سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟

اولین گام در تشکیل سبد سرمایه گذاری چیست؟

گام اول در تشکیل سبد سرمایه گذاری طرح‌ریزی آن است که می‌تواند به‌عنوان برنامه‌ای گسترده از خواسته های سرمایه‌گذار شامل نیازها، اهداف، محدودیت‌ها، منبع تأمین مالی و شرایط سرمایه‌گذار که اساس و بنیان تشکیل سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهد در این فرآیند ایفای نقش کند. برنامه مکتوبی که این طرح‌ریزی را کنترل می‌کند بیانیه خطی مشی سرمایه‌گذاری (Investment Policy Statement) نامیده می‌شود.

بیانیه خط‌مشی سرمایه‌گذاری (IPS)

بیانیه خطی مشی سرمایه‌گذاری (IPS) نقطه آغاز فرآیند مدیریت سبد سرمایه‌گذاری است. بدون داشتن درک کاملی از وضعیت و نیازهای یک سرمایه‌گذار نمی‌توان نتیجه موفقیت‌آمیزی را انتظار داشت. در سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ اینجا واژه موفقیت این‌گونه تفسیر می‌شود که سرمایه‌گذار به اهداف مالی خود در قالب تعریف‌شده ریسک، بازده، افق سرمایه‌گذاری و … برسد. طراحی IPS اساس رسیدن به موفقیت در سرمایه‌گذاری ست.

گسترش IPS در گرو بیان حقایقی از زبان سرمایه گذار است. یافتن این حقایق با استفاده از پرسشنامه های طراحی شده که تحمل ریسک و شرایط خاص سرمایه گذار را نشان می دهند میسر می شود. در مواجه با سرمایه گذاران حقوقی این حقایق متوجه مدیریت دارایی و بدهی، شناسایی الزامات نقدینگی و رنج وسیعی از مالیات و مسائل قانونی می شود.

یک IPS می تواند قالبهای متنوعی داشته باشد که قالب متداول آن شامل اهداف و محدودیت های سرمایه گذاری سرمایه گذار برای تشکیل سبد دارایی است . اهداف سرمایه گذار مشخص شده در دو بخش تحمل ریسک و بازده مورد نیاز هستند. این اهداف باید با یکدیگر سازگار باشند به عنوان مثال یک سرمایه گذار بعید است بتواند سبدی از دارایی ها سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ را به خود اختصاص دهد که ریسک و بازده سبد با یکدیگر تناسب نداشته باشند. یعنی انتظار بازدهی بالا در برابر تحمل ریسک کم.

بخش محدودیت های سرمایه گذار یک سری عوامل را پوشش می دهند که برای برآورده ساختن اهداف سرمایه گذار در تشکیل سبد سرمایه گذاری باید در نظر گرفته شوند. محدودیت هایی که به کرات در نگارش IPS استفاده می شوند شامل الزامات نقدینگی، افق زمانی، الزامات قانون و مقررات، وضعیت های مالیاتی و نیازهای منحصر به فرد هر سرمایه گذار می باشند. این محدودیت ها ممکن است داخلی باشند (تنظیم شده توسط سرمایه گذار) و یا ممکن است خارجی باشند (تنظیم شده توسط قوانین و مقررات) که در ذیل به تفصیل به آنها می پردازیم.

داشتن یک IPS مورد پسند برای همه سرمایه گذاران باید رویه استانداردی برای مدیر سبد داشته باشد. مدیر سبد به منظور ارزیابی تناسب سرمایه گذاری ویژه برای سرمایه گذار باید IPS را در دسترس داشته باشد تا بتواند به آن مراجعه کند. در برخی موارد نیاز برای نگارش IPS از صرف یک اهمیت از مراحل استاندارد فراتر می رود. در بعضی از کشورها، IPS (یا بیانیه ای مشابه) برای یک فعالیت سرمایه گذاری اجباری است و از الزامات قانونی محسوب می شود.

به عنوان مثال صندوق های بازنشستگی انگلستان باید تحت قانون بازنشستگی کشور یک بیانیه اساسی سرمایه گذاری داشته باشند که این خود ماهیت IPS را دارد. همچنین سازمان ثبت شرکتهای خدمات مالی این کشور التزامی مبنی بر جمله “مشتریان خود را بشناسید” دارد که همانطور که عنوان کردیم این مفهوم در تعریف IPS وجود دارد. در مورد یک موسسه، از قبیل صندوق بازنشستگی یا بنگاه های اقتصادی، IPS ممکن است مجموعه ای از ترتیبات حکومتی باشد که برای صندوق های سرمایه گذاری اعمال می شوند.

بدنه اصلی IPS

IPS ها فرمت استاندادری ندارند اما باید بخش های زیر را به تفصیل در خود بگنجانند.

صندوق­ سرمایه­ گذاری مشترک چیست؟

صندوق­ سرمایه­ گذاری مشترک، نهادی است که منابع مالی را از مردم جمع­ آوری نموده و در سبد متنوعی از اوراق بهادار سرمای ه­گذاری می­کند. اين صندوق‌ها با توجه به تعريف صورت گرفته در قانون بازار اوراق بهادار مصوب مجلس شوراي اسلامي در آذرماه 1384 و به عنوان جايگزين مناسبي براي سبدهاي مشاع ايجاد گرديده‌اند.

