مارجین ضرروی چیست؟

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید رمز ارز عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری رمز ارز یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.
اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: ۱. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

اهرم استفاده‌شده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت رمز ارز
مانده‌حساب

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت رمز ارز مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.
از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.
صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل می‌شود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از رمز ارز مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

یک معامله‌گر ۵.۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

معامله‌گر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.
انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.
نتیجه‌گیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ مارجین ضرروی چیست؟ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.

لیکویید شدن چیست؟ — لیکوئید در ارز دیجیتال به زبان ساده

بازار مالی محلی برای کسب سود توسط همه سرمایه‌گذارن نیست و کسب سود توسط یک نفر در بازار، نشان‌دهنده ضرر یک معامله‌گر دیگر است. معامله در بازار ارز دیجیتال نیز همانند سایر بازارها با سود و ضرر همراه است و در این میان ریسک بیشتر به معنی سود یا ضرر بیشتر است. یکی از اصطلاحاتی که ضرردیدگان بازار رمزارزها زیاد از آن استفاده می‌کنند عبارت لیکویید شدن ارز دیجیتال است. اگرچه پاسخ سوال لیکوئید چیست با جواب سوال لیکویید شدن چیست متفاوت است اما در این مقاله هر دو مفهوم را بررسی می‌کنیم و ارتباط بین ترید مارجین و فیوچرز را با لیکویید شدن توضیح می‌دهیم.

لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست ؟

«لیکویید شدن» (Liquidation) یا «مارجین کال» (Margin Call) به فرآیند از دست دادن تمامی سرمایه درگیر تریدرها در یک حساب «مارجین» (Margin)‌ یا «فیوچرز» (Futures) گفته می‌شود. این اتفاق بدترین اتفاقی است که برای یک تریدر می‌تواند رخ بدهد و به همین دلیل آشنایی با دلایل رخ دادن و نحوه جلوگیری از آن مهم است. معمولا از مارجین کال در بازار فارکس و از لیکوئید شدن در بازار ارز دیجیتال استفاده می‌شود و به طور کلی این دو مفهوم تفاوتی با هم ندارند.

نکته مهم در ارتباط با واژه لیکویید این است که علاوه بر مفهوم لیکویید شدن این واژه به معنای «نقدشوندگی» (Liquidity) هم هست. بسیاری از کاربران این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به طور کلی می‌توان گفت لیکویید بودن یک رمز ارز دیجیتال یک واژه مثبت است و منظور این است که افراد زیادی در لحظه تمایل به معامله آن ارز دارند. هر چه یک ارز لیکوییدتر باشد نشان از ارزش بالای آن میان مردم و سرمایه‌گذاران است. مفهوم لیکویید بودن علاوه بر رمزارزها برای صرافی‌های ارز دیجیتال نیز قابل استفاده است. صرافی که میزان نقدینگی در آن بالا باشد به کاربران این اطمینان را می‌دهد که در قیمت لحظه‌ای قادر به خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال خود هستند.

با توجه به تعریف‌های بالا، مشخص شد که مارجین ضرروی چیست؟ لیکویید بودن یک ارز با لیکوئید شدن ارز دیجیتال متفاوت است و ارتباطی میان این دو مفهوم وجود ندارد. در ادامه برای این که پاسخ به سوال لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست کامل باشد ابتدا ارتباط بین معاملات مارجین و فیوچرز با لیکویید شدن را توضیح می‌دهیم سپس به بررسی فرآیند آن خواهیم پرداخت.

ارتباط معاملات مارجین با لیکویید شدن چیست ؟

«معامله مارجین» (Margin Trading) به معامله‌ای گفته می‌شود که در آن کاربر می‌تواند با پول بیشتری نسبت به کل دارایی خود وارد معامله شود. سرمایه اضافی مورد نیاز برای این کار توسط صرافی‌ها تامین می‌شود و صرافی در ازای پرداخت وام، مبلغی را به عنوان کارمزد معامله دریافت می‌کند. در این نوع از معاملات کاربران می‌توانند چندین برابر مبلغ سرمایه خود از صرافی وام بگیرند اما تنها تا زمانی می‌توانند از این پول استفاده کنند که ضرر معامله آن‌ها بیشتر از کل دارایی آن‌ها نباشد.

