بیشترین تغییر مالکیت حقیقی و حقوقی در بازار سهام +عکس
افراد حقیقی امروز هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان از بازار سهام خارج کردند که بیشترین خروج پول حقیقی از بورس یا فرابورس مربوط به گروه فلزات اساسی و همچنین سهام شرکت ملی صنایع مس ایران بود.
به گزارش سرویس بورس مشرق، حقوقیها امروز حدود هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند.
ارزش کل معاملات خرد ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بود، اشخاص حقوقی ۳۱ درصد یعنی هزار و ۹۲۰ میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان ۱۸ درصد از کل معاملات شد.
بالاترین و پایینترین رشد قیمت امروز در بورس
بیشترین تزریق پول حقوقی به بورس و فرابورس در سه گروه "فلزات اساسی"، "بانکها و مؤسسات اعتباری" و "خودرو و ساخت قطعات" رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروههای "انبوهسازی، املاک و مستغلات" و "ماشینآلات و دستگاههای برقی" به نفع حقیقیها تمام شد.
سه نماد «فملی»، «خودرو» و «وبملت» لقب بیشترین افزایش سهام حقوقی را به خود اختصاص دادند، توجه حقیقیها نیز بیشتر به «زاگرس»، «وساخت» و «پترول» معطوف بود.
مالکیت حقوقی در ترکیب سهامداری شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۱۴۰ میلیارد تومان افزایش یافت و از سوی دیگر سهامداران حقیقی پتروشیمی زاگرس با برتری ۸۰ میلیارد تومانی ابتکار عمل را در دست گرفتند.
امروز افزایش سهام حقیقیها در ۱۴ نماد و افزایش سهام حقوقیها در ۱۳۷ نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت دسته اول ۲۰۰ میلیارد تومان و تغییر مالکیت دسته دوم هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود.
خروج هزار میلیارد تومان سرمایه از بورس
در مجموع کل هفته اخیر 946 میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 189 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیش افت 2 درصد داشته است.
به گزارش خط بازار؛ در اولین روز کاری هفته اخیر روند خروج پول از بازار تداوم داشت و 392 میلیارد تومان از بازار خارج شد. در روزهای یکشنبه و دوشنبه این روند ادامه داشت. روز سهشنبه پول حقیقی وارد شد و ارزش تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی 23 میلیارد تومان شد. روز چهارشنبه نیز 96 میلیارد تومان خروج سرمایه ثبت شد. در مجموع کل هفته اخیر 946 میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 189 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیش افت 2 درصد داشته است.
بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی هفته به نماد بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) اختصاص داشت. در میان صنایع نیز، گروه محصولات شیمیایی بیشترین خروج پول حقیقی را داشت. بیشترین خروج سرمایه در روز شنبه به حکشتی، شستا و هایوب اختصاص داشت و روز یکشنبه وپاسار، بپاس و حکشتی بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. روز دوشنبه نیز بپاس، صبا، شستا و پترول بیشترین خروج پول را به خود اختصاص دادند. روز سهشنبه بپاس، سامان و پترول بیشترین خروج را داشتند و در آخرین روز کاری هفته آسیاتک، خساپا و بپاس بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی داشتند.
رشد ۱۷۸۰ درصدی خروج پول از بورس در هفته گذشته
در جریان یکی از معاملات هفته گذشته بازار سهام، تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی منفی شد و به عدد 126 میلیارد تومان رسید. این میزان خروج پول نسبت به روز گذشته رشد 1780 درصدی داشته است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا، بازار سرمایه در یکی از روزهای هفته گذشته که همه سهامداران به دنبال فتح سقفهای جدید در آن هستند، منفی شد. با بررسی عملکرد نمادهای بورس می تواند کاهش قیمت سهم های پالایشی را عامل این مساله در جریان معاملات دانست.
معاملهگران در شرایطی به استقبال آخرین روز معاملاتی هفته رفتند که تغییر مالکیت بازار سهام شاخص کل بورس تهران برای پنجمین روز متوالی رشد کرد. اما منفی شدن بازار در پایان معاملات به همراه رشد خروج پول حقیقیها از بورس یک زنگ خطر برای بازگشت شاخص بورس به کانال 1.4 میلیون واحدی است.