به گزارش بنکر، با ايجاد صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، سبدهاي مشاع- كه پيش از اين توسط تعدادي از كارگزاراني كه مجوز سبدگرداني از سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) دريافت نموده‌اند تشكيل شده‌بودند- به كار خود خاتمه دادند. براي مطلع شدن از چگونگي فعاليت و نظارت بر اين صندوق‌ها لازم است كه سرمايه‌گذاران با مطالعة دقيق اساسنامه و اميدنامة مربوطه با جزئيات آن آشنا شوند و با توجه به استراتژي‌ها و انتظارات خود از سرمايه‌گذاري در بورس اوراق بهادار در مورد خريد واحدهاي سرمايه‌گذاري اين صندوق‌ها تصميم مناسبي اتخاذ نمايند.

در این راستا سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور گسترش امکان سرمایه­گذاری و متنوع نمودن ابزارهای در دسترس سرمایه‌گذاران، اقدام به ارایه مجوز تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به شرکت­های کارگزاری که دارای مجوز ارایه خدمات مشاوره و سبدگردانی هستند، نموده است. لذا خرید گواهی این صندوق­ها برای سرمایه­گذاران خرد و افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در سهام و سایر اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس را دارند اما به دلیل فقدان توان تحلیلی مناسب، نداشتن وقت به منظور بررسی و انتخاب سهم و . با سازوکار بازار آشنا نیستند، مطلوب و مناسب است. قیمت گواهی‌های سرمایه‌گذاری مشترک برابر با ارزش خالص دارایی‌های صندوق است.

ويژگي‌ها و ماهيت سرمايه‌گذاري در صندوق‌ها:

الف) جايگزيني براي خريد سهام شركت‌هاي بورسي:

شخصي كه تعدادي از واحدهاي سرمايه‌گذاري يكي از صندوق‌ها را در اختيار دارد در واقع مالك سهام چند شركت است كه صندوق از محل دارايي‌هاي خود به عنوان سبد سرمايه‌گذاري خريداري نموده است. بدين ترتيب سود يا زيان مالكان واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق، تحت تأثير مستقيم نوسان قيمت مجموعة سهام موجود در سبد سرمايه‌گذاري صندوق است.

ب) وجود مديريت حرفه‌اي:

منظور از مديريت حرفه‌اي، مقايسة تخصص و توان مديران با تجربه و آشنا با بازار سهام با سرمايه‌گذاراني است كه تجربة كافي و يا زمان و امكانات مناسب تحليل براي تشكيل سبد سرمايه‌گذاري به صورت مستقل را ندارند.

يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي هر سرمايه‌گذاري، قابليت تبديل به وجه نقدشدن آن در زماني است كه سرمايه‌گذار به هر دليل تصميم به تغيير موضع سرمايه‌گذاري خود و خروج مي‌گيرد. با توجه به اركاني كه در صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك در سهام پيش‌بيني شده است سرمايه‌گذاران در هر زمان مي‌توانند با توجه به خالص ارزش روز دارايي‌هاي موجود در صندوق و پس از كسر هزينه‌هاي مربوطه، تمام يا تعدادي از واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را به وجه نقد تبديل نموده، اصطلاحاً ابطال نمايند.

د) صرفه‌جويي نسبت به مقياس:

با توجه به اينكه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري از گردآوري پول‌هاي اندك تعداد زيادي سرمايه‌گذار تشكيل مي‌شوند بنابراين امكان استفاده از مزاياي يك مجموعة سرمايه‌گذاري بزرگ براي اجزاي آن فراهم خواهد بود. طبيعي است كه يك سرمايه‌گذار به تنهايي امكان پرداخت هزينه‌هاي مشاوره و يا استفاده از نرم‌افزارهاي مختلف اطلاع‌رساني و تحليل‌گري را نخواهد داشت ولي با كنار هم قرار گرفتن سرمايه‌هاي اندك سرمايه‌گذاران خرد، امكان استفاده از مزاياي اين چنين فراهم خواهد شد.

هـ) انگيزة مديريت صندوق سرمايه‌گذاري:

با توجه به ساختار طراحي شدة صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك در سهام و ارتباط مستقيم بين رشد ارزش دارايي‌هاي صندوق و منتفع شدن مدير و ساير اركان صندوق، قابل پيش‌بيني است كه مدير انگيزة كافي براي تشكيل بهترين تركيب سبد سرمايه‌گذاري را داشته، تلاش نمايد تا خالص ارزش دارايي‌هاي صندوق را به حداكثر ممكن رساند.

اركان صندوق‌ها

براي تشكيل و ادارة يك صندوق سرمايه‌گذاري مشترك در سهام چندين ركن در اساسنامه پيش‌بيني گرديده است تا اين اركان شرايط اجرايي و نظارتي لازم جهت عملكرد مناسب صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري را فراهم نمايند.

مجمع صندوق با حضور دارندگان حداقل نصف به علاوة يك واحدهاي سرمايه‌گذاري ممتاز داراي حق رأي صندوق رسميت مي‌يابد. مجمع صندوق بالاترين ركن صندوق قلمداد مي‌گردد و مهم‌ترين وظيفة آن انتخاب مدير، متولي، ضامن و حسابرس و معرفي به سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) جهت تأييد است.

ركن اجرايي صندوق و متخصص در بازار سرمايه است كه لازم است مطابق اساسنامه گزارشات پيش‌بيني شده و اطلاعات قابل ارائه را تهيه و در اختيار متولي، حسابرس و سبا قرار دهد. همچنين با استفاده از تارنماي مربوط به صندوق سرمايه‌گذاري، اطلاعات ذكر شده در بخش اطلاع‌رساني اساسنامه را جهت آگاهي عموم افشاء مي‌نمايد.