برای درک بهتر این مفهوم یک مثال می‌زنیم. فرض کنید یک معامله‌گر ۱۰۰۰ دلار سرمایه اولیه دارد و با استفاده از معاملات مارجین می‌خواهد وارد یک موقعیت خرید ۳۰۰۰ دلاری بشود. در این حالت گفته می‌شود که اهرم استفاده شده کاربر ۳ است و تریدر با سه برابر مبلغ کل دارایی خود وارد معامله شده است. در این حالت صرافی ۲۰۰۰ دلار به سرمایه ۱۰۰۰ دلاری حساب مارجین تریدر اضافه می‌کند تا او بتواند موقعیت خرید خود را به سرانجام برساند. با فرض این که کارمزد صرافی در همان ابتدا توسط معامله‌گر پرداخت شده است میزان پولی که کاربر می‌تواند در این معامله ضرر کند برابر یک سوم ارزش کل معامله است.

بنابراین در صورتی که قیمت ارز خریداری شده تا ۳۴ درصد کاهش یابد در این صورت کل دارایی ۱۰۰۰ دلاری معامله‌گر از بین می‌رود و تنها سرمایه صرافی باقی می‌ماند. صرافی‌ها معمولا قبل از رسیدن به این مرحله بحرانی، به معامله‌گران پیشنهاد می‌دهند که با اضافه کردن سرمایه به حساب خود ریسک معامله را پایین بیاورند. در صورتی که معامله‌گر مارجین ضرروی چیست؟ این کار را انجام ندهد با رسیدن به حد آستانه معامله، به صورت خودکار بسته می‌شود و صرافی پول خود را به همراه کارمزد دریافت می‌کند در حالی که دارایی کل معامله‌گر از بین می‌رود. توجه داشته باشید که امکان خارج کردن پول وام‌گرفته شده از حساب مارجین وجود ندارد.

ارتباط معاملات فیوچرز با لیکویید شدن چیست ؟

«معامله فیوچرز» (Futures Trading) بسیار شبیه به معامله مارجین است و معامله‌گران در این نوع از معاملات نیز با قرض گرفتن از مارجین ضرروی چیست؟ صرافی می‌توانند بیش از مقدار سرمایه خود وارد معامله شوند. در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال اهرم مورد استفاده برای معاملات فیوچرز بسیار بیشتر از معاملات مارجین است و کاربران می‌توانند با اهرم‌های ۵۰ و ۱۰۰ وارد معاملات شوند. همین مساله، ریسک بالای معاملات فیوچرز حتی نسبت به معاملات مارجین که خود نیر ریسک بالایی دارند را نشان می‌دهد.

در کنار شباهت‌های گفته شده، تفاوت‌های اساسی بین معامله مارجین و فیوچرز در بازار کریپتو وجود دارد. در معاملات مارجین معامله‌گران دارایی رمزارز دیجیتال را به عنوان ابزار معامله خرید و فروش می‌کنند و در صورت خروج از معامله، باقی‌مانده سرمایه آن‌ها به شکل دارایی دیجیتال مورد معامله موجود است و کاربر می‌تواند آن را به حساب اسپات خود منتقل کند. در مقابل تریدرها در معاملات فیوچرز به جای معامله دارایی، قراردادهای مبتنی بر تغییر قیمت دارایی را معامله می‌کنند.

بنابراین زمانی که شما با اهرم ۳ وارد معامله خرید بیت کوین به صورت مارجین می‌شوید در واقع به اندازه کل دارایی به علاوه مارجین بیت کوین خریداری کرده‌اید اما همین معامله به صورت فیوچرز تنها به صورت قراردادی است که بر روی قیمت بیت کوین بسته شده است و شما سرمایه‌ای به صورت بیت کوین ندارید و سود و ضرر شما به صورت دلاری با تغییر قیمت بیت کوین محاسبه می‌شود.

معمولا معاملات فیوچرز به معاملاتی گفته می‌شود که در آن کاربران بر روی قیمت یک دارایی در یک زمان خاص در آینده شرط می‌بندند اما نوع دیگری از معاملا فیوچرز به نام «Perpetual» وجود دارد که در آن، قرارداد بسته شده تاریخ انقضای مشخصی ندارد و کاربر تا هر زمانی که لیکویید نشده است می‌تواند معامله را به پایان برساند. معمولا تریدرها از نوع پرپچوال برای انجام معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.