در جریان معاملات روزهای گذشته رشد ارزش صف های خرید و وجود مازاد تقاضا در بازار سیگنال مثبت به بازار سهام بوده است و در مقابل خروج پول حقیقی علامت منفی بوده است، اما در آن روز خاص در بازار سهام فروشندهها قوی تر از خریداران حاضر شدند و بازدهی شاخص کل را منفی کردند.
تقابل دوباره سهم های کوچک و بزرگ بازار سرمایه
اما رشد شاخص کل هموزن نشان میدهد باز هم سهم های کوچک بازار سرمایه میل به رشد بیشتری داشته و به دلیل عقب ماندگی که نسبت به سهم های بزرگ دارند، نیز بیشتر آنها در نیمه مثبت معامله شدهاند.
ثابت ماندن و کاهش قیمت برخی از فلزات اساسی در بازارهای جهانی طی روزهای اخیر سبب افت معاملات این گروه از بازار سرمایه شده است. البته برخی از نمادهای حاضر در این گروه نیز به دلیل برخورد با یک مقاومت تکنیکال باید اصلاح قیمتی را نیز مد نظر داشت.
حرکت خلاف جهت شاخصهای بورس
شاخص کل بورس در جریان معاملات یکی از روزهای هفته گذشته کاهش 818 واحدی داشت و به سطح یک میلیون و 512 هزار و 287 واحدی رسید. بازدهی این شاخص منفی 0.05 درصد بوده است و شاخص کل هموزن برخلاف شاخص با رشد 861 واحدی به عدد 401 هزار و 436 واحدی رسید و بازدهی مثبت 0.22 درصد را به ثبت رساند. شاخص فرابورس نیز با کاهش دو واحدی توانست سطح 20 هزار و 763 واحدی را حفظ کند.
کاهش ارزش کل معاملات و معاملات خرد بازار سهام
ارزش کل معاملات بازار سرمایه در جریان خرید و فروش های روز چهارشنبه بورس با کاهش 12 درصدی نسبت به روز گذشته به هفت هزار و 625 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 207 میلیارد تومان بود که 3 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل میدهد.
ارزش معاملات خرد نیز با کاهش دو درصدی نسبت به معاملات دیروز به عدد پنح هزار و 162 میلیارد تومان رسید. سهم معاملات خرد از کل معاملات حدود 67 درصد بوده است.
رشد بی سابقه خروج پول از بورس
در جریان معاملات روز چهارشنبه بازار سهام، تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی منفی شد و به عدد 126 میلیارد تومان رسید. این میزان خروج پول نسبت به روز گذشته رشد 1780 درصدی داشته است.
گروههای فلزات اساسی، محصولات شیمیایی در صدر خروج پول قرار داشتند و گروههای خودرو و ساخت قطعات، سرمایهگذاریها و بانک و موسسات مالی نیز در طرف دیگر میدان و بیشترین پول حقیقی را به خود اختصاص دادند.
سهم های فملی (ملی صنایع مس ایران)، فولاد (فولاد مبارکه اصفهان) و شتران (پالایش نفت تهران) شاهد بیشترین خروج پول حقیقی بودند و نمادهای وتوصا (گروه سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران)، خساپا (سایپا) و وپارس (بانک پارسیان) نیز در صدر ورود پول قرار گرفتند.
کاهش مازاد تقاضا در بورس
در پایان معاملات روز چهارشنبه، 230 نماد رشد قیمت داشتند و 51 نماد نیز در صف خرید باقی ماندند. به تغییر مالکیت بازار سهام عبارت دیگر، 48 درصد بازار رشد قیمت داشتند.
در جریان معاملات، ارزش صفهای خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته یک درصد افت کرد و در رقم 311 میلیارد تومان ایستاد و نمادهای خاهن (شرکت آهنگری تراکتورسازی ایران)، خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو) و وپست (پست بانک ایران) در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت.
در پایان معاملات روز چهارشنبه، 249 نماد کاهش قیمت داشتند و صف فروش 6 نماد نیز جمع اوری نشد. به عبارت دیگر، 51 درصد بازار افت قیمت داشتند.