ركن نظارتي صندوق محسوب گرديده و توسط مجمع صندوق انتخاب خواهد شد. (يادآوري: هويت متولي سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ و ساير اركان صندوق در اميدنامة مربوطه و در تارنماي هر صندوق افشاء مي‌گردد).

ضامن نيز توسط مجمع انتخاب شده، پس از تأييد سبا در اميدنامة صندوق براي عموم معرفي خواهد شد. منظور از ضمانت در ساختار صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك در سهام (در اندازة‌كوچك) فراهم نمودن نقدينگي كافي در شرايطي است كه صندوق براي انجام پرداخت‌ها طبق اساسنامه و يا ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري متقاضيان به قيمت ابطال محاسبه شده وجه نقد كافي نداشته باشد.

ركن ديگر نظارتي است كه از بين مؤسسات حسابرسي معتمد سبا و توسط متولي، جهت تأييد به مجمع صندوق معرفي مي‌گردد. مدت مأموريت حسابرس توسط مجمع تعيين مي‌گردد و حسابرس با قبولي سمت ارائه گرديد وظايف و مسئوليت‌هاي محوله طبق اساسنامه را به عهده خواهد گرفت.

و) كارگزاران صندوق

مدير صندوق براي انجام امور مربوط به معاملات سهام پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار از خدمات كارگزاراني كه قبلاً قبولي سمت دريافت شده از آن‌ها را براي سبا ارسال نموده است استفاده خواهد كرد. كارگزاران مذكور كه داراي مجوز فعاليت از سبا هستند علاوه بر وظايف معمول، موظف به انجام وظايف محوله طبق اساسنامه نيز خواهند بود.

عايدي صندوق هاي مشترك سرمايه گذاري

شما از سه طريق مي توانيد با سرمايه گذاري در صندوق هاي مشترك سرمايه گذاري درآمد كسب كنيد:
1- درآمد هايي كه از طريق سود نقدي سهام هاي صندوق و بهره اوراق قرضه موجود در صندوق بدست مي آيد. اين درآمد ها هر ساله توسط صندوق به سرمايه گذاران بعنوان سود نقدي توزيع مي شود.

2- اگر صندوق اوراق بهاداري را كه قيمت آنها افزايش يافته پيدا كرده است، بفروشد بازده سرمايه اي بدست خواهد آورد. بيشتر صندوق ها اين عايدي ها را هم بعنوان سود بين سرمايه گذاران تقسيم مي كنند.

3- اگر ارزش اوراق بهادار موجود در صندوق افزايش پيدا كند اما مديران صندوق آنها را براي شناسايي بازده سرمايه اي نفروشند ارزش سهام صندوق افزايش پيدا خواهد كرد. در اين صورت شما مي توانيد سهام خود را با سود بيشتر بفروش برسانيد. معمولا" صندوق ها اين امكان را به شما خواهند داد كه بجاي دريافت سود هاي خود آنها را مجددا" در صندوق سرمايه گذاري كرده و سهام بيشتري دريافت كنيد.

كارمزد اركان و هزينه‌هاي صندوق

الف- كارمزد اركان

مهم‌ترين هزينة مربوط به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ كارمزدي است كه اركان اجرايي و نظارتي صندوق(مدير، متولي و ضامن) به علت خدمات ارائه شده و ريسك متحمل شده بابت ضمانت نقدشوندگي دريافت مي‌نمايند

ب- هزينه‌هاي دوره‌اي

1- هزينة حسابرس
2- هزينة تأسيس و تسويه
3- هزينة مجامع و عضويت در كانون‌ها
4- ساير هزينه‌ها

ج- هزينه‌هاي صدور و ابطال

در حالي‌كه هزينه‌هاي كارمزد و دوره‌اي از محل دارايي‌هاي صندوق پرداخت مي‌گرديد و منجر به كاهش خالص ارزش دارايي‌هاي صندوق متناسب با هزينة روزانه مي‌شد، برخي هزينه‌هاي ديگر مربوط به زمان و تعداد فرآيند صدور و ابطال سرمايه‌گذار مي‌گردد. بنابراين چنين هزينه‌‌اي به طور مستقيم به سرمايه‌گذار تحميل گرديده، سرمايه‌گذار با برنامه‌ريزي صحيح سرمايه‌گذاري خود مي‌تواند اين هزينه‌ها را به حداقل رساند.

خالص ارزش دارايي

مهم‌ترين تفاوت ماهيت واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌ها با سهام يك شركت، تعيين قيمت معاملاتي آن‌ها است. قيمت يك واحد سرمايه‌گذاري صندوق برخلاف قيمت سهام شركت‌ها تحت تأثير ميزان عرضه و تقاضاي آن قرار نمي‌گيرد. مبناي خريد و فروش واحدهاي سرمايه‌گذاري كه توسط شعب صندوق و تحت عنوان صدور يا ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري صورت مي‌گيرد، خالص ارزش دارايي‌هاي موجود در صندوق در پايان هر روز است از آن‌جايي كه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري فاقد دارايي فيزيكي بوده، سبد دارايي‌هاي آن متشكل از سهام و اوراق بهادار، اوراق مشاركت و يا وجه نقد است بنابراين خالص ارزش دارايي‌هاي آن در هر روز براساس ارزش روز دارايي‌هاي تشكيل‌دهندة صندوق قابل محاسبه است.