علت لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست ؟

لیکویید شدن ارز دیجیتال زمانی اتفاق می‌افتد معامله‌گران از اهرم در معاملات مارجین و فیوچرز استفاده می‌کنند. استفاده از اهرم به معنی افزایش ریسک معاملات است. هر چقدر مقدار اهرم بیشتر باشد، ریسک معامله نیز بیشتر خواهد بود. در معاملات اهرمی کاربران با گرفتن وام از صرافی‌ها دامنه نوسان معامله خود را محدود می‌کنند و همین مساله منجر به لیکویید شدن آن‌ها می شود.

معامله‌گرانی که به صورت «اسپات» (Spot) وارد معامله می‌شوند به هیچ عنوان دچار ضرر و زیان حاصل از لیکویید شدن ارز دیجیتال نمی‌شوند. معامله اسپات به معامله‌ای گفته می‌شود که به صورت آنی و بدون استفاده از اهرم انجام می‌شود. در این معامله کاربر با پرداخت قیمت لحظه‌ای توکن ارز دیجیتال، مقدار مشخص شده را از فروشنده دریافت می‌کند. مالکیت این دارایی با خود کاربر است و ارزش آن با تغییر قیمت بالا و پایین می‌شود اما مقدار آن همواره ثابت است.

استفاده از اهرم به خودی خود بد نیست و می‌تواند در شرایط مناسب باعث سود معامله‌گران شود. به عنوان مثال، اگر شما با ۱۰۰۰ دلار سرمایه اولیه و اهرم ۵ وارد یک معامله خرید ارز دیجیتال شوید و قیمت توکن خریداری شده ۱۰ درصد رشد کند در اینصورت، سود کل معامله برابر با ۵۰۰ دلار (ده درصد ارزش کل معامله) خواهد بود. شما با خروج از معامله و تسویه وام گرفته شده، ۱۵۰۰ دلار (با فرض ناچیز بودن هزینه کارمزد صرافی) خواهید داشت که رشد پنجاه درصدی سرمایه اولیه را نشان می‌دهد. بنابراین استفاده از اهرم و معاملات مارجین و فیوچرز شمشیر دو لبه است که می‌تواند باعث لیکویید شدن ارز دیجیتال یا کسب سود بالا برای معامله‌گران شود.

لیکوئید شدن مارجین ضرروی چیست؟ چیست و چگونه باید از آن جلوگیری کرد؟

نوسانات بالای بازار ارزهای رمزنگاری بدان معناست که نقد شدن دارایی توسط شخص ثالث یا همان لیکوئید شدن اتفاقی طبیعی است. بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری به دلیل نوسانات شدید قیمتی، در دسته سرمایه‌گذاری‌های پر ریسک قرار دارند.

در حالی که این نوسانات موجب نگرانی نهادهای قانون‌گذار می‌شوند، فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند تا سود بیشتری در مقایسه باکلاس دارایی‌های سنتی مانند سهام و کالا بدست بیاورند. در سال 2020 و در بحبوحه شیوع ویروس کرونا، بیت کوین، شاخص S&P 500 و طلا به ترتیب با 160، 14 و 22 درصد افزایش سال را به پایان رساندند.

علاوه بر نوسانات، پتانسیل افزایش میزان موقعیت‌های معاملاتی ارزهای دیجیتال از طریق استفاده از محصولات مشتقات مانند معاملات مارجین، قراردادهای آتی دائمی و قراردادهای آتی است. مشتقات قراردادهایی هستند که براساس قیمت دارایی اصلی تنظیم می‌شوند و به فرد اجازه می‌دهند تا درباره قیمت آینده دارایی شرط بندی کند.

مشتقات ارز رمزنگاری برای اولین بار در سال 2011 ظهور پیدا کردند و در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی به ویژه در بین سرمایه‌گذاران جزئی مشتاق که به دنبال کسب بیشترین سود از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، پیدا کرده‌اند.