بازار دارایی فکری
تشکیل بازار دارایی فکری بهعنوان یکی از بازارهای نوین مالی به منظور تنوع بخشی به ابزارهای مالی جدید و ضرورت نوآوری در این ابزارها و خدمات بهعنوان اهداف استراتژیک در بازار سرمایه از سال ۱۳۹۱ شکل گرفت و در اواخر سال ۱۳۹۲ با تدوین مقررات بازار دارایی های فکری به طور رسمی فعالیت خود را در بازار سوم فرابورس آغاز کرد. در بدو راه اندازی این بازار کارگزاری سهم آشنا با دیدگاه و رویکرد توسعه ای خود اقدامات لازم را برای حضور در این بازار شروع کرده و توانست در روز ۲۸ اردیبهشت ماه سال ۹۳ به عنوان اولین نهاد مالی اولین عرضه در بازار دارایی های فکری در بازار سوم فرابورس ایران را انجام دهد. کارگزاری سهم آشنا بهعنوان کارگزار پیشرو در زمینه بازار دارایی های فکری توانسته است با در اختیار داشتن بیش از ۶۰ درصد از عرضه ها در این بازار و همچنین بیشترین معاملات انجام شده در این بازارنقش به سزایی در راه اندازی این بازار داشته است.
لزوم راه اندازی بازار دارایی فکری
بازار دارایی فکری فرابورس که از آن با عنوان «بورس ایده» نیز یاد میشود، به منظور استفاده از ظرفیت های علمی در جهت پاسخگویی به نیاز بخشهای صنعت،کشاورزی و خدمات و در راستای اجرای قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و در جهت حمایت از حقوق فکری، معنوی و مادی اختراعات و طرح های مالکیت صنعتی شکل گرفت. حضور دارندگان حقوق مالکیت فکری در بازار دارایی های فکری میتواند ترتیبات لازم جهت تامین منابع مالی لازم برای تجاری سازی و عملیاتیکردن اختراعات و طرح ها را از یک سو فراهم آورده و از سوی دیگر پاسخگوی نیازهای صنایعی باشد که به صورت بالقوه به این اختراعات و طرح ها نیاز دارند.
بازارهای دارایی فکری بین المللی
حقوق مالکیت فکری قابل معامله در سایر کشورها عبارتند از طرحهای فناورانهای که با هدف توسعه محصول یا دانش فنی مطرح میشوند و ضروری است تا اینگونه طرحها، دارای یک نمونه اولیه، ماکت، مدل و یا نتایج حاصل از اجرای آزمایشی در حوزه مربوطه باشند. در خصوص طرحهای نیمه صنعتی که علاوه بر ویژگیهای مذکور، دارای توجیه فنی و اقتصادی نیز بوده و تأییدیههای معتبر و مستندات لازم را دارا باشند. معروفترین این بازارها “بـورس بینالمللی دارایی فکری در ایالات متحـده “IPXI” بوده که به عنوان یکی از بازارهای مالی دارایی فکری در زمینه کشف قیمت، انجام معاملات و توزیع اطلاعات برای دارندگان مالکیت معنوی مطرح است. محصول اولیه قابل معامله در این بورس، قراردادهای حق مالکیت است که این گواهی همچون یک برگ سهام بر اساس ارزش قیمتگذاری شده و پس از پذیرش در بورس، مورد معامله قرار میگیرد.
اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری چیست؟ اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری را میتوان به صورت زیر طبقهبندی کرد:
- حق ثبت اختراع: حقی انحصاری است که در قبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا میشود.
- علائم تجاری: نشانه شاخصی است که معرف کالاها یا خدمات معین ایجاد شده توسط شخص یا شرکت خاصی است.
- طرحهای صنعتی: طرح صنعتی جنبه تزئینی یا زیباییشناسی کالا را نشان میدهد. طرح میتواند شامل خصوصیات سه بعدی مثل شکل کالا یا خصوصیات دوبعدیی مانند الگوها، خطوط و رنگ باشد.
- حق انحصاری اثر: عبارت از حقوق اعطا شده به پدیدآورندگان آثار و کارهای ادبی و هنری است.
- سایر موارد: شامل انواع ارقام گیاهی، نوآوری، علائم جغرافیایی، مالکیت صنعتی، تحقیق بنیادی و کاربردی، اختراعات و غیره.
روش های نقل و انتقالات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس
در حال حاضر نقل و انتقالات انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری شامل انواع اوراق گواهی ثبت اختراع، طرح صنعتی و تغییر مالکیت بازار سهام علائم تجاری از طریق بازار سوم فرابورس ایرانن را میتوان در ۴ گروه دستهبندی نمود:
نوع اول) عرضه اوراق بهادار شرکتهای سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری
ثبت یک شرکت جدید با شخصیت حقوقی «سهامی خاص» و مطابق با «اساسنامه نمونه فرابورس» نزد مرجع ثبت شرکتها، توسط کارگزاری سهم آشنا و ارائه کپی کامل از اسناد ثبتی شرکت به فرابورس.