نحوة سرمايه‌گذاري در صندوق‌ها

براي خريد واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌ها مي‌توان به يكي از شعب معرفي شده در پيوست اساسنامة هر صندوق مراجعه كرده، فرم پذيره‌نويسي/ درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري را تكميل نمود. بدين‌ترتيب مالكيت واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق در دو زمان ممكن است صورت گيرد. اول دورة پذيره‌نويسي اوليه و قبل از شروع فعاليت صندوق كه هر واحد سرمايه‌گذاري به ارزش پاية 1.000.000 ريال فروخته خواهد شد. دوم، پس از موفقيت در جذب حداقل سرمايه در مرحلة پذيره‌نويسي و آغاز فعاليت صندوق سرمايه‌گذاري است. از آن پس صدور واحدهاي سرمايه‌گذاري براي متقاضيان به قيمت صدور اعلام شده يك روز پس از تكميل فرم درخواست مربوطه نزد شعب معرفي شده توسط مدير در اساسنامه صورت خواهد گرفت.

كلية دريافت‌ها و پرداخت‌هاي سرمايه‌گذاران با صندوق بايد از طريق حساب ‌بانكي معرفي شده صورت گيرد و سرمايه‌گذاران بايد فيش بانكي مربوطه را به همراه فرم تكميل شده درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري به نمايندة شعبه تحويل داده، پرينت تكميل شدة رسيد پذيره‌نويسي/ درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري را حتماً از نمايندة شعبه دريافت نمايند تا در صورت لزوم جهت پيگيري صدور گواهي سرمايه‌گذاري قابل ارائه باشد. لازم به يادآوري است كه حداقل سرمايه‌گذاري لازم در صندوق‌هاي سرمايه‌گذار حاضر، خريد 10 واحد سرمايه‌گذاري توسط هر سرمايه‌گذار و بيشترين مقدار مجاز براي هر سرمايه‌گذار خريد 5% حداكثر واحدهاي سرمايه‌گذاري يك صندوق است.

براي خروج از سرمايه‌گذاري و اصطلاحاً ابطال واحد سرمايه‌گذاري نيز همانند مرحلة صدور، لازم است كه سرمايه‌گذار با مراجعه به يكي از شعب معرفي شده توسط مدير در اساسنامه، فرم مربوطه را از نمايندة شعبه دريافت نموده و با تكميل اين فرم تقاضاي ابطال تمام يا تعدادي از واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را ارائه نمايد. مبناي محاسبه، قيمت ابطال واحد سرمايه‌گذاري روز بعد از تاريخ درخواست ابطال خواهد بود و پس از كسر هزينه‌هاي مربوط به ابطال (كه در بخش هزينه‌ها به تفصيل به آن اشاره شده است) حداكثر ظرف 7 روز كاري از تاريخ درخواست ابطال وجه مربوطه به حسابي كه سرمايه‌گذاري معرفي نموده است واريز خواهد گرديد. در صورتي كه سرمايه‌گذار بخشي از واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را ابطال نمايد براي بخش باقيماندة آن گواهي سرمايه‌گذاري جديدي صادر خواهد شد كه اين صدور مشمول هزينة صدور گواهي نخواهد بود.

انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری

الف) صندوقهای با سرمایه متغیر

این صندوق‌ها که بیشتر به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک معروف‌اند، همواره آماده‌اند که به عموم مردم سهام جدید بفروشند، و در صورت تقاضای سهامدار، به قیمتی که برابر ارزش خالص دارایی است، و در خاتمه هر روز محاسبه می‌شود، سهام موجود را بازخرید کنند. قیمت سهام صندوق سرمایه‌گذاری مشترک متکی به ارزش خالص دارایی هر سهم است.

ب) صندوقهای با سرمایه ثابت

برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوقهای با سرمایه ثابت، مثل هر شرکت سهامی دیگر سهم می‌فروشند، و معمولاً سهام خود را بازخرید نمی‌کنند. سهام صندوقهای با سرمایه ثابت می‌تواند در بورس اوراق بهادار دادوستد شوند. قیمت سهم صندوق با سرمایه ثابت را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. و قیمت می تواند کم‌تر و یا بیش‌تر از ارزش خالص دارایی هر سهم باشد.

سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟

در این صندوق‌ها تحلیل‌گران و مدیران سرمایه‌گذاری، پیوسته تلاش می‌کنند تا با یافتن گزینه‌های مناسب و خرید و فروش به موقع آنها، عملکرد ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کنند و به آنها اطمینان دهند که سرمایه خود را به دست افراد متخصص سپرده‌اند.

بر خلاف سهام و سایر اوراق بهادار که ممکن است در بازه‌ای از زمان، برای فروش آن‌ها صف‌های سنگینی ایجاد شود و سهامداران نتوانند سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ سرمایه خود را نقد کنند، صندوق های سرمایه گذاری نقدشوندگی بالایی دارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا در هر زمان که بخواهند با توجه به ارزش روز دارایی‌های موجود در صندوق و پس از کسر هزینه‌های مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به وجه نقد تبدیل کنند یا به اصطلاحی دیگر باطل کنند.

صندوق‌های سرمایه گذاری با متنوع سازی دارایی ها، خطرات سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را کاهش می دهند. همچنین اگر شخص اطلاعات و تجربه کافی از بازار نداشته باشد نیز امکان دارد که به راحتی در این روش کسب سود کند و متحمل ریسک زیادی نشود.