از طریق معاملات مارجین، معامله‌گران می‌توانند با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی ارز رمزنگاری، درآمد خود را افزایش دهند. صرافی‌های بایننس، هووبی و بیتمکس برخی از صرافی‌های متمرکز و پیشرو هستند که به مشتریان خود اجازه انجام معاملات مارجین را می‌دهند.

اما نکته مهمی وجود دارد که باید به آن توجه کرد. در حالی که وام گرفتن برای افزایش موقعیت‌های معاملاتی می‌تواند هرگونه سود احتمالی را افزایش دهد، به همان میزان می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه شما شود و این معامله را به یک شمشیر دو لبه تبدیل کند.

معاملات مارجین

معاملات مارجین شامل افزایش مقدار سرمایه از طریق قرض گرفتن از شخص ثالث و معامله کردن با آن است. چنین تصور کنید که برای خرید بیت کوین یا یک ارز رمزنگاری دیگر از یک شخص غریبه وام گرفته‌اید. اما در این مورد، شما از یک صرافی وام می‌گیرید. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه موقعیت‌های معاملاتی خود را ( همچنین معروف به اهرم) افزایش دهند.

طبیعتا، یک فرد غریبه به شما وام نمی‌دهد تا به صورت رایگان معامله کنید، بلکه در ازای آن از شما وثیقه می‌گیرد. در معاملات مارجین نیز صرافی شما را ملزم می‌کند مقداری ارز رمزنگاری یا فیات را به عنوان وثیقه (موسوم به مارجین اولیه) قرار دهید تا موقعیت معاملاتی باز کنید. در صورتی که معامله بر خلاف پیش بینی وام گیرنده باشد، مارجین اولیه مانند صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند.

همچنین لازم به ذکر است که میزان سرمایه‌ای که می‌توانید از یک صرافی نسبت به مارجین اولیه خود وام بگیرید، با استفاده از اهرم تعیین می‌شود. برای مثال، اگر از یک اهرم 5 برابر در مارجین اولیه 100 دلار استفاده کنید، می‌توانید 400 دلار وام بگیرید تا موقعیت معاملاتی خود را از 100 دلار به 500 دلار افزایش دهید.

هر معامله بسته به اندازه اهرم می‌تواند منجر به سود یا ضرر زیادی شود. مثال بالا را در نظر بگیرید. با استفاده از اهرم 10 برابر، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، 50 دلار از موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود سود خواهید برد. این نشان دهنده سود 50 درصدی نسبت به مارجین اولیه است. سپس می‌توانید 400 دلار وام گرفته شده را بازپرداخت کنید و 150 دلار را برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین اولیه).

فرمول محاسبه سود یا زیان احتمالی

یک فرمول ساده برای محاسبه سود یا زیان احتمالی در هنگام استفاده از اهرم وجود دارد:

سود یا زیان= (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (اهرم)

برای این که دچار اشتباه نشوید، از “+” برای نشان دادن حرکت‌های مثبت قیمت و از ” -” برای حرکت‌های منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که اهرم یعنی این که مارجین اولیه شما چه مقدار می‌تواند سود یا ضرر داشته باشد. مطمئن شوید که ضررهای احتمالی خود را در سطوح قابل کنترل نگه می‌دارید.

لیکوئید شدن چیست؟

در حوزه بازار ارزهای رمزنگاری، لیکوئید شدن به این معناست که یک صرافی به دلیل ضرر جزئی یا کلی مارجین اولیه معامله‌گر، موقعیت اهرم شده وی را به زور می‌بندد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک معامله‌گر نتواند الزامات مارجین را برای یک موقعیت اهرم شده تامین کند (سرمایه کافی برای باز نگه داشتن موقعیت خود را ندارد). لیکوئید شدن در معاملات مارجین و آتی اتفاق می‌افتد.

معامله با استفاده از اهرم یک استراتژی پر ریسک است و اگر دارایی یک حرکت بسیار بزرگ بر خلاف موقعیت شما داشته باشد، کل وثیقه (مارجین اولیه) خود را از دست خواهید داد. در واقع، برخی از کشورها مانند انگلستان آن را بسیار خطرناک می‌دانند و صرافی‌های ارز رمزنگاری را از ارائه محصولات اهرمی منع کرده‌اند تا از این طریق از معامله‌گران مبتدی در برابر لیکوئید شدن و از دست دادن سرمایه محافظت کنند.