انتقال مالکیت حق اختراع مورد عرضه به شرکت ثبت شده فوق و ارائه تعهدات لازم، از طریق تنظیم سند در دفترخانه اسناد رسمی.
ارزشگذاری «سهام شرکت»، در صورت تمایل عرضهکننده، که تنها میتواند توسط کارگزاری سهم آشنا صورت پذیرد.
ارائه آگهی روزنامه رسمی در خصوص اعضای هیئتمدیره شرکت.
ارائه سند انتقال مالکیت دارایی فکری تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی شامل شرح نقل و انتقال و تعهدات مربوطه.
ارائه کلیه مدارک مورد نیاز برای عرضه سهام شرکت سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری از طریق کارگزاری سهم آشنا و عرضه سهام شرکت پس از موافقت کمیته عرضه از طریق بازار سوم فرابورس.
اعلام معامله انجام شده به مراجع مربـوطه توسط فرابورس.
نوع دوم) عرضه مستقیم و بیواسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری و انتقال قطعی و همیشگی کلیه حقوق ناشی از ثبت دارایی فکری توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپردهگذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام انتقال قطعی و همیشگی دارایی فکری نیز از طریق بیع یا صلح حق مالی و بر اساس تشریفات لازم جهت انتقال قطعی و همیشگی حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع سوم) عرضه حق بهرهبرداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهرهبرداری از حقوق دارایی فکری در مدت زمان معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپردهگذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهرهبرداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع چهارم) عرضه حق بهرهبرداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهرهبرداری از حقوق دارایی فکری با تیراژ معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعمل سپردهگذاری وو معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهرهبرداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
عرضه اختراعات و یا طرح ها در فرابورس
مخترعان و صاحبان حقوق مالکیت معنوی که قصد تأمین مالی برای راهاندازی طرحهای خود از طریق بازار دارایی فکری را دارند، می توانند پس از ثبت حقوق مالکیت معنویی خود نزد مراجع ثبت قانونی اعم از اداره کل مالکیت صنعتی به کارگزاری سهم آشنا مراجعه و درخواست خود را برای حضور در این بازار ارائه کنند.
مدارک مورد نیاز جهت پذیرش اختراعات و طرح های در فرابورس:
متقاضیان می بایست مدارک زیر را به کارگزاری سهم آشنا ارایه دهند:
- اوراق شناسایی مخترع طرح
- اوراق شناسایی مالک حقوق مادی ناشی از دارایی فکری (شخص حقیقی یا حقوقی)
- اوراق مربوط به ثبت دارایی فکری نزد مرجع ذیصلاح ثبت کننده.
مراحل انجام معامله در کارگزاری سهم آشنا برای مالکین اختراعات و طرح ها بدین شرح است:
آموزش انواع بازار بورس
بازار بورس چیست؟ زیر مجموعه ها و انواع آن کدام اند؟ در این مقاله به بررسی و معرفی انواع بازار بورس در ایران میپردازیم.
بورس چیست؟
به زبان ساده میتوان گفت که بازار مکانی است که در آن خرید و فروش انجام میشود. حال این بازار میتواند یک مکان فیزیکی یا در بستری مانند اینترنت باشد. آنچه خریداران و فروشندگان معامله میکنند، داراییهایشان است که میتواند فیزیکی یا غیرفیزیکی باشد. داراییهای فیزیکی مانند خانه، زمین، خودرو و… هستند. در طرف مقابل، داراییهای غیرفیزیکی اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت را در بر میگیرند.کلمهٔ بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار بهکار گرفته میشود.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار میگیرد. در ایران، تعریف بازار بورس اینگونه است که :به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بهطور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود، «بورس اوراق بهادار» میگویند. در این مقاله قصد داریم که به صورت تخصصی تر روی انواع بورس بحث کنیم.
