده قرارداد در اعمال نمودن حق خودش اختیار دارد و به بیان دیگر هیچ گونه تعهد یا الزامی ندارد و در زمان صرف نظر کردن از اجرای مفاد قرارداد، مبلغی را که در برابر این حق پرداخت نموده است، از دست میدهد. از سوی دیگر فروشنده قرارداد در زمان تمایل خریدار، میبایستی به اجرای قرارداد عمل کند. این مدل از نوع قرارداد در بین سبدگردانی در بورس نیز اعمال میگردد.
فواید و کاربرد اختیار معامله چیست ؟
توانایی و تطبیقپذیری آن جهت ارتباط برقرار نمودن با داراییهای سنتی نظیر سهام فردی است. این فاکتور به شما توانایی میدهد که موقعیتش را بر طبق شرایطی که احتمال دارد در بازار رخ دهد، تطبیق نماید و تنظیم بکند. به طور مثال میتوانیم از کاربرد اختیار معامله بهعنوان نوعی سپر دفاعی در مقابل بازار بورسِ در حال سقوط بهره ببریم تا ضرر سقوط سهام را به نوعی کاهش بدهیم یا حتی میتوانیم از آن جهت پیشبینی نمودن شرایط استفاده کنیم یا اگر بخواهیم میشود با کمک از آنها بسیار محافظهکار شویم؛ به همین خاطر استفاده از کاربرد اختیار معامله را میتوان بهعنوان قسمتی از استراتژی بزرگتر سرمایهگذاری توصیف نمود؛ ولی این تطبیقپذیری عملی نیز ایرادات خودش را دارد. اما بطور کلی افرادی که بدنبال بازه بالا در بورس هستند می توانند تا حدی به کمک اختیار معامله ریسک ضرر خود را کاهش دهند. پیشنهاد میکنیم جهت آشنایی با بازده بورس مقاله " کاربرد بازدهی بورس " را مطالعه نمایید.
معنای مشتقه در اختیار معامله چیست؟
همانطور که پیشتر گفتیم این مدل از اوراق بهادار اغلب ریسک زیادی دارند و همین طور این توانایی را نیز دارند که اقتصاد را بههم بریزند، ولی این تفکر تا حدی اغراق شده است. معنای «مشتقه» بودن به این معنی است که نرخ آن به قیمت چیز دیگری وابستگی دارد. مثلاً آبمیوه که به میوه وابسته است و سس کچاپ که در اصل مشتق از گوجه فرنگی است. اختیار معامله از اوراق بهادار مالی گرفته شده است، یعنی ارزشش به ارزش داراییهای دیگری وابستگی دارد. مشتق بودن به این معنی است و انواع گوناگونی از اوراق بهادار هست که تحت عنوان مشتق قرار میگیرند، به طور مثال پیمانهای آتی، قراردادهای معاوضه و قرارداد سلف که خود انواع بسیاری دارند.
داشتن اطلاع کافی درباره عملکرد و کاربرد قرارداد اختیار و این که به چه شکل از آنها استفاده خوبی داشته باشیم، به شما کمک میرساند سود زیادی در بازار کسب کنید. اگر اساس و منطق قضاوت اختیار معامله برایتان مناسب نیست، ایرادی ندارد. میتوانید بدون قضاوت نمودن از این نوع سهام استفاده بکنید. حتی اگر تصمیم دارید به هیچ وجه از اختیار معامله خود استفاده نکنید، بایستی بدانید شرکتهایی که در آنها مشغول به سرمایهگذاری هستید، چگونه از آن استفاده نمایید. حالا چه این کاربرد محافظت در مقابل ریسک معاملات ارزی گردد، اگر مالکیت را به شکل اختیار معامله به کارکنانشان بدهند، بسیاری از شرکتهای چند ملیتی کنونی به نوعی از اختیار معامله بهره میبرند.
اوراق اختیار معامله چیست ؟
قرارداد حق خرید احتمال دارد به عنوان ودیعه برای بیان هدفی در آینده تحت نظر گرفته شود. به طور مثال توسعهدهنده زمین احتمال دارد حق خرید یک پارکینگ عمومی خالی را در زمان آینده در اختیار داشته باشد، اما فقط میخواهد در هنگامی از این حق استفاده نمایید که قوانین منطقهبندی ویژهای تصویب شوند.
توسعهدهنده میتواند حق خریداری پارکینگ را به نرخ 250 میلیون تومان از زمیندار در هر مقطعی در بازده زمانی سه سال آینده خریداری نماید. البته زمیندار چنین اختیاری را به طور مجانی نمیدهد و توسعهدهنده بایستی مبلغی بپردازد تا این حق را کسب کند. در باره اختیار معامله نیز این هزینه اجرت است و مقدار آن نیز قرارداد اختیار معامله است. در این باره، اجرت احتمال دارد 6 میلیون تومان باشد که توسعهدهنده به زمیندار بایستی بپردازد که پس از دو سال قوانین منطقهبندی در واقع تصویب شدهاند.