با استفاده از فرمول زیر می‌توانید محاسبه کنید که تا چند درصد حرکت خلاف موقعیت شما منجر به لیکوئید شدن می‌شود.

درصد لیکوئید شدن موقعیت= 100 تقسیم بر مقدار اهرم

برای مثال، در صورت استفاده از اهرم 5 برابر ، اگر قیمت دارایی 20 درصد مخالف موقعیت شما حرکت کند، آن موقعیت لیکوئید خواهد شد (100 تقسیم بر 5 = 20 )

چگونه از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟

هنگام استفاده از اهرم، برخی گزینه‌ها وجود دارند که احتمال لیکوئید شدن را کاهش می‌دهند. یکی از این گزینه‌ها سفارش استاپ لاس (یا حد توقف – ضرر ) است.

سفارش توقف- ضرر (همچنین موسوم به سفارش استاپ یا سفارش استاپ- مارکت)، سفارشی است که سرمایه‌گذار در صرافی ثبت می‌کند و به آن دستور می‌دهد که در صورت رسیدن قیمت به سطح قیمتی خاص، دارایی را بفروشد.

هنگام تنظیم سفارش توقف – ضرر، باید موارد زیر را وارد کنید:

• Stop price : سطح قیمتی است که سفارش توقف – ضرر در آن انجام خواهد شد.
• Sell price: سطح قیمتی است که در آن شما قصد فروش دارایی را دارید.
• Size: مقدار دارایی که می‌خواهید بفروشید.

اگر قیمت به سطح تعیین شده برای توقف برسد، سفارش استاپ به طور خودکار انجام می‌شود ودارایی به هر قیمت و مقداری که ذکر شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر فکر می‌کند که بازار بر خلاف موقعیت وی حرکت خواهد کرد، می‌تواند قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت توقف تعیین کند تا احتمال پر شدن آن (خریداری آن توسط معامله‌گر دیگری) بیشتر شود.

برای آشنایی با انواع سفارش‌ها به مطلب زیر رجوع کنید:

هدف اصلی سفارش توقف – ضرر به حداقل رساندن ضررهای احتمالی

سناریو 1: یک معامله‌گر 5000 دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد از مارجین اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابر برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. وی حد توقف – ضرر خود را در 2.5 درصد از سطح ورودی خود قرار می‌دهد. در این صورت، معامله‌گر احتمالا 25 دلار ضرر خواهد کرد که تنها 0.05 درصد از کل حسابش است.

اگر معامله‌گر از حد توقف- ضرر استفاده نکند، در صورت کاهش 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی لیکوئید خواهد شد( طبق فرمول ذکر شده در بالا).

سناریو 2: یک معامله‌گر دیگر 5000 دلار در حساب خود دارد، اما از مارجین اولیه 2500 دلار و اهرم سه برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلار خود استفاده می‌کند. با قرار دادن حد توقف – ضرر در 2.5 درصد از سطح ورود، احتمالا 187.5 دلار از دست خواهد داد که 3.75 درصد از کل حسابش است.

نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید این است که استفاده از اهرم بیشتر معمولا ریسک بالایی دارد. در صورتی که اندازه موقعیت شما بیش از حد بزرگ باشد، به همان نسبت در معرض لیکوئید شدن قرار خواهید گرفت (همانطور که در سناریو 2 مشاهده کردید). به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود در هر معامله را کم‌تر از 1.5 درصد از کل مقدار حساب خود نگه دارید.

کجا می‌توان حد توقف – ضرر را تعیین کرد

وقتی صحبت از معاملات مارجین می‌شود، مدیریت ریسک مسلما مهم‌ترین مسئله است. هدف اصلی شما قبل از فکر کردن به سود، باید این باشد که ضررها را در پایین‌ترین سطح نگه دارید. همه مدل‌های معاملاتی خطاهایی دارند. بنابراین، باید مکانیسم‌هایی را به کار بگیرید که به بقای شما در شرایطی که بازار مطابق انتظار پیش نمی‌رود، کمک کند.