از مهمترین ویژگی ها و مزیت های صندوق های سرمایه گذاری، امکان سرمایه گذاری با پول کم است. سرمایه‌گذاری در بورس با مبالغی در حدود چند ده هزار تومان نیز از طریق برخی صندوق‌ها امکان‌پذیر است.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

فرآیند سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به صورت کلی به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود. در سرمایه‌گذاری مستقیم، سرمایه‌گذار به صورت مستقیم به تحلیل بازار پرداخته و فرآیند معاملات خود را در بازار مدیریت میکند. سرمایه گذاری غیرمستقیم، شخص سرمایه خود را در اختیار افراد یا شرکت‌هایی قرار می دهد تا آن‌ها به بهترین شکل با آن سرمایه فعالیت کنند و در نهایت برای سرمایه‌گذاران سود خوبی را کسب کنند.
به بیان ساده تر، صندوق سرمایه گذاری نهادی مالی متشکل از گروهی کارشناس و متخصص است که تحت نظارت سازمان بورس به مدیریت سرمایه مشتریان خود می‌پردازد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تجمیع وجوه سرمایه‌گذاران و در اختیار داشتن منابع مالی گسترده و با استفاده از دانش و تخصص مدیریت سبد دارایی، تلاش می‌کنند این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم ‌کنند تا با دارایی مورد نظر خود (هرچند اندک) در سبدی متنوع از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاری کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند.

صندوق سرمایه گذاری سهم آشنا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند که به عنوان شخصیت حقوقی مستقل منحصراً توسط نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی، تأسیس می‌گردند. این صندوق‌ها با مدیریت افراد متخصص، بر پایه اساسنامه و امیدنامه خود فعالیت کرده و وجوهی را که سرمایه‌گذاران در اختیـار آن‏ها قرار می‌دهند در راستای ایجاد بازده مناسب‌تر در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشابه و به حداقل رساندن ریسک سرمایه‌گذاری، با توجه به ماهیت و در قالب ترکیب دارایی‏های قید شده در امیدنامه خود در سبد متنوعـی از سهام، اوراق با درآمد ثابت و یا سپرده‌های بانکی با نرخ ترجیحی سرمایه‌گذاری می‌نمایند. از این روبه افرادی سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ که به ‏تازگی قصد ورود به بازار سرمایه (بورس) را دارند توصیه می‌شود به ‏جای خرید و فروش مستقیم سهام شرکت‌ها، از طریق سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها که با مکانیزم صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند، اقدام نمایند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها در حقیقت یک سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهید که این سبد به طور دایم تحت نظارت و مدیریت افراد متخصص و خبره است.

چند نوع صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد؟

صندوق‏های سرمایه‏ گذاری را بر مبناهای فاکتورهای متعددی می‏توان طبقه‏بندی کرد. انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای ترکیب دارایی‏ها که عبارتند از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (Mutual Funds)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed Income) و صندوق‏های سرمایه ‏گذاری مختلط. همچنین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای هدف عبارتند از صندوق‏های سرمایه‏ گذاری جسورانه، نیکوکاری، اختصاصی بازارگردانی، زمین و ساختمان، کالایی، گواهی سپرده‏ها و … که در ایران همه انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ذکر شده در حال فعالیت هستند.

هم اکنون بیش سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ از ۵۰ صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت فعال وجود دارد که ارزش تقریبی دارایی آن‏ها به بیش از یکصد و سی و سه هزار میلیارد تومان (در حدود ۱۰% کل سپرده موجود در بانک‌ها) رسیده است.

صندوق سرمایه گذاری سهم آشنا از کدام نوع صندوق هاست؟

صندوق سرمایه ‏گذاری سهم آشنااز نوع صندوق‏های سرمایه‌گذاری در سهام است. در این نوع صندوق‏ها، وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران محترم در پرتفویی (سبدی) متشکل از سهام و حق تقدم سهام، سپرده‌های بانکی با نرخ سود ترجیحی و همچنین اوراق بهادار با درآمد ثابت (شامل اوراق قرضه، اوراق مشارکت، انواع اوراق بدهی، اوراق صکوک، اوراق دولتی و …) ، سرمایه‌گذاری و مدیریت می‌شود.

چرا در صندوق سرمایه گذاری سهم آشنا سرمایه‌گذاری کنیم؟

صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت سهم آشنا به شماره ثبت ۱۱۲۲۳ نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و هچنین تحت شماره ۳۳۰۶۵ و شناسه ملی ۱۴۰۰۳۸۰۲۳۶۱ در اداره ثبت شرکت‌ها در دی ماه سال ۱۳۹۲ با مدیریت سبدگردان سهم آشنا در سال 1392 تاسیس گردیده است. از مزایای رقابتی این صندوق می‌توان به عدم پرداخت کارمزد صدور و ابطال و یا جریمه ناشی از ابطال زود هنگام به مدیر صندوق(ناشی از سیاست‌های رقابتی مدیر صندوق)و ارائه خدمات غیر حضوری جهت سهولت دسترسی به گزارشات ویژه هر سرمایه‏گذار از طریق تارنمای صندوق اشاره نمود.

ارزش هر واحد صندوق‌ چگونه مشخص می‌شود؟

واحد سرمایه‌گذاری، کوچکترین جزء سرمایه صندوق است که قابلیت صدور و ابطال دارد و مشابه برگه سهم در شرکت‌هاست. ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) تا ساعت ۱۴ روز کاری بعد، از تقسیم مابه ‌التفاوت دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق بر تعداد کل واحدهای معتبر به دست آمده که این عدد مبنای صدور ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق است.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق چگونه است؟

سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند با یک‏بار مراجعه حضوری به محل مدیر ثبت صندوق و همراه داشتن مدارک هویتی (جهت احراز هویت) اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند. هر چند که این سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ امکان وجود دارد تا نمایندگان مدیر صندوق در شرایط خاص در محل سرمایه‌گذاران محترم نسبت به انجام مراتب قانونی اقدام نمایند. پس از واریز وجه به حساب بانکی صندوق (از طریق مراجعه به بانک و یا با استفاده از دستگاه کارت‏خوان موجود در محل مدیر صندوق)، صدور واحدهای سرمایه‌گذاری بر مبنایNAV روز کاری بعد صورت می گیرد.