درباره بورس ایران
بورس ایران چیست و از چه زمانی آغاز به کار کرده است؟ تاریخ تاسیس بورس در ایران به سال 1315 هجری شمسی باز میگردد، یعنی زمانی که ران لوترفلند بلژیکی اساس و پایه این بازار را در ایران بنا نهاد. البته جنگ جهانی دوم و پس از آن ، پیشآمد و تحولات و تنشهای داخلی کشور اجازه نداد تا این بازار بتواند رشد کند. ادامه ی بورس ایران به 26 سال بعد یعنی سال 1341 موکول شد. درآن سال حضور چند جانبه وزارت بازرگانی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، وزارت دارایی و. اساسنامه نخستین بازار بورس ایران تشکیل شده و تنظیم گردید. این بار هم بلژیکی ها برای راه اندازی بازار بورس ایران، به کمک آمده و در سال 1345 هجری شمسی، به صورت رسمی و قانونی بورس اوراق بهادار ایران تاسیس گردید. نخستین معامله و شروع فعالیت به تاریخ 15 بهمن سال 1346 هجری شمسی انجام پذیرفت، این معامله بورسی نیز روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی بود.
از آن زمان تا به امروز بازارهای مختلفی به بازار بورس ایران اضافه شده و شکل فعالیت شرکتهای حاضر در بورس و نیز فعالیت تالار بورس و سهامداران آن، متحول شده است. بازار بورس طی چند سال اخیر شکل پیشرفتهتری را به خود گرفته است. تا آنجا که معاملات کاغذی و حضوری جای خود را به معاملات اینترنتی داده است. روز به روز فعالیت در بورس سادهتر شده و افراد با سهولت بیشتری قادر به انجام معاملات روزمره در این بازار گسترده و هیجانانگیز هستند.
مزایای سرمایه گذاری در بورس
شاید برای شما سوال پیش بیاید که اساسا چرا به توضیح شکل گیری و فعالیت بازار بورس میپردازیم. بازار بورس گستردگی و دامنه فعالیت وسیعی دارد، این بازار ابزارهای مختلف مالی تا سهام شرکت ها و حتی کالاهای مختلف را شامل می شود. برای پی بردن به این موضوع که چرا بازار بورس جذابیت دارد باید به مهم ترین مزایای آن اشاره کنیم:
- کسب سود در بازه های زمانی مختلف
- برخورداری از حمایت قانونی و نظارتی
- حفظ سرمایه در مقابل تورم
- قابلیت نقدشوندگی مناسب نسبت به دارایی هایی مثل خودرو و مسکن
- امکان سرمایهگذاری با مبالغ اندک
- شفافیت در اطلاعات شرکتها
- تنوع بسیار بالای صنایع بورسی و صندوق ها و اوراق
- انتقال بسیار آسان سهام بین طرفین
- امکان فراگیری دانش سرمایهگذاری برای همه
- عدم نیاز به بازار فیزیکی
- امکان معاملات از طریق اینترنت
مهمترین مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران
بعد از اینکه به مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس را گفتیم باید به مزایایی که حضور شرکت ها در بازار بورس دارد نیز اشاره کنیم. شاید برای شما هم سوال باشد که چراشرکت ها در بازار بورس پذیرش شده و سهام آن ها خرید و فروش می شود؟ چه دلیلی دارد که شرکت ها به بورس ورود کرده و قسمتی از کنترل و مدیریت خود روی سهم را واگذار کنند؟ در زیر به مهم ترین مزایای پذیرش سهام بورس ایران می پردازیم:
- برخورداری از معافیت مالیاتی
- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراق قرضه)
- کاهش ریسک نقدینگی
- ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت
- سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت
- افزایش اعتبار داخلی و بینالمللی
- تعیین ارزش سهام شرکت
- سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی
- افزایش توان رقابتی و سهم از بازار
تقسیم بندی انواع بازار بورس در ایران
تصور عموم از بازار بورس، همان بازار بورس اصلی است؛ اما لازم به ذکر است که دسته بندی بازار بورس بزرگتر از یک بازار متمرکز است که در زیر به معرفی آنها میپردازیم
انواع بازار بورس در ایران
همانطور که گفتیم بازار بورس سهام یک بازار فراگیر است که از چندین زیرمجموعه تشکیل شده است. بورس، فرابورس، کالا و انرژی 4 بازار اصلی هستند که البته خود نیز زیر مجموعه هایی دارند.در ادامه به انواع بازار بورس اشاره خواهیم کرد.
بازار بورس
در بازار سهام بورس سهام شرکتها و بازار و انواع آن و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، خرید وفروش میشوند و بیشتر سرمایهگذاران بازار بورس، در این بخش از بورس فعال هستند.