قرار دادن سفارش توقف – ضرر اهمیت بسیار زیادی دارد. در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین حد توقف – ضرر وجود ندارد، اغلب 2 تا 5 درصد از سطح ورود به موقعیت توصیه می‌شود. همچنین، برخی معامله‌گران ترجیح می‌دهند حد توقف- ضرر خود را دقیقا در زیر جدیدترین کف قیمت قرار دهند (به شرطی که آن قدر پایین نباشد که قبل از شروع لیکوئید شوند).

شما باید اندازه معاملات و ریسک مربوطه را مدیریت کنید. هرچه اهرم شما بیشتر باشد، احتمال لیکوئید شدن موقعیت شما بیشتر می‌شود. استفاده از اهرم بسیار بالا مثل این است که سرمایه خود را در معرض ریسک غیر ضروری قرار دهید. علاوه براین، برخی از صرافی‌ها لیکوئید شدن را مدیریت می‌کنند. برای مثال، مارجین اولیه در صرافی بیتمکس فقط بیت کوین است. این بدان معناست که در صورت کاهش قیمت این ارز، قیمت وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز کاهش می‌یابد که منجر به لیکوئید شدن سریع‌تر موقعیت می‌شود.

با توجه به ریسک مربوط به معاملات اهرم، برخی از صرافی‌ها پایین‌ترین سطح دسترسی را برای معامله‌گران تعیین کرده‌اند. بایننس و اف تی ایکس که از صرافی‌های متمرکز و پیشرو هستند، اهرم معاملات را از 100 برابر به 20 برابر کاهش داده‌اند.

کال مارجین یا مارجین کال

برای درک بهتر دو مفهومcal margin یا مارجین کال، یک یه یک آنها را بررسی می کنیم. margin cal در فارکس چیست؟ مارجین کال به زبان ساده، زمانی است که حساب یک فرد وارد ضرر شدید می شود در واقع از مارجین آن حساب در حال کاسته شدن است. در این صورت معامله گر آلارمی مبنی بر margin cal شدن دریافت می کند این یک تعریف از margin cal به زبان ساده بود.

توجه: مارجین پولی است که در یک حساب معاملاتی موجود و جهت ترید و معامله در دسترس است.

زمانی که margin cal می شویم چه اتفاقی می افتد ؟

پس از توضیح در خصوص margin cal به زبان ساده، ببینیم زمانی که مارجین کال می شویم چه اتفاقی می افتد؟ اگر با فضای معاملاتی متاتریدر آشنا باشید، قطعا می دانید که مارجین لول (margin level) نقش مهمی ایفا می کند و به صورت درصد بیان می شود و همواره باید رصد شود. هرچه بیشتر وارد ضرر شوید اکوئیدی (Equidity) کمتر میشود و همینطور سطح (درصد) مارجین لول کم می شود، این کم شدن تا جایی ادامه پیدا میکند که به رقم %100 برسد. در این هنگام اصطلاحا می گوییم که فرد margin cal شده است و نوار طوسی رنگ پایین صفحه، به مارجین ضرروی چیست؟ رنگ قرمز به مفهوم آلارم درمی آید و به صورت مداوم سه مشخصه margin و free margin و margin level روشن و خاموش می شوند و این بدین معناست که شما اجازه معامله کردن ندارید. در واقع free margin (پول آزاد) برای پوزیشن جدید ندارید.

محاسبه margin cal

در ادامه بحث و بررسی موضوع cal margin یا مارجین کال می خواهیم ببینیم که روش محاسبه margin cal در فارکس چیست؟

برای بررسی این که بدانیم حساب ما در سلامت بسر می برد یا خیر(health account) باید همواره عدد مارجین لول (margin level) را بررسی کنیم.

فرمولی وجود دارد که این فرمول به ما می گوید که وضعیت سلامت حساب ما به چه صورت است.

محاسبه مارجین لول = اکوئیدی (Equity) تقسیم بر مارجین (margin) ضربدر 100

درصدی که مارجین لول به ما نشان می دهد بسیار مهم است و در واقع همه چیز است، این مقدار اگر به %100 برسد معنای آن این است که خیلی وارد ضرر شده ایم و حساب مارجین کال شده است. هرچه بیشتر وارد ضرر بشوید سطح اکوئیدی پایین تر می رود و در نتیجه مارجین لول از 100% هم کمتر می شود.