یکی از مهمترین مزایای صندوق سرمایه‌گذاری آینده آشنا ایرانیان، این است که در صورت درخواست ابطال، وجه آن بر مبنای NAV روز بعد محاسبه شده و مبلغ واحدهای ابطال شده دو روز کاری بعد از درخواست به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌گردد.

به منظور رفاه حال سرمایه‌گذاران محترم پس از یکبار مراجعه حضوری جهت احراز هویت، امکان صدور و یا ابطال واحدهای صندوق سهم آشنااز طریق تارنمای صندوق به آدرس www.samf.ir و یا تارنمای www.fundshop.ir برای سرمایه‌گذاران عزیز فراهم گردیده است تا با سهولت بیشتری نسبت صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود اقدام نمایند.

نحوه پرداخت سود صندوق چگونه است؟ آیا سود صندوق همواره ثابت و به کلیه سرمایه‌گذاران به میزان یکسان تعلق می‌گیرد؟

پرداخت سود در این صندوق به صورت سالیانه بوده و بر مبنای خالص ارزش دارایی‌های صندوق (NAV) در روز ۲۹ اسفند هر سال محاسبه و حداکثر تا ۲ روز کاری بعد به سرمایه‌گذاران سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ محترم پرداخت می‌گردد.‌ این امکان برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا با انتخاب خود تصمیم بگیرند در زمان تقسیم سود، سود حاصله به حساب مد نظرشان واریز و یا جهت صدور واحدهای سرمایه‌گذاری جدید، مجدداً در صندوق سرمایه‌گذاری گردد تا از مزایای سود مرکب آن بهره‌مند گردند.

آیا محدودیتی برای حداقل یا حداکثر سرمایه گذاری در این صندوق وجود دارد؟

شما تنها با خرید ۱ واحد (به مبلغ اسمی ۱ میلیون ریال) می‌توانید از سود صندوق بهره مند شوید. حداکثر سقف سرمایه‌گذاری برای هر شخص حقیقی یا حقوقی معادل ۱۰۰ میلیارد ریال می‌باشد. صندوق سهم آشنابا مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار هم اکنون می‌تواند تا سقف ۱،۰۰۰ میلیارد ریال در اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی مطابق امیدنامه خود سرمایه‌گذاری کند.. بدیهی است با استقبال گسترده‌ی سرمایه‌گذاران این سقف با مجوز سازمان بورس قابلیت افزایش مجدد را خواهد داشت.

سرمایه‌گذاری فعال و غیرفعال | آموزش کامل

پیش از آشنایی با انواع مدل‌های مدیریت پورتفولیو لازم است بدانید اصلاً معنای پورتفولیو و انواع پورتفو چیست، همچنین با مباحث کلی و اصلی مدیریت پورتفو آشنا باشید. بدین منظور پیشنهاد می‌کنیم مقالات مرتبط با این موضوعات را در سایت آکادمی دانایان مطالعه فرموده یا توضیحات مختصری را درباره‌ی مفاهیم اصلی مدیریت پورتفوی از جمله نحوه‌ی تخصیص دارایی و تنوع‌بخشی به پورتفو در ادامه مرور نمایید:

تخصیص دارایی (Asset Allocation) در مدیریت سبد سرمایه‌گذاری

تخصیص دارایی شامل انتخاب وزن مناسب طبقات مختلف دارایی برای نگهداری در یک سبد است. سهام، اوراق قرضه و پول نقد اغلب سه طبقه‌ی اصلی دارایی در هر سبدی هستند، اما سایر کلاس‌های دارایی مثل املاک و مستغلات ، کالاها، ارزها و رمزارزها نیز می‌تواند در سبد دارایی قرار گیرند. هر یک از انواع دارایی شامل موضوعات حاشیه‌ای دیگری هم هستند که در چینش پورتفولیو باید به آنها دقت نمود؛ به‌عنوان‌مثال چقدر باید به سهام یا اوراق‌قرضه‌ی داخلی در مقابل خارجی وزن داده شود؟ رشد سهام در مقابل ارزش سهام چقدر است؟ و غیره.

نقش تنوع‌بخشی (Diversification) در مدیریت سبد سرمایه‌گذاری

تنوع شامل اختصاص بخشی از سرمایه به هریک از انواع دارایی است؛ به معنای عدم تمرکز بر یک نوع دارایی یا یک صنعت خاص، به جهت توزیع وزن ریسک سرمایه‌گذاری بین طبقات گوناگون دارایی که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر ندارند. به‌این‌ترتیب، اگر یک کلاس دارایی شامل رکود یا افت ارزش شود، می‌توان ضرر را از کلاس‌های دیگر دارایی که در رونق یا بازده بیشتر قرار دارند، جبران نمود. ریاضیات مالی نشان می‌دهد که تنوع مناسب می‌تواند بازده مورد انتظار کلی یک سبد را افزایش دهد و درعین‌حال ریسک آن را کاهش دهد.

حال با دانستن این دو مفهوم پایه‌ای درباره‌ی پورتفو، به توضیح مدل‌های رایج مدیریت می‌پردازیم.