آشنایی با بازار بورس
بازار بورس و سهام، همان بازار مادر بورس است که در آن اوراق بهادار و سهام شرکتها و سازمانهای مختلف به خرید و فروش گذاشته میشود و سهامداران حقیقی و حقوقی در آن حضور دارند. بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت کرده است و تاکنون سهام شرکتهای بسیاری را پذیرفته و منتشر کرده است. به دلیل قوانین پذیرش، شرکت هایی که در بازار بورس فعالیت دارند، از دسته شرکت های بزرگ تر کشور و دارای شفافیت اطلاعاتی بالا هستند.
بازار بورس تهران دارای دو بازار اول و دوم است که بازار اول دو تابلوی اصلی و فرعی دارد. شرایط پذیرش شرکتها در این تابلوها با یکدیگر متفاوت است و براساس سرمایه و شفافیت اطلاعاتی، اطلاعات بنیادی و سهامداران شرکت ها طبقه بندی می شود.
بازار فرابورس
مقدمات به وجود آمدن شرکت فرابورس ایران در سال 1384 زده شد و بعد از 3 سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان سومین بورس رسمی کشور بعد از بورس اوراق بهادار و بورس کالا، در سال 1387 آغاز به کار کرد.
همان طور که توضیح دادیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین مشخصی دارد. اگر شرکتی شرایط قانونی برای حضور در بازار بورس را نداشته ولی تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، می تواند در بازار فرابورس فعالیت کند. به همین دلیل شرکتهایی که شفافیت عملکردی و اطلاعات بنیادی ضعیف تر و شرکت های کوچک تر در بازار فرابورس پذیرش می شوند، که ریسک معاملات سهام این شرکتها را نیز افزایش میدهد.
بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، دارای 5 بازار کارآمد است. بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که براساس شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، پذیرش در آن ها انجام میشود. هرچند که به تازگی بازارهای دیگری به فرابورس اضافه شده اند که هنوز به طور کامل سهامداران نمی توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند.
بازار بورس کالا
بازار بورس کالا، دو دهه است که به صورت رسمی در کشور ما راهاندازی شده است تا با بهرهگیری از ابزارهای نوین مالی، خرید و فروش کالاهای پایه در بخشهای مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در ایران جان بگیرد. در واقع هدف اصلی ایجاد بورس کالای ایران را میتوان ایجاد بازاری قانونمند به منظور شفافسازی و کشف قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه و تسهیل معاملات آنها به کمک مکانیسم عرضه و تقاضای بورسی دانست.
به عبارتی بورس کالا بازاری است که در آن کالا معامله میشود و هر بازاری که کالا در آن معامله میشود به نام همان کالا خوانده میشود. پیش از راهاندازی رسمی بورس کالا، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی تقابل آزاد عرضه و تقاضا در بازار کالایی را بر عهده داشتند که پس از انحلال این دو سازمان و ایجاد بورس کالا، این وظیفه به صورت رسمی از سوی دولت به بورس کالا سپرده شد. داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه در این بازار صورت میگیرد. صندوق های کالایی، قراردادهای آتی کالا، گواهی سپرده کالایی و. از دیگر ابزارهای قابل معامله در بورس هستند. معاملات بورس کالا در 4 بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی انجام میگیرد.
برای مطالعه بیشتر به « بورس کالا چیست؟ » مراجعه کنید.
بازار بورس انرژی
به دلیل وجود منابع انرژی فراوان در ایران، همیشه جای خالی نهادی ساختاریافته برای منابع انرژی دیده میشد. به همین علت، چهارمین بورس رسمی کشور به نام بازار بورس کالا، در سال 1391 با هدف کشف قیمت منصفانه و بازاری قانونمند برای حامل های انرژی راه اندازی شد.
در این بازار عرضه کنندگان و متقاضیان، وزارتخانههای نفت، نیرو، صنعت و معدن و تجارت، شرکتهای ملی نفت ایران، ملی پالایش، پخش فرآوردههای نفتی ایران، ملی صنایع پتروشیمی، توانیر، مدیریت شبکه برق ایران، مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست را شامل میشود.
سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی در بورس انرژی ایران فعالیت داشته و عرضهکنندگان عمده در بورس انرژی ایران به حوزههای برق و حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و سایر حاملهای انرژی تقسیم میشوند.
مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی امکان خرید ندارند و فقط در بازار مشتقه میتوانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به صورت پیش پرداخت از مشتری دریافت میشود و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت میشود.
دیدگاه شما