نکته : رقم مارجین لول کاملا بسته به بروکر دارد و حسابی که در آن بروکر افتتاح کرده اید. بروکرهای مختلف اعداد مختلفی برای margin cal شدن ارائه می دهند. بسته به نوع حساب، 100 یا 80 یا حتی 120 درصد، در اینجا ما به عنوان مثال عدد 100 را استفاده کردیم.

تفاوت مارجین کال با کال مارجین چیست ؟

در ادامه صحبتمان در خصوصcal margin یا مارجین کال بعد از پرداختن به سوال مارجین کال در فارکس چیست؟ در این قسمت به تفاوت margin cal با کال مارجین خواهیم پرداخت. در margin cal معامله گر به دلیل آنکه سطح مارجین لول با قرار گرفتن در ضرر شدید، حسابش مارجین کال می شود و آلارمی مبنی بر margin cal شدن دریافت می کند. یعنی هنوز فرصت جبران کردن را یا از طریق شارژ حساب و یا از طریق بستن برخی معاملاتی که در ضرر بالا هستند و یا هج معاملات (البته زیاد توصیه نمیشود) را دارد. اما در موقعیت cal margin، ضرر به حدی بالاست که امکان دارد کل حساب از دست برود و تریدر کل سرمایه خود را از بین ببرد. در این صورت همیشه پوزیشن هایی که در حال دادن ضرر بالاست بسته می شوند و در اصطلاح cal margin شده است و حسابش به صفر نزدیک شده است. روش بسته شدن پوزیشنهای در ضرر اینگونه است که: اول پوزیشنی که بیشترین ضرر را دارد بسته می شود تا سطح درصدی مارجین لول بالاتر برود، این کار تا جایی انجام می گیرد که یا حساب به حالت امن یعنی سطح درصدی مارجین لول بالا برسد و یا کل مارجین تریدر به صفر نزدیک بشود.

لازم به ذکر است یک درصدی بروکر در هر حساب مشخص میکند که اگر مارجین لول به آن درصد برسد، در حساب اولین بیشترین ضرر بسته می شود و به آن درصد از سطح مارجین لول (stop out) گفته می شود. در بروکرهای مختلف بسته به اکانت تایپ بروکر متفاوت است و می تواند 0% شروع و حتی تا 50% تغییر کند.

یعنی اگر مارجین لول به این درصدها برسد اولین بیشترین ضرر بسته می شود و اینکار ادامه پیدا میکند که یا حساب به حالت عادی برگردد و یا از دست برود.

cal margin فارکس چیست ؟

خوب، حال ببینیم در این قسمت از مقاله کال مارجین یا mrgin مارجین ضرروی چیست؟ cal، مفهوم cal margin چیست؟ یاcal margin به چه معناست؟ کال مارجین به زبان ساده اینگونه است که، زمانی که میزان ضرر در معاملات از حد مجاز بیشتر شود برای مثال %30 وجه تضمین اولیه، و اخطاریه ای برای افزایش وجه تضمینی صادر می گردد و میزان موجودی حساب شما مثلا از %70 درصد وجه تضمین اولیه پایینتر برود در اصطلاح به این حساب cal margin گفته می شود. شما بسته به بروکرتان و درصدی که برای حسابتان تعیین می کند تنها مجاز به ضرر کردن تا آن سطح مشخص شده هستید. ( برای مثال %30)

سطح cal margin را از کجا بدانیم ؟

سطح cal margin چیست؟ در مورد کال مارجین یاmargin cal گفتیم که سطح cal margin یک عدد توافقی بین بروکر و معامله گر است و چنانچه رقم ضرر بزرگتر از عدد توافی باشد فرد کال مارجین می شود. برای دانستن این سطح همواره باید نگاهتان به میزان اکوئیدی و مارجین لول باشد (فرمول cal margin) و همواره آنها را رصد کنید تا بتوانید از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین یا مارجین کال دوری کنید و یک معامله ایمن انجام بدهید در ادامه به شما خواهیم گفت که چگونه cal margin میشویم و چطور باید از آن دوری کرد. البته اگر حجم معاملات خود را رعایت کنید و (money management) داشته باشید هیچ اتفاقی برای حسابتان نخواهد افتاد.