چگونه پورتفوی (سبد سرمایه) خود را مدیریت کنیم؟

در مقاله‌ی مدیریت پورتفو خواندیم افراد ممکن است دو انتخاب داشته باشند: یک اینکه بخواهند خودشان پورتفولیوهای خود را بسازند و مدیریت کنند؛ دو اینکه آن را به دست مدیران پورتفولیوی دارای مجوز حرفه‌ای (در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردان) بسپارند که آنها به نمایندگی از مشتریان، کار گرداندن سبد سرمایه‌ی افراد یا شرکت‌ها را برعهده گیرند. درهرصورت، هدف نهایی مدیریت پورتفولیو به حداکثر رساندن بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاری در سطح مناسبی از ریسک است. در موضوع مدیریت سبد سرمایه، چه به‌صورت فردی و چه در قالب سپردن سرمایه به دست مدیران حرفه‌ای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تیم کارشناسان مالی در مؤسسات سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها، دو مدل مدیریت فعال و منفعل سبد سرمایه مطرح می‌شود که هرکدام طرف‌داران خود را دارد. در این مقاله قصد آشنایی و برشمردن مزایا و معایب هریک را داریم.

آشنایی با مفهوم سرمایه‌گذاری فعال و غیر فعال

مدیریت فعال سبد سرمایه یعنی تخصیص دارایی در طبقات متنوع دارایی و تعدّد معاملات در بازه‌ی زمانی موردنظر، برای کسب سود از یک سرمایه‌گذاری معین، به‌گونه‌ای که شخص یا مدیر پورتفوی در پایان دوره بتواند بازدهی فراتر از شاخص کل بازار یا صنعت موردنظر کسب نماید و به‌اصطلاح بر بازده بازار غلبه کند.

مدیریت منفعل یا غیرفعال سبد به معنای چینش پورتفوی هماهنگ با پورتفوی صندوق‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری، در راستای کسب سودی مطابق شاخص کل بازار است؛ در روش مدیریت منفعل، وزن و نوع دارایی منتخب در سبد دارایی در ابتدای دوره تنظیم و تا پایان دوره بدون خریدوفروش و تغییر، به کناری گذاشته خواهد شد. مزیت این نوع سرمایه‌گذاری محتاطانه‌تر، کاهش هزینه‌های معاملات، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و سود نسبتاً تضمین شده در پایان دوره به میزانی نزدیک بازده کل بازار خواهد بود.

افرادی که به مدیریت منفعل سبد سرمایه‌ی خود مایل‌اند، بهتر است از دانش و مهارت صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی استفاده کرده، در آنها سرمایه‌گذاری نمایند.

فاکتورهای تعیین‌کننده در انتخاب روش مدیریت فعال یا مدیریت منفعل پورتفوی

در انتخاب روش مدیریت سبد سرمایه‌گذاری که از نوع فعال باشد یا منفعل، لازم است فاکتورهای اثرگذار زیر را مدنظر داشته باشیم:

شرایط حاکم بازار:

بازارهای کارا و غیرکارا:

سطح ریسک‌پذیری و انتظارات سرمایه‌گذار:

تنوع و اندازه‌ی پورتفو:

مدیران فعال پورتفولیو چه می‌کنند؟

سرمایه‌گذارانی که رویکرد مدیریت فعال را اجرا می‌کنند، می‌توانند از دانش مدیران صندوق یا کارگزاران در تلاش برای داشتن عملکرد بهتر از یک شاخص خاص برای خریدوفروش سهام استفاده کنند.

یک صندوق سرمایه‌گذاری با مدیریت فعال دارای یک مدیر پرتفوی فردی، مدیران مشترک یا تیمی از مدیران است که به طور فعال تصمیمات سرمایه‌گذاری را برای صندوق می‌گیرند. موفقیت یک صندوق با مدیریت فعال به ترکیبی از تحقیقات عمیق، پیش‌بینی بازار و تخصص مدیر پورتفولیو یا تیم مدیریت بستگی دارد.

مدیران سبد سرمایه‌گذاری فعال به روندهای بازار، تغییرات در اقتصاد، تغییرات در چشم‌انداز سیاسی و اخباری که شرکت‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند توجه زیادی دارند. این داده‌ها برای زمان خرید یا فروش دارایی‌ها در تلاش برای بهره‌برداری از بی‌نظمی‌ها و آشفتگی بازار استفاده می‌شود. مدیران فعال ادعا می‌کنند که این فرایندها پتانسیل بازدهی بالاتر از بازدهی شاخص معمول بازار را فراهم می‌کند، زیرا مدیریت منفعل صرفاً با تقلید از دارایی‌ها در یک شاخص خاص به دست می‌آید که بازدهی مشابهی با آنها خواهد داشت و نه چیزی فراتر.

مدیران منفعل پورتفولیو چگونه سود می‌سازند؟

تلاش برای شکست دادن بازار ناگزیر مستلزم ریسک اضافی بازار است. مزیت مدیریت منفعل پورتفو و شاخص‌سازی (indexing) این ریسک خاص را از بین می‌برد، زیرا احتمال خطای انسانی در انتخاب سهام کاهش می‌یابد؛ صندوق‌های شاخص نیز کمتر معامله می‌شوند، به این معنی که نسبت به صندوق‌هایی که به طور فعال مدیریت می‌شوند، هزینه‌های معاملاتی و مالیاتی کمتری را متحمل می‌شوند.

مدیریت منفعل پرتفوی که به آن مدیریت صندوق شاخصی نیز می‌گویند، با هدف تکرار بازده یک شاخص یا معیار خاص بازار صوت می‌گیرد. مدیران منفعل سبد همان سهامی را که در شاخص فهرست شده است، با همان وزنی که در شاخص نشان می‌دهند، خریداری می‌کنند.