قرارداد حق فروش در اختیار معامله چیست؟
ولی قراردادهای حق فروش را میشود به عنوان بیمه در نظر داشت. توسعهدهندهی زمین مقدار بسیاری سهام مرغوب دارد و نگران این است که در دو سال آینده احتمال دارد رکود اقتصادی اتفاق بیفتد. او دوست دارد اطمینان داشته باشد که اگر سهامی در بازار سقوط بکند، سهام او زیادتر از 10 درصد ارزش خودش را از دست نخواهد داد. اگر سهام 500P &S هم اکنون با ارزش 2500 دلار خرید و فروش گردد، او میتواند قرارداد حق فروش خودش را خریداری نماید که به او این حق را میدهد که شاخص را در هر زمانی در دو سال آینده به قیمت 2250 دلار به فروش رساند. اگر ظرف 6 ماه بازار 20 درصد سقوط نماید، این فرد با 500 سهم توانسته است 250 امتیاز کسب نماید؛ چون شاخصی که به ارزش دو هزار دلار قیمت داشته را با قیمت دو هزار و 250 دلار به فروش رسانده است.
اختیار معامله تنها یک نوع از قرارداد است که به دارایی مشخص شده مربوط میگردد. به همین جهت است که این اختیار از نوع اختیارات مشتقات است. در این نوع از آموزش، داراییهای مربوطه اغلب سهام یا شاخص سهام هستند، اما اختیار معامله همیشه در باره همهی انواع اوراق بهادار مالی نظیر ارز ، اوراق بهادار ، کالاهای مصرفی یا حتی مشتقات دیگری در بازار معامله میگردند.
اوراق اختیار معامله چیست و حق خرید و قرارداد حق فروش در اختیار معامله چیست ؟
داشتن این نوع قرارداد حق خرید به شما موضع معاملاتی خریداری در بازار ارائه میدهند؛ به همین جهت فروشنده قرارداد حق خرید، موضع معاملاتی فروشش را در نظر دارد. قرارداد حق فروش بهتان موضع معاملاتی فروش را در بازار ارائه میدهد و فروش قرارداد حق فروش، شما را در جایگاه معاملاتی خرید قرار مینماید.
فهمیدن این چهار نکتهیا چهار ویژگی خیلی اهمیت دارد، یه این خاطر که به چهار چیزی مربوط و مشخص میشود که میتوانید با اختیار معامله و این نوع قرارداد آن را به خوبی انجام بدهید؛ این چهار عامل اساسی عبارتند از: خریدن حق خرید، فروختن حق خرید، خریدن حق فروش، فروختن حق فروش.
افرادی که در بازار سعی میکنند تا اختیار معامله را میخرند خریدار یا به اصطلاح به آنها (Holder) و کسانی که آن اوراق رادر واقع میفروشند به اصطلاح به آن ها فروشنده یا به زبان دیگر (Writer) می نامند که در بازار فعال هستند و به انجام معامله میپردازند. تفاوت ویژه و اصلی بین انواع خریداران و همچنین فروشندگان نیز این است؛ خریداران اوراق حق خریداری و خریداران حق فروش یا به عبارت دیگر (خریداران) اجبار و الزامی ندارند که خرید اوراق یا فروش اوراق ر انجام بدهند. آنها میتوانند اگر تمایل داشته باشند یا بخواهند از حقوق خودشان استفاده بکنند.
اوراق بهادار اغلب ریسک زیادی دارند. معنای «مشتقه» بودن به این معنی است که نرخ آن به قیمت چیز دیگری وابستگی دارد. این ریسکِ خریداران اختیار معامله را به نوعی میتوان گفت که محدود میکند، به اینصورت که بیشترین و زیادترین ضرری که ممکن است متوجه حقوق آنها در بازار باشد، از دست دادن یا کاهش پیداکردن حق اجرت اختیار معامله در اوراق است؛ اما فروشندگان حق خرید و همین طور فروشندگان حق فروش (فروشندگان) مجبور به این هستند بخرند یا به عبارت دیگر بفروشند.
به این معنا که فروشنده احتمال دارد به قول خود برای خریداری یا فروش عمل نماید. این یعنی فروشنده اختیار و حق معامله ریسک نامحدود دارد، یعنی احتمال دارد خیلی بیشتر و زیادتر از قیمت اجرتِ اختیار قرارداد معامله را به نوعی از دست بدهند.
دیدگاه شما