قانون cal margin چیست؟

در مورد کال مارجین یا margin calببینیم که قانون کال مارجین به چه معناست؟ و چه می گوید؟ قانون کال مارجین به زبان ساده می گوید نباید ضرر از حد مشخص بالاتر رود. که اگر این اتفاق بیفتد طبق قانون و فرمول کال مارجین سیستم عامل معاملاتی شما را از معامله خارج خواهد کرد و یا اینکه وضعیت ترید و معامله تان بطور کل بسته خواهد شد لذا بسیار ضروری است که همواره سطح مارجین و اکوئیدی را بررسی کنیم. می توان گفت که تا آنجا که می توان نباید گرفتار کال مارجین یا margin cal شد.مارجین ضرروی چیست؟

در چه صورت کال مارجین می شویم ؟

در اینجای مقاله کال مارجین یا margin cal ببینیم که چگونه کال مارجین میشویم ؟

1.بروکر ها برای افزایش قدرت معامله تریدرها اهرم در اختیار آنها قرار می دهند. مقادیر اهرم ها متفاوت هستند.(1:50، 1:100، 1:200،… و یا 1:500، 1:3000) استفاده از اهرم ها بسیار شیرین به نظر می رسد اما نباید نا آگاهانه و بی منطق از آنها استفاده کرد. برای مثال یک حساب 200 دلاری استفاده از اهرم 1:1000 اصلا منطقی نیست و باعث میشود که در وضعیت کال مارجین یا مارجین کال قرار بگیرید. پس یکی از دلایل کال مارجین نشدن، استفاده کردن صحیح از اهرم معاملاتی (leverage) می باشد.

2.عامل دیگر انتخاب حد ضرر(stop loss) بجا و هوشمندانه

3.اصرار به ماندن برای مدت زمان طولانی در یک ترید ناموفق و امیدوار به آنکه سیر صعودی پیدا کند و وارد سود شود.

با عنایت به موارد بالا می توان از کال مارجین شدن جلوگیری کرد.

کال مارجین در معاملات طلا

نکته ای که در این بخش از مبحث کال مارجین یا magin cal عنوان می کنیم دانستن این نکته است که شاخص ها، جفت ارزها و طلا چقدر مارجین نیاز دارد دارای اهمیت است.

سعی کنید از فرمول زیر برای همیشه استفاده کنید تا گرفتار مارجین کال و کال مارجین نشوید.

در یک حساب معاملاتی با لوریج 1:100 حداکثر از ده درصد مارجین کل استفاده نمایید و این درصد را در پنج قسمت (پوزیشن) در صورت نیاز وارد پوزیشن شوید. اگر نیاز به توضیحات بیشتر باشید واحد پشتیبانی بروکر نیکس از نظر تخصصی همیشه آماده پشتیبانی هستند.

سخن پایانی

تفاوت cal margin یا مارجین کال ، بسیار در انجام معاملات نقش مهمی دارند. پس همانند سایر مواردی که در مقالات گذشته بررسی کردیم، آموختن کاربرد این دو اصطلاح نیز ضروری و لازم می باشد. گفتیم که تفاوت کال مارجین یا margin cal، هر کدام به چه معناست چه هنگام و چطور اتفاق می افتند.
در واقع قبل از آنکه شروع به ترید واقعی کنیم بهتر است که با حساب دمو (آزمایشی)، با کاربردهای سیستم معاملاتی که قرار است با آن ترید کنیم آشنا شویم تا هم تجربه ترید کسب کنیم و هم بدانیم که هر یک از قسمتهای پلتفرم چه مفهوم و پیامی دارند؟
در مقاله تفاوت کال مارجین یا margin cal، سعی ما بر ساده کردن مطالب جهت درک بهتر آن برای شما عزیزان بوده است.
جهت هرگونه ابهام، سوال، مشاوره می توانید از طریق راههای ارتباطی از جمله چت آنلاین با مشاورین بروکر نیکس تماس بگیرید.

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید نیوز هاپیک عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری نیوز هاپیک یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.
اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: ۱. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

اهرم استفاده‌شده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت نیوز هاپیک
مانده‌حساب

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت نیوز هاپیک مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.
از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.
صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل می‌شود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از نیوز هاپیک مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

یک معامله‌گر ۵.مارجین ضرروی چیست؟ ۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

معامله‌گر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.
انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.
نتیجه‌گیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.