یک سبد استراتژی منفعل را می‌توان در قالب خرید واحدهای یک صندوق قابل معامله در بورس (ETF)، یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک یا یک واحد سرمایه‌گذاری تراست شکل داد. صندوق‌های شاخص به‌عنوان مدیریت منفعلانه شناخته می‌شوند، زیرا هر یک دارای یک مدیر پورتفولیواند که وظیفه آن تکرار یک شاخص به‌جای انتخاب و خریدوفروش دارایی‌ها از طبقات متنوع دارایی است.

هزینه‌ی استراتژی‌های مدیریتی که روی پرتفوی‌ها یا وجوه غیرفعال ارزیابی می‌شوند، معمولاً بسیار کمتر از هزینه‌ی استراتژی‌های مدیریت فعال است.

مدیریت پورتفوی منفعل چه تفاوتی با مدیریت پورتفوی فعال دارد؟

چینش پورتفولیوی منفعل یک استراتژی بلندمدت است که به‌عنوان شاخص‌سازی یا سرمایه‌گذاری شاخصی شناخته می‌شود؛ همان‌طور که گفتیم هدف یک پورتفوی منفعل تکرار بازده یک شاخص یا معیار بازار خاص است و ممکن است شامل سرمایه‌گذاری در یک یا چند صندوق شاخصی بورسی (ETF) باشد. اما یک پورتفولیوی فعال در تلاش برای شکست و غلبه بر عملکرد یک شاخص از طریق خریدوفروش فعالانه‌ی سهام و سایر دارایی‌ها و سود بردن از نوسانات بازار است.

مزایا و معایب پورتفولیوی فعال

بنابر این تعریف، مزیت سرمایه‌گذاری و مدیریت یک پورتفوی فعال، عدم محدودیت به یک شاخص، انعطاف در انتخاب و باز بودن دست مدیر پورتفوی برای تغییر دارایی‌ها از یک سرمایه‌گذاری کم‌بازده به سهام یا دارایی‌های پربازده‌تر و عدم تقلید از یک شاخص معین است؛ در واقع در این مدل از سبد سرمایه‌گذاری، خلاقیت، مهارت و تجربیات مدیر به‌کار گرفته می‌شود.

اما همان‌طور که گفتیم این کار نیازمند تحقیقات وسیع و داشتن اطلاعات صحیح و جامع از انواع بازارها و شرایط حاکم بر آن‌هاست، به همین جهت اغلب تنها یک نفر نمی‌تواند جامع همگی این اطلاعات باشد، پس بهتر است یک تیم شامل چندین مهارت و تجربیات گوناگون مدیریت فعال پورتفو را بر عهده سبد سرمایه‌ گذاری چیست؟ گیرند. بدین ترتیب سپردن سرمایه به دست صندوق‌های سرمایه‌گذاری فکری منطقی است، زیرا تنها آنها می‌توانند چنین تیم گسترده‌ای در اختیار داشته باشند. مشتریان این صندوق‌ها هم در ازای کسب سود بهتر، لازم است هزینه‌های بالاتر و ریسک بیشتر معاملات متعدد این مدل سرمایه‌گذاری را بپذیرند.

مزایا و معایب پورتفولیوی منفعل

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم در یک پورتفولیوی منفعل، فعالیت چندانی وجود ندارد و نیاز به دانش و مهارت، تحقیقات وسیع، پذیرش هزینه‌های سنگین معاملات و ریسک بالا نیست؛ در این مدل سرمایه‌گذاری همه چیز از ابتدا شفاف است پس اعتماد به بازدهی آن هم بالاتر است؛ به‌نحوی‌که حتی مدیران فعال پورتفوی هم در بازه‌های بسیاری ترجیح می‌دهند از همان استراتژی‌های مدیریت منفعل استفاده کنند تا سرمایه را از آسیب بازارهای غیرقابل‌پیش‌بینی و ریسک‌های سیستماتیک موجود حفظ کنند.

سخن پایانی آکادمی دانایان درباره‌ی سرمایه‌گذاری فعال و غیرفعال

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت مدیریت فعال یا منفعل پورتفوی یا به‌عبارت‌دیگر مدیریت یک سبد فعال یا منفعل، هر دو شامل مزایا و معایبی هستند که هیچ‌کدام را بر دیگری برتری نمی‌دهد؛ بلکه این شرایط کلی حاکم بر بازار در زمان‌های متفاوت و روحیه و اهداف فردی سرمایه‌گذاران است که تعیین می‌کند در هر برهه‌ی زمانی بهره‌گیری کدام یک سودمندتر است.

علاوه بر این، برخی کارشناسان سرمایه‌گذاری معتقدند داشتن ترکیبی از هر دوی اینها به‌صورت هم‌زمان می‌تواند معقول‌ترین روش باشد. بدین معنی که در برخی بازارها و برخی زمان‌ها که بازار به حد کافی کارا است، رشد سرمایه را به روال طبیعی رشد شاخص سپرده، به‌صورت منفعل عمل کنیم و در برخی زمینه‌های دیگر با تشکیل یک پورتفوی فعال که مناسب نوسان‌گیری باشد، با تنوع کمتر، حجم کوچک‌تر و پذیرش ریسک بالاتر، از سمت دیگر بازار وارد شده، خود را به سودهای خاص و مقطعی از نوسان‌گیری برسانیم. این کار از طریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی از یک سو و صندوق‌های سهامی، طلا ، املاک و مستغلات، پروژه‌ای و … از سوی دیگر امکان‌پذیر است.